REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

Pracodawca, Kodeks pracy

Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail

Normy i wymiar czasu pracy

Określenie maksymalnej liczby godzin, którą może przepracować dany pracownik, zgodnie z obowiązującymi go przepisami, uznawane jest za normę czasu pracy. Nie uwzględnia ona wpływu świąt na czas wolny, dlatego niedziele i święta są dniami wolnymi od pracy.

Kiedy można skrócić okres wypowiedzenia?

Kodeks pracy w art. 36 przewiduje możliwość skrócenia 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia umowy o pracę.. Tak długi okres wypowiedzenia dotyczy pracownika zatrudnionego co najmniej 3 lata. Kiedy więc pracodawca może skrócić okres wypowiedzenia?

Czy pracownikiem spółki może być wspólnik większościowy

Zgodnie z definicją wynikającą z przepisów prawa pracy, istotą stosunku pracy jest wykonywanie określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy oraz pod jego nadzorem i kierownictwem, w miejscu i w czasie wyznaczonym przez niego, za odpowiednim wynagrodzeniem. Czy wobec tego wystarczające przesłanki w tym względzie spełnia umowa o pracę zawarta przez spółkę z jej większościowym udziałowcem? Czy tego typu postępowanie jest dopuszczalne w kontekście prawa pracy, jak i prawa spółek handlowych?

Co zrobić, gdy pracodawca 3 miesiące nie wypłaca wynagrodzenia?

Pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia od 3 miesięcy. Powołuje się na brak środków, o które ubiega się od państwa w związku z epidemią koronawirusa. Co pracownik może zrobić w tej sytuacji?

REKLAMA

Czy pracodawca może zakazać wyjść z pracy podczas przerw?

Kodeks pracy nie zabrania wyjść prywatnych podczas przerw w pracy. Czy pracodawca może zakazać opuszczania budynku podczas epidemii koronawirusa?

Czy pracodawcy mogą mierzyć temperaturę swoim pracownikom zgodnie z prawem?

Czy przepisy określają wprost podstawę prawną dla takich działań jak pomiar temperatury osób wchodzących do określonych budynków lub stosowanie ankiet dotyczących stanu zdrowia? Czy długo oczekiwane stanowisko Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w tym zakresie rozwiewa dotychczasowe wątpliwości administratorów danych?

Zaległy urlop wypoczynkowy 2020

Jeśli pracownik w 2020 r. posiada zaległy urlop wypoczynkowy z 2019 r., powinien zgodnie z Kodeksem pracy wykorzystać go do 30 września 2020 r. Niewykorzystanie pełnego urlopu do dnia rozwiązania stosunku pracy wiąże się z obowiązkiem wypłaty pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Czy można zakazać korzystania ze smartfonów i innych urządzeń podczas przerw w pracy

Chcemy wprowadzić do regulaminu pracy zakaz używania na terenie zakładu pracy prywatnych smartfonów, tabletów oraz czytników książek elektronicznych - w czasie 15-minutowej przerwy "śniadaniowej" i 5-minutowych przerw związanych z obsługą monitorów ekranowych. Czy możemy to zrobić? Czy taki zakaz może dotyczyć wszystkich pracowników czy wyłącznie osób na wybranych stanowiskach pracy? - pyta Czytelnik z Łodzi.

REKLAMA

Podstawa opodatkowania VAT w przypadku częściowo odpłatnych benefitów dla pracowników

Podstawę opodatkowania częściowo odpłatnych świadczeń dla pracowników stanowi wartość danego benefitu, wynikająca z faktury nabycia świadczenia przez podatnika od osoby trzeciej - tak wynika z aktualnego podejścia organów podatkowych. Podatnicy powinni zatem zweryfikować stosowany dotychczas sposób rozliczania świadczeń pracowniczych, gdyż może to powodować powstanie zaległości podatkowej w kwocie VAT.

Kiedy odprawa dla pracownika przechodzącego na emeryturę jest zwolniona z oskładkowania?

W tym roku wypłacimy naszym trzem pracownikom odprawy emerytalne. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby mogły one skorzystać ze zwolnienia składkowego?

Wideokonferencje w świetle nowych wytycznych UODO

Kwestie dotyczące ochrony danych osobowych w kontekście wideokonferencji nie są wprost regulowane przepisami ogólnego rozporządzenia RODO. Ważne jest zatem przyjęcie pewnych standardów. Wytyczne z zakresu ochrony danych osobowych w kontekście prowadzenia wideokonferencji opublikował Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO). Na co powinniśmy zwrócić uwagę?

