Kinga Piwowarska

Od 1 czerwca, przypadającego na Dzień Dziecka, nastąpią zmiany, które pozbawią dużą grupę beneficjentów świadczenia 800 plus. Program Rodzina 800+ – najpopularniejsze wsparcie finansowe przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka – od 1 czerwca 2025 roku zacznie funkcjonować na nowych zasadach. Będzie teraz dodatkowa weryfikacja a świadczenie może być wstrzymane. Co istotne, ograniczono też dostęp do świadczenia 300 plus.

W dniu 1 czerwca przypada Dzień Dziecka. Wielu zastanawia się czy dzieci mogą pracować. Często widzi się dzieci w reklamie, w Internecie, na platformach czy w serialu telewizyjnym. Czy taka działalność dziecka ma charakter pracy zarobkowej? Czy na pracę dziecka potrzebna jest zgoda rodzica i inspektora pracy? Poniżej najważniejsze warunki formalne, aby móc legalnie zatrudniać dziecko i szanować jego prawa. Trzeba też podkreślić, że Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzeczniczka Praw Dziecka podpisali porozumienie w sprawie powołania grupy roboczej ds. koordynacji działań instytucjonalnych w obszarze ochrony praw dziecka.

Przepisy dotyczące monitoringu w placówkach medycznych wywołały gorącą dyskusję, która wciąż trwa, ponieważ wciąż Rzecznik Praw Obywatelskich broni praw pacjentów, a Ministerstwo Zdrowia powołuje się na konieczność ich bezpieczeństwa i nie chce zmian. Z jednej strony celem przepisów jest rzeczywiście zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, a z drugiej – pojawiają się poważne obawy o naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Ten problem wraca, szczególnie mając na uwadze ostatnie okoliczności i śmierć lekarza w jednym z krakowskich szpitali, po ataku pacjenta.

Płacą 12 tys. zł (co przecież jest znacznie powyżej średniej krajowej) a pracowników i tak brak. Barometr Zawodów na 2025 r., oraz liczne oferty pracy na portalach internetowych pokazują, że są deficyty w wielu, paradoksalnie, opłacalnych zawodach. Skąd to wynika? Pewnie w dużej mierze z tego, że w tych zawodach, znacznie lepiej zarabia się za granicą!

W zakresie postępowania spadkowego i dziedziczenia po zmarłych członkach rodziny wciąż jest dużo pytań i wątpliwości. Jednym z nich jest: Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku? Pojawia się wiele pytań szczególnie przy tego typu "perełkach orzeczniczych" - kiedy to sądy wydają dość kontrowersyjne wyroki. W ostatnim czasie taki właśnie zapadł, a dotyczył przyznania przez sąd całego spadku po matce - córce - mimo że córka odrzuciła spadek. Córka nie musiała czekać długo aż zgłoszą się do niej wierzyciele, bo spadek obciążony był długami. Sprawa trafiła do RPO. W tego typu sprawach trzeba też pamiętać o zasadach prawa cywilnego: pro futuro i mortis causa oraz o tym, że na kogo przechodzi spadek po odrzuceniu. Co ważne, przewlekłość procedury związanej z odrzuceniem spadku przez małoletniego spadkobiercę nie może pozbawiać go ustawowego prawa wynikającego z art. 1015 § 1 KC i „ochrony przed spadkiem”. Zatem co z postępowaniem spadkowym?

W serii artykułów poświęconych sądownictwu z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych tym razem przyglądamy się temu, jak orzekał Sąd Najwyższy w ostatnich latach co do ochrony związkowej. Okazuje się bowiem, że są różne linie orzecznicze, bardziej liberalne i mniej. Jednak główny wniosek jak się nasuwa jest taki, że związkowcy nie zawsze są chronieni przed rozwiązaniem umowy, szczególnie w trybie bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Pracownicy zdalni często łączą obowiązki zawodowe z prywatnymi - w czasie pracy (SIC!), co niepokoi pracodawców. Pracownicy podczas pracy zdalnej: sprzątają mieszkanie, idą na spacer z psem czy gotują obiad. A za wszystko to płaci pracodawca, bo pracownicy wykonują wiele czynności w godzinach pracy. Taki stan rzeczy powoduje, że pracodawcy nie chcą zatrudniać pracowników w ramach pracy zdalnej - a wolą współpracować na zasadach B2B. Okazuje się, że budżety na freelancing w Polsce wzrosły o rekordowe 51,5%, podczas gdy 37% firm wycofuje się z pracy zdalnej. Sekret tkwi w systemie rozliczania - z efektów, a nie godzin pracy.

