Edukacja, Samorząd

O innowacyjnym centrum ekologii Punkt Zwrotnym, o tym, jak nauka dbania o środowisko może być zabawą i dlaczego edukacja ekologiczna najmłodszych jest kluczowa rozmawiamy z Małgorzatą Żmijską, Prezeską Fundacji Mamy Projekt.

Pierwsze na świecie ministerstwo oświaty powstało w Polsce. Projekt "Komissyi nad edukacją młodzi szlacheckiej dozór mającej" wyprzedzał o wiele lat rozwiązania innych państw w przedmiocie edukacji. Dziś Dzień Edukacji Narodowej obchodzimy w rocznicę powołania Komisji Edukacji Narodowej w 1773 r. Przed 1982 r. był to Dzień Nauczyciela.

Co roku wyraźnie przybywa chętnych do uczenia się języka polskiego jako obcego. Dane Państwowej Komisji do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego wskazują, że w 2016 roku certyfikat zdawało 1111 osób, podczas gdy w 2024 było to już 21781 osób. Najczęściej to Ukraińcy, Białorusini, Hindusi, Turcy, Azerowie, Uzbecy, Kazachowie, ale nie tylko. Polska przyciąga coraz więcej studentów, pracowników czy uchodźców, a znajomość języka jest kluczem do ich integracji ze społeczeństwem. Język polski może natomiast sprawiać cudzoziemcom problemy związane z użyciem końcówek, wymową czy ortografią. Nauka polskiego może jednak przebiegać szybciej i skuteczniej dzięki nowatorskiej metodzie, która łączy elementy neurodydaktyki, lingwistyki oraz psychologii uczenia się.

Rozporządzenie w sprawie sposobu utrzymywania zasobów ochrony ludności przez obowiązane organy ochrony ludności weszło w życie 16 września 2025 r. Określa ono wytyczne dla wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), starostów oraz wojewodów.

Premie i nagrody uznaniowe dla pracowników samorządowych to temat, który regularnie budzi zainteresowanie organów nadzoru finansowego. Regionalne Izby Obrachunkowe coraz częściej skupiają się i analizują zasadność ich przyznawania. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych trafiają się nader często.

Wyobraźmy sobie ucznia, który w świecie przesyconym bodźcami cyfrowymi i nieustanną presją próbuje odnaleźć własną ścieżkę rozwoju. Jego edukacja coraz rzadziej przypomina tradycyjny model z podręcznikiem, tablicą i lekcją w 20-osobowej klasie, gdzie uwaga nauczyciela siłą rzeczy rozprasza się na wielu uczniów. W efekcie część z nich gubi wątek, a braki nadrabia na korepetycjach, które nierzadko pochłaniają nawet kilkanaście procent domowych budżetów. Nic więc dziwnego, że coraz więcej rodzin ma poczucie, iż szkoła sprowadza się do formalności, a faktyczna nauka odbywa się poza nią. Dlatego tak szybko rośnie znaczenie nowych modeli kształcenia. Edukacja coraz częściej odchodzi od dominacji tradycyjnych lekcji grupowych na żywo, zastępując je elastyczną nauką online - we własnym tempie i z większym naciskiem na ocenianie kształtujące zamiast podsumowującego. Taki model wymaga od uczniów większej samodyscypliny, planowania i odporności psychicznej. To jednak nie słabość, lecz przewaga - bo właśnie te umiejętności OECD w „Learning Compass 2030” oraz UNESCO w raporcie „Futures of Education” wskazują jako kluczowe kompetencje XXI wieku.Właśnie dlatego jednym z najcenniejszych zasobów, jakie można zaoferować młodemu człowiekowi, nie jest kolejna platforma czy aplikacja, lecz człowiek - mentor. To on potrafi dostrzec mocne strony ucznia, wesprzeć go w chwilach kryzysu i zainspirować do sięgania wyżej, niż sam miałby odwagę.

Ministerstwo Finansów koryguje rozliczenia z samorządami na kwotę 1,4 mld zł. Samorządowcy zgłosili błędne rozliczenie dofinansowań otrzymanych od rządu. Przyczyną błędu były wadliwe dane umieszczone przez gminy w deklaracjach i informacjach podatkowych.

Sejm przyjął nowelizację Kodeksu pracy, która diametralnie zmienia sposób liczenia pracowniczego stażu pracy. Od 1 stycznia 2026 roku do stażu, od którego zależą uprawnienia pracownicze, będzie można wliczyć m.in. okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz świadczenia usług na podstawie niektórych umów cywilnoprawnych.

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano informację o projekcie ustawy o likwidacji barier utrudniających funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego. Nowe przepisy mają wdrożyć kompetencje, które w ostatnich latach zostały utracone przez samorządy i poprawić jakość usług publicznych.

Finanse samorządów to temat, który wraca w debacie publicznej regularnie. Ostatnie lata przyniosły jednak szczególnie istotne zmiany – od wprowadzenia Polskiego Ładu, po ustawę z października 2024 roku, która znacząco przeorganizowała sposób zasilania budżetów gmin, powiatów i województw. O tym, co w praktyce oznacza nowy model finansowania, mówił podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu prof. Paweł Felis ze Szkoły Głównej Handlowej.

GUS raz na 8 lat przeprowadza badanie modułowe „Osoby młode na rynku pracy”. Można dowiedzieć się z niego ciekawych informacji, takich jak: ile osób młodych pracuje i uczy się jednocześnie, uczy się, przerywa naukę czy jest w grupie NEET. Co to oznacza? Jakie są przyczyny porzucania edukacji przez Polki i Polaków?

