Nauczyciele, Szkoła

Niż demograficzny jest już za progiem. I choć jeszcze niedawno największym problemem MEN były brak kadry i niespodziewany napływ uczniów z Ukrainy, to teraz trzeba już myśleć o tym, jak uniknąć likwidacji placówek i zapewnić pracę nauczycielom.

Episkopat zaprezentował nową podstawę programową nauczania religii w szkole. Ma ona odpowiadać na współczesne wyzwania, a także na pytania uczniów dotyczące sensu istnienia. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem konkretnego programu nauczania.

Czy w podstawówkach nie będzie już stawiania jedynek? Jeśli tak, to nie z powodu coraz lepszych uczniowskich wyników, a z obawy przed rodzicami, którzy do dyrekcji szkoły skarżą się na nauczycieli stawiających złe oceny. Szefostwo daje pedagogom do zrozumienia, że powodujące konflikt z rodzicami jedynki są… niemile widziane.

Nowelizacja Prawa oświatowego, którą Sejm skierował do podpisu prezydenta, wywołała gwałtowną reakcję środowisk nauczycielskich. NSZZ „Solidarność” w ostrym apelu domaga się weta, ostrzegając przed „chaosem organizacyjnym”, wzrostem biurokracji i pogorszeniem jakości kształcenia. Sprawdzamy, jakie zmiany przewiduje reforma i dlaczego budzi tak duże emocje.

Ponad pół miliona nauczycieli w Polsce może już korzystać z cyfrowej legitymacji nauczyciela w aplikacji mObywatel. Od 30 listopada 2025 r. dokument ten stał się równoważny legitymacji fizycznej i pozwala m.in. na korzystanie z ulg komunikacyjnych, zniżek w instytucjach kultury oraz ofert prywatnych. Sprawdź, jak łatwo dodać legitymację do aplikacji i jakie korzyści daje nauczycielom.

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło zmiany w organizacji ferii zimowych 2026. Zamiast dotychczasowych czterech tur, uczniowie będą wypoczywać w trzech. Choć decyzja ma usprawnić ruch turystyczny i zmniejszyć korki, rodzice i branża turystyczna reagują z mieszanymi uczuciami. Resort Barbary Nowackiej tłumaczy, dlaczego zdecydowano się na korektę i jak ma ona wpłynąć na komfort zimowego wypoczynku.

Od września uczniowie szkół ponadpodstawowych uczą się nowego obowiązkowego przedmiotu – edukacji obywatelskiej. Choć reforma miała wzmocnić kompetencje społeczne i obywatelskie młodych ludzi, wielu nauczycieli sygnalizowało brak praktycznych narzędzi i przygotowania metodycznego. Teraz sytuacja ma się zmienić. Fundacja Zwolnieni z Teorii oraz Fundacja Enea – Energia Wspólnoty ogłosiły wspólny projekt, w ramach którego do około 3500 szkół trafią profesjonalne materiały dydaktyczne, mające ułatwić prowadzenie zajęć opartych na projektach społecznych.

Nauczyciele: niezrealizowane nadgodziny od 1 września 2025 r. zostaną opłacone. Kolejne zmiany w Karcie Nauczyciela wejdą w życie od dnia 1 stycznia 2026 r. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w większej liczbie przypadków z wyrównaniem od dnia 1 września 2025 r. Wypłata ma wpłynąć na konta do dnia 6 czerwca 2026 r.

28 listopada weszły w życie znowelizowane przepisy dotyczące oceny pracy nauczycieli. Ministerstwo Edukacji Narodowej przekonuje, że zmiany mają zapewnić większą transparentność, jednolitość i sprawiedliwość ocen, a także realnie wspierać rozwój zawodowy pedagogów. Uproszczono kryteria, zmieniono skalę punktacji i wprowadzono nowe obowiązki dyrektorów.

Od 30 listopada 2025 r. każdy nauczyciel w Polsce zyska dostęp do mLegitymacji nauczyciela w aplikacji mObywatel. Elektroniczny dokument będzie pełnoprawnym odpowiednikiem tradycyjnej legitymacji i ma znacząco uprościć proces potwierdzania statusu nauczyciela. Równocześnie MEN wdrożyło kolejne zmiany w Systemie Informacji Oświatowej (SIO), które wpływają na funkcjonowanie szkół, w tym m.in. na obsługę uczniów i generowanie kodów QR.

Od 1 stycznia 2026 roku nauczyciele z jeszcze szerszego grona placówek oświatowych będą mogli ubiegać się o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Kto dokładnie może je otrzymać i jakie są wymagania dotyczące wieku oraz stażu pracy? Podajemy też informację o dokumentach, jakie trzeba złożyć w ZUS, aby skorzystać z tego świadczenia.

W roku szkolnym 2024/2025 z nauczycielami zawarto ponad 100 tys. umów na czas określony. Wiceminister edukacji Henryk Kiepura w odpowiedzi na interpelację poselską wyjaśnia, kiedy szkoły mogą zatrudniać nauczycieli tylko „na chwilę” – i dlaczego taka praktyka stała się powszechna.

