REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co pracodawca musi zapewnić związkom zawodowym

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

TEMAT TYGODNIA Co pracodawca musi zapewnić związkom zawodowym • Kiedy pracodawca może potrącać składki członkowskie • Czy związek zawodowy musi płacić za udostępnione przez pracodawcę biuro i sprzęt • Ilu działaczom w firmie przysługuje zwolnienie ze świadczenia pracy • Co i kiedy pracodawca musi obowiązkowo skonsultować z zakładowymi organizacjami związkowymi
 
Związki zawodowe wciąż narzekają na próby marginalizowania ich roli w działalności firmy. Jednak po analizie obowiązujących przepisów można dojść do wniosku, że pracodawca, którego pracownicy zawiązali zakładową organizację związkową w swojej firmie, niewiele może zrobić sam. Wciąż ma obowiązek konsultacji ze związkami praktycznie wszystkich istotnych dla firmy sfer jej działalności, no może z wyjątkiem decyzji czysto biznesowych (chociaż nie do końca, istnieje przecież obowiązek informowania związków o skutkach przejmowania czy łączenia firm). Obecność związków zawodowych daje o sobie znać także w sferze czysto materialnej. Związkowcom pracodawca zapewnia biuro z wyposażeniem, potrąca składki, a liderów zwalnia z obowiązku świadczenia pracy. Są to obowiązki ujęte w konkretnych przepisach.
Dla wielu pracodawców samo tolerowanie w przedsiębiorstwie obecności związków zawodowych jest trudnym wyzwaniem. Jednak to nie wystarczy, aby pozostać w zgodzie z przepisami szeroko rozumianego prawa pracy i międzynarodowymi standardami. Funkcjonowanie w firmie związków zawodowych stwarza po stronie pracodawcy dodatkowe obowiązki, a czasem koszty.
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tj. Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 z późn. zm.) uzależnia liczbę działaczy związku zawodowego podlegających ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę m.in. od liczebności kadry kierowniczej pracującej w firmie. Zarząd zakładowej organizacji związkowej reprezentatywnej w rozumieniu art. 24125a kodeksu pracy wskazuje pracodawcy pracowników podlegających ochronie w liczbie nie większej niż liczba osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie.
Do kadry kierowniczej należą osoby kierujące jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępcy albo wchodzące w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy, a także inne osoby wyznaczone do dokonywania przez pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy. Aby pracodawca powiadomił związek zawodowy o liczebności kadry kierowniczej, musi o­n najpierw wystąpić z odpowiednim pisemnym żądaniem. Pracodawca ma 7 dni od dnia otrzymania tego żądania na udzielenie odpowiedzi związkowcom. Szczegółowe zasady określa rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie powiadamiania przez pracodawcę zarządu zakładowej organizacji związkowej o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy oraz wskazywania przez zarząd oraz komitet założycielski zakładowej organizacji związkowej, pracowników, których stosunek pracy podlega ochronie, a także dokonywania zmian w takim wskazaniu (Dz.U. nr 108, poz. 1013).
Pracodawca potrąca składki
Pracodawca ma także obowiązek wyręczania działaczy związkowych w ściąganiu składek członków związku. Są o­ne potrącane bezpośrednio z wynagrodzeń pracowników. Należy pamiętać jednak, że sama przynależność do związku nie upoważnia jeszcze pracodawcy do odprowadzania składek. Trzeba spełnić łącznie dwa warunki określone w art. 33 ustawy o związkach zawodowych. Po pierwsze z odpowiednim wnioskiem musi wystąpić zakładowa organizacja związkowa, po drugie sam pracownik musi wyrazić pisemną zgodę na dokonywanie potrąceń z jego wynagrodzenia. Do 1 czerwca br. część pracodawców (wypłacająca swoim pracownikom wynagrodzenie odpowiadające minimalnemu wynagrodzeniu za pracę) nie mogła, mimo spełnienia przez związek i pracownika tych warunków, potrącać m.in. składek związkowych. Nie pozwalały na to przepisy kodeksu pracy. Od 1 czerwca br. obowiązują nowe, swobodniejsze regulacje dotyczące potrąceń. Zmieniono wysokość kwoty wolnej od potrąceń. Zgodnie ze zmienionym art. 91 k.p., w przypadku należności innych niż przysługujące pracodawcy, pracownik może wyrazić zgodę na dokonywanie potrąceń w takiej wysokości, aby została mu kwota odpowiadająca 80 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Dostarczyć i wyposażyć biuro
