Dziennik Ustaw - rok 2006 nr 155 poz. 1112

Na podstawie art. 117 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) warunki, jakie powinien spełniać kandydat na dyplomowanego bibliotekarza oraz dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej;

2) formy i tryb postępowania kwalifikacyjnego stanowiącego podstawę do przyznawania uprawnień dyplomowanego bibliotekarza oraz dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej;

3) warunki awansowania dyplomowanego bibliotekarza i dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej;

4) wzór zaświadczenia o uzyskaniu kwalifikacji zawodowych.

1) posiada tytuł magistra, magistra inżyniera lub równorzędny;

2) posiada co najmniej dwuletni staż pracy w bibliotece naukowej, ośrodku informacji naukowej, archiwum lub muzeum albo na stanowiskach nauczyciela akademickiego;

3) posiada udokumentowany dorobek działalności organizacyjnej i pracy dydaktycznej;

4) posiada co najmniej 2 publikacje z zakresu bibliotekoznawstwa, informacji naukowej, archiwistyki lub muzealnictwa w wydawnictwach recenzowanych;

5) posiada znajomość co najmniej jednego języka obcego, potwierdzoną przez komisję powołaną przez rektora lub dyplomem albo certyfikatem wydanym przez uprawnioną instytucję;

6) została skierowana do postępowania kwalifikacyjnego, o którym mowa w § 3, przez dyrektora biblioteki, ośrodka informacji naukowej, archiwum lub muzeum albo zgłosiła zamiar przystąpienia do postępowania kwalifikacyjnego, przedkładając stanowisko dyrektora biblioteki, ośrodka informacji naukowej, archiwum lub muzeum w tej sprawie.

2. Postępowanie kwalifikacyjne obejmuje:

1) ocenę dorobku naukowego i zawodowego kandydata na podstawie przedstawionej dokumentacji;

2) państwowy egzamin bibliotekarski lub państwowy egzamin z informacji i dokumentacji naukowej, zwany dalej „egzaminem”.

3. Postępowanie kwalifikacyjne przeprowadza Komisja Egzaminacyjna, zwana dalej „komisją”, powoływana przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na okres 3 lat spośród profesorów i doktorów habilitowanych nauk humanistycznych oraz starszych kustoszy dyplomowanych i starszych dokumentalistów dyplomowanych posiadających stopień naukowy doktora, w liczbie 11 osób.

4. W skład komisji wchodzą:

1) przewodniczący;

2) dwaj zastępcy przewodniczącego;

3) sekretarz;

4) siedmiu członków.

5. Decyzję o powołaniu komisji ogłasza się w Dzienniku Urzędowym wydawanym przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

6. Komisja działa na podstawie opracowanego przez siebie regulaminu, który jest zatwierdzany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

1) dopuścić kandydata do egzaminu;

2) zwolnić z egzaminu lub jego części;

3) nie dopuścić do egzaminu.

2. W wyniku oceny dorobku naukowego i zawodowego z egzaminu mogą być zwolnione osoby:

1) posiadające tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego innych dyscyplin niż wymienione w ust. 1, po dwuletnim stażu pracy w bibliotece naukowej, ośrodku informacji naukowej, archiwum lub muzeum;

2) posiadające stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie lub specjalności: bibliologia, bibliotekoznawstwo i informacja naukowo-techniczna, archiwistyka lub muzealnictwo;

3) posiadające stopień naukowy doktora dziedzin i dyscyplin naukowych innych niż określone w pkt 2, ukończone studia podyplomowe z zakresu bibliologii, bibliotekoznawstwa i informacji naukowo-technicznej, archiwistyki lub muzealnictwa oraz co najmniej dwuletni staż pracy w bibliotece naukowej, ośrodku informacji naukowej, archiwum lub muzeum;

4) posiadające tytuł zawodowy magistra bibliologii, bibliotekoznawstwa i informacji naukowo-technicznej albo magistra historii – specjalność w zakresie archiwistyki;

5) posiadające tytuł zawodowy magistra kierunków innych niż określone w pkt 4, ukończone studia podyplomowe z zakresu bibliologii, bibliotekoznawstwa i informacji naukowo-technicznej, archiwistyki lub muzealnictwa oraz co najmniej ośmioletni staż pracy w bibliotece naukowej, ośrodku informacji naukowej, archiwum lub muzeum.

3. Z części specjalistycznej egzaminu są zwolnione osoby:

1) legitymujące się co najmniej 5-letnim stażem pracy związanej z wybraną specjalizacją;

2) posiadające co najmniej 3 publikacje z ostatnich 5 lat związane z wybraną specjalizacją;

3) które brały udział w konferencjach naukowych w ostatnich 3 latach, prezentując w formie referatów swoją wiedzę i umiejętności związane z wybraną specjalizacją.

