REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zapobieganie chorobom zawodowym

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Pracodawca jest obowiązany zapobiegać chorobom zawodowym, gdyż obowiązek taki nakłada kodeks pracy i przepisy wykonawcze do tej ustawy. W jaki sposób należy spełniać ten obowiązek?
Za chorobę zawodową uważa się chorobę spowodowaną działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy określoną w wykazie chorób zawodowych zamieszczonym w rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz.U. Nr 132, poz. 1115). Pracodawca powinien zapobiegać tym chorobom, stosując w tym celu przepisy licznych aktów prawnych.

Badania lekarskie

Jednym z podstawowych sposobów zapobiegania chorobom zawodowym są badania lekarskie. Kwestię tę reguluje kodeks pracy oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332 z późn.zm.).
Wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy, pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. Badaniom wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Natomiast wszyscy pracownicy podlegają okresowym badaniom lekarskim.

W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także:
• po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami,
• po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Co należy uczynić w przypadku, gdy u pracownika stwierdzono objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej? Otóż w takiej sytuacji po stronie pracodawcy powstaje obowiązek przeniesienia pracownika do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał takie objawy. Przeniesienie następuje w terminie i na czas określony w orzeczeniu lekarskim. Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje prawo do dodatku wyrównawczego przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy.

Podobnie postępuje pracodawca zobowiązany – na podstawie orzeczenia lekarskiego – do przeniesienia do odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek choroby zawodowej i który nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn.zm.). I w tym przypadku, jeżeli następstwem przeniesienia do innej pracy jest niższe wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika – przysługuje mu dodatek wyrównawczy przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy.

Należy podkreślić, że w powyższych przypadkach przeniesienie pracownika do innej pracy następuje bez zachowania trybu tzw. wypowiedzenia zmieniającego.

Samo przeniesienie do innej pracy nie powoduje rozwiązania umowy o pracę, a jedynie czasowe zawieszenie postanowień umowy o pracę w części dotyczącej rodzaju świadczonej pracy. Jak już wspomniano, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy, jeżeli przeniesienie spowoduje obniżenie wynagrodzenia. Sposób obliczania tego dodatku reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289 z późn.zm.).

Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę możliwe jest jedynie w przypadku braku faktycznych możliwości przeniesienia go do innej pracy, jednak w okresie wypowiedzenia pracownik powinien być odsunięty od wykonywania dotychczasowej pracy, zaś dodatek wyrównawczy powinien pokryć utracony w tym czasie zarobek. Powszechnie uważa się, iż zatrudnianie innych pracowników na stanowiskach pracy, na które można by przenieść pracownika zgodnie z zaświadczeniem lekarskim – nie stanowi przeszkody uniemożliwiającej pracodawcy zastosowanie się do wskazań lekarza. W tym przypadku nie ma bowiem obiektywnej niemożności wykonania ciążącego na pracodawcy obowiązku, istnieją tylko trudności w jego wykonaniu.

Analiza przyczyn i zapobieganie

Przeprowadzenie badań lekarskich nie wyczerpuje obowiązków pracodawcy związanych z zapobieganiem chorobom zawodowym. Pracodawca jest także zobowiązany do systematycznego analizowania przyczyn chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy. Na podstawie wyników tych analiz pracodawca powinien stosować właściwe środki zapobiegawcze. Ponadto pracodawca jest obowiązany informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Obowiązek informowania pracowników o ryzyku zawodowym dotyczy każdego pracownika, niezależnie od rodzaju zajmowanego stanowiska, o czym wspominał NSA we Wrocławiu w wyroku z 22 października 2002 r., sygn. akt II SA/Wr 319/00. Realizacja tego obowiązku powinna polegać na przekazywaniu pracownikom w przystępnej formie informacji o szkodliwości dla ich zdrowia czynników występujących na stanowiskach pracy i w miejscu pracy oraz o środkach likwidujących bądź ograniczających to narażenie. Ponadto pracownicy powinni być instruowani o sposobach stosowania środków ochrony zbiorowej i indywidualnej.

Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym. W szczególności związane to jest z utrzymywaniem w stanie stałej sprawności urządzeń ograniczających lub eliminujących szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzeń służących do pomiarów tych czynników.

Ponadto pracodawca powinien przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom.

Z punktu widzenia profilaktyki zdrowotnej istotne jest utrzymywanie stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy na poziomie wartości określonych w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833 z późn.zm.). W załącznikach do tego rozporządzenia ustalono wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Utrzymanie szkodliwości na poziomie niezagrażającym zdrowiu ludzkiemu wymaga, aby pracodawca posiadał informacje o sytuacji w tym zakresie. Zasady i częstotliwość dokonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy zostały określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 73, poz. 645).

Ważną rolę w zapobieganiu chorobom zawodowym odgrywa również realizacja przez pracodawcę obowiązku zapewnienia pracownikom odpowiednich urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dostarczenia niezbędnych środków higieny osobistej. Szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać urządzenia higieniczno-sanitarne, określają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 129, poz. 844 z późn.zm.). Środki do zapewnienia higieny osobistej powinny być dostarczane w ilościach niezbędnych do utrzymania higieny osobistej. W ramach tego obowiązku pracodawca zobowiązany jest do zaopatrzenia pracowników m.in. w mydło, żele lub inne środki do mycia oraz ręczniki. Należy dodać, że nie oznacza to, iż pracodawca zawsze wydaje środki czystości poszczególnym pracownikom – wystarczy, jeżeli zagwarantował możliwość korzystania z nich w umywalniach, np. instalując dozowniki mydła albo suszarki do rąk. Rodzaje i ilość tych środków zależne są od stopnia brudzenia przy wykonywaniu określonej pracy, co jednak nie znaczy, że w przypadku wykonywania pracy „niebrudzącej” nie ma obowiązku zapewnienia środków czystości. Pracodawca powinien ponadto zapewnić dostateczną ilość wody do celów higieniczno-sanitarnych oraz wody zdatnej do picia.

Zapobieganiu chorobom zawodowym służy również obowiązek zapewnienia przez pracodawcę pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednich posiłków i napojów w realizacji przepisów kodeksu pracy i rozporządzenia Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. Nr 60, poz. 279).


Podstawa prawna:
• ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.),
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833 z późn.zm.),
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 129, poz. 844 z późn.zm.).

Konrad Stawecki
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ważny apel ZUS do Polaków. Nie róbcie tego w czerwcu, bo stracicie duże pieniądze

Nadal pracować czy już nie. Z tym dylematem mierzą się ci, którzy osiągnęli emerytalny wiek. Jeśli już ktoś zdecyduje się na pożegnanie z zawodowym życiem, nie bez znaczenia jest moment przejścia na zasłużony odpoczynek. Niektóre miesiące pod tym względem są po prostu fatalne. Do takich należy czerwiec. Decyzja o przejściu teraz na ZUS-owską pensję może oznaczać stratę nawet kilkuset złotych w skali miesiąca. W skali roku to naprawdę duże pieniądze.

WZON. Tata nie wstaje z łóżka i Komisja przyznała mu 78 punktów wsparcia. Poniżenie osób niepełnosprawnych

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

REKLAMA

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

REKLAMA

Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? Kiedy rozpoczęcie roku szkolnego 2025/2026? /Kalendarz roku szkolnego/

Choć jeszcze niedawno rozbrzmiewał pierwszy dzwonek, dziś uczniowie i nauczyciele odliczają już ostatnie dni do wakacji. Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? A co z rokiem szkolnym 2025/2026? Jak wygląda kalendarz roku szkolnego 2025/2026?

ZUS, urlop, PIT i ryzyko. Umowa o pracę czy B2B? Porównanie na przykładach z 2025 roku

Coraz więcej osób rozważa przejście z etatu na własną działalność. Równie często pracodawcy zamiast umowy o pracę proponują współpracę w modelu B2B. W 2025 roku po zmianach w składkach ZUS i podatkach ten wybór staje się jeszcze bardziej istotny. W artykule porównujemy te formy współpracy, pokazując różnice w wynagrodzeniu, zabezpieczeniach i ryzykach na konkretnych liczbach i przykładach.

REKLAMA