Zadowoleni pracują lepiej

Duża fluktuacja w przedsiębiorstwie dla każdego szefa powinna być sygnałem alarmowym. Jeśli nowy kolega czy koleżanka odchodzi już po roku, gdy na niektórych stanowiskach wciąż jest wakat, bo nikt nie zostaje tam na dłużej, zarząd wraz z działem personalnym powinni niezwłocznie zbadać, jakie są tego przyczyny.

A może ich być wiele. Do najczęstszych należą: zła atmosfera w firmie lub konkretnym dziale, brak szans awansu, zbyt niskie wynagrodzenie, brak oceny jakości pracy. Szkody, jakie to wszystko powoduje są ogromne i dotyczą obu stron. Niezadowoleni pracownicy podejmujący decyzję o odejściu muszą szukać nowego miejsca i tam zaczynać od nowa. Firma zaś skazana jest na inwestycje czasu i pieniędzy, aby znaleźć ludzi, którzy ich zastąpią i ich wyszkolić. Trzeba włączyć do akcji doradców personalnych lub opłacić ogłoszenia w prasie, wdrożyć nowych pracowników w ich obowiązki. Mija zwykle wiele tygodni, zanim będą mogli oni działać w pełni samodzielnie.

Zła atmosfera

Skąd szefowie mają jednak wiedzieć, czy podwładni czują się dobrze w swoim miejscu pracy, czy też trzeba coś pilnie poprawić? Dobrym sposobem, aby to sprawdzić, jest przeprowadzenie ankiety. Jeśli chcemy, aby jak najwięcej osób wzięło w niej udział, ankieta musi być anonimowa. Formularze można rozdać lub umieścić w Intranecie - z podaniem terminu, do kiedy należy przesyłać odpowiedzi. Ważne jest, aby ankietowani nie tylko zakreślali właściwe rubryki, ale mieli też możliwość przedstawienia własnych uwag i propozycji. Należy dokładnie poinformować zespół, jaki jest cel przeprowadzenia sondażu, a na końcu przedstawić rezultaty, wyciągnąć wnioski i zabezpieczyć ankiety przed „wyciekiem” z firmy.

Zgodnie z wynikami badań w firmach, średnio co piąty pracownik chętnie odszedłby ze swojego przedsiębiorstwa. Dobrze jest więc regularnie sprawdzać wskaźnik fluktuacji, a zwłaszcza jej powody. Można to robić kilkoma sposobami:

Jak sprawdzić poziom satysfakcji zawodowej pracowników

1. Jak oceniasz atmosferę w firmie w skali od 1 do 6?

2. Jaka atmosfera panuje w twoim dziale?

3. Co należałoby poprawić - twoje propozycje

4. Jakie rozwiązania pomogłyby Ci pogodzić pracę z życiem rodzinnym?

5. Oceń poniższe wypowiedzi w skali od 1 - absolutnie tak do 4 - zupełnie nie

a. w moim dziale jest dobry przepływ informacji

b. zakres odpowiedzialności i kompetencji poszczególnych osób jest jasno określony

c. czas pracy odpowiada moim potrzebom

d. mam możliwość podnoszenia kwalifikacji

e. jestem zadowolony ze współpracy z kolegami

f. spotykam się na bieżąco z moim przełożonym i mogę z nim omówić wszystkie problemy

g. mam szansę realizować swoje pomysły

Sprawdź, czy wiesz?

1. Jakie metody służą związaniu pracownika z firmą?

a. wynagrodzenie adekwatne do zaangażowania

b. drogie meble biurowe

c. szansa własnego rozwoju

2. Twój szef narzeka na niską motywację pracowników. Co może ją zwiększyć?

a. przeprowadzenie ankiety wśród kadry zarządzającej

b. przyjrzenie się atmosferze w miejscu pracy

c. ankieta wśród pracowników, w której wezmą udział także wszystkie kobiety

3. Jakiego typu środki powinien zastosować pracodawca, który chce prowadzić politykę kadrowa przyjazną rodzinie?

a. home office i telepraca

b. elastyczny czas pracy

c. job-sharing

Odpowiedzi: 1 a, c; 2 b, c; 3 a, b, c

l Pytanie odchodzących z pracy. Niektóre firmy wprowadziły zwyczaj pytania ludzi w ostatnim dniu ich pracy, dlaczego zdecydowali się odejść z firmy. Po krótkim czasie okazało się, że również inne osoby w zespole zaczęły chętniej mówić o tym, jakie sprawy w firmie budzą ich sprzeciw.

l Analiza wymówień. Rezygnacje z pracy, które nastąpiły z inicjatywy pracowników, należy przeanalizować pod kątem różnych kryteriów. Czy w określonych działach zdarza się to częściej niż w innych? Czy któryś menedżer ma szczególne trudności ze skompletowaniem zespołu? Może to wskazywać, że perspektywy rozwoju zawodowego w danym miejscu są dość ograniczone, a styl zarządzania prezentowany przez szefa jest nie do przyjęcia dla jego podwładnych.

l Rozmowy po zwolnieniu lekarskim. Również pracownicy, którzy przebywali na dłuższym zwolnieniu lekarskim lub często zapadają na kilkudniowe choroby, mogą dostarczyć cennej wiedzy o atmosferze w firmie. Takie zdarzenia to nierzadko sygnał alarmowy, że w danym dziale coś dzieje się nie tak. Niewykluczone, że te osoby są obarczane nadmierną ilością obowiązków albo stały się ofiarami mobbingu.

Jak pogodzić pracę i dom?

Coraz więcej przedsiębiorstw rozumie już, że człowiek, który ma szansę harmonijnie połączyć swoje życie rodzinne z zawodowym, chętniej wiąże się z firmą na dłużej. Wprowadzają więc elastyczny czas pracy, job-sharing (dzielenie etatu między dwóch pracowników, głównie przez kobiety z małymi dziećmi), telepracę, organizują przedszkola - w przypadku mniejszych firm można to zrobić wspólnie z kilkoma innymi. Rodzice, którzy wiedzą, że ich dzieci mają zapewnioną fachową opiekę, pracują wydajniej.

Nawet pracownicy przebywający na urlopie wychowawczym nie muszą tracić więzi z firmą. Regularne spotkania, wymiana informacji i współpraca przy określonych projektach - wszystko to sprawia, że dana osoba będzie wiedziała co dzieje się w jej miejscu pracy i zachowa z nim kontakt. Po urlopie będzie mogła więc łatwiej wdrożyć się znów do zawodowych obowiązków.

W pogodzeniu spraw zawodowych z życiem rodzinnym bardzo pomoże również swoboda w organizowaniu sobie dnia pracy, możliwość zatrudnienia na niepełny etat i dłuższe urlopy. Z badań wynika, że czas pracy dostosowany do potrzeb rodziny to jedno z najczęstszych życzeń osób aktywnych zawodowo.

A jakie rozwiązania pozwalające pogodzić te dwie dziedziny życia wprowadziła twoja firma? Czy można je jeszcze rozbudować? Sondaż wśród pracowników pozwoli szefom poznać ich potrzeby i oczekiwania w tym względzie.

Zdobywanie nowych kwalifikacji

Kolejnym sposobem na związanie pracowników z firmą jest zapewnienie im szansy rozwoju i zdobywania nowych kwalifikacji. Co dzieje się jednak, kiedy osoba, w którą niemało zainwestowano, wkrótce postanowi odejść z firmy? Można temu zapobiec podpisując wcześniej odpowiednią umowę z klauzulą o zwrocie kosztów poniesionych na szkolenie w przypadku złożenia przez pracownika wymówienia.

Sabina Prusiecka