1) z części ogólnozawodowej, polegającej na sprawdzeniu stopnia znajomości przez kandydata problemów z zakresu organizacji nauki i kultury oraz ogólnych problemów dotyczących bibliotekoznawstwa, bibliologii, informacji naukowej, archiwistyki lub muzealnictwa;

2) z części specjalistycznej, polegającej na sprawdzeniu stopnia znajomości przez kandydata zagadnień z zakresu wybranej przez niego specjalizacji.

2. Wykaz specjalizacji, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz ich zakres tematyczny został określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

1) przewodniczący komisji lub jego zastępca oraz sekretarz komisji;

2) co najmniej dwaj członkowie komisji, reprezentujący specjalizację wybraną przez kandydata.

2. W przypadku specjalizacji archiwistyka w skład zespołu egzaminacyjnego wchodzi:

1) przewodniczący komisji lub jego zastępca oraz sekretarz komisji;

2) co najmniej jeden członek komisji, reprezentujący specjalizację archiwistyka.

3. W skład zespołu egzaminacyjnego przewodniczący komisji może powołać specjalistę z zakresu wybranej przez kandydata specjalizacji, niebędącego członkiem komisji.

4. Z przebiegu czynności egzaminacyjnych sporządza się protokół, który podpisują wszyscy członkowie zespołu egzaminacyjnego.

2. Uchwały komisji zapadają zwykłą większością głosów.

1) przy ubieganiu się o stanowisko starszego kustosza dyplomowanego i starszego dokumentalisty dyplomowanego – co najmniej 4 lata pracy na stanowisku kustosza dyplomowanego lub dokumentalisty dyplomowanego;

2) przy ubieganiu się o stanowisko kustosza dyplomowanego i dokumentalisty dyplomowanego – co najmniej 3 lata pracy na stanowisku adiunkta bibliotecznego lub adiunkta dokumentacji naukowej albo 8 lat pracy bibliotecznej lub w informacji naukowej, archiwalnej lub muzealnej;

3) przy ubieganiu się o stanowisko adiunkta bibliotecznego i adiunkta dokumentacji i informacji naukowej – co najmniej 2 lata pracy na stanowisku asystenta bibliotecznego lub asystenta dokumentacji naukowej albo 6 lat pracy bibliotecznej lub w informacji naukowej, archiwalnej lub muzealnej;

4) przy ubieganiu się o stanowisko asystenta bibliotecznego i asystenta dokumentacji i informacji naukowej – co najmniej 2 lata pracy bibliotecznej lub w informacji naukowej, archiwalnej lub muzealnej albo na stanowisku pracownika naukowo-dydaktycznego, dydaktycznego lub naukowego.

2. Osobom posiadającym tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego do okresu pracy warunkującego prawo do zajmowania stanowisk określonych w ust. 1 zalicza się staż pracy dydaktycznej lub naukowej.

3. Osobom posiadającym stopień naukowy doktora do okresu pracy warunkującego zajmowanie stanowisk określonych w ust. 1 pkt 3 zalicza się staż pracy dydaktycznej lub naukowej.

2. Z wnioskiem o awansowanie, zaopiniowanym przez radę biblioteczną lub odpowiednią radę naukową, występuje dyrektor biblioteki głównej, ośrodka informacji naukowej, archiwum lub muzeum.

3. W przypadku osoby będącej dyrektorem biblioteki z wnioskiem o awansowanie występuje jej bezpośredni przełożony.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego: w z. K. J. Kurzydłowski

¹⁾ Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje działem administracji rządowej – szkolnictwo wyższe, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 131, poz. 912).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 144, poz. 1043.

³⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 stycznia 1992 r. w sprawie warunków, jakie powinien spełniać kandydat na dyplomowanego bibliotekarza oraz na dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej, zasad i trybu postępowania kwalifikacyjnego, a także zasad awansowania dyplomowanego bibliotekarza i dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej (Dz. U. Nr 15, poz. 59), które traci moc z dniem 31 sierpnia 2006 r. na podstawie art. 275 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 oraz z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 144, poz. 1043).

