REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozwód pozasądowy, czyli zmiany, które mogą wiele uprościć albo jeszcze bardziej skomplikować

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Cyntia Mizak
Cyntia Mizak
aplikantka radcowska w RESIST Rezanko Sitek
Tomasz Uljasz
Tomasz Uljasz
adwokat w RESIST Rezanko Sitek
rozwód
Rozwód pozasądowy, czyli zmiany, które mogą wiele uprościć albo jeszcze bardziej skomplikować
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Aktualnie sprawa rozwodowa nierozerwalnie wiąże się z postępowaniem przed sądem, formalnym procesem, koniecznością udziału w rozprawach, przeprowadzaniem dowodów oraz niejednokrotnie znacznym stresem i długim oczekiwaniem na rozstrzygnięcie.
W kwietniu 2025 r. Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach działań deregulacyjnych przedstawiło propozycję nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw (dalej k.r.o.), mającą na celu wprowadzenie alternatywnej drogi rozwiązania małżeństwa – tzw. rozwodu pozasądowego. Model ten miałby polegać na umożliwieniu uzyskania rozwodu przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w wybranej przez małżonków gminie, bez udziału sądu. Nowa procedura miałaby opierać się na zgodnych oświadczeniach małżonków, a jej szczegółowy przebieg miałby być określony w zmienionych przepisach ustawy z 28 listopada 2024 r. Prawo o aktach stanu cywilnego.

Jakie przesłanki trzeba będzie spełnić, aby uzyskać rozwód przed USC?

Według proponowanych zmian, aby uzyskać rozwód przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego, małżonkowie będą musieli spełnić kilka ściśle określonych przesłanek, które mają być uwzględnione w znowelizowanych przepisach k.r.o. Po pierwsze, między małżonkami będzie musiał wystąpić zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, który oboje małżonkowie zgodnie potwierdzą. Po drugie, małżeństwo będzie musiało trwać co najmniej rok. Kolejnym warunkiem będzie brak wspólnych małoletnich dzieci – zarówno biologicznych, jak i przysposobionych. Wymagana będzie również pełna zgodność małżonków co do samej decyzji o rozwodzie oraz wszystkich jej skutków. Cała procedura oparta będzie na dobrowolnych, zgodnych oświadczeniach złożonych osobiście przed kierownikiem USC.

Ponadto z rozwodu pozasądowego będą mogli skorzystać tylko małżonkowie będący obywatelami polskimi albo małżonkowie nieposiadający wspólnego obywatelstwa, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą, odpowiednie czynności będą mogły być przeprowadzone przed polskim konsulem.

REKLAMA

REKLAMA

Prościej nie zawsze znaczy lepiej – zalety i ryzyka rozwodu pozasądowego

W pierwszej chwili propozycja wprowadzenia rozwodu pozasądowego wydaje się w pełni odpowiadać na oczekiwania społeczne – zapowiada szybsze, mniej kosztowne i bardziej dostępne rozwiązanie dla zgodnych małżonków. W dalszej perspektywie można jednak dostrzec nie tylko potencjalne korzyści, lecz również istotne zagrożenia i wątpliwości prawne związane z ograniczeniem sądowej kontroli nad taką istotną decyzją.

Korzyści z rozwodu pozasądowego

• Jedną z najbardziej oczywistych zalet rozwodu pozasądowego jest znaczące skrócenie czasu potrzebnego do rozwiązania małżeństwa. Postępowania rozwodowe prowadzone przed sądem, nawet w przypadku zgodnych stanowisk stron, często przedłużają się z powodu przeciążenia sądów, czy przeprowadzania postępowania dowodowego. W wariancie uproszczonym możliwe będzie sfinalizowanie rozwodu w o wiele krótszym czasie,

• Zakończenie małżeństwa, nawet najbardziej zgodne, wiąże się z dużym ładunkiem emocjonalnym. Procedura przed sądem – z wymogiem osobistego stawiennictwa i obecnością osób trzecich, w tym świadków, pełnomocników i pracowników sądu – dla wielu osób jest źródłem dodatkowego stresu. Wariant pozasądowy, oparty na składaniu zgodnych oświadczeń w obecności urzędnika stanu cywilnego, pozwala zachować większe poczucie prywatności i spokoju,

