Umowy cywilnoprawne, Umowa o dzieło

Nie będziemy masowo zmieniać umów cywilnoprawnych na etaty, a jedynie działać w przypadkach niebudzących wątpliwości – powiedział PAP szef Państwowej Inspekcji Pracy, główny inspektor pracy Marcin Stanecki. Zaznaczył, że w planowanych zmianach nie chodzi o „uszczęśliwianie etatami na siłę”, tylko o reagowanie na skargi.

Harują ciężko całymi latami, ale to harowanie nie wlicza się do stażu pracy. O taką, obwarowaną przepisami ścianę, rozbijają się zatrudniani na umowach-zleceniach i ci , którzy prowadzą własną działalność gospodarczą. Czy teraz wreszcie się to zmieni? Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów pozytywnie zaopiniował projekt ustawy, który przyniesie rewolucję dotyczące zasad, na jakich staż pracy zostanie wyliczony. To z kolei pociągnie za sobą zmiany w prawach do urlopu.

Według ZUS zmniejsza się liczba zawieranych umów o dzieło. W 2024 r. została przekazana najmniejsza liczba formularzy oraz umów zgłoszonych do ZUS od początku funkcjonowania rejestru umów o dzieło. Zanotowano jednak wzrost umów o dzieło zawieranych z cudzoziemcami.

Oskładkowania umów cywilnoprawnych w 2025 roku nie będzie. Przesunięto je co najmniej o rok. Pojawiło się jednak wiele nieprawdziwych informacji na ten temat. Poniższy artykuł zawiera 11 faktów i mitów dotyczących ozusowania umów. Sprawdź, co jest prawdą, co półprawdą, a co informacją zupełnie nieprawdziwą.

Rząd chce opóźnić wprowadzenie ozusowania umów cywilnoprawnych (ZUS od umów o dzieło i zlecenia). Reforma ta, wynikająca z przyjętego Krajowego Planu Odbudowy, będzie skutkowała obniżeniem pensji netto dla części Polaków i zwiększeniem kosztów pracy dla pracodawców. Na początku 2025 roku rząd ma przedstawić trzy propozycje alternatywnych "kamieni milowych", które mogłyby zastąpić oskładkowanie umów.

Spór o kontrole w firmach. Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zaczyna reformę i ośmiesza inną, która się jeszcze nawet nie zaczęła. Brak porozumienia między ministrami staje się specjalnością tego rządu. Nie jest to jednak śmieszne, ale skandaliczne, bo za pieniądze podatników. 

„Ostatni bastion” nieoskładkowany przez ZUS, czyli umowy o dzieło, mają zostać objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, tj. ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i wypadkowym oraz dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jedyny wyjątek od powyższej zasady ma dotyczyć umów zawieranych przez studentów albo uczniów poniżej 26 roku życia. 

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” (czyli tzw. „babciowe”), to jedno z trzech świadczeń do wyboru, które od 1 października 2024 r., w ramach programu „Aktywny rodzic”, będą mogli pobierać aktywni zawodowo rodzice. Okazuje się jednak, że pomimo, iż świadczenie to dedykowane jest rodzicom pracującym i jego nadrzędnym celem jest ułatwienie godzenia aktywności zawodowej z rodzicielstwem – w rzeczywistości, nie wszyscy rodzice pracujący je otrzymają. 

W argumenty o odkładaniu na godną, państwową emeryturę nie wierzy blisko 3/4 Polaków. Ich zdaniem waloryzacja emerytur nigdy nie dogoni wzrostu realnych cen. Polacy nie wierzą też w argumenty rządu za wprowadzeniem pełnego ozusowania umów o dzieło i zleceń.

Zgłoszenie umowy o dzieło do ZUS to obowiązek, który obowiązuje od 2021 roku. Kiedy zgłosić dzieło? Jak zgłosić zawarcie umowy? Przedstawiamy wzór formularza ZUS RUD.

MRPiPS proponuje nowe przepisy dotyczące oskładkowania umów cywilnoprawnych. Składki ZUS będą pobierane od wszystkich takich umów. W przeciwnym razie Polska nie otrzyma pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy.

