Dziennik Ustaw - rok 2002 nr 241 poz. 2093

Na podstawie art. 47 ust. 8 pkt 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1803 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 130, poz. 1112, Nr 233, poz. 1957 i Nr 238, poz. 2022) zarządza się, co następuje:

1) śródlądowe wody powierzchniowe, a w szczególności wody, które pobiera się lub zamierza się pobierać na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia i wody podziemne, w których zawartość azotanów wynosi powyżej 50 mg NO₃/dm³;

2) śródlądowe wody powierzchniowe, wody w estuariach oraz morskie wody wewnętrzne i morza terytorialnego, wykazujące eutrofizację, którą skutecznie można zwalczać przez zmniejszenie dawek dostarczanego azotu.

2. Za wody zagrożone zanieczyszczeniem uznaje się:

1) śródlądowe wody powierzchniowe, a w szczególności wody, które pobiera się lub zamierza się pobierać na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia i wody podziemne, w których zawartość azotanów wynosi od 40 do 50 mg NO₃/dm³ i wykazuje tendencję wzrostową;

2) śródlądowe wody powierzchniowe, wody w estuariach oraz morskie wody wewnętrzne i morza terytorialnego, wykazujące tendencję do eutrofizacji, którą skutecznie można zwalczać przez zmniejszenie dawek dostarczanego azotu.

3. Przy ocenie stopnia i rodzaju zanieczyszczenia wód podziemnych związkami azotu, poza wartością azotanów, uwzględnia się również wartości wskaźników: tlen rozpuszczony, azot amonowy i azot azotynowy.

4. Przy ocenie stopnia eutrofizacji śródlądowych wód powierzchniowych i morskich stosuje się wskaźniki określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

5. Do oznaczeń wskaźników, o których mowa w ust. 3 i 4, stosuje się metodyki referencyjne pomiaru określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

6. Przy określaniu wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych należy uwzględnić specyfikę poszczególnych regionów Polski, a w szczególności Morza Bałtyckiego.

1) właściwości fizyczne i charakterystyczne cechy środowiska wód i obszaru, z którego następuje odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód, a w szczególności:

a) klimat, w tym wielkość opadu rzeczywistego oraz opadu netto (różnica opadu rzeczywistego i ewapotranspiracji terenowej), odpowiadającemu rzeczywistej ilości wody, jaka dostaje się na powierzchnię gleby i może się przemieszczać do głębszych jej warstw,

b) dominujące typy krajobrazu, w tym zalesienia,

c) dominujące typy i rodzaje gleb,

d) kategorie agronomiczne gleb,

e) zaobserwowane procesy degradacji gleb,

f) najważniejsze procesy globowe, takie jak procesy torfienia i murszenia,

g) przeciętną polową pojemność wodną gleb, rozumianą jako sumę iloczynów pojemności wodnej gleb zaliczanych do poszczególnych kategorii agronomicznych (gleby bardzo lekkie, lekkie, średnie i ciężkie) i procentowego udziału gleb w tych kategoriach na danym obszarze, w profilu glebowym o miąższości 90 cm, określoną z uwzględnieniem zakresu polowej pojemności wodnej gleb, określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia,

h) odpływ wody z profilu glebowego, określony z uwzględnieniem głębokości przemieszczania wody opadowej i odpływu wody z profilu glebowego, określonych w załączniku nr 4 do rozporządzenia,

i) budowę geologiczną i warunki hydrogeologiczne z uwzględnieniem poziomów wodonośnych;

2) aktualną wiedzę o zachowaniu się związków azotu w wodzie i glebie, a w szczególności:

a) przeciętną zawartość azotu mineralnego, w tym azotu azotanowego w glebach ornych po zbiorach roślin w okresie jesieni, określoną w załączniku nr 5 do rozporządzenia,

b) zawartość azotu azotanowego w płytkich wodach gruntowych, znajdujących się w bezpośrednim kontakcie z wodą glebową, określoną według wzorów zawartych w załączniku nr 6 do rozporządzenia,

c) przemieszczanie azotu mineralnego, w tym azotu azotanowego z gleby do płytkiej wody gruntowej, określone z uwzględnieniem głębokości przemieszczania wody opadowej i przeciętnej zawartości azotu mineralnego, w tym azotu azotanowego w glebach ornych;

