Dziennik Ustaw - rok 2022 poz. 1236

Na podstawie art. 306 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2022 r. poz. 574, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) komisji dyscyplinarnej - rozumie się przez to uczelnianą komisję dyscyplinarną, komisję dyscyplinarną przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz komisję dyscyplinarną przy ministrze właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki;

2) komisji przy ministrze - rozumie się przez to komisję dyscyplinarną przy ministrze właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki;

3) komisji przy Radzie - rozumie się przez to komisję dyscyplinarną przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego;

4) komisji uczelnianej - rozumie się przez to uczelnianą komisję dyscyplinarną;

5) mediatorze - rozumie się przez to nauczyciela akademickiego prowadzącego mediację;

6) ministrze - rozumie się przez to ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki;

7) ministrze nadzorującym - rozumie się przez to właściwego ministra nadzorującego uczelnię wojskową, uczelnię służb państwowych, uczelnię artystyczną, uczelnię medyczną i uczelnię morską;

8) rzeczniku dyscyplinarnym - rozumie się przez to rzecznika dyscyplinarnego powołanego przez rektora i rzecznika dyscyplinarnego powołanego przez ministra;

9) ustawie - rozumie się przez to ustawę z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce;

10) zawiadamiającym - rozumie się przez to osobę zawiadamiającą o popełnieniu czynu mającego znamiona przewinienia dyscyplinarnego;

11) zawiadomieniu lub informacji - rozumie się przez to zawiadomienie o popełnieniu czynu mającego znamiona przewinienia dyscyplinarnego lub powziętą w inny sposób informację o możliwości popełnienia takiego czynu.

2. Jeżeli nauczyciel akademicki nie posiada podstawowego miejsca pracy, postępowanie wyjaśniające i postępowanie dyscyplinarne w pierwszej instancji wobec tego nauczyciela prowadzi się w zatrudniającej go uczelni, której rektor lub rzecznik dyscyplinarny powziął wiadomość o popełnieniu czynu mającego znamiona przewinienia dyscyplinarnego. W przypadku gdy nauczyciel akademicki jest zatrudniony w więcej niż jednej uczelni, postępowanie wyjaśniające i postępowanie dyscyplinarne w pierwszej instancji prowadzi się w uczelni, której rzecznik dyscyplinarny jako pierwszy wydał postanowienie o wszczęciu postępowania wyjaśniającego.

3. W przypadku zmiany okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2, dotyczących zatrudnienia nauczyciela akademickiego, postępowanie wyjaśniające i postępowanie dyscyplinarne prowadzi się w uczelni, w której to postępowanie zostało wszczęte.

4. Postępowanie wyjaśniające wobec nauczyciela akademickiego, o którym mowa w art. 277 ust. 3 ustawy, postępowanie dyscyplinarne w pierwszej instancji przed komisją przy Radzie i postępowanie dyscyplinarne przed komisją przy ministrze, prowadzi się w urzędzie obsługującym ministra.

1) sprawa dotyczy tego rzecznika;

2) jest on małżonkiem osoby, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, obwinionego albo pokrzywdzonego, albo pozostaje we wspólnym pożyciu z jedną z tych osób;

3) jest on, w linii prostej albo w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie, krewnym albo powinowatym osoby, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, obwinionego albo pokrzywdzonego;

4) pozostaje on z osobą, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, obwinionym albo pokrzywdzonym, w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli;

5) między nim a osobą, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, albo obwinionym, zachodzi stosunek bezpośredniej podległości służbowej lub organizacyjnej;

6) był świadkiem popełnienia czynu, którego dotyczy postępowanie wyjaśniające, brał udział w rozpoznaniu tej sprawy w innym postępowaniu dotyczącym tego samego czynu lub był w tej sprawie przesłuchiwany w charakterze świadka albo występował jako biegły;

7) zachodzą inne uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności.

2. Wyłączenia rzecznika dyscyplinarnego od udziału w sprawie dokonuje się z urzędu albo na wniosek:

1) tego rzecznika;

2) osoby, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające;

3) obwinionego;

4) pokrzywdzonego;

5) zawiadamiającego.

3. Powody wyłączenia rzecznika dyscyplinarnego trwają także po ustaniu małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli.

4. W przypadku wyłączenia rzecznika dyscyplinarnego organ, który go powołał, wyznacza innego rzecznika dyscyplinarnego, w terminie 14 dni od dnia wyłączenia.