Ile jest umów o dzieło? ZUS przekazał dane z rejestru umów. Wynika z nich, że w latach 2021–2023 do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trafiło ponad 3,5 mln formularzy RUD, na których zgłoszono ponad 5 mln umów o dzieło. Z danych ZUS wynika też, że liczba unikalnych wykonawców umów o dzieło w poszczególnych latach nieznacznie rosła.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, poinformowała, że wkrótce do konsultacji społecznych trafi projekt ustawy reformującej oskładkowanie umów o dzieło i zlecenie. Zmiany mają zapewnić godną emeryturę osobom pracującym w oparciu o umowę zlecenie albo umowę o dzieło.

Kto w Polsce zawiera więcej umów o dzieło - kobiety czy mężczyźni? ZUS podaje statystyki umów o dzieło. Na ile dni i w jakich rodzajach działalności umowy o dzieło zawierane są najczęściej?

1,2 mln formularzy RUD przekazano do ZUS i zgłoszono na nich 1,6 mln umów o dzieło - ZUS podał dane za 2023 r.

Umowa zlecenia i umowa o dzieło to umowy uregulowane przepisami Kodeksu cywilnego. Umowa o świadczenie usług stanowi odmianę umowy zlecenia – przepisy o zleceniu stosuje się do niej odpowiednio. Kiedy zadanie, którego wykonanie jest przedmiotem umowy cywilnoprawnej ma charakter dzieła, a kiedy – zlecenia? Różnice pomiędzy tymi umową zlecenia i umową o dzieło mają swoje konsekwencje dla ubezpieczeń społecznych osób wykonujących te umowy.

Praca na etacie czy zleceniu czy samozatrudnienie jako prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej obciążone jest w Polsce wysokimi składkami na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a do niedawna także wysokim podatkiem dochodowym. Ale jest jeden wyjątek – zarobkowanie w oparciu o umowy o dzieło. To daje zupełnie inny wymiar dochodowy i sprawia, że różnica między zarobkiem brutto i netto jest niewielka.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji wyjaśniła, że przychody polskiego rezydenta podatkowego uzyskiwane z umowy o dzieło wykonywanej w Niemczech podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce.

W pierwszym półroczu 2023 r. przekazano do ZUS 610,4 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło. To nieco więcej niż w analogicznych okresach w latach 2021-2022. Nie zmieniła się charakterystyka podmiotów, które zgłaszają umowy o dzieło, oraz ich wykonawców.

Przez pierwsze 6 miesięcy 2023 roku zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło, to nieco więcej niż w analogicznym okresie w latach 2021-2022 - wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Umowy o dzieło częściej były zawierane z mężczyznami i osobami w wieku 30-39 lat.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdził, że przychód osiągany przez podatnika w 2023 r. z tytułu umowy o dzieło wykonywanej w Niemczech podlega opodatkowaniu tylko w Polsce zgodnie z art. 14 ust. 1 umowy polsko-niemieckiej. 

W najnowszej interpretacji indywidualnej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnia obowiązki płatnika związane z wypłatą nagród w ramach programu poleceń. W skrócie, jeśli nagrody są wypłacane osobom polecającym, stanowią one dla nich przychód podlegający opodatkowaniu. Jednak, w zależności od statusu osoby polecającej, obowiązki płatnika mogą się różnić.

Objęcie ZUS-em umów zlecenie i umów o dzieło było jednym z tzw. kamieni milowych wyznaczonych przez UE jako warunek dla odblokowania KPO. Rząd zapowiedział, że się zastosuje do unijnych zaleceń jednak na deklaracjach póki co się skończyło. Gazeta Prawna z 3 kwietnia podaje, że „Rząd wstrzymuje się z ozusowaniem zleceń”.

Ile ZUS zarejestrował umów o dzieło w 2022 roku? Są one najczęściej zgłaszane przez płatników składek, którzy prowadzą działalność naukową i techniczną oraz w zakresie informacji i komunikacji. Wykonawcami takich umów są w większości mężczyźni w wieku od 30 do 39 lat - wynika z raportu ZUS.