Kodeks pracy, Obowiązki pracodawcy

We wtorek zbierze się rząd. Zajmie się projektem usprawniającym finansowanie inwestycji z części pożyczkowej KPO i zmianami w Kodeksie pracy.

Pracodawcy muszą eliminować z miejsca pracy i procesów pracowniczych toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego czy metale – ołów, kadm, rtęć i ich związki. Będą prowadzili odpowiednie zapisy w rejestrach dotyczących tych substancji.

Posiłki profilaktyczne przysługują pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może przekazać pracownikom bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

Nierzadko zdarza się, że kobieta nie wie o tym, że w chwili otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę jest w ciąży. Może się zdarzyć także sytuacja, że co prawda w chwili otrzymania wypowiedzenia kobieta nie była w ciąży, ale zaszła w ciąże w okresie biegu wypowiedzenia.

Najczęstszy wariant czasu pracy, to pięciodniowy tydzień pracy z wolną sobotą i niedzielą. W takim wariancie pracownikom należy się dodatkowy dzień wolny od pracy tylko za święta wypadające w soboty. Z tego powodu (co do zasady) pracodawca nie ma obowiązku dawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy za święta wypadające w niedziele – np. w niedzielę 31 marca (Wielkanoc), czy 19 maja (Zielone Świątki) 2024 roku. Ale nie dotyczy to tych wyjątkowych przypadków, w których praca jest świadczona w niedziele i święta zgodnie z art. 151(10) Kodeksu pracy. Bo w takich przypadkach pracodawca ma obowiązek zapewnić (wyznaczyć) pracownikom inny dzień wolny od pracy.

Świadectwo pracy jest dokumentem wydawanym pracownikowi w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. Pracodawca powinien wydać ten dokument w określonym przepisami terminie. Konsekwencje jego niedochowania mogą być poważne!

Nikt nie kontroluje czy pracownik faktycznie potrzebuje wolnego z powodu zdarzenia, które kwalifikuje się jako działanie wyższe. W konsekwencji wielu pracowników nowe uprawnienie traktuje jako dodatkowe dwa dni urlopu, tyle że płatne w 50 proc. Inni zaś biorą i cieszą się, że nie muszą płacić za lewe zwolnienie lekarskie, co robili wcześniej.

Pracownik może powstrzymać się od pracy w sytuacjach określonych przepisami prawa pracy. Regulacje dotyczące takich sytuacji zawiera artykuł 210 Kodeksu pracy. O jego treści pracownicy powinni być informowani w trakcie szkolenia wstępnego BHP, które jest obowiązkowe przed rozpoczęciem wykonywania pracy. Przepis ten stanowi istotny element ochrony przed niebezpiecznymi warunkami pracy. Mimo to nie jest wykorzystywany na szerszą skalę przez pracowników. Na czym polegają uprawnienia pracownicze na podstawie art. 210 Kodeksu pracy? Wyjaśniamy.

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie badań lekarskich oraz przeszkolenie pracownika w zakresie bhp. 28 grudnia 2023 r. mija termin wykonania szkoleń bhp i badań lekarskich, zawieszonych z powodu pandemii COVID-19. Za niedopełnienie tych obowiązków pracodawcy grożą konsekwencje.

Obowiązek przeprowadzania badań okresowych pracowników uległ zawieszeniu w trakcie trwania pandemii COVID-19. Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego 1 lipca 2023 r. spowodowało „odwieszenie” tego obowiązku. Pracodawcy mają czas na skierowanie pracowników na zaległe okresowe badania lekarskie do 28 grudnia 2023 r.

1 stycznia 2024 r. pracownicy nabędą prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego i już w styczniu będą mogli z niego korzystać. Terminy wykorzystania urlopu wypoczynkowego przez poszczególnych pracowników określa plan urlopów. Jak i kiedy należy sporządzić plan urlopów?

Zimą pracodawcy powinni zapewnić odpowiednie temperatury w pomieszczeniach pracy. Z powodu zimna pracownik może odmówić wykonywania pracy. Natomiast pracodawca może ponieść karę, jeśli nie utrzyma prawidłowej temperatury w pomieszczeniach pracy.

Pracownicy mają prawo do wnioskowania do pracodawcy o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony. Kiedy takie prawo przysługuje i jakie obowiązki wobec tego ma pracodawca? Podpowiadamy. 