5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do przewodniczącego i pozostałych członków składu orzekającego komisji dyscyplinarnej oraz do protokolanta, z tym że o wyłączeniu przewodniczącego składu orzekającego i protokolanta rozstrzyga przewodniczący komisji dyscyplinarnej, a o wyłączeniu członka składu orzekającego - przewodniczący składu orzekającego.

1) oznaczenie wzywającego;

2) wskazanie, w jakiej sprawie, w jakim charakterze, miejscu i czasie osoba wzywana ma się stawić;

3) informację, czy stawiennictwo jest obowiązkowe;

4) pouczenie o skutkach niestawiennictwa.

2. Wezwania, zawiadomienia i inne pisma, od których daty doręczenia biegną terminy, są doręczane przez uprawnionego pracownika uczelni albo operatora pocztowego w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 896).

3. Wezwań i zawiadomień można dokonywać również telefonicznie, pozostawiając w aktach sprawy adnotację zawierającą datę i treść przekazanego wezwania lub zawiadomienia, wraz z podpisem osoby, która dokonała tej czynności.

4. Pisma inne niż wezwania i zawiadomienia można doręczać również za pośrednictwem telefaksu lub poczty elektronicznej, pozostawiając w aktach sprawy wydruk doręczonego pisma i potwierdzenie transmisji danych.

5. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się, jeżeli przemawia za tym potrzeba usprawnienia prowadzonego postępowania i nie prowadzi to do naruszenia praw jego uczestników.

6. Przepisów ust. 3 i 4 nie stosuje się do doręczania wezwań, zawiadomień i innych pism kierowanych do:

1) osoby, której czynu dotyczy zawiadomienie lub informacja;

2) osoby, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające;

3) obwinionego.

1) na polecenie organu, który go powołał, albo

2) z urzędu, na podstawie zawiadomienia lub informacji.

2. Jeżeli zawiadomienie lub informacja dotyczą czynu osoby wymienionej w art. 277 ust. 3 ustawy, rektor, a w przypadku gdy dotyczą czynu rektora - osoba wyznaczona w uczelni do jego zastępowania, przekazuje to zawiadomienie lub informację ministrowi lub ministrowi nadzorującemu.

2. Przewodniczący komisji przy ministrze wyznacza skład orzekający, w tym przewodniczącego i sprawozdawcę, oraz protokolanta i kieruje zażalenie do rozpatrzenia na posiedzeniu niejawnym.

3. Z przebiegu posiedzenia niejawnego sporządza się protokół, który zawiera:

1) opis przebiegu posiedzenia;

2) informację o wydanych w toku posiedzenia postanowieniach składu orzekającego i zarządzeniach przewodniczącego składu orzekającego;

3) stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu posiedzenia.

4. Protokół, o którym mowa w ust. 3, podpisują przewodniczący składu orzekającego i protokolant.

5. Postanowienie wydane po rozpatrzeniu zażalenia przez skład orzekający komisji przy ministrze zawiera:

1) nazwę komisji dyscyplinarnej;

2) tytuły profesora, stopnie naukowe, stopnie w zakresie sztuki albo tytuły zawodowe, imiona i nazwiska oraz stanowiska członków składu orzekającego i protokolanta;

3) datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania postanowienia;

4) tytuł profesora, stopień naukowy albo stopień w zakresie sztuki albo tytuł zawodowy, imiona i nazwisko oraz datę i miejsce urodzenia osoby, której czynu dotyczy zawiadomienie lub informacja;

5) rozstrzygnięcie wraz z przytoczeniem podstaw prawnych;

6) uzasadnienie;

7) pouczenie o trybie i terminie wniesienia zażalenia.

6. Sentencję i uzasadnienie postanowienia, o którym mowa w ust. 5, podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego.

7. Postanowienie, o którym mowa w ust. 5, doręcza się rektorowi, rzecznikowi dyscyplinarnemu, zawiadamiającemu oraz osobie, której czynu dotyczy zawiadomienie lub informacja.

2. Skład orzekający komisji przy ministrze, na posiedzeniu niejawnym, przywraca termin do wniesienia zażalenia, jeżeli osoba, której czynu dotyczy zawiadomienie lub informacja, uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło wskutek niezawinionej przez nią przeszkody.

2. W przypadku stwierdzenia okoliczności, o których mowa w ust. 1, rzecznik dyscyplinarny, odpowiednio:

1) wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania wyjaśniającego i przekazuje je, wraz z uzasadnieniem, organowi, który go powołał, do zatwierdzenia albo

2) występuje do rektora z wnioskiem o ukaranie karą, o której mowa w art. 276 ust. 1 pkt 1 ustawy.

