Tomasz Król
Dołącz do grona ekspertów
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, prawo administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Uniwersytet Jagielloński - prawo i filologia polska, praca w mediach i kancelariach adwokackich, szkolenia
Zmarł Twój krewny. Miał konto w banku. Przeoczyłeś to. Gmina ma prawo przejąć te pieniądze. Procedura zaczyna się dwa lata. Termin liczymy od dnia kiedy bank dowiedział się o śmierci posiadacza rachunku bankowego. Gmina ma prawo do zabrania tych pieniędzy.
MOPS: świadczenie pielęgnacyjne 3287 zł za czynności pielęgnacyjne czy za prowadzenie domu?
17.04.2025
Takie czynności jak np. sprzątanie mieszkania, zmiana pościeli, robienie zakupów, przygotowywanie posiłków, zasadniczo nie wymagają rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Dlaczego więc MOPS przegrywają w sądach i opiekunowie mają szanse na świadczenie pielęgnacyjne? Właśnie za te czynności opiekuńcze?
REKLAMA
Nie wiadomo dlaczego rodzaj świadczeń jest zależny od wieku nabycia niepełnosprawności. Piotr o kulach od 17. roku życia, to np. renta socjalna (albo stare świadczenie pielęgnacyjne ewentualnie przejście na nowe świadczenie wspierające). Paweł o kulach od 30-ego roku to renta z tytułu niezdolności do pracy. Piotr może się starać o dodatek dopełniający (jeżeli spełni kryterium niesamodzielności). Paweł spełniając to samo kryterium nie otrzyma tego dodatku do renty chorobowej bo dodatku nie ma. Został obiecany przez rząd pół roku, ale trwają praca analityczne nad ustawą.
Niekorzystnie rozliczana przez ZUS emerytura wcześniejsza. Dlaczego ją wybierano w 2005 r., 2010 r. 2015 r.? Z dwóch powodów. Pierwszy, to brak wiedzy o tym, ze za świadczenia z tej emerytury zapłaci "karę" w postaci obniżenia emerytury zasadniczej. Jest to "kara" dożywotnia. Miesiąc w miesiąc jest wypłacana niższa emerytura (pracownicy ZUS nie przekazali o tym informacji czytelnikowi, który nie był biegły w przepisach emerytalnych). Jest jednak druga przyczyna przejścia na wcześniejszą emeryturę. To zapowiedź zwolnienia z pracy. Tak wynika z przykładowego listu czytelnika.
REKLAMA
NSA wskazał na ważny niuans. Opiekun osoby niepełnosprawnej (matka) ma zasiłek stały. Podstawą dla tego zasiłku była całkowita niezdolność do pracy. Opiekun w świadczeniu pielęgnacyjnym musi być zdolny do pracy. Tylko wtedy może zrezygnować z pracy dla wykonania zadania opieki nad osobą niepełnosprawną (tu córka leżącą, stopień znaczny niepełnosprawności, pełna niesamodzielność). Pomimo zasiłku stałego (i niezdolności do pracy) matka została uznana dla świadczenia pielęgnacyjnego za osobę potencjalnie zdolną do pracy. Jak to jest możliwe? Na pozór wydaje się niemożliwe. A jednak jest możliwe.
Źle dla osób niepełnosprawnych. Problem z dostępnością
„Stare” świadczenie pielęgnacyjne może otrzymać osoba niepełnosprawna ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności (oczywiście jako opiekun). Osoba ta może bowiem podjąć pracę, a warunkiem otrzymania tego świadczenia była sytuacja, kiedy opiekun dokonywał wyboru: 1) będę pracował albo 2) będą opiekunem osoby niepełnosprawnej. Wniosek? Opiekunem osoby niepełnosprawnej ze znacznym stopień niepełnosprawności, nie może być inna osoba niepełnosprawna (stopień umiarkowany albo lekki), która nie może pracować (potencjalnie). Jeżeli jednak osoba niepełnosprawna może pracować, to hipotetycznie może otrzymać status opiekuna i świadczenie pielęgnacyjne (stare).
Sądy administracyjne bronią staruszków i staruszek pozbawianych starego świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS od 11 lat nie wykonują korzystnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Postępowanie urzędników w MOPS jest niezrozumiałe biorąc pod uwagę stanowisko WSA i NSA - sędziowie w dziesiątkach wyroków uznają moc wyroku TK z 2014 r. Wszystko staje się jasne, gdy się zrozumie, że za wykonanie wyroku TK, gmina nie otrzyma środków od wojewodów na wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego. Dlatego MOPS muszą łamać prawo. Od 11 lat.
