Emerytura, Renta

Pracownik, któremu do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego pozostały cztery lata objęty jest szczególnymi przepisami Kodeksu pracy. Mają go one chronić przed zwolnieniem z pracy, by mógł bezpiecznie osiągnąć wiek emerytalny i przejść na emeryturę.

Pracownicy w wieku 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna są chronieni przed zwolnieniem z pracy aż do osiągnięcia wieku emerytalnego. Jednak ochrona przedemerytalna nie zawsze działa skutecznie. Utrata pracy i innych źródeł utrzymania sprawia, że takie osoby mogą ubiegać się w ZUS o świadczenie przedemerytalne. Czy przysługuje ono wszystkim i jak je załatwić?

Minister funduszy Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zaproponowała wprowadzenie nowej zasady obliczania emerytur. Zgodnie z nią, nawet jeśli wysokość składek emerytalnych nie jest wysoka, to dłuższy okres pracy zawodowej powinien gwarantować emeryturę wyższą niż minimalna. Oto szczegóły. 

Rozwiedzeni małżonkowie, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku, nie będą mogli korzystać z tej korzystnej reguły zbiegu świadczeń, którą przewidują nowe przepisy o rencie wdowiej. Tak przekazał Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Konkretnie chodzi o pieniądze w wysokości 299,82 zł z ZUS. Dokładnie tyle świadczenia można otrzymać co miesiąc, w ramach ryczałtu energetycznego. W celu otrzymania świadczenie trzeba jednak kwalifikować się do konkretnej grupy osób uprawnionych, a także złożyć wniosek. Co istotne, to świadczenie mogą dziedziczyć wdowy lub wdowcy.

Na czym ma polegać program Emerytura plus? Co zyskają pracujący seniorzy? "Musi zostać wprowadzona zasada i zmieniony algorytm wyliczania emerytury. Chodzi o to, by niezależnie od tego, ile człowiek uzbierał ze składek, jeżeli będzie pracował dłużej, zawsze powinien dostać więcej niż emeryturę minimalną" – powiedziała minister funduszy Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Na posiedzeniu Rady Ministrów we wtorek 10 września rząd zajął się przygotowaniem gruntu prawnego pod drugą waloryzację emerytur – dodatkową w roku. Przepisy dadzą ma taką możliwość, a nawet nałożą obowiązek gdy inflacja przekroczy 5 procent. Członkowie rządu projekt ustawy ocenili pozytywnie, ale do Sejmu kierować go nie zamierzają. Dlaczego?

Przyszły emeryt z większym wyborem korzystniejszych tablic emerytalnych? To ważne pytanie, na które odpowiedziało ministerstwo rodziny. Tablice trwania życia są kluczowym elementem dla określenia wysokości świadczeń. Czy zatem będzie zmiana przepisów? Co trzeba wiedzieć na temat tablic GUS?

Nowy dodatek do renty socjalnej podlega takim samym zasadom co sama renta w zakresie waloryzacji, zmniejszania jego wartości i zawieszania wypłaty. W przypadku obniżenia renty socjalnej z uwagi na zbieg uprawnień, kwota dodatku dopełniającego ulegnie obniżeniu o taki sam procent, o jaki obniżono rentę socjalną [Przykład].

Rząd zajął się długo oczekiwanym przez seniorów projektem wprowadzającym dodatkową waloryzację emerytur i rent. Rząd omówił projekt i stwierdził, że spełnia jego oczekiwania, ale powróci do jego procedowania, jeżeli pojawi się ryzyko przekroczenia 5 proc. inflacji.

ZUS wydał komunikat dotyczący renty wdowiej, czyli zasad zbieg świadczeń z rentą rodzinną. ZUS informuje między innymi, że wzór wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (ERWD) będzie dostępny od 1 stycznia 2025 r. na stronie internetowej Zakładu i w każdej placówce. Wniosek ten wdowy i wdowcy będą mogli złożyć począwszy od 1 stycznia 2025 r.

Renta wdowia, która jest wprowadzana nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zakłada nowe reguł zbiegu prawa do renty rodzinnej nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem z uprawnieniami do innych świadczeń emerytalno-rentowych. Ustawodawca przewidział trzy podstawowe warunki, których spełnienie daje prawo do nowego świadczenia.

Renta wdowia: Wypłata świadczeń w zbiegu możliwa będzie od 1 lipca 2025 r., ale wnioski można składać 6 miesięcy wcześniej. Osoby owdowiałe kilka lat temu, zyskają prawo do dodatkowych pieniędzy. Rząd szacuje, że z tego rozwiązania będzie mogło skorzystać w styczniu prawie 2 mln Polaków.

Uchwalona w grudniu 2016 tzw. ustawa dezubekizacyjna obniżyła emerytury 40 000 osobom (w tym 8000 wdowom i dzieciom pobierającym po funkcjonariuszach rentę rodzinną. Powodem obniżki emerytury jest np. służba mundurowego przez rok w komunistycznej Służbie Bezpieczeństwa. Nie ma wątpliwości, że ten okres nie jest traktowany jako składkowy. Co zrobić, gdy taki emeryt miał po nagannym roku pracy w SB np. 30 lat składkowych w "uczciwych" służbach takich jak Policja? Obniżać emeryturę czy nie?