2. Organ, który powołał rzecznika dyscyplinarnego, przekazuje rzecznikowi dyscyplinarnemu:

1) zatwierdzone postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania wyjaśniającego albo

2) informację o odmowie zatwierdzenia postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania wyjaśniającego, wraz z uzasadnieniem.

3. W przypadku odmowy zatwierdzenia postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania wyjaśniającego organ, który powołał rzecznika dyscyplinarnego, poleca rozpoczęcie prowadzenia sprawy innemu rzecznikowi dyscyplinarnemu. Polecenie takie może być wydane tylko raz.

4. Brak stanowiska organu, który powołał rzecznika dyscyplinarnego, w przedmiocie zatwierdzenia postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania wyjaśniającego, w terminie określonym w ust. 1, jest równoznaczny z zatwierdzeniem tego postanowienia.

5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, rzecznik dyscyplinarny dokonuje adnotacji w aktach sprawy.

6. W przypadku nieuwzględnienia wniosku rzecznika dyscyplinarnego o nałożenie kary upomnienia rektor poleca rozpoczęcie prowadzenia sprawy innemu rzecznikowi dyscyplinarnemu. Polecenie takie może być wydane tylko raz.

1) zawiadamiającemu;

2) pokrzywdzonemu;

3) osobie, której czynu dotyczy zawiadomienie lub informacja.

1) organ, który go powołał;

2) zawiadamiającego;

3) pokrzywdzonego.

2. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1, rzecznik dyscyplinarny zamieszcza pouczenie o uprawnieniach określonych w art. 286 ust. 2 ustawy i o okolicznościach, o których mowa w § 13 ust. 7.

1) może przesłuchiwać świadków, zasięgać opinii biegłych oraz przeprowadzać, zabezpieczać i utrwalać inne dowody;

2) wzywa osobę, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, w celu przedstawienia jej zarzutów i do złożenia wyjaśnień, w tym do zajęcia stanowiska wobec przedstawionych zarzutów i zebranych dowodów.

2. Osobie przesłuchiwanej należy umożliwić swobodne wypowiedzenie się w granicach określonych celem danej czynności, a następnie, w przypadku potrzeby, zadaje się pytania zmierzające do uzupełnienia, wyjaśnienia lub kontroli wypowiedzi. Pytania te nie mogą sugerować osobie przesłuchiwanej treści odpowiedzi.

3. Przed rozpoczęciem przesłuchania świadka należy uprzedzić go o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy. Świadek podpisuje oświadczenie, że został pouczony o tej odpowiedzialności i że zrozumiał to pouczenie.

4. Świadka należy uprzedzić o treści odpowiednio stosowanego art. 182 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego i o treści odpowiednio stosowanych art. 183 i art. 185 tej ustawy, gdy ujawnią się okoliczności objęte tymi przepisami.

5. Jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych, rzecznik dyscyplinarny może zasięgnąć opinii biegłego.

6. Przesłuchanie osoby, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, świadka lub biegłego może nastąpić osobiście lub przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

7. Odmowa złożenia wyjaśnień przez osobę, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, lub jej nieusprawiedliwione niestawiennictwo nie stanowią przeszkody do zakończenia tego postępowania w sposób określony w art. 287 ust. 6 ustawy, jeżeli pozostałe zebrane dowody dają do tego podstawę.

8. Po zakończeniu postępowania dowodowego rzecznik dyscyplinarny zawiadamia osobę, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, i jej obrońcę, jeżeli został ustanowiony, o zakończeniu postępowania dowodowego oraz o prawie do zapoznania się z zebranymi dowodami, do sporządzenia z akt sprawy wypisów, notatek i fotokopii, i do zgłoszenia wniosku o uzupełnienie postępowania dowodowego, w terminie 3 dni od dnia doręczenia zawiadomienia.

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, podpisują rzecznik dyscyplinarny i wszyscy uczestnicy danej czynności.

1) wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego albo

2) występuje do rektora z wnioskiem o ukaranie karą, o której mowa w art. 276 ust. 1 pkt 1 ustawy.

2. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, doręcza się:

1) organowi, który powołał rzecznika dyscyplinarnego;

2) zawiadamiającemu;

3) pokrzywdzonemu;

4) osobie, której czynu dotyczyło postępowanie wyjaśniające.