Emerytalna dyskryminacja polega na tym, że przy świadczeniu wspierającym korzystniej są opłacane składki ubezpieczeniowe (emerytalna i rentowa) niż przy świadczeniu pielęgnacyjnym. Dla pielęgnacyjnego składki są opłacane tylko 20 i 25 lat. Dla świadczenia wspierającego nie ma tego ograniczenia. W obu przypadkach składki płacą w imieniu rządu samorządowcy (na przykład wójt). Z niewiadomych powodów w przypadku świadczenia pielęgnacyjnego składki płaci się tylko przez krótszy okres. Dotyczy to nie tylko świadczenia pielęgnacyjnego, ale także specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna. Szczegóły w artykule.
To zła wiadomość dla osób niepełnosprawnych oraz ich opiekunów. NSA wydał niekorzystny dla nich wyrok w sprawie roszczeń MOPS o zwrot zasiłków pielęgnacyjnych, świadczeń pielęgnacyjnych i innych świadczeń. Osoby niepełnosprawne i opiekunowie mogą stracić od 3500 zł do nawet 90 000 zł. Bo w czasie pandemii nie zanieśli nowego orzeczenia o niepełnosprawności do MOPS. Często bali się tam iść. Orzeczenia te najczęściej były kontynuacją poprzednich. Rząd przedłużył ważność "starych" orzeczeń o niepełnosprawności. Ale jeżeli ktoś jednak uzyskał "nowe" orzeczenie, to powinien je donieść do MOPS. Wyszło to dopiero teraz i dało MOPS pretekst do żądania zwrotu od opiekunów nawet 90 000 zł. Podstawa roszczenia: "Orzeczenie "nowe" było, ale w MOPS go nie okazano."
Od pół roku osoby niepełnosprawne, renciści i ich rodziny stale pytają wszędzie, gdzie to ma sens o dodatek dopełniający dla rencistów z tytułu niezdolności do pracy. Kierują pisma do rządu, Sejmu, Senatu i także naszej redakcji Infor.pl. Jest to drugi dodatek dla rencistów. Pierwszym jest dodatek do renty socjalnej. Niestety przedłużają się analizy wewnątrz rządu co do kształtu projektu odpowiedniej ustawy dla drugiego dodatku (tym razem do renty chorobowej). I trwają negocjacje z Ministerstwem Finansów skąd wziąć pieniądz na drugi dodatek, które prawdopodobnie zgłasza ograniczenia budżetowe na najbliższe 2– 3 lata. Pytania o drugi dodatek do renty formułują posłowie w Sejmie pytając o to rząd. W artykule omawiamy najnowszą odpowiedź Ministerstwa Rodziny na takie zapytanie.
W 2025 r. są dostępne tylko dwa dodatki pieniężne do cen prądu. Pierwszy wypłaca PFRON, drugi to ryczałt energetyczny wypłacany przez ZUS. Oba dodatki nie są świadczeniami powszechnie dostępnymi. Przeszkodą w otrzymaniu dodatku z PFRON jest to, że otrzymają go osoby niepełnosprawne, które korzystają z terapii tlenowej, ale tylko prowadzonej przez wyspecjalizowane przychodnie. A ryczałt energetyczny jest przeznaczony dla osób mających status kombatanta albo zbliżony określony w ustawie o kombatantach. Oznacza to, że w 2025 r. dodatki do prądu nie są powszechnym wsparciem dla każdego potrzebującego rekompensaty do wysokich cen prądu.
1,5 rok temu (4 kwietnia 2024 r.) Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej na konferencji prasowej zapowiedziało wprowadzenie nowego typu urlopu. To była (wtedy i dziś) rewolucja prawna. Za każde 5 lat pracy (stażu) pracownik otrzyma dodatkowe 2 dni urlopu. Za 25 lat pracy przysługuje więc aż 10 dni dodatkowego, płatnego urlopu wypoczynkowego. To bardzo hojny przywilej pracowniczy. Nie dziwi więc, że prawo do tego urlopu mają tylko niektórzy pracownicy. W tym wypadku opiekunki opiekunowie dzieci do lat 3 pracujący w żłobkach. Po roku (także 4 kwietnia tym razem 2025 r.) okazało się, że urlop ten ma szansę na wejście w życie (być może od 2026 r. jest możliwy jednak także 2027 r.) - wciąż trwają jednak prace nad projektem.