Ubezpieczenie zdrowotne dla członka rodziny bez obowiązku informacyjnego

Zgodnie z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych (RODO) zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego może odbywać się bez dopełniania obowiązku informacyjnego. Pracodawca może skorzystać ze zwolnienia z tej powinności.

Czy osoba zatrudniona na podstawie umowy o dzieło lub zlecenia jest pracownikiem?

Pracę zarobkową można wykonywać na różnych podstawach.Przykładem jest umowa o dzieło lub zlecenie. Czy osoba zatrudniona na podstawie takiej umowy jest pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy?

Inne formy zatrudnienia - obopólne korzyści dla pracodawcy i pracownika

Kodeks pracy oprócz standardowych form zatrudnienia, przewiduje również inne formy angażowania pracowników, do których można zaliczyć np. staże, praktyki czy zatrudnianie młodocianych. Charakteryzują się one szeregiem dwustronnych obowiązków, ale niosą również wiele korzyści, zarówno dla zatrudnianego, jak i zatrudniającego.

Zmiana czasu pracy pracowników w czasie epidemii COVID-19

Epidemia koronawirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19 spowodowała znaczące trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej. W wielu zakładach pracy wskutek zmniejszenia ilości zamówień i zleceń, zmniejszyło się również zapotrzebowanie na pracę. Nowe okoliczności często wymagają zmian organizacyjnych w przedsiębiorstwach. Niekiedy konieczna jest reorganizacja np. warunków pracy zmianowej lub wydłużenie czasu pracy pracowników w poszczególne dni. Stosunkowo sztywne reguły Kodeksu pracy nie zawsze pozwalają pracodawcom na szybkie wprowadzenie satysfakcjonujących i wystarczających rozwiązań organizacyjnych. Z pomocą przychodzą przepisy tzw. Tarczy antykryzysowej, czyli ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Ustawa ta umożliwia pracodawcom, którzy doznali spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19, wprowadzenie modyfikacji w zakresie czasu pracy pracowników.

Mniej korzystne warunki zatrudnienia pracowników w czasie epidemii koronawirusa

Wprowadzenie możliwości stosowania mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników ma na celu pomoc pracodawcy w przezwyciężeniu trudności finansowych spowodowanych wystąpieniem COVID-19. Na mocy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zwanej popularnie Tarczą antykryzysową, pracodawca może zawrzeć porozumienie z zakładową organizacją związkową, które pozwoli mu na przykład czasowo zrezygnować z wypłaty pracownikom niektórych świadczeń lub ograniczyć ich wysokość.

Ile wynosi okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony na pół etatu?

Kodeks pracy uzależnia okres wypowiedzenia od długości zatrudnienia u danego pracodawcy. Ile w związku z tym wynosi długość okresu wypowiedzenia przy umowie na niepełny etat, np. pół etatu?

Jak przedsiębiorstwa radzą sobie w czasie koronawirusa?

Pandemia spowodowała m.in. konieczność wprowadzenia zmian w zatrudnieniu i wynagradzaniu pracowników. Jak przedsiębiorstwa radzą sobie w czasie kryzysu wywołanego koronawirusem? Prezentujemy podsumowanie wyników badania.

Okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony 2020

Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony w 2020 r. jest uzależniony od okresu zatrudnienia pracownika. Jaką długość okresu wypowiedzenia zarówno przez pracodawcę jak i przez pracownika przewiduje Kodeks pracy? Ile wynosi przy zatrudnieniu na pół etatu? Jak obliczyć długość okresu wypowiedzenia?

Czy pracownik może odwołać urlop?

Pracownik, który rozpoczął korzystanie z urlopu wypoczynkowego, może z różnych powodów zmienić zdanie i chcieć wrócić do pracy. Czy może odwołać urlop w trakcie jego trwania? Czy Kodeks pracy tego zakazuje?

Rejestracja czasu pracy za pomocą danych biometrycznych a RODO

Dane biometryczne to szczególna kategoria danych. Czy przetwarzanie przez pracodawcę danych biometrycznych pracowników jest zgodne z RODO?

Rynek pracy w czasie koronawirusa – zamiast na umowę będą zatrudniać na kontrakt

Wywołane koronawirusem spowolnienie gospodarcze istotnie odbija się na kondycji rynku pracy. Te firmy, które chcą utrzymać się swoje cash-flow coraz częściej zmuszane są bowiem do redukcji płac i zatrudnienia, a tym samym szukania alternatywnych sposobów na pozyskiwanie zasobów niezbędnych do realizacji zleceń. Wobec czego w czasie COVID-19 znaczenia nabiera kontrakting.