3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, stosuje się odpowiednio § 10 ust. 6.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) dane osoby, której czynu dotyczyło postępowanie wyjaśniające:

a) imiona i nazwisko,

b) tytuł profesora, stopień naukowy albo stopień w zakresie sztuki albo tytuł zawodowy,

c) stanowisko,

d) datę i miejsce urodzenia,

e) adres zamieszkania;

2) dokładne określenie zarzucanego przewinienia dyscyplinarnego, ze wskazaniem czasu, miejsca i okoliczności jego popełnienia;

3) określenie proponowanej kary dyscyplinarnej;

4) listę świadków, którzy powinni być wezwani na rozprawę, z podaniem ich imion i nazwisk, albo wniosek o zaniechanie wzywania świadków i o odczytanie na rozprawie ich zeznań, złożonych w toku postępowania wyjaśniającego;

5) wykaz innych dowodów;

6) uzasadnienie.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, może zawierać wniosek o wydanie orzeczenia o uznaniu osoby, której czynu dotyczyło postępowanie wyjaśniające, za winną popełnienia przewinienia dyscyplinarnego i o wymierzenie kary uzgodnionej z tą osobą, bez przeprowadzania postępowania dowodowego, jeżeli okoliczności popełnienia przewinienia dyscyplinarnego i wina tej osoby nie budzą wątpliwości, cel postępowania dyscyplinarnego zostanie osiągnięty mimo nieprzeprowadzania postępowania dowodowego oraz nie sprzeciwia się temu pokrzywdzony lub taki wniosek został uzgodniony w trybie mediacji.

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się, do wiadomości komisji dyscyplinarnej, adresy zamieszkania świadków, o których mowa w ust. 2 pkt 4.

5. Wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, rzecznik dyscyplinarny przekazuje komisji uczelnianej albo komisji przy Radzie dokumentację postępowania wyjaśniającego.

2. Przewodniczący komisji dyscyplinarnej w celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, może wydawać zarządzenia.

1) orzeka na rozprawie lub na posiedzeniu niejawnym;

2) rozstrzyga co do istoty sprawy w formie orzeczeń, a w pozostałych sprawach - w formie postanowień.

2. Posiedzenie niejawne komisji dyscyplinarnej może odbyć się przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

2. Po dokonaniu oceny, o której mowa w ust. 1, przewodniczący komisji dyscyplinarnej wydaje zarządzenie, w którym:

1) wszczyna postępowanie dyscyplinarne;

2) wyznacza skład orzekający, w tym przewodniczącego, oraz protokolanta;

3) kieruje sprawę do rozpatrzenia na:

a) posiedzeniu niejawnym albo

b) rozprawie.

3. Przewodniczący komisji dyscyplinarnej kieruje sprawę do rozpatrzenia na posiedzeniu niejawnym, jeżeli stwierdzi okoliczności, o których mowa w ust. 1.

4. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, doręcza się członkom składu orzekającego, rzecznikowi dyscyplinarnemu, obwinionemu i obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony.

1) orzeka o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego - jeżeli stwierdzi, że w sprawie zostały spełnione przesłanki, o których mowa w art. 294 ust. 3 lub 4 ustawy, albo

2) wydaje postanowienie o przekazaniu sprawy rzecznikowi dyscyplinarnemu w celu uzupełnienia postępowania wyjaśniającego - jeżeli stwierdzi, że postępowanie wyjaśniające zawiera braki, które nie będą mogły być uzupełnione na rozprawie, albo

3) wydaje postanowienie o skierowaniu sprawy do rozpatrzenia na rozprawie - w przypadkach innych niż określone w pkt 1 i 2.

2. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, skład orzekający wskazuje, w jakim zakresie ma nastąpić uzupełnienie postępowania wyjaśniającego, i określa termin jego uzupełnienia, nie dłuższy niż 30 dni.

1) rzecznikowi dyscyplinarnemu;

2) obwinionemu i obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony;

3) rektorowi;

4) ministrowi lub ministrowi nadzorującemu;

5) przewodniczącemu Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego - w przypadku gdy postępowanie dyscyplinarne dotyczyło przewodniczącego albo członka komisji przy Radzie.

2. Postanowienie, o którym mowa w § 21 ust. 1 pkt 2, doręcza się osobom wymienionym w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz organowi, który powołał rzecznika dyscyplinarnego.

3. Postanowienie, o którym mowa w § 21 ust. 1 pkt 3, doręcza się osobom wymienionym w ust. 1 pkt 1 i 2.

1) wzywa na rozprawę strony i obrońcę obwinionego, jeżeli został ustanowiony;

2) zawiadamia na piśmie rektora, ministra lub ministra nadzorującego o terminie i miejscu rozprawy.

