Wprowadzenie polityki neutralności w zakładzie pracy jest kwestią szczególnie delikatną, bo dotyczyć może dość emocjonalnych aspektów życia pracownika, jak światopogląd, religia, czy preferencje polityczne. Eksperci radzą, by do czasu ukształtowania się w tym zakresie poglądów nauki prawa pracy czy orzecznictwa sądów, pracodawcy działali w tym kierunku ze szczególną przezornością i taktem.
Zasady i koszty zwolnienia pracownika. Prawo pracy na całym świecie zmienia się dynamicznie i charakteryzuje się coraz większym poziomem złożoności. W raporcie „International Employment Law Guide” eksperci firmy doradczej Deloitte przeanalizowali prawo dotyczące zatrudnienia i zwolnień w ponad 60 państwach, w tym również w Polsce. Aż 37 z nich gwarantuje pracownikom zarówno okres wypowiedzenia, jak i odszkodowanie w przypadku zwolnienia z pracy. Osobne normy prawne stworzono w większości krajów na potrzeby zwolnień grupowych. Redukcja zatrudnienia w czasie pandemii może wiązać się z dodatkowymi formalnościami, w szczególności, jeżeli pracodawca skorzystał z dofinansowania na ochronę miejsc pracy w ramach tzw. tarcz antykryzysowych. W większości przypadków wyłączona jest możliwość wypowiadania umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników, co najmniej w okresie otrzymywania takiego wsparcia.
Pracodawca wprowadził świadczenie premiowe, którego wysokość uzależniona jest od przychodów wynikających ze sprzedaży generowanej przez pracownika. Jednym z warunków premiowych jest pozostawanie pracownika w zatrudnieniu przez okres 5 lat. Pracownik, który rozwiązał umowę po upływie 4 lat i wniósł o wypłatę premii za ten okres. Pracodawca odmówił, podkreślając, że pracownik nie zrealizował niezbędnego warunku premiowego tj. pozostawania w zatrudnieniu przez okres 5 lat, stąd premia jest nienależna w całości.
Urlop wypoczynkowy w minutach. Pracodawcy, którzy obniżyli pracownikom wymiar czasu pracy, obliczając wymiar przysługującego pracownikom urlopu, w praktyce zastanawiają się czy mają obowiązek udzielić pracownikom urlopu wypoczynkowego w minutach, szczególnie jeżeli w wyniku wyliczeń wymiar ten miałby wynosić obok pełnych godzin np. kilka minut. Pojawiają się przy tym również wątpliwości, czy w takim wypadku należy zaokrąglać tak wyliczony urlop.
Urlop okolicznościowy. Ważne chwile w życiu prywatnym domagają się od nas, aby poświęcić im odpowiednią ilość czasu. Czas z kolei nie zawsze nam sprzyja, wymagając sprostania codziennym obowiązkom zawodowym. W tym tekście postaramy się krótko i przystępnie odpowiedzieć na najważniejsze pytania związane z potrzebą usprawiedliwienia nieobecności oraz zwolnienia od pracy, których przyczyną może być ważne wydarzenie w naszym życiu osobistym. Jak wskazuje sama nazwa zawartej w tytule formy urlopu, można z niego korzystać wyłącznie w wyniku zaistnienia sytuacji, które do niego uprawniają. Urlop okolicznościowy bowiem zwalnia pracownika z obowiązku świadczenia pracy, z powodów określonych, ważnych przyczyn oraz zdarzeń (np. ślubu, narodzin dziecka, pogrzebu).
W czasie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, wywołującego chorobę COVID-19 praca zdalna i ułatwiające komunikację nowe technologie (w tym oczywiście wideorozmowy i wideospotkania) znacząco rozpowszechniły się w biznesie. Wksperci z firmy McKinsey szacują, że cyfryzacja w firmach przyspieszyła o trzy lata[1]. Osoby, które wcześniej nie miały do czynienia z nowymi technologiami, nagle zostały postawione przed koniecznością uczestniczenia w telekonferencjach i wideo rozmowach. To mogło wywołać u nich konsternacje, szczególnie gdy po raz pierwszy prowadzili wideo spotkanie w domowych warunkach. Należy również podkreślić, że niewielki odsetek pracowników posiadał w swoim mieszkaniu dedykowane miejsce do pracy, a co dopiero przestrzeń pod wideokonferencje. Na szczęście za nami już prowizoryczne biurka z deski do prasowania lub praca przez 8 godzin z sofy. Mądrzejsi o pierwsze doświadczenia – te dobre i te, które każdy chciałby usunąć z pamięci – proponujemy odświeżyć sobie etykietę wirtualnych spotkań, aby uniknąć „niewygodnych” sytuacji.
Praca zdalna funkcjonowała w naszej praktyce gospodarczej już od dłuższego czasu, często nieformalnie, bez określonej ustawą formy telepracy /art. 67(5) Ustawy Kodeks pracy/, ale z początkiem marca 2020 r. zyskała jednak zupełnie inny, zdecydowanie bardziej masowy charakter. Zmagania z pandemią Covid-19 spowodowały, że w wielu miejscach pracy, w przypadku pracowników biurowych, telepraca stała się powszechnym zjawiskiem. Przepisy tzw. tarcz antykryzysowych umożliwiły pracodawcy wprowadzenie formalnie trybu pracy zdalnej. Pracownik w trybie pracy na odległość może pojawiać się w biurze – siedzibie pracodawcy regularnie (np. raz, dwa razy w tygodniu), ale może też tygodniami świadczyć pracę z domu. Pojawia się zatem pytanie - w jakiej formie należy wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi świadczącemu pracę zdalnie, jeśli zajdzie taka potrzeba. Z różnych powodów nie zawsze będzie możliwe wezwanie pracownika do stawienia się w siedzibie pracodawcy i wręczenie mu dokumentu w trakcie bezpośredniego spotkania (mimo, że przepisy tzw. tarcz antykryzysowych dopuszczają taką możliwość). Jak zatem można ten proces przeprowadzić?
Jedynie co trzeci Polak wyjedzie w tym roku na urlop, a zdecydowana większość zamierza spędzić go w kraju. Wielu z nich musiało zrewidować swoje wakacyjne plany, które mieli na początku roku. Pandemia SARS-CoV-2 zmieniła nie tylko to, lecz także ilość czasu wolnego. Tarcza antykryzysowa 4.0 wpłynęła na sposób naliczania dni urlopowych, przy okazji dając pracodawcom nowe uprawnienia, m.in. możliwość wysłania pracownika na zaległy urlop nawet bez jego zgody i oddelegowania go do pracy zdalnej po powrocie z wakacji. Generalnie pracodawca nie ma jednak prawa żądać od pracownika podania destynacji wyjazdu.