Materializacją aktywności działaczy związkowców w firmie bardzo często jest ich siedziba. Pracodawca ma obowiązek na warunkach określonych w umowie udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy. Ustawa nie precyzuje, jaki charakter powinna mieć ta umowa. Nie jest zatem wykluczone, że związek będzie płacił za korzystanie z udostępnionych mu przez pracodawcę pomieszczeń. W praktyce umowy takie mają charakter nieodpłatny, a zakładowe organizacje płacą za rozmowy telefoniczne. Jednak zawsze strony każdej umowy mogą dowolnie kształtować jej treść w zależności od warunków lokalowych i technicznych, jakimi dysponuje pracodawca. Ten ostatni natomiast ma obowiązek dostarczenia związkom urządzeń biurowych umożliwiających prowadzenie działalności statutowej. Ustawa nie wymienia, jakie konkretnie mają to być urządzenia. Zwykle chodzi o telefon i fax, ale w przypadku dużych organizacji zakładowych pracodawca powinien liczyć się z obowiązkiem dostarczenia komputera, drukarki, a nawet kserokopiarki (z tym że bez materiałów niezbędnych do ich eksploatacji).
Bardzo często umowy dotyczące udostępniania lokali i urządzeń technicznych na działalność związkową są składnikiem zakładowych układów zbiorowych pracy. Realizacja umowy nie podlega kontroli sądowej.
Związkowiec działa, pracodawca wynagradza
Często duża aktywność w reprezentowaniu załogi nie pozwala działaczowi na wykonywanie swoich obowiązków pracowniczych. Ustawodawca w myśl zasady swobody działalności związkowej określił sytuacje, w jakich wskazani działacze są zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy.
Prawo do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej przysługuje:
• częściowo jednemu pracownikowi w miesięcznym wymiarze godzin równym liczbie członków zatrudnionych w zakładzie pracy, gdy ich liczba jest mniejsza od 150,
• jednemu pracownikowi, gdy związek liczy od 150 do 500 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
• dwom pracownikom, gdy związek liczy od 501 do 1000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
• trzem pracownikom, gdy związek liczy od 1001 do 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
• kolejnemu pracownikowi za każdy rozpoczęty nowy tysiąc, gdy zakładowa organizacja związkowa liczy ponad 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
• w niepełnym wymiarze godzin i wtedy może o­no być udzielane większej liczbie pracowników, zgodnie z zasadami zawartymi w punktach poprzedzających.
Działacz, który zostaje w zakładzie na wniosek zakładowej organizacji, musi być zwolniony z obowiązku świadczenia pracy. We wniosku związek musi wykazać, że zachodzą okoliczności uzasadniające udzielenie tego zwolnienia. Za okres zwolnienia od świadczenia pracy związkowcowi przysługuje wynagrodzenie obliczane według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
Pracodawca ma także obowiązek udzielenia urlopu bezpłatnego pracownikowi, który ma pełnić poza zakładem pracy związkową funkcję z wyboru. Oczywiście z wnioskiem o urlop występuje organizacja związkowa w przypadku, gdy funkcję poza zakładem działacz powinien wykonywać w charakterze pracownika.
Tomasz Zalewski
CZYTELNICY PYTAJĄ
Informacja o liczebności kadry kierowniczej
Jak często pracodawca musi podawać zakładowym organizacjom związkowym aktualne dane dotyczące liczebności zatrudnianej przez niego kadry kierowniczej?
W przepisach prawa pracy nie ma mowy o obowiązku cyklicznego powiadamiania związków zawodowych o tym, jak kształtuje się liczebność kierowników, członków zarządu firmy, zatrudnionych osób, itp. Pracodawca nie musi także po każdej zmianie w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa, której efektem jest zmiana liczebności kadry kierowniczej, powiadamiać o tym fakcie zakładowych organizacji związkowych. Musi jednak udzielać informacji na ten temat, o ile po stronie związków występuje potrzeba wskazania przez związek pracowników chronionych przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę. Związki zawodowe mogą wcale nie korzystać ze swojego uprawnienia, jeżeli wcześniej uznają, że bardziej korzystne będzie ustalenie liczby chronionych działaczy w proporcji do liczby pracowników zatrudnionych w firmie. Zgodnie z art. 32. ust. 4 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, zarząd zakładowej organizacji związkowej zrzeszającej do 20 członków ma prawo wskazać pracodawcy 2 pracowników podlegających ochronie, a w przypadku organizacji zrzeszającej więcej niż 20 członków będących pracownikami, ma prawo wskazać jako podlegających ochronie 2 pracowników oraz dodatkowo:
• po jednym pracowniku na każdych rozpoczętych 10 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 21 do 50 tych członków,
• po jednym pracowniku na każdych rozpoczętych 20 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 51 do 150 tych członków,
• po jednym pracowniku na każdych rozpoczętych 30 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 151 do 300 tych członków,
• po jednym pracowniku na każdych rozpoczętych 40 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 301 do 500 tych członków,
• po jednym pracowniku na każdych rozpoczętych 50 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale powyżej 500 tych członków.

