Jak odzyskać nadpłatę w podatku

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w Ordynacji podatkowej urząd skarbowy na zwrot nadpłaty PIT ma trzy miesiące od momentu złożenia zeznania rocznego przez podatnika. Praktyka pokazuje jednak, że podatnicy, którzy szybko złożą zeznanie roczne, tj. nie czekają z rozliczeniem do ostatniego dnia kwietnia, zwrot podatku otrzymują znacznie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy. Nie oznacza to jednak, że jest to reguła stosowana przez organy podatkowe.

PRZYKŁAD: PODATNIK KWESTIONUJE WYSOKOŚĆ PODATKU

Podatnik twierdzi, że płatnik pobiera mu za duże zaliczki podatkowe. Czy może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty?

Tak. Jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Uprawnienie to przysługuje również:

1) podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w wyniku zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, jeżeli:

a) w zeznaniach (deklaracjach) wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej,

b) w deklaracjach, z wyjątkiem deklaracji dotyczącej zaliczek na podatek dochodowy, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek,

c) nie będąc zobowiązanymi do składania zeznań (deklaracji), dokonali wpłaty podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;

2) płatnikom lub inkasentom, jeżeli:

a) w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większej od wysokości pobranego podatku,

b) w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większej od należnej,

c) nie będąc obowiązanymi do składania deklaracji, wpłacili podatek w wysokości większej od należnej.

Powstanie nadpłaty

Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują zarówno sytuacje, gdy dochodzi do powstania nadpłaty, jak i określają moment jej powstania.

Za nadpłatę uważa się kwotę:

• nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;

• podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;

• zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;

• zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Teraz przejdźmy do momentu powstania nadpłaty. Powstaje ona z dniem:

• zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;

• pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;

• zapłaty przez płatnika lub inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzialności podatkowej, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej;

• wpłacenia przez płatnika lub inkasenta podatku w wysokości większej od wysokości pobranego podatku;

• zapłaty przez osobę trzecią lub spadkobiercę należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Nadpłata powstaje z dniem złożenia:

• zeznania rocznego - dla podatników podatku dochodowego;

• deklaracji podatku akcyzowego - dla podatników podatku akcyzowego;

• deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy - dla jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i przedsiębiorstw państwowych;

n deklaracji kwartalnej dla podatku od towarów i usług - dla podatników podatku od towarów i usług.

Termin zwrotu nadpłaty

Trzeba wiedzieć, że organy podatkowe muszą dokonać zwrotu nadpłaty podatku w określonych prawem terminach. W przypadku zwrotu nadpłaty podatku, wynikającej z rozliczenia PIT za 2008 rok, urząd skarbowy ma trzy miesiące na jej wypłatę od momentu złożenia deklaracji przez podatnika. Jeśli zatem podatnik złoży do urzędu skarbowego zeznanie ostatniego dnia - czyli 30 kwietnia 2009 r. - to fiskus na zwrot pieniędzy ma czas do 30 lipca 2009 r.

W przypadku gdy trzymiesięczny termin na zwrot nadpłaty zostanie przez urząd skarbowy przekroczony, podatnikowi należą się odsetki za zwłokę. Może zdarzyć się też tak, że termin na zwrot nadpłaty podatku może zostać przesunięty, np. w przypadku złożenia korekty zeznania przez podatnika lub skorygowania zeznania z urzędu przez organy podatkowe. Wtedy termin trzymiesięczny jest liczony od momentu poprawienia zeznania PIT. Co ważne, nadpłata może nie być przekazana podatnikowi w ogóle. Będzie tak wtedy, gdy podatnik ma zaległości podatkowe (wówczas nadpłata podlega z urzędu zaliczeniu na poczet tych zaległości) lub podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

Co ważne, organ podatkowy może, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych jego ważnym interesem, dokonać zwrotu nadwyżki wpłaconych kwot zaliczek na podatek dochodowy.

PRZYKŁAD: PRZEDAWNIENIE ZWROTU NADPŁATY

Czy prawo do zwrotu nadpłaty podatku może się przedawnić?

Tak. Prawo do zwrotu nadpłaty podatku wygasa po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jej zwrotu.

Po upływie terminu pięcioletniego wygasa również prawo do złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych oraz możliwość zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych.

Złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty, zwrot nadpłaty lub zaliczenie jej na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych przerywa bieg terminu do zwrotu nadpłaty.

Nadpłata spłaca dług

Jeśli podatnik ma zaległości podatkowe, nie ma co liczyć na to, że organ podatkowy zwróci mu nadpłatę podatku wynikającą z rozliczenia PIT za 2008 rok.

Nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji określających zobowiązanie podatkowe oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Warto też wiedzieć, że nadpłaty, których wysokość nie przekracza wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku - na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.

PRZYKŁAD: POSTĘPOWANIE W SPRAWIE ZWROTU NADPŁATY

Wobec podatnika jest prowadzone postępowanie podatkowe. Czy urząd skarbowy może jednocześnie prowadzić postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty podatku?

Nie. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty nie może zostać wszczęte w czasie trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej oraz w okresie między zakończeniem kontroli a wszczęciem postępowania - w zakresie zobowiązań podatkowych, których dotyczy postępowanie lub kontrola.

Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli ustawy podatkowe przewidują inny tryb zwrotu podatku.

Te same zasady stosuje się odpowiednio do zaliczania nadpłaty płatnika lub inkasenta na poczet jego zaległości podatkowych, bieżących zobowiązań podatkowych lub zobowiązań powstałych w związku z wykonywaniem obowiązków płatnika lub inkasenta.

Forma zwrotu

Nie tylko termin zwrotu nadpłaty jest określony w przepisach. Dotyczy to także formy zwrotu pieniędzy. Zwrot nadpłaty następuje: na wskazany rachunek bankowy podatnika, płatnika lub inkasenta zobowiązanego do posiadania rachunku bankowego; w gotówce, jeżeli podatnik, płatnik lub inkasent nie są zobowiązani do posiadania rachunku bankowego, chyba że zażądają zwrotu nadpłaty na rachunek bankowy.

Za dzień zwrotu nadpłaty uważa się dzień: obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu; złożenia przekazu pocztowego; wypłacenia kwoty nadpłaty przez organ podatkowy lub postawienia nadpłaty do dyspozycji podatnika w kasie.

Nadpłata, której wysokość nie przekracza kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlega zwrotowi wyłącznie w kasie. Nadpłata zwracana przekazem pocztowym jest pomniejszana o koszty jej zwrotu.

Podatnik może otrzymać zwrot podatku na konto. W tej sytuacji podatnik musi w urzędzie podać numer rachunku bankowego, na który mają być wpłacone środki. Numer konta trzeba podać w aktualizacji NIP-3 - jeśli wcześniej podatnik tego nie robił. Drugi sposób odebrania pieniędzy to wizyta w kasie urzędu. I trzecia metoda to przekaz pocztowy. W tym ostatnim przypadku wysokość nadpłaty podatku zostanie pomniejszona o koszty przekazu pocztowego. Oznacza to, że listonosz, który przyniesie podatnikowi kwotę z urzędu skarbowego, odejmie od niej kwotę należną poczcie za przekazanie środków.

ZALICZENIE NADPŁATY NA POCZET ZALEGŁOŚCI

W sprawach zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje z dniem:

• powstania nadpłaty;

• złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.

11 proc. wynosi obecnie stawka odsetek za zwłokę

EWA MATYSZEWSKA

ewa.matyszewska@infor.pl