REKLAMA

• Niewątpliwą zaletą nowej procedury będzie również jej niższy koszt. Rozwód przed sądem może wiązać się z koniecznością ponoszenia opłat sądowych, kosztów zastępstwa procesowego, a czasem także wydatków na opinie biegłych czy tłumaczenia dokumentów. Rozwód pozasądowy będzie w swojej konstrukcji znacznie prostszy – i tym samym bardziej dostępny finansowo, zwłaszcza dla osób o ograniczonych zasobach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zagrożenia wynikające z rozwodu pozasądowego

• Jednym z podstawowych zagrożeń jest brak rzeczywistego nadzoru sądowego nad faktycznym wystąpieniem przesłanek rozwodu. W postępowaniu sądowym, niezależnie od zgodności małżonków, sąd każdorazowo weryfikuje, czy faktycznie nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. W nowej procedurze kluczową rolę odgrywać będą jedynie oświadczenia stron, składane przed urzędnikiem. Taka konstrukcja – choć efektywna pod względem proceduralnym – znacząco ogranicza możliwość pogłębionej analizy sytuacji małżonków, zwłaszcza gdy jedna ze stron działa pod presją lub w stanie niepełnej świadomości prawnej,

• Istotne ryzyko wiąże się również z potencjalną nierównowagą stron. W przypadku, gdy małżonkowie bez żadnego przygotowania i bez dokonania oceny skutków rozwodu pozasądowego zdecydują się na takie rozwiązanie, może dojść do sytuacji, w której jedna ze stron nie będzie w pełni świadoma konsekwencji prawnych tego rodzaju rozwodu (w tym rozwodu bez orzekania o winie). Skutki te mogą okazać się negatywne przykładowo w sferze majątkowej,

• Wreszcie, należy wskazać na ryzyko zbyt pochopnego podejmowania decyzji o rozwodzie. Obecnie czas trwania postępowania sądowego – choć często postrzegany jako uciążliwy – pełni niejako funkcję bufora, dającego stronom przestrzeń do przemyślenia decyzji, skorzystania z mediacji, porad psychologicznych czy wsparcia prawnego. Skrócenie tego czasu może w niektórych przypadkach skutkować decyzjami podejmowanymi zbyt impulsywnie, bez dostatecznej refleksji i analizy konsekwencji,

• Nie można też wykluczyć, że rozwody pozasądowe będą obarczone wielością trudności, związanych z wadami oświadczeń woli, czy też brakiem ujawniania przez małżonków posiadania małoletnich dzieci. W takich przypadkach unieważnienie rozwodu pozasądowego wymagać będzie postępowania przed sądem. Wobec powyższego procedura, która de facto ma być pewnym uproszczeniem z wysokim prawdopodobieństwem będzie wiązała się ze wszczynaniem koniecznych postępowań sądowych.

Podsumowując, planowana nowelizacja stanowi istotny krok w kierunku uproszczenia procedur prawa rodzinnego. Niewątpliwie może ona odciążyć sądy, przyspieszyć formalności i dać zgodnym małżonkom możliwość zakończenia małżeństwa w sposób szybki i niestresujący. Niemniej jednak, brak nadzoru sądu, możliwa nierównowaga stron czy pochopność decyzji to kwestie, których nie można bagatelizować. Dlatego przed podjęciem tego ostatecznego kroku warto rozważyć rozmowę z prawnikiem – choćby po to, by upewnić się, że wszystkie konsekwencje prawne zostały przez małżonków właściwie ocenione. Rozwód, nawet w najbardziej uproszczonej formie, pozostaje poważną decyzją życiową i prawną. Właściwe przygotowanie i świadome podejście, może zapobiec wielu błędom, których skutki są często trudne do odwrócenia.

Autorzy:
Cyntia Mizak, aplikantka radcowska w RESIST Rezanko Sitek
Tomasz Uljasz, adwokat w RESIST Rezanko Sitek

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wreszcie korzystna zmiana w podatkach - Prezydent podpisał, a zmiany wejdą w życie jeszcze w listopadzie 2025, to już pewne

Uprawnienia organów kontroli skarbowej mają trend wyraźnie wzrostowy. Na każdym kroku można przeczytać o zmianach w przepisach, które poszerzają uprawnienia skarbówki. Tym bardziej cieszy informacja o podpisaniu przez Prezydenta nowelizacji Ordynacji podatkowej, która będzie działała na korzyść podatników.