Powrót do pracy - Państwowa Inspekcja Pracy wydała zalecenia

Wytyczne dla pracodawców i przedsiębiorców, którzy zamierzają wznowić działalność zawodową przygotowała Państwowa Inspekcja Pracy. Dotyczą one zarówno przygotowania zakładu pracy przed powrotem pracowników, jak i ochrony ich zdrowia.

Nowe zasady kierowania pracowników na kwarantannę

Od poniedziałku obowiązują nowe zasady odbywania kwarantanny. W efekcie wielu apeli BCC, z kwarantanny zwolnieni zostali pracownicy przekraczający granicę krajów sąsiednich w celach zawodowych i służbowych. Nie powinno mieć przy tym żadnego znaczenia to, jak często przekraczana jest granica, ponieważ zwolnienie nie dotyczy wyłącznie pracowników, którzy przekraczają ją codziennie. Zwolnienie dotyczy również kierowców wykonujących czynności zawodowe w państwach sąsiadujących.

Kary za nieprzestrzeganie zasad bhp w czasie pandemii koronawirusa

Za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących bhp przedsiębiorcy grożą sankcje finansowe, a kiedy jego zaniechanie doprowadzi do bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega on odpowiedzialności karnej. Jakie kary grożą za niestosowanie się do przepisów ustaw dotyczących koronawirusa oraz decyzji, zaleceń i wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego bądź wojewódzkiego inspektoratu sanitarnego?

Świadczenia socjalne gwarantowane w Kodeksie pracy

W trakcie trwa stosunku pracy lub po jego zakończeniu, pracownikowi przysługuje szereg opisanych w Kodeksie pracy świadczeń, odszkodowań czy rekompensat. Można je podzielić na cztery podstawowe grupy: z tytułu utraty pracy, rentowe, emerytalne oraz pośmiertne.

Wynagrodzenie pracowników wracających do pracy po urlopach związanych z rodzicielstwem

Po powrocie z urlopu związanego z rodzicielstwem pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, jakie by otrzymywał, gdyby nie wystąpiła przerwa urlopowa. Oznacza to, że jeśli podczas urlopu w zakładzie nastąpiły podwyżki wynagrodzenia, to należy uwzględnić ich wpływ na wysokość wynagrodzenia pracownika. Analogicznie będzie w przypadku obniżenia pensji - wynagrodzenie pracownika wracającego do pracy po przerwie urlopowej będzie niższe niż przed tą przerwą.

Tarcza antykryzysowa 3.0 - zwolnienie ze składek ZUS dla większej grupy przedsiębiorców

Tarcza antykryzysowa 3.0 zawiera rozwiązania dotyczące zwolnienia ze składek ZUS, które powiększają grono przedsiębiorców uprawnionych do zwolnienia. Po spełnieniu określonych przez ustawodawcę warunków, ze zwolnienia będą mogły skorzystać firm zatrudniające do 49 pracowników, jak również osoby korzystające z ulgi na start. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS będzie miało zastosowanie dla dwóch miesięcy, tj. kwietnia i maja.

Wątpliwości wokół 5-dniowego terminu konsultacji związkowej (art. 38 Kodeksu Pracy)

W jaki sposób powinno się liczyć termin 5 dni na dokonanie konsultacji z organizacją związkową? Czy dla zachowania tego terminu wystarczy nadanie przez organizację związkową pisma w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu? Kiedy pracodawca może skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę? - Na te pytania odpowiadają prawnicy z kancelarii prawnej Rakoczy i Wroński.

Pracownik na kwarantannie – prawa, obowiązki, świadczenia

Z uwagi na ogłoszenie w Polsce stanu epidemii, gwałtownie wzrasta liczba osób, które zostały skierowane do odbycia kwarantanny. Mowa tu w szczególności o osobach powracających zza granicy oraz tych, które miały styczność z osobą zarażoną wirusem SARS-CoV-2. Obowiązek odbycia kwarantanny może być spowodowany różnymi okolicznościami i różne mogą być jego podstawy prawne. Warto pamiętać, że w świetle obowiązujących przepisów, wszystkie osoby odbywające kwarantannę mogą być traktowane jak osoby niezdolne do pracy i ubiegać się o świadczenie z tytułu choroby.