2. Wraz z pierwszym wezwaniem na rozprawę obwinionemu doręcza się:

1) pouczenie o przysługujących mu uprawnieniach i skutkach niestawienia się na rozprawie;

2) listę członków składu orzekającego.

3. Termin rozprawy wyznacza się tak, aby między dniem doręczenia obwinionemu wezwania do stawienia się na rozprawie a dniem rozprawy upłynęło co najmniej 14 dni. Na wniosek obwinionego lub jego obrońcy, w przypadku niezachowania tego terminu, przewodniczący składu orzekającego wyznacza nowy termin rozprawy.

4. Po doręczeniu zarządzenia o wyznaczeniu terminu rozprawy obwiniony lub jego obrońca mogą przeglądać, w obecności osoby wyznaczonej przez przewodniczącego składu orzekającego, akta sprawy oraz sporządzać z nich wypisy, notatki i fotokopie.

2. Obwinionego informuje się o wyznaczeniu obrońcy z urzędu niezwłocznie po jego wyznaczeniu. Obwiniony może wnieść o wyznaczenie innej osoby do pełnienia funkcji obrońcy z urzędu tylko raz.

3. Wyznaczony obrońca z urzędu może wnieść o zwolnienie go z tej funkcji tylko z ważnych powodów.

4. Wnioski, o których mowa w ust. 2 i 3, skład orzekający rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym.

5. W przypadku uwzględnienia wniosku, o którym mowa w ust. 2 lub 3, oraz w przypadku odwołania przez obwinionego pełnomocnictwa do obrony w sprawie, w której udział obrońcy jest obowiązkowy, wyznaczony obrońca z urzędu pełni obowiązki do czasu podjęcia czynności przez nowego obrońcę.

2. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, stronom przysługuje zażalenie do komisji przy ministrze, w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia.

3. Przewodniczący składu orzekającego podejmuje zawieszone postępowanie dyscyplinarne nie później niż w terminie 30 dni od dnia powzięcia wiadomości o prawomocnym zakończeniu postępowania przygotowawczego lub postępowania sądowego.

2. Skład orzekający może dopuścić dowody na wniosek stron lub obrońcy obwinionego lub przeprowadzić je z własnej inicjatywy, jeżeli mogą one mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

3. Jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy, skład orzekający, na wniosek obwinionego lub jego obrońcy, wzywa na rozprawę świadka, co do którego rzecznik dyscyplinarny wnioskował o zaniechanie wzywania i o odczytanie na rozprawie jego zeznań złożonych w toku postępowania wyjaśniającego.

2. Biegły składa opinię na piśmie, przy czym może on również być wezwany na rozprawę.

2. Przewodniczący składu orzekającego poucza strony i obrońcę obwinionego, jeżeli został ustanowiony, o przysługującym im prawie do zadawania pytań świadkom i biegłym oraz do wypowiadania się na temat każdego przeprowadzanego dowodu.

3. Jeżeli opinia, o której mowa w § 27 ust. 1, jest niepełna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami biegłych wydanymi w tej sprawie, skład orzekający może wezwać tych samych biegłych do uzupełnienia lub wyjaśnienia sporządzonych opinii lub powołać innych biegłych.

4. W przypadku nieobecności:

1) świadka, którego przesłuchanie skład orzekający uzna za niezbędne,

2) biegłego, którego wysłuchanie skład orzekający uzna za niezbędne

- przewodniczący składu orzekającego może odroczyć rozprawę i ustalić jej nowy termin.

5. Przesłuchanie świadka lub biegłego może nastąpić osobiście lub przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

6. Jeżeli świadek lub biegły nie mogą stawić się na rozprawie z powodu przeszkody trudnej do usunięcia, skład orzekający może zlecić ich przesłuchanie jednemu z członków składu orzekającego. W przesłuchaniu mogą brać udział strony i obrońca obwinionego. Zawiadomienie o terminie i miejscu przesłuchania doręcza się stronom i obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony, nie później niż na 7 dni przed wyznaczonym terminem przesłuchania.

7. Na rozprawie można odczytywać protokoły przesłuchania świadków, opinie biegłych złożone w toku postępowania wyjaśniającego i treść innych dokumentów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

2. Skład orzekający może uwzględnić wniosek, o którym mowa w ust. 1, jeżeli są spełnione przesłanki wymienione w § 16 ust. 3 i gdy nie sprzeciwia się temu rzecznik dyscyplinarny.