Rewolucja w urlopach i wynagrodzeniach została ogłoszona już dawno. Jednak na korzyści większość pracowników poczeka aż do maja 2026 roku

W prawie pracy już niedługo zajdą rewolucyjne zmiany. Jednak choć wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, to większość pracowników odczuje płynące z nich korzyści dopiero w maju. Nie warto więc żądać swoich praw w dziale kadr już w styczniu. Dlaczego?

Prawo jazdy po nowemu. UE przegłosowała rewolucyjne zmiany dla kierowców

To już pewne: 21 października 2025 r. Parlament Europejski przegłosował rewolucyjne zmiany w przepisach o prawie jazdy. Dokument trafi do telefonu, okres ważności zostanie wydłużony, a zakazy prowadzenia będą obowiązywać w całej Unii. Kierowcy zyskają wygodę ale też stracą możliwość ucieczki przed karą.

Na jakie choroby będzie można dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 roku

Orzeczenie o niepełnosprawności można uzyskać nie tylko z powodu widocznych ograniczeń ruchowych. W 2026 roku katalog chorób zostanie doprecyzowany i będzie obejmował również schorzenia psychiczne, metaboliczne i neurologiczne.

REKLAMA

Orzeczenie bez osobistego stawiennictwa? Od 10 października 2025 rewolucja w KRUS

Nowe przepisy, które weszły w życie 10 października 2025 r. wprowadzają zasadę zdalnego wydawania orzeczeń lekarskich w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dopiero gdy dokumentacja medyczna będzie niewystarczająca, lekarz skieruje rolnika na badanie osobiste.

5 tys. zł grzywny (a nawet kara pozbawienia wolności!) za wyrzucenie znicza do kontenera na śmieci na cmentarzu. Nowe pojemniki na odpady załatwiają sprawę, ale wciąż większość musi zabrać znicze ze sobą

Choć przepisy w tym zakresie obowiązują już od 2016 r. – wciąż nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że wyrzucenie znicza do znajdującego się na cmentarzu pojemnika na odpady zmieszane, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami – nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla portfela sprawcy takiego wykroczenia (które niekiedy może nawet zostać uznane za przestępstwo). Mowa o coraz popularniejszych na polskich cmentarzach zniczach elektronicznych (w tym zniczach led) oraz zniczach solarnych.

Ponad 14.000 zł odprawy za rozwiązanie umowy z pracownikiem zarabiającym minimalną pensję. Tyle już w 2026 roku będą musieli zapłacić pracodawcy

W przypadku utraty pracy w najgorszej sytuacji pozostają najniżej wynagradzani pracownicy. Zazwyczaj nie mają oni oszczędności, które mogłyby w takiej sytuacji służyć im jako poduszka finansowa, a ich sytuacja życiowa gwałtownie się pogarsza.

Dom pomocy społecznej dla osób z niepełnosprawnością – zasady przyjęcia, koszty, skierowanie w 2026

W 2026 roku będą obowiązywać doprecyzowane przepisy dotyczące kierowania osób z niepełnosprawnościami do domów pomocy społecznej. Zmiany mają na celu skrócenie procedur i większe wsparcie rodzin.

REKLAMA

Niespodziewany zwrot w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Koalicja 15 października zmienia strategię, a Sejm rusza z wyborem nowych sędziów

W dzisiejszym wydaniu „Dziennika Gazety Prawnej” pojawiła się informacja, która może znacząco wpłynąć na przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Do 5 i 20 listopada trwa zbieranie kandydatur na sędziowskie wakaty w Trybunale Konstytucyjnym – poinformował dziennik, powołując się na źródła zbliżone do kierownictwa Sejmu. To ruch, który zdaniem obserwatorów może oznaczać początek poważnej zmiany w podejściu Koalicji 15 października do kwestii TK.

Będą liczyć staż pracy po nowemu. Miliony Polaków czeka rewolucyjna zmiana. Kto straci a kto zyska

Pracują latami – bez urlopu, bez zwolnienia, bez pewności jutra. Dziś ich wysiłek nie liczy się do stażu, jutro może to wyglądać zupełnie inaczej. Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które naprawią jedną z największych niesprawiedliwości na rynku pracy. Skorzysta nawet 5 milionów Polaków.

REKLAMA