Odpowiedzialność karna pracodawcy antyzwiązkowca
Co grozi pracodawcy, który nie realizuje swoich obowiązków wobec związków zawodowych lub nie pozwala na realizowanie uprawnień związków zawodowych?
Zasady odpowiedzialności za naruszanie praw związkowych zamieszczone zostały w art. 35 ustawy o związkach zawodowych. Zgodnie z przepisami ustawy, ten, kto w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją:
• przeszkadza w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej,
• utrudnia wykonywanie działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy,
• dyskryminuje pracownika z powodu przynależności do związku zawodowego lub wykonywania funkcji związkowej,
• nie dopełnia obowiązków polegających między innymi na potrącaniu i odprowadzaniu składek związkowych,
– podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Termin przekazania składek na konto związku
Czy określony został jakiś termin, w jakim pracodawca musi przekazać potrącone składki konto zakładowej organizacji związkowej?
– Ustawa nie określa bezwzględnie terminu, w jakim powinno nastąpić przekazanie na konto zakładowej organizacji związkowej potrąconych składek członkowskich. Przyjmuje się, że powinno to nastąpić niezwłocznie. Aby uniknąć ewentualnych sporów co do terminu przekazania składek, pracodawca może zawrzeć ze związkami porozumienie, w którym określony zostanie dokładny czas przekazania składek, dopasowany do możliwości lub potrzeb pracodawcy lub firmy. Zbyt długa zwłoka w przelaniu pieniędzy na konto związku lub wykorzystanie ich na inny cel niż wskazany przez pracownika, może narazić pracodawcę na odpowiedzialność karną. W myśl art. 282 par. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.), kto wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń, podlega karze grzywny.

Działacz nie pracuje, ale działa
Co powinien zawierać wniosek organizacji związkowej o zwolnienie działacza z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w jej zarządzie?
Jeżeli działalność w zarządzie w zakładowej organizacji związkowej uniemożliwia wykonywanie obowiązków pracowniczych, to związek może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o zwolnienie na okres kadencji z obowiązku świadczenia pracy. Z wnioskiem takim występuje zarząd zakładowej organizacji. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielenia urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy (Dz.U. nr 71, poz. 336) wniosek taki powinien zawierać:
• wskazanie pracownika, któremu zwolnienie od pracy ma być udzielone,
• wskazanie okoliczności uzasadniających udzielenie zwolnienia od pracy,
• wskazanie, że zwolnienie od pracy ma być udzielone z zachowaniem prawa do wynagrodzenia albo bezpłatnie,
• określenie wymiaru i okresu zwolnienia od pracy.
Pracodawca powinien pamiętać, że pracownik korzystający ze zwolnienia od pracy, zachowuje prawo do świadczeń wynikających z tytułu zatrudnienia, jeżeli tylko spełnia warunki, od których prawo do świadczenia jest uzależnione w przepisach. Ponadto korzystanie przez pracownika ze zwolnienia od pracy w niepełnym wymiarze godzin nie pozbawia go tych uprawnień pracowniczych, które zgodnie z przepisami prawa pracy są uzależnione od wykonywania pracy w pełnym wymiarze czasu pracy.
TZ


Zalewski Tomasz
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy będą zmiany dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?

Osoby niepełnosprawne ruchowo w stopniu umiarkowanym czują się dyskryminowane. Z tego powodu do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej skierowano kilka ważnych pytań. Wątpliwości na temat ewentualnych zmian w obowiązujących przepisach rozwiewa Pełnomocnik Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.

Przełomowy wyrok: Emerytka wygrała z ZUS 30 000 zł wyrównania. Ty też możesz!

Gdański Sąd Apelacyjny wydał prawomocny wyrok, który może zmienić zasady gry dla tysięcy seniorów! Emerytka, której emerytura przez lata była zaniżona, wygrała sprawę, uzyskując znaczną podwyżkę świadczenia oraz jednorazowe 30 000 zł wyrównania. Sprawdź, na czym polegał ten precedens i co możesz zrobić, by sprawdzić swoją emeryturę!

