REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zatrudnienie członków rodziny

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Zatrudnianie członków rodziny jest często stosowane w mniejszych firmach działających na podstawie wpisu do ewidencji, np. spółkach cywilnych czy jawnych.
Z zatrudnienia takiej osoby na podstawie umowy o pracę wynika szereg korzyści dla pracownika i samego pracodawcy. Nie ma problemu, jeśli praca jest faktycznie świadczona. Często jednak umowa o pracę z członkiem rodziny zawierana jest dla pozoru, głównie w celu uzyskania określonych świadczeń z ZUS.
Każdy pracownik, zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.), obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym. Płatnikiem składek jest pracodawca, który zobowiązany jest zgłosić pracownika do ubezpieczeń oraz naliczać i opłacać za niego należne składki.
Ustawa przewiduje jednak pewien wyjątek, jeśli chodzi o obejmowanie ubezpieczeniami społecznymi pracowników będących członkami rodziny przedsiębiorców (pracodawców).

Kiedy pracownik, a kiedy współpracujący

Dla celów obejmowania ubezpieczeniami społecznymi ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych tworzy swoją definicję pojęcia pracownik. Jeżeli jednak pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.
W sytuacji gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność, np. gospodarczą, zatrudnia swojego małżonka albo dzieci, to dla celów ubezpieczeniowych (wyłącznie) osoba ta nie będzie traktowana jako pracownik.
W tym celu, dodatkowo, muszą być spełnione jeszcze dwie przesłanki:
• osoby te prowadzą wspólne gospodarstwo domowe (tj. wspólnie zamieszkują i zaspokajają swoje potrzeby) oraz
• współpracują przy prowadzeniu tej działalności.
Często mają miejsce sytuacje, gdy np. małżonek, pomimo że jest pracownikiem z punktu widzenia prawa pracy i podatkowego, podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca. Z uwagi na prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych ubezpieczenie pracownicze jest korzystniejsze od tego, jakie oferowane jest osobom współpracującym. Jeśli jednak firma jest większa, np. spółka cywilna czy inna spółka osobowa, a stronami stosunku pracy są z jednej strony członek rodziny jednego ze wspólników, a z drugiej strony spółka, nie powinno być wątpliwości, że osobę taką należy uznać za pracownika w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Opisywane wyżej wątpliwości nie mają miejsca, gdy członek najbliższej rodziny przedsiębiorcy zostanie zatrudniony na podstawie umowy zlecenia.
Zasady odnoszące się do osób współpracujących dotyczą bowiem tylko pracowników.

TEZY Z PIŚMIENNICTWA
Fakt nawiązania stosunku pracy bez wypełniania lub okazjonalnego wypełniania obowiązków pracowniczych może być poczytany jako fikcyjne zawarcie umowy, która nie może jako nieprawdziwa powołać do życia stosunku ubezpieczeniowego. Warunkiem objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym jest bowiem nie tylko fakt zawarcia stosunku pracy, ale także zamiar stron wypełniania przyjętych przez siebie obowiązków, a przede wszystkim jego rzeczywista realizacja.
A. Wypych-Żywicka, glosa do wyroku SN z 19 września 2003 r. (II UK 41/03; OSP z 2005 r. nr 2, poz. 30, t. 3).

(...) warunkiem objęcia podmiotu zatrudnionego pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie jest sam fakt nawiązania stosunku pracy sprowadzony do czynności zgodnego złożenia oświadczenia woli i konsekwentne płacenie składek na ubezpieczenie społeczne, ale nawiązanie i praktyczna jego realizacja w postaci wykonywania zobowiązania pracowniczego. Tak postrzegane zagadnienie pozwala uznać, że o włączeniu podmiotu do ubezpieczenia społecznego nie decyduje fakt zawarcia umowy i status pracownika, ale przynależność do kategorii osób stanowiących grupę pracowników pozostających w stosunku pracy i wykonujących obowiązki pracownicze.
A. Wypych-Żywicka, glosa do wyroku SN z 19 września 2003 r. (II UK 41/03; OSP z 2005 r. nr 2, poz. 30, t. 2).

Zatrudnienie członków rodziny nie współpracującego

Niekorzystne aspekty w zakresie składek i prawa do świadczeń powodują, że wiele osób jest zainteresowanych podejmowaniem zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Wiąże się to nie tylko z korzyściami płynącymi z ubezpieczeń społecznych, ale także z kodeksu pracy, np. prawo do urlopu wychowawczego.
Niestety, na tym tle dochodzi nadużyć. W każdym wątpliwym przypadku, np. przed wypłatą zasiłku chorobowego albo macierzyńskiego ZUS może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające w celu sprawdzenia, czy praca faktyczne była przez danego pracownika świadczona czy też umowa została zawarta tylko po to, by osoba mogła otrzymać w niedalekiej przyszłości zasiłek. Jeżeli ze sprawdzenia wynika, że praca nie była w danym przypadku świadczona, ZUS wyda decyzję wyłączającą z ubezpieczeń społecznych, co w konsekwencji pozbawi taką osobę prawa do świadczeń np. z ubezpieczenia chorobowego.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

ORZECZNICTWO
Organy ubezpieczeń społecznych są uprawnione do kontroli i weryfikacji zawartych umów o pracę w stosunku do osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego, nie tylko w zakresie warunków formalnych tych umów, ale także tego, czy osoby zgłoszone do ubezpieczenia społecznego faktycznie wykonywały obowiązki pracownicze w okresie wskazanym w umowie.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 2 grudnia 2004 r. (III AUa 1160/04; Apel. W-wa z 2005 r. nr 1, poz. 4).