Do redakcji wpłynął list od osoby niepełnosprawnej, która ma przerwany rdzeń kręgowy od 25 lat. Stopień znaczny niepełnosprawności. Orzeczenie stałe. Otrzymała niezwykle niską liczbę punktów w WZON od komisji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Nie ma żadnej szansy na świadczenie wspierające (co do zasady 70 punktów, w okresie przejściowym dla 2025 r. 78 punkty). Nie ma też starego świadczenia pielęgnacyjnego. Jest to kolejny list od czytelników z informacją o bardzo niskich wartościach punktów dla ciężko doświadczonych. Kilka dni temu opublikowaliśmy list czytelniczki, która jako osoba niewidoma otrzymała 61 punktów (czyli nie będzie świadczenia wspierającego.
Wydawało się, że to będzie archiwalny problem prawny – kilka lat służby wojskowej w czasach PRL pomijanych przy ustalaniu emerytury przez ZUS. To jednak wciąż aktualna sprawa, o czym świadczy to, że wciąż zajmują się nim sądy. Z ZUSem skutecznie spierają się byli żołnierze, którzy służyli w wojsku np. w latach 80-tych, a ZUS pomija ten okres w wyliczeniach emerytalnych. Np. ZUS uważa, że do czasu pracy w szczególnych warunkach nie zalicza się okresu zasadniczej służby wojskowej np. w 1983 r.
Do redakcji wpływają listy od osób niepełnosprawnych, które spełniają prawie wszystkie warunki otrzymania dodatku do prądu 100 zł od PFRON (kumulatywnie 600 zł). Niemożność (obiektywna) spełnienia jednak tylko jednego warunku powoduje definitywny brak prawa do tego dodatku. Nie ma znaczenia znaczny stopień niepełnosprawności, stałe orzeczenie, poważny stan zdrowia, zaświadczenia od lekarza ze szpitala. Dodatku do prądu przyznawanego przez PFRON nie otrzyma osoba niepełnosprawna (nawet ze stopniem znacznym, nawet podlegające leczeniu hospicyjnemu), jeżeli nie korzysta z terapii tlenowej prowadzonej przez jedną z przychodni akceptowanych przez PFRON. "Zwykły" lekarz, "zwykła" przychodnia nie wystarczą.
Zestawienie wyroków sądów cywilnych rozstrzygających spór o przeliczenie emerytur na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Przeliczenie emerytur. Wyrównania. Odsetki. Jak orzekają sądy? Przykłady
Jest to wprost zapisane w przepisach emerytalnych - maksymalnie 3-letni termin chroniący emerytów. Tylko za 3 lata. To bardzo niesprawiedliwe. Jest to tak skrajnie niesprawiedliwie, że 5 listopada 2024 r. Sąd Okręgowy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt VI U 1258/23) tłumaczył się w uzasadnieniu, że niestety musi orzec na korzyść ZUS.
Wszystko dzięki sądom: okręgowym i apelacyjnym. Ta wyższa wysokość (6.482,97 zł) wynika z 238,90 miesięcy (tablice dalszego trwania życia) - ZUS próbował przyjąć większą liczbę miesięcy (aż 254,30 - to bardzo niekorzystnie dla emeryta) przy ponownym przeliczeniu emerytury. Dałoby to wynik 5.577,57 zł emerytury - aż o 871,75 zł mniej. Prosta reguła - im większa liczba miesięcy w przeliczeniu, tym gorzej dla emerytury.
Problem 1. Przekraczające 4000 zł (od marca 2025 r.) świadczenie wspierające wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej. Powoduje to utratę preferencji w MOPS co do możliwości otrzymania tańszych usług i świadczeń. Problem 2 to pozbawienie świadczenia wspierającego osoby niepełnosprawne jako sankcja za pobyt w całodobowym domu opieki, za który np. rodzina starszej, schorowanej osoby musi zapłacić np. 5000 zł za miesiąc. Osoba niepełnosprawna jest wykluczona ze świadczenia wspierającego, a rodzina płaci wspomniane 5000 zł bez szans refundacji.