Kiedyś edukacja była przede wszystkim miejscem. Dziś coraz częściej staje się przestrzenią – dynamiczną, elastyczną i dopasowaną do tempa życia, a nie do rozkładu dzwonków. Odejście od murów szkoły to nie tylko zmiana formatu, ale przede wszystkim zmiana filozofii. Nauka nie musi być wtłoczona w sztywny harmonogram, ławkę, lekcję grupową, jedną lokalizację i ten sam rytm dla wszystkich.

W dniu 7 sierpnia 2025 r. Senat zajął się rozpatrzeniem petycji zbiorowej w sprawie ograniczenia używania dzwonów kościelnych. Fundacja Dobre Państwo, która jest jej autorem, postulowała oddanie samorządom władztwa w zakresie określania dopuszczalnych godzin, w których mogą wybrzmiewać dzwony kościelne oraz dopuszczalnego poziomu emitowanego przez nie hałasu. „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”, aktualnie obowiązujące przepisy natomiast – „zezwalają Kościołowi na poszerzenie swych wpływów daleko ponad obszar posiadanych nieruchomości” – przekonywała Fundacja.

Jednostka samorządu terytorialnego może złożyć jako realizator tylko jeden wniosek dla wybranej jednostki podległej, w której będzie testowany model skróconego czasu pracy. Tak wynika z wyjaśnień Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Od 1 września 2025 r. w szkołach będzie obowiązywała nowa podstawa programowa w zakresie wychowania fizycznego. Zakłada ona m.in. promowanie zdrowego stylu życia poprzez ruch i zabawę. Co z testami sprawnościowymi?

Wiceminister nauki, prof. Maria Mrówczyńska, poinformowała PAP, że do końca roku zostanie opracowana strategia rozwoju szkolnictwa wyższego – będzie to pierwszy tego typu dokument przygotowany przez resort nauki. Zaznaczyła, że jednym z głównych wyzwań jest starzenie się kadry akademickiej.

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

Szanse na tanie mieszkanie czynszowe od gminy są znikome i nie wystarczy – jak przekonują niektórzy politycy – dosypać więcej pieniędzy z budżetu państwa, a inwestycje z tanimi mieszkaniami na wynajem wyrosną jak grzyby po deszczu. Eksperci portalu GetHome.pl zwracają uwagę, że jest co najmniej pięć przyczyn niskiej aktywności inwestycyjnej gmin.

Coraz więcej rodziców w Polsce rozważa alternatywne ścieżki edukacyjne dla swoich dzieci - zwłaszcza takie, które oferują większą elastyczność, indywidualne podejście i międzynarodowe perspektywy. Jedną z takich opcji jest edukacja zdalna w zagranicznej szkole, np. w amerykańskim systemie oświaty. Czy jednak takie rozwiązanie jest zgodne z polskim prawem? Czy nauka online za granicą rzeczywiście pozwala spełnić obowiązek szkolny lub obowiązek nauki? Odpowiedź może zaskoczyć wielu – ale przepisy są w tej kwestii jasne. Poniżej wyjaśniamy krok po kroku, jak to działa

W ostatnim czasie w mediach społecznościowych pojawiły się doniesienia, że ministra edukacji narodowej Barbara Nowacka zadeklarowała wsparcie dla inicjatywy wprowadzenia języka ukraińskiego jako drugiego języka obcego w polskich szkołach. W odpowiedzi na pytania naszej redakcji Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprzeczyło i udzieliło obszernych wyjaśnień odnośnie obecnego statusu prawnego nauczania języka ukraińskiego w szkołach w Polsce.

Ruszył nabór na stypendia dla uczniów w ramach programu Indywidualne Konta Rozwojowe Junior (IKR Junior). Skorzystają z nich uczniowie klas 5–8 szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych (z wyjątkiem szkół policealnych). Pomoc skierowana jest uczniów, pochodzących z rodzin o niskich dochodach.

Obowiązek ochrony zabytków nie dotyczy wyłącznie organów administracji czy właścicieli zabytkowych obiektów. Przepisy prawa nakładają ten obowiązek na każdego, kto z dziedzictwem kultury ma kontakt. To fundamentalna zasada, której konsekwencje praktyczne często są niedoceniane.

Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada zmiany w podstawie programowej, które obejmą m.in. wprowadzenie nowych przedmiotów: edukacji zdrowotnej i obywatelskiej. Choć zmiany te nie są gruntowną reformą, wywołują spore emocje w środowisku nauczycielskim – zarówno nadzieje, jak i obawy. Czy szkoły zdążą się przygotować?

Zdalne nauczanie stało się w ostatnich latach jedną z największych zmian w edukacji. Choć bywa postrzegane jako wyzwanie, dla wielu uczniów jest też idealnym rozwiązaniem. Dzieci zmagające się z lękiem społecznym, nadwrażliwością, problemami zdrowotnymi czy neuroatypowością często czują się przytłoczone tradycyjnym środowiskiem szkolnym, które narzuca określony rytm i styl nauki. W ich przypadku elastyczna edukacja online pozwala na dostosowanie tempa pracy, zmniejszenie stresu związanego z bezpośrednią interakcją rówieśniczą oraz stworzenie komfortowych warunków do nauki. To model, który może nie tylko minimalizować trudności, ale także wzmacniać poczucie bezpieczeństwa i motywację do nauki.

Czy właśnie staliśmy się świadkami kolejnego skoku na kieszeń zmotoryzowanych Polaków? Sejm w błyskawicznym tempie przegłosował zmiany w Ustawie o drogach publicznych, otwierając samorządom drogę do tworzenia śródmiejskich stref płatnego parkowania nawet w małych miejscowościach.