Tematy - Ochrona zabytków

Właściciele tego rodzaju nieruchomości mogą odetchnąć z ulgą. 18 listopada 2025 r. Prezydent RP podpisał się pod nowelizacją ustawy, która ma za zadanie wyraźnie skrócić urzędniczą maszynerię. Znikają m. in. podwójne zezwolenia na wycinkę drzew, a w wielu rodzajach spraw wystarczy zgłoszenie i milcząca zgoda urzędnika. Co dokładnie się zmienia dla właścicieli i jakich budynków dotyczy zmiana?

Choć samorząd terytorialny od 35 lat stanowi trzon lokalnej administracji publicznej, to w obszarze ochrony zabytków jego możliwości działania są wyraźnie ograniczone. Wynika to nie z ocen czy praktyk, ale z samej konstrukcji przepisów, które powierzają zasadnicze władztwo organom administracji rządowej. Warto więc przyjrzeć się, jak ustawodawca wyznacza granice samodzielności jednostek samorządu terytorialnego (JST) w tym szczególnym sektorze.

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego to nie tylko idea, ale obowiązująca norma prawna. Mimo to wiele jednostek samorządu terytorialnego i właścicieli zabytków traktuje ją wyłącznie jako formalność. W praktyce często rozmija się to z celem, który jasno określa prawo.

W ustawie istnieją od lat, ale często traktowani są jako margines. Tymczasem dziś, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, potrzebujemy ich obecności. Społeczni opiekunowie zabytków mogą być realnym wsparciem państwowego systemu ochrony dziedzictwa – jeśli tylko będą traktowani na poważnie.

Obowiązek ochrony zabytków nie dotyczy wyłącznie organów administracji czy właścicieli zabytkowych obiektów. Przepisy prawa nakładają ten obowiązek na każdego, kto z dziedzictwem kultury ma kontakt. To fundamentalna zasada, której konsekwencje praktyczne często są niedoceniane.

We wtorek, 10 września mija termin dotyczący wypełnienia formularza sprawozdania o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w samorządzie gminnym. Chodzi o dokument KK-2 Sprawozdanie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w samorządzie gminnym.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło drugi nabór w programie Ochrona Zabytków.

Obiekty o znaczeniu kulturalnym, a zwłaszcza obiekty zabytkowe, będą mogły być dofinansowane w ramach Funduszy Europejskich na lata 2014 – 2020. W zależności od znaczenia projektu oraz jego umiejscowienia, środki zaplanowano w Programie Infrastruktura i Środowisko czy w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Obiekty kulturalne i zabytkowe mające znaczenie regionalne mogą liczyć na dofinansowanie głównie ze środków Regionalnych Programów Operacyjnych przygotowanych przez każde województwo.

Ochrona zabytków

To koniec biurokratycznych uciążliwości dla właścicieli takich nieruchomości - Prezydent już podpisał nowelizację

Autonomia samorządu pod presją przepisów. Granice samodzielności JST w ochronie zabytków

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego w praktyce. Czy samorządy i właściciele wywiązują się z obowiązków?

Społeczni opiekunowie zabytków – cisi partnerzy systemu ochrony dziedzictwa

Rola społeczności lokalnych w ochronie dziedzictwa kulturowego

10 września mija ważny termin dla gmin. Chodzi o ochronę zabytków

Program "Ochrona Zabytków". Dofinansowanie 200 mln zł

Nawet 5 mln euro dotacji na ochronę zabytków