Załączniki do rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 21 sierpnia 2006 r. (poz. 1112)

Załącznik nr 1

WYKAZ SPECJALIZACJI ORAZ ICH ZAKRES TEMATYCZNY

I. Wykaz specjalizacji oraz ich zakres tematyczny do egzaminu na dyplomowanego bibliotekarza

1. Specjalizacja: Gromadzenie i opracowanie zbiorów w bibliotece naukowej

Zakres tematyczny:

1) interdyscyplinarność a specjalizacja bibliotek naukowych (centralne biblioteki dziedzinowe);

2) polimedialny typ komunikacji społecznej a polityka doboru i rotacji materiałów w procesie kształtowania kolekcji;

3) analiza zbiorów bibliotecznych, podaży różnych form materiałów, ekspercka ocena potrzeb naukowych, edukacyjnych oraz pragmatycznych w ustalaniu kryteriów gromadzenia i selekcji zasobów;

4) rodzaje zbiorów bibliotecznych;

5) zasady kształtowania polityki zbiorów;

6) źródła elektroniczne i multimedia;

7) konsorcja biblioteczne;

8) selekcja zbiorów;

9) prawne i finansowe problemy gromadzenia zbiorów (w tym ustawa – Prawo zamówień publicznych);

10) problematyka specjalizacji i współpracy w zakresie gromadzenia zbiorów;

11) zarządzanie zbiorami w bibliotece naukowej;

12) dokumenty pozostające poza komercyjnym obiegiem wydawniczo-księgarskim (szara literatura);

13) problematyka opracowania zbiorów z uwzględnieniem zagadnień kooperacji oraz unifikacji i komputeryzacji prac bibliotecznych;

14) Internet w opracowaniu zbiorów;

15) opracowanie formalne i rzeczowe zbiorów;

16) katalogi centralne.

2. Specjalizacja: Przechowywanie i udostępnianie zbiorów. Czytelnictwo

Zakres tematyczny:

1) udostępnianie zbiorów jako usługa – zależność od typu biblioteki, polityki gromadzenia oraz opracowania kolekcji, zarządzania zbiorami i marketingu bibliotecznego;

2) usługi w zintegrowanych systemach bibliotecznych;

3) sprawność procesu udostępniania;

4) komputer i Internet w udostępnianiu;

5) projektowanie i ocena systemów bibliotecznych oraz usług;

6) biblioteki wirtualne;

7) metodyka pracy z czytelnikiem – użytkownikiem informacji o zbiorach i użytkownikiem zbiorów;

8) segmentacja zbiorów oraz specjalizacja przedmiotowa bibliotekarzy;

9) organizacja przechowywania zbiorów;

10) profilaktyczne działania ochronne oraz podstawy wiedzy o konserwacji zbiorów;

11) formy udostępniania zbiorów;

12) zapis cyfrowy dokumentów i źródeł;

13) udostępnianie zbiorów elektronicznych;

14) problemy prawne udostępniania zbiorów;

15) badanie potrzeb użytkowników;

16) badanie czytelnictwa.

3. Specjalizacja: Działalność informacyjna biblioteki naukowej

Zakres tematyczny:

1) idea społeczeństwa wiedzy i informacji;

2) biblioteka naukowa jako placówka informacji naukowej;

3) prawne i organizacyjne problemy działalności informacyjnej;

4) użytkownicy informacji – badanie ich potrzeb i kształcenie umiejętności;

5) biblioteki naukowe w krajowych i międzynarodowych systemach informacji;

6) źródła informacji;

7) bibliograficzne i pełnotekstowe bazy danych;

8) informacja normalizacyjna i patentowa;

9) technologie informatyczne a rozwój usług informacyjnych;

10) metody i techniki wyszukiwania informacji;

11) organizacja usług informacyjnych w bibliotece naukowej;

12) strony www – funkcje, zasady tworzenia;

13) warsztat informacyjny nowoczesnej biblioteki naukowej;

14) udostępnianie informacji elektronicznej (problemy prawne, organizacyjne, techniczne, finansowe);

15) kryteria oceny informacji internetowej;

16) tworzenie źródeł informacji o bibliotece (tradycyjnych i nowoczesnych).

4. Specjalizacja: Zbiory specjalne. Ochrona zbiorów bibliotecznych

Zakres tematyczny:

1) rodzaje zbiorów specjalnych;

2) gromadzenie zbiorów specjalnych;

3) zasady opracowania różnych kategorii zbiorów specjalnych;

4) Narodowy Zasób Biblioteczny – problemy prawne i organizacyjne;

5) zasady przechowywania i udostępniania zbiorów specjalnych;

6) problematyka ochrony i konserwacji zbiorów specjalnych;

7) zapis cyfrowy dokumentów i źródeł;

8) specjalne programy i projekty krajowe i międzynarodowe dotyczące zbiorów specjalnych;

9) kolekcje zbiorów specjalnych w najważniejszych bibliotekach polskich;

10) formy propagowania i informowania o zbiorach specjalnych.