Stwierdzenie zatrudnienia na podstawie stosunku pracy osoby bliskiej pracodawcy wymaga jednoznacznych ustaleń, że zostały spełnione warunki podjęcia takiego zatrudnienia oraz że miało miejsce wykonywanie obowiązków w sposób charakterystyczny dla stosunku pracy, a nie tylko, że brak było zakazu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Wyrok SN z 19 września 2003 r. (II UK 41/03; OSNP z 2004 r. nr 11, poz. 199).

Praca u członka rodziny, nawet na krótko przed przejściem na zasiłek, nie dyskwalifikuje takiego zatrudnienia i nie jest obejściem przepisów ubezpieczeniowych. Trzeba ją jednak jednoznacznie wykazać.
Wyrok SN z 13 lipca 2005 r. (I UK 296/04, M. Prawn. z 2006 r. nr 5, poz. 260).

Podstawa prawna
• Art. 8, art. 68 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.)

Beata Pawłowska
 


Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wybory prezydenckie 2025 coraz bliżej. Sprawdź, jak głosować poza miejscem zamieszkania. Nie przegap terminów!

Już 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Jeśli w dniu głosowania nie będziesz w swoim miejscu zameldowania, masz jeszcze kilka dni, by złożyć odpowiednie wnioski. Wyjaśniamy, jak zagłosować korespondencyjnie, przez pełnomocnika lub w innym lokalu – i do kiedy trzeba to załatwić.

Koniec z absurdem tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców – od teraz dodatkowy dzień wolny na każde kolejne dziecko?

Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolne, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, powołując się m.in. na naruszenie przez ww. przepis konstytucyjnej zasady równości. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców?

Kwalifikacje nauczycieli do zmiany. Związkowcy wyliczają poważne wady projektu

MEN zmienia przepisy dotyczące kwalifikacji nauczycieli. Związkowcy z KSOiW NSZZ "Solidarność" uważają, że projekt rozporządzenia budzi poważne wątpliwości i niesie "istotne zagrożenia dla jakości kształcenia oraz sytuacji kadrowej w polskim systemie oświaty". Apelują o przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych, aby "uniknąć negatywnych skutków dla systemu edukacji".

UWAGA: maturę można zdawać w domu. Jest komunikat CKE

Wprawdzie nie doszło jeszcze do tego, że maturę można zdawać zdalnie (na szczęście), ale okazuje się, że można ją zdawać w domu. Są na to przepisy, jest specjalny wniosek, a poszczególne Okręgowe Komisje Egzaminacyjne wydają w tym zakresie wytyczne.

REKLAMA

Zmiany w wypłatach 800 plus. ZUS przesuwa w maju terminy przelewów. Kiedy pieniądze trafią do rodziców?

Jak to jest z tym przelewaniem 800 plus na konta rodziców? Wedle harmonogramu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pieniądze wypłacane są w dziesięciu określonych terminach. Bywa, że z powodu takiego a nie innego ułożenia dat, przelewy robione są wcześniej. Tak właśnie będzie w maju.

Czy 04.05.2025 r. to niedziela handlowa, handel bez zakazu, zakupy w Lidlu i Biedronce, w galeriach, wszystkie sklepy otwarte czy tylko Żabka

Długi weekend, święto w czwartek 1 maja i w sobotę 3 maja to mocno ograniczone możliwości zakupowe. Zarówno w czwartek jak i w sobotę sklepy nieczynne. W sobotę 03.05.2025 r. można je zrobić tylko w małych sklepach osiedlowych, a z sieciowych głównie w Żabce. A jak będzie w niedzielę 04.05.2025 r. - można wybrać się do Lidla lub Biedronki albo wręcz do galerii handlowej na duże tygodniowe zakupy?

MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Jakie dokumenty trzeba mieć przy sobie na maturze?

Egzaminy maturalne 2025 rozpoczną się już niebawem. Główna sesja egzaminacyjna zaplanowana jest na okres od 5 do 22 maja 2025 r. Jakie dokumenty trzeba mieć przy sobie na maturze? Co w przypadku, gdy zapomni się dokumentów?

REKLAMA

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób [NOWE ŚWIADCZENIE]. Dodatkowo wyrównanie od stycznia 2025

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób. Co istotne osoby, który mają prawo do tego nowe dodatku dostaną również wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Wysokość dodatku wynosiła w styczniu i lutym 2025 r. 2520 zł, a od marca jest to 2610,72 zł. Na konta świadczeniobiorców wpłyną więc w maju spore pieniądze.

REKLAMA