Zdalna forma zatrudnienia - telepraca

Telepraca to rodzaj zatrudnienia charakteryzujący się regularnym wykonywaniem powierzonych obowiązków poza zakładem pracy przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Definicja oraz charakterystyka tej formy zatrudnienia opisana jest w przepisach Kodeksu pracy. Jako środek komunikacji elektronicznej rozumie się według przepisów np. Internet. Osoba wykonująca pracę o takiej charakterystyce nazywana jest telepracownikiem.

Organizacja pracy w polskich firmach podczas epidemii koronawirusa

Podczas epidemii koronawirusa zmieniła się organizacja pracy w polskich firmach. Najczęściej wyposaża się miejsca pracy w środki czystości i dezynfekcyjne, wprowadza się pracę zdalną oraz ograniczenie aktywności związanych z bezpośrednią obsługą klienta. W jakiej branży podjęto najmniej działań zapobiegawczych?

Od 18 kwietnia 2020 r. obowiązuje tarcza antykryzysowa 2.0

Możliwość objęcia wsparciem firm zatrudniających od 10 do 49 osób w postaci zwolnienia w wysokości 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności z tytułu składek ZUS, to najważniejsze rozwiązanie, jakie wprowadza nowelizacja tarczy antykryzysowej.

Jakie kary grożą firmie za nieprzestrzeganie przepisów o COVID-19

Za naruszenie przepisów dotyczących zaleceń służb sanitarnych i rządu w zakresie bezpieczeństwa pracy w związku z COVID-19 firmom grożą kary finansowe do 30 tys. zł. W określonych przypadkach, kiedy ich zaniechania mogą doprowadzić do rozprzestrzeniania się epidemii koronawirusa, muszą liczyć się także z odpowiedzialnością karną – do ośmiu lat pozbawienia wolności.

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników – 5 najważniejszych faktów

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jest jednym z rozwiązań wprowadzonych przez tzw. Tarczę Antykryzysową. Kto może uzyskać wsparcie? Ile wynosi? Poznaj 5 najważniejszych faktów dotyczących dofinansowania do wynagrodzeń pracowników.

Tarcza 1.1 - najważniejsze zmiany dla pracodawców

Tzw. Tarcza 1.1 przewiduje wiele zmian dla pracodawców. Do najważniejszych należą m.in. nowe zasady dofinansowania do wynagrodzeń pracowników czy zwolnienie ze składek ZUS dla szerszej grupy płatników.

Badania lekarskie pracowników

Aktualne badania lekarskie powinien mieć każdy z pracowników. Dopuszczenie do pracy osoby bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku jest niezgodne z prawem. W tym artykule zostną omówione najważniejsze kwestie związane z badaniami lekarskimi i Medycyną Pracy.

Kiedy wydatki na organizację firmowej imprezy integracyjnej można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu [PODCAST]

Wielu pracodawców regularnie organizuje swoim pracownikom, zleceniobiorcom, a nawet kontrahentom różnego rodzaju imprezy integracyjne. Są to np. spotkania z okazji świąt (zwłaszcza spotkania opłatkowe z okazji Bożego Narodzenia, czy „jajeczko” z okazji Wielkanocy), jubileuszy firmowych, tzw. wyjścia na piwo, pikniki rodzinne, wycieczki, bale karnawałowe, koncerty i różne inne. Podstawowym problemem firm organizujących takie imprezy jest to, czy wydatki poniesione w tym celu będzie można zaliczyć do kosztów podatkowych w podatkach dochodowych. Z uwagi na różnorodność stanów faktycznych takich imprez, a także z uwagi na odmienne interpretacje organów podatkowych i sądów administracyjnych - odpowiedź na to pytanie czasem nie jest łatwa. Zapraszamy do wysłuchania podcastu.

Praca zdalna - prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika

W specustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 znalazły się zapisy o możliwości polecenia pracownikowi wykonywania tzw. pracy zdalnej. Eksperci wyjaśniają, na czym polegają nowe zmiany oraz jakie prawa i obowiązki mają pracownik i pracodawca.

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników z FGŚP

Przedsiębiorca, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 może zwrócić się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o wypłatę ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy, w następstwie wystąpienia COVID-19.

Kierowanie pracowników na przymusowy zaległy urlop wypoczynkowy w dobie koronawirusa

Powszechną praktyką w dobie koronawirusa stało się kierowanie pracowników na przymusowy zaległy urlop wypoczynkowy za rok ubiegły. Czy takie działanie pracodawcy jest zgodne z prawem?