Czy życie zaczyna się po 50-tce? Od 1 czerwca 2025 r. będzie opłacało się zatrudniać 50-latków i seniorów. To ważne, bo przyjmuje się, że w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy znajdują się: kobiety, osoby długotrwale bezrobotne, osoby o niskich kwalifikacjach, osoby z niepełnosprawnościami i właśnie osoby w wieku 50 lat i więcej. Aż 63% bezrobotnych w wieku 50+ stwierdziło, że główną przeszkodą w znalezieniu przez nich pracy jest wiek. Z drugiej strony Główny Urząd Statystyczny podaje, że obecnie co czwarta osoba w wieku produkcyjnym przekroczyła 50. rok życia. Liczba aktywnych na rynku pracy 50-latków stale rośnie i do 2030 roku może stanowić nawet jedną trzecią osób aktywnych zawodowo, dane za 2024. Pomimo tego, na polskim rynku pracy wciąż ma miejsce ageizm. Dofinansowanie do wynagrodzenia i zmiany w zatrudnianiu osób po 50. roku życia. Tak, to możliwe. Ustawa czeka na wejście w życie w 2025 r. Przepisy będą też obowiązywały w 2026 r. Wszystko to dlatego, że dotychczasowe regulacje obowiązywały już od 20 lat, co sprawiło, że od 2004 r. było 200 nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Czas na zmiany, w tym zmiany w zatrudnianiu osób po 50. roku życia. Rozwijający i zmieniający się rynek pracy wymusił wręcz sam opracowanie nowych regulacji, które będą odpowiadać na aktualne potrzeby osób poszukujących pracy, bezrobotnych oraz przedsiębiorców. Istnieje konkretna grupa podmiotów, które otrzymają spore wsparcie. Co zatem nas czeka w 2025 r., 2026 i w latach kolejnych?

Dzisiaj, 18 maja 2025 r. ma miejsce msza inauguracyjna Papież Leona XIV. Przed mszą św. Papież zdecydował się na przejazd wśród wiernych, wyjechał poza teren Placu św. Piotra, chce być wśród Papieżem wśród ludzi. Na mszy poznamy jego cele i najważniejsze przesłanie. Na ten moment możemy zapytać: Augustianie i Papież Leon XIV: kim tak naprawdę są? Brat Papieża odpowiadając na pytanie jakim człowiekiem jest Robert Prevost, mówi: zwykłym, zwykłym człowiekiem. No tak, ale w tym gorącym czasie wyboru nowego Papieża Watykan, Rzym, Ameryka i reszta świata zastanawia się jak to będzie. Papież - Amerykanin? Tak, to możliwe i nie można nikogo dyskryminować z powodu jego narodowości i środowiska z jakiego się wywodzi. Zresztą Ameryka Północna w ostatnim czasie przeżywa rozkwit katolicyzmu, po ciężkich latach posuchy. Szczególnie Chicago - skąd pochodzi nowa Głowa Kościoła Katolickiego - szczyci się praktykującymi katolikami. Polacy z Chicago nie kryją zachwytu, podobnie jak społeczeństwo w Peru - gdzie Papież spędził wiele, wiele lat, budując zakon i wspólnotę. Augustianie podkreślają zaś: kluczem do zrozumienia duchowości augustiańskiej jest słowo „wspólnota”.

"Jeśli miałbym do końca życia mieszkać w DPS, to wolałbym umrzeć" - tak mocne słowa można było usłyszeć w środę 13 maja 2025 r. na proteście osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin i asystentów. Protest miał miejsce przed Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, a jego celem były apele o jak najszybsze wprowadzenie ustawy o asystencji osobistej. Jeżeli prześledzimy zadania domu pomocy społecznej, które wynikają wprost z przepisów możemy stwierdzić, że to właśnie tego rodzaju pomoc jest świadczona co do osób z niepełnosprawnościami. Jednak osoby z niepełnosprawnościami nie chcą "kończyć" w DPS, chcą mieć osobistych pomocników, asystentów i żyć w swoich dotychczasowych warunkach.

Dawno już nie było w prawie pracy ustawy, która nowelizowałaby tak wiele instytucji i wprowadzała tak wiele nowych rozwiązań. W Polsce przyszedł czas na: promocję zatrudnienia, łagodzenie skutków bezrobocia oraz aktywizację zawodową. Rewolucyjne zmiany dla pracowników, niepełnosprawnych, bezrobotnych ale i dla przedsiębiorców. Pracodawcy będę mogli liczyć na dofinansowania do wynagrodzeń pracowników. Tak więc wszystkie te grupy mogą liczyć na nowe czy zmienione wsparcie! Prezydent podpisał ustawę 10 kwietnia 2025 r. Ustawa wchodzi w życie 1 czerwca 2025 r. Celem reformy rynku pracy wdrażanej ustawą o rynku pracy i służbach zatrudnienia, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, jest kompleksowa modernizacja instytucji polskiego rynku pracy, poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki. Wyczekiwaną od ponad 20 lat zmianę ustawy będziemy analizowali w poszczególnej serii artykułów. Zmiany przepisów będą obowiązywały w pewnym zakresie od 2025 r., a także w latach kolejnych 2026, 2027 i dalej.