2. W przypadku uznania za usprawiedliwione niestawiennictwa na rozprawie stron lub obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony, przewodniczący składu orzekającego wydaje zarządzenie o odroczeniu rozprawy, ustalając jej nowy termin.

2. W przypadku odroczenia rozprawy z przyczyny, o której mowa w ust. 1, rzecznik dyscyplinarny uzupełnia wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego i niezwłocznie zawiadamia o tym organ, który go powołał.

1) opis przebiegu rozprawy, zawierający stanowiska stron, zeznania świadków i wyjaśnienia biegłych;

2) informację o wydanych w toku rozprawy albo poza nią postanowieniach składu orzekającego i zarządzeniach przewodniczącego składu orzekającego;

3) stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu rozprawy.

2. Protokół podpisują przewodniczący składu orzekającego i protokolant.

2. Przebieg narady i głosowania jest tajny; poza składem orzekającym może być obecny tylko protokolant, chyba że przewodniczący składu orzekającego uzna jego obecność za zbędną.

3. Z przebiegu narady i głosowania nie sporządza się protokołu.

4. Narada i głosowanie odbywają się osobno co do winy i co do kary. Przewodniczący składu orzekającego głosuje ostatni.

2. Skład orzekający wymierza karę dyscyplinarną, uwzględniając w szczególności stopień winy, stopień społecznej szkodliwości przewinienia dyscyplinarnego, cele wychowawcze w stosunku do obwinionego oraz potrzeby w zakresie zapobiegania popełnieniu przez niego kolejnego przewinienia dyscyplinarnego i kształtowania właściwych postaw wśród nauczycieli akademickich.

2. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności ze względu na złożoność sprawy, ogłoszenie orzeczenia może zostać odroczone, nie dłużej niż o 14 dni od dnia zamknięcia rozprawy. Przewodniczący składu orzekającego przed zamknięciem rozprawy podaje dzień, godzinę i miejsce ogłoszenia orzeczenia.

2. Orzeczenie zawiera:

1) nazwę komisji dyscyplinarnej;

2) tytuły profesora, stopnie naukowe, stopnie w zakresie sztuki albo tytuły zawodowe, stanowiska oraz imiona i nazwiska wszystkich członków składu orzekającego, rzecznika dyscyplinarnego i protokolanta;

3) datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania orzeczenia;

4) tytuł profesora, stopień naukowy albo stopień w zakresie sztuki albo tytuł zawodowy, imiona i nazwisko, stanowisko, datę i miejsce urodzenia obwinionego;

5) dokładne określenie przewinienia dyscyplinarnego zarzucanego obwinionemu;

6) rozstrzygnięcie komisji dyscyplinarnej co do winy i co do kary, wraz z przytoczeniem podstaw prawnych;

7) uzasadnienie;

8) pouczenie o trybie i terminie wniesienia odwołania.

3. Uzasadnienie orzeczenia określa podstawy prawne i faktyczne orzeczenia, zawiera wskazanie, jakie fakty skład orzekający uznał za udowodnione, a jakie za nieudowodnione, na jakich dowodach się oparł i dlaczego nie dał wiary dowodom przeciwnym oraz przytoczenie okoliczności, które skład orzekający uwzględnił przy wymierzaniu kary dyscyplinarnej.

4. Sentencję i uzasadnienie orzeczenia podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego. Członek składu orzekającego, podpisując orzeczenie, może złożyć zdanie odrębne wraz z uzasadnieniem.

2. Przewodniczący komisji uczelnianej albo komisji przy Radzie przesyła niezwłocznie odwołanie wraz z aktami postępowania dyscyplinarnego do komisji przy ministrze.

3. Orzeczenie komisji uczelnianej albo komisji przy Radzie, od którego nie zostało wniesione odwołanie w terminie albo odwołanie zostało skutecznie cofnięte, staje się prawomocne i podlega wykonaniu. Prawomocność orzeczenia stwierdza przewodniczący komisji dyscyplinarnej.

2. Skład orzekający komisji przy ministrze po rozpatrzeniu odwołania na posiedzeniu niejawnym:

1) orzeka o uchyleniu orzeczenia komisji dyscyplinarnej wydanego w pierwszej instancji oraz o przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia - jeżeli w postępowaniu dyscyplinarnym doszło do rażącego naruszenia prawa, które mogło mieć istotny wpływ na orzeczenie, albo

2) orzeka o uchyleniu orzeczenia komisji dyscyplinarnej wydanego w pierwszej instancji oraz o umorzeniu postępowania - jeżeli zachodzą przesłanki określone w art. 294 ust. 3 lub 4 ustawy, albo

3) wydaje postanowienie o odmowie przyjęcia odwołania - jeżeli zostało ono wniesione przez osobę nieuprawnioną lub po terminie, albo

4) wydaje postanowienie o skierowaniu odwołania do rozpatrzenia na rozprawie odwoławczej.