Ponad 1,35 mln zł kosztował najnowszy symulator, który trafił do Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie. Uczniowie będą na nim trenować gaszenie pożarów, reagowanie na awarie i obsługę siłowni okrętowej w warunkach zbliżonych do realnych. To już trzecie tak zaawansowane urządzenie w placówce.

Sejm jednogłośnie poparł nowelizację Karty nauczyciela, która przywraca nauczycielom prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, jeśli nie doszło do nich z przyczyn od nich niezależnych. To reakcja na falę krytyki po wrześniowej reformie i liczne sygnały o blokowaniu wycieczek szkolnych.

Związek Powiatów Polskich oraz Wolny Związek Zawodowy „Forum – Oświata” ostro krytykują poselski projekt nowelizacji ustawy Karta nauczyciela. Samorządy zarzucają mu brak rzetelnej analizy skutków finansowych i niezrozumienie systemu finansowania oświaty, a związkowcy – nieuprawnione zrównanie godzin ponadwymiarowych z doraźnymi zastępstwami. Obie strony ostrzegają, że proponowane zmiany mogą poważnie obciążyć budżety JST i pogłębić chaos w szkołach.

Tylko do 21 listopada 2025 roku nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni, którzy byli uprawnieni do bonu na zakup laptopa, lecz nie otrzymali go w poprzednim naborze, mogą ubiegać się o wsparcie. Bon można wykorzystać do 31 grudnia 2025 roku.

Pracownicy niepedagogiczni zatrudnieni w szkołach korzystają z urlopów wypoczynkowych na podstawie Kodeksu pracy, podczas gdy nauczycieli obowiązuje Karta nauczyciela. Oznacza to odmienne zasady nabywania i planowania urlopu. Wyjaśniamy, jakie przepisy regulują urlopy pracowników niepedagogicznych, jak ustala się plan urlopów i na co powinni zwrócić uwagę pracodawcy oraz pracownicy.

Nauczyciele mają kilka możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. W zależności od stażu pracy a także daty urodzenia i rodzaju zatrudnienia mogą ubiegać się o emeryturę nauczycielską, nową emeryturę nauczycielską, świadczenie kompensacyjne lub emeryturę pomostową. Wyjaśniamy, komu przysługują poszczególne świadczenia i jakie warunki trzeba spełnić.

Od 30 listopada 2025 roku wszyscy nauczyciele w Polsce otrzymają nową legitymację służbową. Podstawową formą dokumentu stanie się mLegitymacja w aplikacji mObywatel, a plastikowa karta będzie dostępna tylko na wniosek i za opłatą. Jak wygląda?

Urlop wychowawczy to uprawnienie pracownicze, które pozwala na czasową przerwę w pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Dla nauczycieli kwestie te reguluje Karta Nauczyciela, a w sprawach nieuregulowanych – Kodeks pracy. Jak długo może trwać urlop wychowawczy nauczyciela, jakie warunki należy spełnić, by go uzyskać i jak wyglądają obowiązujące terminy?

W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, stanowiącego fundament Reformy26 „Kompas Jutra”. To największa od lat zmiana w systemie edukacji, której celem jest dostosowanie nauczania do wyzwań XXI wieku. Reforma, opracowana przez zespół ekspertów i nauczycieli praktyków pod kierunkiem Instytutu Badań Edukacyjnych, ma wprowadzić nowoczesną podstawę programową, nauczanie modułowe oraz aktywne metody uczenia się oparte na doświadczeniu.

Nauczyciele zyskają prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Posłowie Koalicji Obywatelskiej złożyli projekt nowelizacji Karty nauczyciela, który ma wejść w życie z początkiem 2026 roku. Nowe przepisy mają uregulować problem, który od września 2025 r. budził kontrowersje w środowisku nauczycielskim.

Organizacja loterii fantowych w szkołach to popularny sposób pozyskiwania środków na cele charytatywne, społeczne i edukacyjne. Choć wydarzenia tego typu często mają charakter dobroczynny, nie zwalnia to ich organizatorów z obowiązku przestrzegania przepisów prawa. Kuratorium Oświaty we Wrocławiu przypomina o zasadach wynikających z ustawy o grach hazardowych – a te są jasno określone.

Sąd Najwyższy zdecydował w ważnej sprawie. Chodzi o to, czy nauczycielowi wypłaca się dodatki do wynagrodzenia (dodatek motywacyjny i dodatek za wysługę lat), do których nauczyciel nabył prawo jeszcze przed okresem zawieszenia i stanowiły one element składowy jego wynagrodzenia? Co najważniejsze w tej sprawie w zakresie dodatków - wygrał nauczyciel, a zatem świadczenia należą się niezależnie od okoliczności, w których znalazł się nauczyciel.

MKiDN poinformowało, że 94 uczniów z całej Polski, kształcących się w szkołach muzycznych, plastycznych i baletowych, otrzymało za swoje osiągnięcia stypendia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.