Dziennik Ustaw - rok 1971 nr 27 poz. 250

2. Rolnicy, którzy do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy posiadają nieruchomości jako samoistni posiadacze nieprzerwanie od lat pięciu, stają się z mocy samego prawa właścicielami tych nieruchomości, chociażby nie zachodziły warunki określone w ust. 1. Jeżeli jednak uzyskali posiadanie w złej wierze, nabycie własności następuje tylko wtedy, gdy posiadanie trwało co najmniej przez lat dziesięć.

2. Rozporządzenie Rady Ministrów określi wypadki, w których nieruchomości nie będą podlegały przekazaniu albo przejęciu, oraz warunki nabycia własności nieruchomości przez posiadaczy zależnych.

2. Przedmiotem nabycia na podstawie niniejszej ustawy może być tylko obszar nieruchomości, który wraz z obszarem nieruchomości rolnej, stanowiącej dotychczas własność rolnika lub jego małżonka, albo odpowiadającym ich udziałom we współwłasności, nie przekracza górnej granicy obszaru nieruchomości nie podlegającej przejęciu przez Państwo na cele reformy rolnej. Nadwyżka ponad ten obszar podlega przejęciu na własność Państwa bez odszkodowania, w stanie wolnym od obciążeń, z wyjątkiem służebności gruntowych, które mogą być utrzymane w mocy.

1) rolnik spłacił całą cenę nieruchomości na podstawie umowy zawartej bez prawem przewidzianej formy albo

2) objęcie nieruchomości w posiadanie nastąpiło na podstawie umowy zawartej bez prawem przewidzianej formy zamiany lub darowizny, albo

3) objęcie nieruchomości w posiadanie nastąpiło na podstawie umowy zawartej bez prawem przewidzianej formy o zniesienie współwłasności lub działu spadku, a roszczenia współwłaścicieli lub spadkobierców z tytułu spłat lub dopłat zostały zaspokojone, albo

4) nabycie opiera się na przepisie art. 1 ust. 2.

2. Spłata za nieruchomość przysługuje osobom, od których rolnik nabył posiadanie nieruchomości, a w uzasadnionych wypadkach ich poprzednikom lub właścicielom, jeżeli spełniają warunki określone w Kodeksie cywilnym do otrzymania spłat w razie zniesienia współwłasności.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do spadkobierców osoby, od kierej rolnik nabył posiadanie nieruchomości.

4. Należność z tytułu spłaty wartości nieruchomości można rozłożyć na raty, przy czym termin ich uiszczenia nie może przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach gospodarczo uzasadnionych lub z innych powodów zasługujących na szczególne uwzględnienie właściwy organ może odroczyć termin płatności rat już wymagalnych.

2. W decyzji tej ustala się zarazem obszar nieruchomości, wysokość, sposób i terminy spłat albo orzeka się o zwolnieniu od obowiązku spłaty należności, a w wypadku przewidzianym w art. 8 stwierdza się powstanie prawa dożywocia.

3. W sprawach zawiłych lub spornych organ do spraw rolnych wymieniony w ust. 1 może przekazać sprawę do rozpoznania powiatowej komisji do spraw uwłaszczenia.

4. Od decyzji organu do spraw rolnych, jak również od decyzji powiatowej komisji do spraw uwłaszczenia przysługuje odwołanie do wojewódzkiej komisji do spraw uwłaszczenia, której decyzja jest ostateczna.

5. Postępowanie w sprawie nabycia własności nieruchomości wszczyna się na wniosek osób uprawnionych lub z urzędu.

6. Postępowanie prowadzi się na koszt Państwa.

7. Stan posiadania rolników oraz powierzchnię nieruchomości określa się według danych zawartych w ewidencji gruntów z uwzględnieniem zmian w stanie samoistnego posiadania, które nastąpiły przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

2. Sąd podejmuje postępowanie zawieszone stosownie do przepisu ust. 1 na wniosek którejkolwiek ze stron, jeżeli w postępowaniu administracyjnym w sprawie nabycia własności nieruchomości zostanie stwierdzone, że nabycie własności nie nastąpiło.

3. W razie wydania w postępowaniu 'administracyjnym aktu nadania własności ziemi albo w razie niezgłoszenia w ciągu 3 lat wniosku o podjęcie postępowania stosownie do przepisu ust. 2, sąd umorzy postępowanie.

4. W stosunku do rolników, którzy nabyli własność nieruchomości na podstawie art. 1 i 2 ustawy, nie wykonane tytuły egzekucyjne zasądzające wydanie tej nieruchomości są pozbawione skutków prawnych. Postępowanie egzekucyjne wszczęte na podstawie takiego tytułu podlega umorzeniu.

2. W razie objęcia nieruchomości lub jej części w posiadanie na podstawie umowy mającej na celu przeniesienie własności, lecz zawartej bez zachowania formy aktu notarialnego, właściwy do spraw rolnych organ prezydium powiatowej rady narodowej wezwie strony do zawarcia umowy w formie prawem przewidzianej lub do przywrócenia poprzedniego stanu posiadania w terminie 3 miesięcy. Po bezskutecznym upływie tego terminu można zastosować grzywnę w celu przymuszenia, stosownie do przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

3. Jeżeli środki określone w ust. 2 okażą się bezskuteczne, nieruchomość lub jej część, która była przedmiotem umowy, może być przejęta na rzecz Państwa za 50% wartości ustalonej według cen stosowanych przy sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych w stanie wolnym od obciążeń, z wyjątkiem służebności gruntowych, których utrzymanie zostanie uznane za niezbędne.

4. O stosowaniu grzywny w celu przymuszenia oraz o przejęciu nieruchomości na rzecz Państwa decyduje właściwy do spraw rolnych organ prezydium powiatowej rady narodowej.

1) dekret z dnia 13 września 1946 r. o organizacji komisji ziemskich (Dz. U. Nr 61, poz. 340), z tym że uprawnienia komisji ziemskich przechodzą na właściwe do spraw rolnych organy prezydiów powiatowych rad narodowych,

2) art. 41 i 42 dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze ziem odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska (Dz. U. Nr 49, poz. 279),

3) dekret z dnia 5 września 1947 r. o przejściu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do ZSRR (Dz. U. Nr 59, poz. 318 z późniejszymi zmianami),

4) dekret z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich, położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz. U. Nr 46, poz. 339 z późniejszymi zmianami),

5) art. 15 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. z 1959 r. Nr 14, poz. 78),

6) art. 4 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71 z późniejszymi zmianami),

7) art. 5 ustawy z dnia 21 grudnia 1958 r. o szczególnym trybie ściągania zaległości z tytułu niektórych zobowiązań właścicieli nieruchomości wobec Państwa (Dz. U. Nr 77, poz. 398 z późniejszymi zmianami).

2. Decyzje wydane na podstawie przepisów wymienionych w ustępie poprzednim punkt 1–4 pozostają w mocy.

1) o prezydium powiatowej rady narodowej, należy przez to rozumieć również prezydium miejskiej rady narodowej miasta stanowiącego powiat oraz dzielnicowej w mieście wyłączonym z województwa,

2) o prezydium gromadzkiej rady narodowej, należy przez to rozumieć również prezydium rady narodowej osiedlowej, miejskiej miasta nie stanowiącego powiatu.

Przewodniczący Rady Państwa: J. Cyrankiewicz

Sekretarz Rady Państwa: L. Stasiak