3. Orzeczenia, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, oraz postanowienia, o których mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, doręcza się stronom i obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony.

4. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, przysługuje zażalenie.

5. Skład orzekający komisji przy ministrze, kierując odwołanie do rozpatrzenia na rozprawie odwoławczej, wyznacza jej termin oraz:

1) zawiadamia strony i obrońcę obwinionego, jeżeli został ustanowiony, oraz wzywa świadków wskazanych w odwołaniu;

2) doręcza odwołanie stronie przeciwnej i wzywa ją do złożenia odpowiedzi na odwołanie.

6. Odwołania wniesionego przez rzecznika dyscyplinarnego na korzyść obwinionego nie można cofnąć bez zgody obwinionego.

2. Skład orzekający komisji przy ministrze, na posiedzeniu niejawnym, przywraca termin do wniesienia odwołania, jeżeli wnosząca o to strona uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło wskutek niezawinionej przez nią przeszkody.

1) przebieg postępowania dyscyplinarnego w pierwszej instancji;

2) treść zaskarżonego orzeczenia;

3) zarzuty przytoczone w odwołaniu;

4) inne okoliczności sprawy.

2. W toku rozprawy odwoławczej strony i obrońca obwinionego mogą składać wyjaśnienia ustnie lub na piśmie.

3. W przypadku potrzeby skład orzekający komisji przy ministrze może wydać na rozprawie postanowienie o uzupełnieniu postępowania dowodowego przeprowadzonego w pierwszej instancji.

4. Przed zamknięciem rozprawy odwoławczej przewodniczący składu orzekającego udziela głosu stronie, która wniosła odwołanie, a następnie stronie przeciwnej. Jeżeli obwiniony ma ustanowionego obrońcę, obrońca zabiera głos przed obwinionym.

1) utrzymuje w mocy orzeczenie komisji dyscyplinarnej wydane w pierwszej instancji albo

2) uchyla orzeczenie komisji dyscyplinarnej wydane w pierwszej instancji w całości albo w części i wydaje nowe orzeczenie, albo

3) uchyla orzeczenie komisji dyscyplinarnej wydane w pierwszej instancji w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania przez tę komisję albo umarza postępowanie.

2. Komisja przy ministrze może uchylić orzeczenie komisji dyscyplinarnej wydane w pierwszej instancji w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez tę komisję, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w części. Komisja przy ministrze może wskazać, jakie okoliczności komisja dyscyplinarna, która wydała orzeczenie w pierwszej instancji, powinna wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

3. Komisja przy ministrze może zaostrzyć karę orzeczoną przez komisję dyscyplinarną w pierwszej instancji tylko w przypadku, gdy odwołanie wniósł rzecznik dyscyplinarny.

4. Organowi, który powołał rzecznika dyscyplinarnego, jest przekazywana cała dokumentacja postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego wraz z orzeczeniem komisji przy ministrze.

1) rektor, do czasu wydania rzecznikowi dyscyplinarnemu polecenia rozpoczęcia prowadzenia sprawy - z własnej inicjatywy, za zgodą osoby, której czynu dotyczy zawiadomienie lub informacja, i pokrzywdzonego;

2) rzecznik dyscyplinarny, w trakcie postępowania wyjaśniającego - z inicjatywy lub za zgodą osoby, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające, i pokrzywdzonego;

3) komisja dyscyplinarna, w trakcie postępowania dyscyplinarnego - z inicjatywy lub za zgodą obwinionego i pokrzywdzonego.

2. Mediację prowadzi mediator:

1) wskazany przez rektora - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;

2) wybrany wspólnie przez pokrzywdzonego i:

a) osobę, której czynu dotyczy postępowanie wyjaśniające - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2,

b) obwinionego - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.

3. Mediacji nie może prowadzić mediator, co do którego w sprawie zachodzą okoliczności określone w § 3 ust. 1 i 2.

4. Udział w mediacji jest dobrowolny. Zgoda na uczestniczenie w mediacji może być wycofana w każdym czasie.

5. Mediatorowi udostępnia się akta sprawy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia mediacji.

6. Mediatora nie wolno przesłuchiwać jako świadka co do faktów, o których dowiedział się od obwinionego lub pokrzywdzonego, prowadząc mediację.