5. Specjalizacja: Dydaktyka biblioteczna i działalność promocyjna biblioteki

Zakres tematyczny:

1) metody i formy pracy dydaktycznej;

2) metodyka zajęć dydaktycznych;

3) udział biblioteki naukowej w procesach dydaktyczno-wychowawczych szkoły wyższej;

4) problemy prawne, organizacyjne, finansowe biblioteki w realizowaniu funkcji dydaktycznych;

5) szkolenie i doskonalenie zawodowe bibliotekarzy;

6) zastosowanie nowoczesnych technologii w dydaktyce bibliotecznej;

7) biblioteka w systemie zdalnego nauczania;

8) funkcje kulturotwórcze biblioteki naukowej;

9) zadania biblioteki w medializacji i popularyzacji nauki;

10) marketing biblioteczny;

11) współpraca bibliotek naukowych z otoczeniem;

12) wydawnictwa szkoleniowo-informacyjne i promocyjne.

6. Specjalizacja: Organizacja i zarządzanie bibliotekami naukowymi. Kadra biblioteczna

Zakres tematyczny:

1) typizacja bibliotek;

2) funkcje bibliotek w komunikacji społecznej;

3) sieci biblioteczne (różne rodzaje) i ich współpraca. Konsorcja biblioteczne;

4) system biblioteczno-informacyjny szkoły wyższej;

5) struktury organizacyjne w bibliotekach naukowych;

6) style kierowania i zarządzania;

7) kultura organizacyjna biblioteki;

8) badanie efektywności funkcjonowania biblioteki;

9) analiza strategiczna i plan strategiczny biblioteki;

10) problematyka finansowania działalności bibliotek naukowych. Zewnętrzne źródła finansowania;

11) najważniejsze akty prawne, kształtowanie prawa z zakresu bibliotekoznawstwa;

12) zawód bibliotekarza, jego ewolucja;

13) problematyka etyki zawodowej;

14) szkolnictwo bibliotekarskie;

15) zawodowe organizacje bibliotekarskie;

16) personel biblioteczny – zatrudnianie, ocenianie, awansowanie, motywowanie;

17) profil zawodowy i osobowościowy pracownika biblioteki naukowej;

18) marketing biblioteczny;

19) problematyka naukowego rozwoju kadry bibliotecznej i badań naukowych realizowanych przez biblioteki naukowe.

II. Wykaz specjalizacji oraz ich zakres tematyczny do egzaminu na dyplomowanego pracownika dokumentacji i informacji naukowej

1. Specjalizacja: Organizacja systemu informacji naukowej w szkole wyższej

Zakres tematyczny:

1) programowanie działalności informacyjnej;

2) organizacja zbiorów w bibliotece naukowej z punktu widzenia usług informacyjnych;

3) specjalizacja i współpraca bibliotek – jej zakres i formy;

4) konsorcja bibliotek – cele, zasady tworzenia, przykłady;

5) katalogi centralne;

6) zakres i organizacja usług informacyjnych;

7) technologie informatyczne w działalności informacyjnej.

2. Specjalizacja: Wytwarzanie zbiorów informacji. Opracowanie źródeł informacji

Zakres tematyczny:

1) tradycyjne i komputerowe katalogi biblioteczne;

2) katalogi centralne;

3) tradycyjne wydawnictwa informacyjne;

4) bibliograficzne i pełnotekstowe bazy danych;

5) czasopisma i książki elektroniczne;

6) zapis cyfrowy dokumentów i źródeł;

7) rodzaje i formy zasobów informacyjnych;

8) normalizacja w pracy dokumentacyjnej;

9) metodyka opracowań dokumentacyjnych.

3. Specjalizacja: Wyszukiwanie i rozpowszechnianie informacji. Użytkownicy informacji

Zakres tematyczny:

1) języki informacyjno-wyszukiwawcze;

2) wydawnictwa informacyjne;

3) potrzeby informacyjne użytkowników;

4) formy i metody szkolenia użytkowników;

5) organizacja dostępu do zasobów informacyjnych;

6) sieciowe techniki wyszukiwania informacji.

4. Specjalizacja: System informacji archiwalnej i muzealnej

Zakres tematyczny:

1) historia archiwów i muzeów w Polsce oraz archiwów i muzeów polonijnych;

2) tworzenie i organizacja zasobu archiwalnego i zbioru muzealnego;

3) archiwa i muzea w Polsce (typy, struktura, sieć, funkcjonowanie);

4) porządkowanie i opracowanie zasobów archiwalnych i zbiorów muzealnych;

5) udostępnianie zasobów archiwalnych i zbiorów muzealnych;

6) informacyjna działalność archiwów i muzeów;

7) zarządzanie współczesnym systemem informacji archiwalnej i muzealnej;

8) archiwa i muzea w Internecie;

9) międzynarodowa współpraca archiwów i muzeów państwowych.

Załącznik nr 2

Załącznik nr 3