Opublikowane zostało już rozporządzenie w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Wskaźnik waloryzacji pozostał na poziomie ustawowego minimum, zgodnie z propozycją rządową. A zatem, najniższa emerytura w 2025 roku wzrośnie z 1780,96 zł do 1 901,71 zł brutto.

Renta alkoholowa, choć nie jest oficjalnym terminem prawnym, jest jednak powszechnie używana do opisania świadczenia dla osób niezdolnych do pracy z powodu nadużywania alkoholu. W rzeczywistości, chodzi o rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznawaną przez ZUS. Po ostatniej waloryzacji, z marca 2024 roku renta alkoholowa wynosi 1780,96 zł (tj. w przypadku całkowitej niezdolności do pracy).

Waloryzacja emerytur w 2025 roku wyniesie tylko 6,78 procent. To niemal o połowę mniej niż w ostatnich latach. Wskaźnik nie wyglądałby źle gdyby inflacja w Polsce była taka jak w pierwszej połowie 2024 roku. Tymczasem urosła do 4,2 w lipcu. Nie będzie wzrostu emerytur przez zwolnienie z podatku. Realizowana przez rząd procedura nadmiernego deficytu źle teź rokuje dla 13. i 14. emerytur.

Znanych jest już około 8 tysięcy chorób rzadkich ich lista stale rośnie. Ministerstwo Zdrowia opracowało i wdraża „Plan dla Chorób Rzadkich na lata 2024-2025". Choroba rzadka to choroba, która występuje z częstością niższą niż 1 na 2000 osób (5 na 10 000 osób) w populacji europejskiej. Plan zawiera rozwiązania, których celem jest poprawa sytuacji pacjentów z chorobami rzadkimi i ich rodzin. Plan przewiduje kompleksową i skoordynowaną opiekę zdrowotną. 

ZUS wprowadza nowe możliwości w aplikacji mZUS. Jedną z nich jest kalkulator emerytalny, który pozwala na wyliczenie prognozowanej wysokości emerytury. Aby korzystać z wszystkich nowych udogodnień, jakie daje aplikacja mobilna mZUS, konieczne jest jej zaktualizowanie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, że wniosek o ponowne przeliczenie emerytury może skutecznie złożyć emeryt, jeśli są ku temu podstawy. Jest to możliwe na przykład, gdy emeryt dysponuje nowymi dokumentami dotyczącymi dodatkowego stażu pracy czy dodatkowych zarobków uzyskanych przed lub po przyznaniu świadczenia emerytalnego. 

Przepisy dotyczące renty wdowiej, które wprowadzają nowe zasady zbiegu świadczeń, zaczną obowiązywać już w 2025 r. Osoby uprawnione, czyli wdowy i wdowcy, będą mogły składać wnioski o ustalenie prawa do świadczeń na nowych zasadach, co umożliwi wypłatę renty rodzinnej w połączeniu z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi.

Wiele osób nie wie, czy może zatrzymać emeryturę lub rentę, którą listonosz doręczył już po śmierci emeryta lub rencisty. Dotyczy to także świadczeń, które wpływają na rachunek w banku. ZUS wyjaśnia, kto w takim przypadku ma prawo do emerytury lub renty po zmarłym członku rodziny.                                  

W II połowie września 2024 r. opolski ZUS organizuje darmowe porady polskich i niemieckich ekspertów od ubezpieczeń społecznych! Każdy, kto pracuje lub pracował w Niemczech i ma pytania dot. niemieckiej emerytury lub renty może telefonicznie umówić się  na bezpłatne konsultacje z polskimi i niemieckimi specjalistami w zakresie ubezpieczeń społecznych.  

ZUS informuje, że w 2024 roku tzw. czternasta emerytura (czyli kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów) w pełnej wysokości wyniesie 1780,96 zł brutto, czyli tyle, ile wynosi obecnie minimalna emerytura. To dużo mniej niż w 2023 roku, kiedy to 14. emerytura wyniosła 2650 zł brutto. Ale - tak jak i poprzednio - wypłatę całej tej kwoty dostaną osoby, których świadczenie podstawowe np. emerytura, renta nie przekracza 2 900 zł brutto. W przypadku osób ze świadczeniem głównym między 2900 zł a 4630,96 zł brutto, czternastka zostanie zmniejszona zgodnie z zasadą złotówka za złotówkę - informuje Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie podlaskim.

W tym roku tzw. czternastki mają zostać wypłacone we wrześniu. W związku z tym, że 1 września wypada w niedzielę, część seniorów może liczyć na wypłatę świadczenia pieniężnego jeszcze w sierpniu. ZUS planuje pierwszą wypłatę świadczenia 30 sierpnia.