7. W przypadku zawarcia ugody między osobą, której czynu dotyczyło postępowanie wyjaśniające, a pokrzywdzonym, postępowanie wyjaśniające może zostać umorzone, chyba że okoliczności sprawy wymagają ukarania dyscyplinarnego.

8. Pozytywne wyniki mediacji bierze się pod uwagę przy wymierzaniu kary dyscyplinarnej.

2. Mediacji nie prowadzi się w lokalu zajmowanym przez jej strony lub ich rodziny.

1) niezwłocznie nawiązuje kontakt ze stronami mediacji oraz ustala termin i miejsce spotkania z każdą ze stron;

2) przeprowadza z każdą ze stron mediacji, w dogodnym dla niej miejscu i czasie, indywidualne lub wspólne spotkania wstępne, podczas których:

a) wyjaśnia cele i zasady mediacji,

b) poucza o możliwości cofnięcia zgody na uczestniczenie w mediacji aż do jej zakończenia,

c) odbiera od stron mediacji zgodę na uczestniczenie w mediacji, jeżeli nie została ona wcześniej wyrażona;

3) przeprowadza spotkanie mediacyjne z udziałem stron mediacji, w miejscu i czasie dla nich dogodnym;

4) pomaga w sformułowaniu treści ugody.

2. Sprawozdanie powinno zawierać:

1) sygnaturę sprawy;

2) imiona i nazwisko mediatora;

3) imiona i nazwiska stron mediacji;

4) informację o wynikach mediacji;

5) podpis mediatora.

3. Do sprawozdania dołącza się ugodę podpisaną przez strony mediacji i mediatora, jeżeli została zawarta.

2. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek mediatora, termin, o którym mowa w ust. 1, może zostać przedłużony o czas niezbędny do zakończenia mediacji.

2. W przypadku prawomocnego orzeczenia komisji dyscyplinarnej dotyczącego rektora, czynności, o których mowa w ust. 1, dokonuje osoba wyznaczona w uczelni do jego zastępowania.

2. W przypadku kary dyscyplinarnej orzeczonej wobec rektora, czynności, o których mowa w ust. 1, dokonuje osoba wyznaczona w uczelni do jego zastępowania.

2. Wniosek rozpatruje na posiedzeniu niejawnym skład orzekający wyznaczony przez przewodniczącego komisji dyscyplinarnej, o której mowa w ust. 1.

3. W przypadku gdy we wniosku jako podstawa wznowienia postępowania dyscyplinarnego zostały wskazane okoliczności, o których mowa w art. 296 ust. 1 pkt 2 ustawy, skład orzekający może, przed rozpatrzeniem wniosku, polecić sprawdzenie tych okoliczności innemu rzecznikowi dyscyplinarnemu.

4. Postanowienie w sprawie wznowienia postępowania dyscyplinarnego doręcza się osobom, o których mowa w art. 296 ust. 4 ustawy.

5. Na postanowienie o odmowie wznowienia postępowania dyscyplinarnego przysługuje stronom zażalenie do komisji przy ministrze, w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia, z tym że w przypadku gdy postanowienie wydała komisja przy ministrze, zażalenie na to postanowienie rozpatruje inny skład orzekający.

1) komisja uczelniana albo komisja przy Radzie uchyla prawomocne orzeczenie i przystępuje do ponownego rozpoznania sprawy;

2) komisja przy ministrze uchyla prawomocne orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania komisji dyscyplinarnej właściwej do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji.

2. W przypadku ponownego rozpatrywania sprawy przez komisję uczelnianą albo komisję przy Radzie do składu orzekającego nie mogą zostać wyznaczeni członkowie komisji, którzy uprzednio orzekali w sprawie.

3. We wznowionym postępowaniu dyscyplinarnym nie można wydać orzeczenia na niekorzyść obwinionego, jeżeli wniosek o wznowienie postępowania dyscyplinarnego złożono na jego korzyść.

Minister Edukacji i Nauki: P. Czarnek

¹⁾ Minister Edukacji i Nauki kieruje działem administracji rządowej - szkolnictwo wyższe i nauka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 października 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji i Nauki (Dz. U. z 2022 r. poz. 18).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 583, 655, 682, 807, 1010, 1079 i 1117.

³⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 września 2018 r. w sprawie szczegółowego trybu prowadzenia mediacji, postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego w sprawach odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich, a także sposobu wykonywania kar dyscyplinarnych i ich zatarcia (Dz. U. poz. 1843), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 1 października 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 2141).