Wniosek o ulgę w opłacaniu składek ZUS bez opłaty prolongacyjnej (RDU)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygotował wniosek o ulgę w opłacaniu składek (odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty należności z tytułu składek) bez opłaty prolongacyjnej (RDU).

Ustanie stosunku pracy związane z upadłością lub likwidacją miejsca pracy

Upadłość lub likwidacja firmy oznacza koniec działalności podmiotu zatrudniającego pracowników, czyli pracodawcy. Nie oznacza to jednak automatycznego rozwiązania stosunków pracy podmiotów zatrudnianych, ani braku konieczności rozliczenia się z nimi. Rozwiązanie stosunku pracy musi być zgodne z Kodeksem pracy. Wynika z nich wiele praw i obowiązków pracodawcy, jak i uprawnień pracowników zlikwidowanego pracodawcy.

Czy pracownik może jednego dnia wykorzystać zwolnienie na opiekę nad dzieckiem i wyjście prywatne

PROBLEM: Pracownik złożył wniosek o udzielenie mu w tym samym dniu 2 godzin zwolnienia na opiekę nad dzieckiem oraz 2 godzin zwolnienia w celu załatwienia sprawy osobistej. Czy możemy udzielić obu tych zwolnień jednego dnia? W jaki sposób wykazać taki dzień w ewidencji czasu pracy, czy oznaczyć 6 godzin przepracowanych i 2 godziny zwolnienia na dziecko, czy wskazać na 4 godziny przepracowane i 4 godziny nieprzepracowane? - pyta Czytelniczka z Łodzi.

Jak postępować gdy pracownik firmy zachoruje na koronawirusa

Jak prawidłowo należy postępować w przypadku stwierdzenia zachorowania pracownika firmy na koronawirusa?

Działania pracodawcy w walce z koronawirusem a RODO

Jakie działania w walce z koronawirusem może podejmować pracodawca? Czy przepisy RODO zezwalają na badanie temperatury ciała pracownika czy żądanie przez niego informacji o poddaniu kwarantannie?

Ograniczenie lub wstrzymanie działalności zakładu pracy z powodu epidemii – jakie prawa przysługują pracodawcy?

Wybuch epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 (wywołującego chorobę COVID-19) w Polsce oraz związane z nim zmiany w organizacji pracy i życia codziennego stanowią duże wyzwanie dla pracodawców. Konieczne stało się przeorganizowanie działalności wielu zakładów pracy, a część z nich musiała całkowicie wstrzymać działalność. Zostało to spowodowane przede wszystkim wprowadzonymi przez władze publiczne zakazami wykonywania niektórych rodzajów działalności, np. kin, galerii handlowych, sklepów wielkopowierzchniowych. Już teraz możemy przypuszczać, że wraz z upływem czasu kolejni przedsiębiorcy zostaną zmuszeni do ograniczenia lub wstrzymania działalności. Taki scenariusz jest możliwy w szczególności w przypadku długotrwałego braku zamówień lub dostaw niezbędnych materiałów, jak również w razie objęcia pracowników kwarantanną. Obowiązujące przepisy przewidują kilka rozwiązań, które mogą pomóc pracodawcom w przeorganizowaniu pracy i zmniejszeniu kosztów związanych z zatrudnieniem.

Jak biznes może wspierać pracowników z Ukrainy w czasach koronawirusa?

Wśród wszystkich wyzwań związanych z koronawirusem COVID-19, pojawiających się przed społeczeństwem i biznesem w Polsce, istotnym problemem jest również sytuacja pracowników ze Wschodu, szczególnie z Ukrainy. Część z nich z powodu kwarantanny straciła możliwość zarobkowania w Polsce, a jednocześnie w związku z nowymi regulacjami swojego państwa mają ogromne problemy z powrotem do domu. W jaki sposób firmy mogą im pomóc?

Praca zdalna podczas epidemii koronawirusa a dyskryminacja w zatrudnieniu

Epidemia koronawirusa sprawiła, iż wielu pracodawców wysłało pracowników na tzw. pracę zdalną. W momencie dokonywania decyzji organizacyjnych, pracodawcy powinni jednak pamiętać o przepisach, dotyczących zakazu dyskryminacji w miejscu pracy.

Koronawirus u pracownika – procedura postępowania dla pracodawcy

Prezentujemy procedurę wskazującą krok po kroku, w jaki sposób powinien zachować się pracodawca, kiedy dowiaduje się, że u jego pracownika stwierdzono koronawirusa.

REKLAMA