Od 1 września 2025 r. będzie nowy zakaz dla przedsiębiorców, co wpłynie znacznie na branże usług i sytuacje pracowników. Zmiany będą też wpływały na klientów salonów, szczególnie kobiety! Chodzi o konieczność wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych (Dz.U.UE.L.2009.342.59) i jego załączników. Sanepid już alarmuje, że przedsiębiorcy powinni się przygotować na zmianę.

Jest już nowa definicja bezrobotnego. Ustawa jest uchwalona, podpis Prezydenta jest, ustawa wchodzi w życie 1 czerwca 2025 r. Nowa definicja bezrobotnego jest inna, a zakres pojęciowy w pewnym zakresie szerszy. Przykładowo rolnicy będą mogli stać się bezrobotnymi. Zatem kto zyska a kto straci status bezrobotnego? Poniżej kolejny artykuł z serii: 21 kluczowych zmian dla prawa pracy w 2025 r. To jest reforma rynku pracy jakiej nie było!

Jest nowe prawo tytoniowe - przyniesie on więcej korzyści czy strat? To zależy z jakiej perspektywy się na to patrzy. Istotnym czynnikiem, decydującym o kształtowaniu się trendów w spożywaniu tytoniu są oczywiście osobiste decyzje, ale też rządowe strategie i działania nakierowane na kontrolę tego nałogu oraz leczenie uzależnienia. W odpowiedzi na narastający kryzys zdrowotny, Rada Unii Europejskiej wydała zalecenia dotyczące zwiększenia obszarów wolnych od dymu oraz opracowała kompleksowe wytyczne, które mają wspierać zarówno rezygnację z palenia, jak i skuteczne leczenie uzależnienia. Polska zobowiązana była zmienić krajowe przepisy, ponieważ musiała wdrożyć dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE w odniesieniu do zniesienia niektórych zwolnień w przypadku podgrzewanych wyrobów tytoniowych (Dz. Urz. L 283 z 03.11.2022, str. 4). Uchwalono więc ustawę zmieniającą dotychczasowe prawo tytoniowe. Co zmieni się dla rynku tytoniowego i palaczy?

Będzie nowe świadczenie dla dzieci. Jest już projekt zmiany ustawy przygotowany przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. To przełomowe rozwiązanie, które naprawia długo istniejącą lukę w polskim prawie. Chodzi o coś więcej niż tylko wsparcie finansowe – to wyraz uznania dla rodziców dzieci, którzy poświęcili lata swojego życia na budowanie pozytywnego wizerunku Polski na arenie międzynarodowej. Nie wiadomo na chwilę obecną czy świadczenie wejdzie w życie jeszcze w 2025 r.

Już od 1 czerwca 2025 r. spore zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców. Dlaczego? Bo Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP (Dz.U. 2025 poz. 621). Zatem jakie konkretnie nowości i zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców w 2025?

Takiej reformy rynku pracy niebyło od dawna. Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia składa się XIV działów, 453 artykułów (330 stron) oraz zmienia 51 ustaw! W dniu 1 czerwca 2025 r. wejdzie w życie 21 kluczowych zmian dla prawa pracy.

Prawo nie jest doskonałe. Wiadomo to nie od dzisiaj, ale wiadomo też, że: dura lex, sed lex (twarde prawo ale prawo). Czy będą zatem zmiany dla matek? Tym bardziej, że wielkimi krokami zbliża się Dzień Matki. Pojawiła się bowiem taka wątpliwość: skoro Karta Dużej Rodziny jest przy 3. dzieci i taki model jest uznawany za rodzinę wielodzietną to czemu program emerytalny „Mama 4+” jest przy 4. dzieci a nie przy 3. Czy nie powinno być spójności w tej materii? Oczywiście pojęcia prawne, od których zależą uprawnienia mogą być różnie rozumiane, na gruncie różnych ustaw, bardziej szeroko czy bardziej precyzyjnie. Jednak czy również w przypadku uprawnień socjalnych? Wyjaśniamy, bo w sprawie pojawiło się wiele uwag, inicjatyw poselskich i petycji.

Z wielką ulgą wiele osób przyjęło informację, że senat nie zgłosił w środę (15 maja 2025 r.) poprawek do nowelizacji ustawy ws. podwyższenia zasiłku pogrzebowego z 4 do 7 tys. zł. Jego kwota ma podlegać waloryzacji w marcu, jeżeli wskaźnik inflacji w roku poprzednim przekroczy 5 proc. Podwyżka i wypłata wyżej kwoty zasiłku ma wejść w życie od 1 stycznia 2026 r.

Jakiś czas temu zapadł istotny wyrok z obszaru świadczeń rodzinnych, a konkretnie co do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego - MAMA 4+. Z pomocą interpretacji (jak się okazuje spornych i niewystarczająco precyzyjnych) definicji - przyszedł NSA na skutek pozwu matki, której ZUS nie chciał przyznać tzw. "świadczenia matczynego". W sprawie sporne okazało się pojęcie: wychowania dzieci.