Ochrona danych osobowych, Rzecznik Praw Obywatelskich

W związku z ostatnią interwencją Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Finansów w sprawie wysokich i niezaskarżalnych kar za brak ważnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, którymi – jak wynika z interwencji – niekiedy karane są nawet osoby nie ponoszące winy za niewykupienie na czas ubezpieczenia, ponieważ np. przebywały w tym czasie w szpitalu – mówi się przede wszystkim o kwestiach problematycznych z punktu widzenia ukaranych. Stawiając się w roli poszkodowanego w wypadku z udziałem nieubezpieczonego pojazdu – można jednak spojrzeć na sprawę z nieco innej perspektywy. UFG przedstawiło swoje stanowisko w sprawie interwencji Rzecznika. 

W związku ze wzrostem od 1 lipca 2024 r. płacy minimalnej – wzrosły też kary za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Spóźnialski posiadacz samochodu osobowego, może zostać obciążony karą sięgającą nawet 8600 zł, a samochodu ciężarowego - 12900 zł. Kary za brak OC niejednokrotnie przewyższają wartość pojazdu. W sprawie interweniuje RPO. 

Do ubiegania się o świadczenie wspierające niezbędne jest uzyskanie decyzji o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia. Decyzje wydają wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Niestety, rozpatrywanie wniosków o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia trwa zbyt długo.

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych finansuje działalność socjalną na rzecz uprawnionych osób. Dostęp do ich danych osobowych jest niezbędny do przyznania świadczeń socjalnych. W jaki sposób osoby korzystające z zfśs udostępniają swoje dane osobowe? Jak pracodawca chroni dane osób korzystających z zfśs?

W aktualnym stanie prawnym na zatrzymanie prawa jazdy kierowcy przez policjanta nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Infrastruktury o rozpoczęcie prac legislacyjnych w celu wprowadzenia podstawy prawnej do zaskarżania takiego zatrzymania prawa jazdy.

Organy Krajowej Administracji Skarbowej wysyłają obywatelom nieformalne pisma z ewentualnymi zastrzeżeniami co do prawidłowego wywiązywania się przez nich z obowiązków podatkowych. Takie działania budzą wątpliwości a także emocje podatników, którzy już odebrali takie "listy behawioralne". Mają oni wątpliwości i pytania co do tej procedury, której nie przewiduje Ordynacja podatkowa. Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił Ministra Finansów o kompleksowe wyjaśnienia tych działań. Marcin Wiącek pyta ministra Andrzeja Domańskiego m.in. o to, na jakiej podstawie ustalany jest krąg adresatów listów oraz czy resort kontroluje zasadność ich kierowania do podatników.

Rzecznik Praw Obywatelskich ma wątpliwości prawne odnośnie zasad na jakich ma działać strefa czystego transportu (STC) w Warszawie. Dlatego skierował 27 lutego 2024 r. wystąpienie do Biura Zarządzania Ruchem Drogowym Urzędu m. st. Warszawy. Z uchwały Rady m. st. Warszawy w sprawie STC wynika, że (w zakresie wyłączeń od zakazu wjazdu), pojazdy z silnikami benzynowymi mogą spełniać niższe normy emisji szkodliwych substancji w stosunku do pojazdów z silnikami Diesla. Rzecznik Praw Obywatelskich ma obawy, czy takie zróżnicowanie spełnia standardy konstytucyjne, które gwarantują obywatelom prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Ponadto RPO zwrócił uwagę na fakt, że czasowe prawo do wjazdu do stołecznej strefy czystego transportu samochodami niespełniającymi europejskich wymogów norm spalania ma przysługiwać mieszkańcom Warszawy, którzy w niej rozliczają podatki. Ale nie wyjaśniono powodów pominięcia tych mieszkańców, którzy nie rozliczają się w stolicy albo też dopiero to uczynią. 

Jakie jest zadanie rzecznika praw obywatelskich? Jakie skargi składają rodacy? RPO Marcin Wiącek podsumował działalność za rok 2022.

Asystencja osobista osób z niepełnosprawnościami - czy wejdzie w życie w 2024? RPO przedstawia swoje uwagi. Co obejmuje asystencja osobista? 

Dane osobowe to wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej – tak stanowi unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych (tzw. RODO). Danymi osobowymi są także informacje na temat przekonań religijnych lub światopoglądowych. Tego rodzaju dane osobowe podlegają szczególnej ochronie prawnej, także na gruncie przepisów Kodeksu pracy. Czy zatem pracodawca ma prawo pozyskiwać informacje dotyczące przekonań religijnych pracowników? A gdyby do tego doszło, jak pracownik powinien zareagować na próbę pozyskania takich danych? Wyjaśniamy.

