Jak odliczać darowizny kościelne

Darowizna to umowa, którą regulują przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 888 k.c., przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Nieodpłatność świadczenia oznacza, że otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości.

Podatnicy, którzy chcą odliczać od dochodu przekazane darowizny, mogą skorzystać z jednej z dwóch możliwości: z darowizny z limitem lub bez. Wybór jednej z nich zależy w zasadzie od celu, na jaki przekazane zostało świadczenie. Odliczenie darowizny na cele kultu religijnego jest ograniczone 6-proc. limitem, natomiast jeśli darowizna została dokonana na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, wówczas jej odliczenia nie ogranicza żaden limit.

Darowizny limitowane zostały określone w art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowego od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Zgodnie z tym przepisem, podatnik może odliczyć od dochodu darowizny przekazane m.in. na cele kultu religijnego. Chodzi o darowizny przeznaczone dla kościołów, związków religijnych i kościelnych osób prawnych.

Odliczenie takich darowizn nie może przekraczać 6 proc. dochodu. Limit ten dotyczy wszystkich przekazanych świadczeń, nawet gdy podatnik przekazał wsparcie na rzecz kilku organizacji czy kościelnych osób prawnych.

Limitem nie są objęte darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze na rzecz kościelnych osób prawnych. W konsekwencji tak przekazane wsparcie pozwala na odliczenie całej wpłaconej kwoty. Jedynym ograniczeniem, o jakim można tu mówić, jest wysokość podstawy opodatkowania podatnika – nie da się odliczyć więcej niż wynosi jego dochód do opodatkowania.

Darowizny bez limitu są uregulowane w większości tzw. ustaw kościelnych, czyli ustaw ustalających stosunek państwa do poszczególnych kościołów. Każda z nich zawiera przepisy, które odpowiednio określają zasady dokonywania odliczeń. Zgodnie z nimi darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym. Wówczas dochód wykazany w zeznaniu rocznym można pomniejszyć o całą kwotę ufundowanej darowizny.

WAŻNE

JAKIE DAROWIZNY W ZEZNANIU ZA 2005 ROK

Aby dokonać odliczenia, podatnik musi posiadać odpowiednie dokumenty potwierdzające przekazanie darowizny. Są nimi pokwitowanie otrzymania wsparcia oraz sprawozdanie z jego wykonania. Pokwitowaniem należy dysponować już w chwili składania zeznania rocznego. Nie musi mieć o­no szczególnej formy – wystarczy, że będzie zawierało informację dotyczącą wartości przekazanej darowizny, dane dotyczące darczyńcy i obdarowanego. Warto wiedzieć, że po raz ostatni w tym roku do rozliczenia darowizn kościelnych wystarczy samo pokwitowanie. W przyszłym roku potrzebny będzie również dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. Wymóg ten będzie w równym stopniu dotyczył podatników odliczających ulgi z limitem, jak i bez niego. Jeśli zaś dokonamy darowizny innej niż pieniężna, konieczne będzie przedstawienie dokumentu, z którego będzie wynikać wartość darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu. Za każdym razem darczyńcy będą mieli obowiązek wykazać w zeznaniu rocznym kwotę przekazanej darowizny, dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, przede wszystkim zaś jego nazwę i adres.

Trzeba także posiadać sprawozdanie obdarowanego z wykonania darowizny, czyli ze sposobu wydatkowania przekazanej kwoty na cele charytatywno-opiekuńcze. Podatnik powinien uzyskać takie sprawozdanie w ciągu dwóch lat od dnia spełnienia darowizny. Co prawda, nie jest o­no konieczne dla odliczenia darowizny, trzeba jednak liczyć się z tym, że jeśli nie zostanie uzyskane w tym terminie, podatnik będzie musiał skorygować PIT za rok, w którym dokonał odliczenia. W takim wypadku trzeba będzie dokonać korekty do wysokości wspomnianego limitu ustawowego, tzn. do 6 proc. dochodu. Trzeba jednak pamiętać, że odliczenie tych 6 proc. dochodu będzie możliwe, jeżeli darowizna została wpłacona na rachunek bankowy, ponieważ tylko taka wpłata pozwala na dokonanie odliczenia zgodnie z ustawą o PIT.

Podatnicy dość często zastanawiają się, jak szczegółowe powinno być to sprawozdanie. Kłopot wydaje się istotny, tym bardziej że przepisy tego nie precyzują, a orzecznictwo w tej sprawie jest niejednolite. W praktyce najczęściej przyjmuje się, że wystarczający jest dokument opisujący, na co darowizna została spożytkowana.

STANOWISKO MINISTERSTWA FINANSÓW

DZIAŁALNOŚĆ CHARYTATYWNO-OPIEKUŃCZA

Od tego roku o darowiznach będzie informować urząd skarbowy nie tylko darczyńca, ale i obdarowany prowadzący działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych albo otrzymujący darowizny na cele związane z kultem religijnym. W zeznaniu rocznym podmioty te będą wyodrębniały z przychodów kwotę ogółem otrzymanych darowizn, ze wskazaniem celu jej przeznaczenia zgodnie ze sferą działalności pożytku publicznego albo zakresem pojęcia „kult religijny”. Wyszczególnione zostaną te darowizny, z podaniem nazwy i adresu darczyńcy, jeżeli jednorazowa kwota przekroczy 15 000 zł lub jeżeli suma wszystkich darowizn otrzymanych w danym roku podatkowym od jednego darczyńcy przekroczy 35 000 zł. Z obowiązku tego zwolnione są podmioty, których dochód roczny za dany rok podatkowy nie przekracza kwoty 20 000 zł.

Edyta Wereszczyńska

edyta.wereszczynska@infor.pl