Umowa o dożywocie z sąsiadem? Sprawdź, co stanie się po jego śmierci

W Polsce aż 99% umów o dożywocie zawieranych jest między osobami prywatnymi. Co jednak dzieje się, gdy taki prywatny świadczeniodawca umrze? Czy senior zostaje bez wsparcia? Czy dzieci, gmina lub Skarb Państwa przejmują zobowiązania? Sprawdzamy, co dokładnie dzieje się z mieszkaniem, rentą i opieką nad seniorem.

4000 zł na dziecko, jednorazowo. Dla kogo i kiedy?

Wiele osób nie ma świadomości, że oprócz tak powszechnych świadczeń jak 800 plus, 300 plus czy wiele innych dodatków, zasiłków i rzeczowych form pomocy na rzecz dzieci - można uzyskać jeszcze jednorazowo na rzecz dziecka 4000 zł. Co istotne świadczenie jest przyznawane bez kryterium dochodowego, ale nie każdy posiadający dziecko spełnia kryteria, aby otrzymać to wsparcie finansowe. Zatem kiedy i dla kogo 4000 zł na dziecko, jednorazowo?

REKLAMA

Działki letniskowe ceny w 2025 roku. Wystarczy 200 tys. zł na atrakcyjną lokalizację i domek? Aktualne oferty i opcje finansowania

Na rynku działek letniskowych trwa gorący sezon – rośnie liczba transakcji, ale i oczekiwania kupujących. Czy za 200 tys. zł można kupić działkę w atrakcyjnej lokalizacji, najlepiej z domkiem i czy bank pomoże sfinansować taki zakup kredytem? Eksperci Metrohouse i Credipass odpowiadają, na co realnie można liczyć.

BPO jako most do innowacji: Jak outsourcing pomaga firmom wyjść ze swojej bańki i myśleć globalnie

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie innowacyjność decyduje o przewadze konkurencyjnej, wiele przedsiębiorstw boryka się z paradoksem: potrzebują dostępu do najnowszych technologii i świeżych perspektyw, ale ograniczają ich własne zasoby, lokalizacja czy kultura organizacyjna. Business Process Outsourcing (BPO) staje się w tym kontekście nie tylko narzędziem optymalizacji kosztów, ale przede wszystkim bramą do globalnej puli wiedzy i innowacji.

Czas pracy kadry zarządzającej (kierownicy, dyrektorzy i inni). Czy wszyscy menadżerowie nie mają prawa do nadgodzin? Co wynika z kodeksu pracy i orzecznictwa?

Czas pracy kadry zarządzającej w Polsce podlega szczególnym regulacjom prawnym, które różnią się od zasad obowiązujących pracowników wykonujących zadania operacyjne. Przepisy kodeksu pracy wskazują możliwość wyłączenia menadżerów pełniących funkcje kierownicze z norm dotyczących limitów czasu pracy i rozliczania nadgodzin. W praktyce pojawiają się liczne pytania, jak te zasady stosować, a orzecznictwo sądowe dostarcza cennych wskazówek.

Prawie 200 zł rocznie drożej za prąd. Od lipca wraca opłata mocowa – sprawdź, ile dopłacisz

Od 1 lipca 2025 r. wraca opłata mocowa, zawieszona przez pierwsze półrocze. Wraz z końcem części tarcz energetycznych i możliwymi podwyżkami opłat lokalnych, druga połowa roku przyniesie wzrost domowych rachunków. Sprawdź, ile zapłacisz, jak się zabezpieczyć przed wyższymi kosztami i co możesz zrobić, by zaoszczędzić.

REKLAMA

8 tysięcy złotych to już średnia! Tak zarabia się dziś w Polsce

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Polsce przekroczyło barierę 8 tysięcy złotych – tak wynika z najnowszych danych GUS. To rekordowy wzrost o 13,6% rok do roku i sygnał, że rynek pracy dynamicznie się zmienia. Które branże windują średnią w górę, a gdzie wciąż zarabia się najmniej? Sprawdzamy, kto zyskał najwięcej na podwyżkach i gdzie pensje rosną najszybciej.

Rachunki wzrosną nawet o 1000 zł rocznie. Kolejna fala podwyżek cen wody

Od czerwca 2025 roku zaczęły obowiązywać nowe taryfy za wodę i ścieki w wielu polskich gminach. W wyniku zmian w prawie i rosnących kosztów eksploatacji, podwyżki cen wody mogą sięgnąć nawet 1000 zł rocznie w gospodarstwie domowym. Sprawdź, ile kosztuje woda w 2025 roku, skąd biorą się te zmiany i jak zmniejszyć rachunki za wodę.

REKLAMA