Kiedy pracownik idzie do wojska, przepisy prawne nakładają na pracodawcę obowiązki pozwalające na łączenie służby z pracą na etacie. Kiedy pracodawca wypłaca odprawę? Kiedy udziela urlopu bezpłatnego? Czy może zwolnić pracownika będącego żołnierzem?

Choruje każdy, zarówno pracownik, jak i przedsiębiorca. Ale zdecydowana większość z nas ma prawo do zasiłku chorobowego w takim przypadku. Przedsiębiorca, który opłaca składki za siebie musi pamiętać, że samo zwolnienie lekarskie nie wystarczy do wypłaty zasiłku chorobowego z ZUS. Trzeba złożyć wniosek. Pracodawcy, którzy wypłacają zasiłki pracownikom powinni wiedzieć, że mają prawo pomniejszyć składki ZUS na ubezpieczenia społeczne o kwotę wypłaconych świadczeń. Formalności potrzebne do wypłaty zasiłku chorobowego tłumaczy Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS województwa pomorskiego.

Dodatkowy dzień urlopowy to rekompensata za święto przypadające w sobotę, która i bez tego jest ustawowo dniem wolnym od pracy. Gwarantują to przepisy Kodeksu pracy. A jak jest z osobami zatrudnionymi na tak zwanych śmieciówkach? Kodeks cywilny nie reguluje urlopów na osób na umowie zlecenie, nie rozstrzyga też kwestii - wolne za święto w sobotę.

Komu należy się dzień wolny za święto przypadające w sobotę 11 listopada 2023 roku? Wyjaśnienia prawne Państwowej Inspekcji Pracy, z przykładami.

Czy pracownik może upoważnić do odbioru świadectwa pracy każdą dowolną osobę, czy musi to być ktoś z rodziny? Jaki zakres danych osoby upoważnionej powinno się ująć w takim upoważnieniu? Czy musi być w nim wpisany np. PESEL, numer dowodu osobistego upoważnionej osoby czy jeszcze jakieś inne dane?

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony może wystąpić do pracodawcy o zmianę tej umowy na umowę na czas nieokreślony. Pracownikom przysługuje ponadto prawo do wystąpienia o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Na czym polegają te uprawnienia pracownicze? Wyjaśniamy.

Jak Polacy oceniają zmiany w Kodeksie pracy? Czy chętnie korzystają z możliwości pracy zdalnej? A co ze szkoleniami z przydatnych narzędzi. Kto nigdy nie miał okazji pracować zdalnie lub hybrydowo? 

Pracownicy i pracodawcy różnie rozumieją dobrostan. Niezależnie jednak od różnic obie grupy mają duże nadzieje na jego poprawę w związku z nowymi przepisami, które zaczęły obowiązywać wiosną 2023 roku – wynika z raportu Koalicji Bezpieczni w Pracy „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2023. Dobrostan pracownika, czyli wellbeing w pracy”. 

Wprowadzenie, w perspektywie dekady, 4-dniowego tygodnia pracy, jest najbardziej prawdopodobne w branżach nowoczesnych usług, doradztwa, w IT, finansach, czy ubezpieczeniach. Skrócenie zaś tygodnia pracy będzie bardzo trudne, czy wręcz niemożliwe w usługach publicznych, zwłaszcza w służbie zdrowia oraz w wielu sektorach przemysłu, budownictwa i handlu.

Pracodawcy nie mogą zwolnić niektórych pracowników, o ile ci weszli w spór sądowy z pracodawcą o legalność zwolnienia z pracy. Na czas procesu nie podlegają zwolnieniu. Sądy są obciążone pozwami i zablokowanie zwolnienia z pracy może potrwać kilka lat.

Praca zdalna uregulowana jest przepisami Kodeku pracy, które weszły w życie na początku kwietnia 2023 r. Ze względu na ich nowy charakter, wymagają wyjaśnienia. Odpowiadamy na niektóre wątpliwości dotyczące pracy zdalnej. Powinny one zainteresować zarówno pracodawców, jak i pracowników. 

Przepisy Kodeksu pracy dają prawo do płatnego urlopu na opiekę nad dzieckiem w wieku do 14 lat. To tylko dwa dni lub 16 godzin, jednak pełnopłatne, bez tłumaczenia. Nie wszyscy wiedzą o tym gratisowym wolnym. Ta opcja potencjalnie umożliwia wydłużenie płatnego odpoczynku pod koniec roku.