Dane osobowe to nie tylko imię, nazwisko i dane adresowe. To wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. Danymi osobowymi są wobec tego także informacje o najintymniejszej sferze życia ludzkiego, jaką jest seksualność człowieka, czy jego orientacja seksualna. Tego rodzaju dane osobowe podlegają szczególnej ochronie prawnej, także na gruncie przepisów prawa pracy. Czy zatem pracodawca ma prawo żądać od pracowników podania danych dotyczących ich seksualności czy orientacji seksualnej? A gdyby do tego doszło, jak pracownik powinien zareagować na takie żądanie? Wyjaśniamy.

Dane osobowe pracownika podlegają ochronie na podstawie przepisów krajowego Kodeksu pracy oraz unijnego Ogólnego rozporządzenie o ochronie danych. Przepisy określają wyraźnie, jakie informacje kandydat do pracy lub pracownik ma obowiązek przekazać pracodawcy. Określają także zakres pytań, jakie pracodawca ma prawo zadawać pracownikowi. Jednym z nich jest pytanie o to, czy pracownik należy do związku zawodowego. Co pracownik powinien na nie odpowiedzieć? Podpowiadamy.

Dla biur rachunkowych, które przetwarzają nie tylko liczby, ale również czułe informacje finansowe swoich klientów, zapewnienie bezpieczeństwa danych to priorytet. Samo naruszenie zasad RODO przez administratora  może skutkować karą finansową do 20 000 000 EUR. Październik jest Europejskim Miesiącem Cyberbezpieczeństwa. To okres, w którym organizowane są różnego rodzaju kampanie, wydarzenia, szkolenia i inne działania edukacyjne mające na celu podniesienie poziomu wiedzy w zakresie cyberbezpieczeństwa wśród obywateli, przedsiębiorstw i instytucji. To zatem najlepszy czas na to, aby przypomnieć, na co szczególnie powinni uważać księgowi i właściciele biur rachunkowych.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na dość ważną kwestię. Otóż przepisy w zakresie sumowania punktów karnych za wiele wykroczeń w czasie jednej kontroli drogowej się wykluczają. Jedne pozwalają dodawać punkty bez limitu. Inne mówią o maksymalnym progu 15 punktów. Które mają rację?

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich wciąż nie wiadomo, jakie będą zasady udzielania od 1 stycznia 2024 r. świadczenia wpierającego dla osób z niepełnosprawnościami.

Urząd Ochrony Danych Osobowych udzielił wyjaśnień odnośnie przetwarzania danych osobowych w kampanii wyborczej. W szczególności zajął się problemem ochrony danych osobowych wyborców przed niechcianą agitacją wyborczą. Co na ten temat mówią przepisy RODO?

„Dostrzegając wagę problemu zróżnicowania ponoszonych przez rodziców kosztów gorącego posiłku dla uczniów w szkołach, Ministerstwo Edukacji i Nauki rozważa możliwość zmiany przepisów prawa oświatowego w tym zakresie” – poinformował resort w odpowiedzi udzielonej Rzecznikowi Praw Obywatelskich.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na potrzebę doprecyzowania przesłanek umożliwiających dokonanie legalnego zabiegu aborcji po wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Przepisy regulujące tryb waloryzacji świadczenia nie przewidują dwukrotnej podwyżki w ciągu roku. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich powinno to ulec zmianie. Ministerstwo rodziny nie prowadzi prac nad zmianą tych zasad.

Wprowadzenie ogólnych uregulowań prawnych dotyczących ochrony danych osobowych przyniosło zmiany również w sferze miejsc pracy. Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które weszło w życie w maju 2018 roku, ma na celu zapewnienie większego bezpieczeństwa danych i ochronę prywatności obywateli. 

Rzecznik Praw Obywatelskich przyłączył się do postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie dotyczącej braku prawa do świadczenia pielęgnacyjnego dla wnuka opiekującego się osobą z niepełnosprawnością.

Cyberprzestępcy starają się być na czasie i wymyślają coraz to nowsze sposoby, by wyłudzić nasze dane. W 2022 roku zarejestrowano 322 tys. zgłoszeń naruszeń bezpieczeństwa w polskiej sieci. Rok wcześniej było ich 116 tys. Jak walczyć z cyberprzestępcami i na czym polegają ich „najnowsze” metody działania”?

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi analizuje możliwość zmian przepisów, dotyczących zawieszania części uzupełniającej renty rolniczej w przypadku, gdy małżonek rencisty przejdzie na emeryturę. Tak wynika z odpowiedzi udzielonej Rzecznikowi Praw Obywatelskich.