3) aktualną charakterystykę użytkowania gruntów, a w szczególności:

a) strukturę użytkowania gruntów,

b) produkcyjność gruntów,

c) koncentrację produkcji zwierzęcej,

d) zużycie środków produkcji,

e) bilans azotu w rolnictwie obszaru wykonany metodą „na powierzchni pola”,

f) stan infrastruktury technicznej na terenach rolnych, w tym obejmującej wyposażenie gospodarstw w obiekty inwentarskie oraz urządzenia do przechowywania nawozów naturalnych i kiszonek.

Minister Środowiska: S. Żelichowski

¹⁾ Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej – środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 85, poz. 766).

Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska
 z dnia 23 grudnia 2002 r. (poz. 2093)

Załącznik nr 1

WSKAŹNIKI STOSOWANE PRZY OCENIE EUTROFIZACJI ŚRÓDLĄDOWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH l MORSKICH

Wartości graniczne podstawowych wskaźników eutrofizacji, wód powyżej których występuje eutrofizacja

¹⁾ Dotyczy rzek o wystarczająco długim dla rozwoju glonów czasie rezydencji wody.

²⁾ Z wyłączeniem morskich wód wewnętrznych Zatoki Gdańskiej.

³⁾ Na odcinku przyujściowym rzeki Odry > 50 / na odcinkach przyujściowych w zlewniach pozostałych rzek > 30.

Inne wskaźniki eutrofizacji;

–– długotrwałe zakwity wody powodowane często w jeziorach przez sinice, a w rzekach i estuariach przez okrzemki i zielenice,

–– masowy rozwój glonów poroślowych,

–– odtlenienie hypolimnionu w jeziorach, któremu towarzyszyć może występowanie siarkowodoru; w rzekach silne dobowe zmiany natlenienia wód; natlenienie wód morskich,

–– redukcja różnorodności i obfitości makrofitów, fauny bezkręgowej oraz ryb.

Załącznik nr 2

METODYKI REFERENCYJNE POMIARU SŁUŻĄCE DO OZNACZEŃ WSKAŹNIKÓW ZANIECZYSZCZEŃ

Załącznik nr 3

ZAKRES POLOWEJ POJEMNOŚCI WODNEJ GLEB¹⁾

¹⁾ Polowa pojemność wodna rozumiana jako maksymalna ilość wody, jaką określona warstwa gleby może zatrzymać, po pełnym jej wysyceniu i swobodnym odpłynięciu nadmiaru wody.

Załącznik nr 4

GŁĘBOKOŚĆ PRZEMIESZCZANIA WODY OPADOWEJ I ODPŁYW WODY Z PROFILU GLEBOWEGO

Załącznik nr 5

PRZECIĘTNA ZAWARTOŚĆ AZOTU MINERALNEGO, W TYM AZOTU AZOTANOWEGO W GLEBACH ORNYCH¹⁾

¹⁾ Stwierdzana w glebach gruntów ornych po zbiorach roślin w okresie jesieni (z monitoringu gleb w latach 1997– 2001).

²⁾ 43,8 / 30,1 – zawartość azotu mineralnego / zawartość azotu azotanowego.

Załącznik nr 6

WZORY STOSOWANE DO OKREŚLENIA ZAWARTOŚCI AZOTU AZOTANOWEGO W PŁYTKICH WODACH GRUNTOWYCH

gdzie:

– 4430 (w liczniku) – współczynnik do przeliczenia kg N na mg NO₃,

– 0,15 i 0,5 (w liczniku) – współczynniki określające, jaka część azotu dopływającego do gleby z różnych źródeł przemieści się do wody gruntowej.