Konstytucja, Sąd najwyższy

Z początkiem roku szkolnego 2024/2025, czyli 1 września br. ma wejść w życie rozporządzenie ministra edukacji zmieniające zasady organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Zostało już opublikowane w Dzienniku Ustaw. Zdaniem prof. Pawła Boreckiego z Zakładu Prawa Wyznaniowego Wydziału Prawa i Administracji UW, to rozporządzenie "ze względów proceduralnych jest wadliwe, jest nielegalne, a w związku z tym jest niekonstytucyjne". Zdaniem eksperta w toku procesu legislacyjnego zabrakło koniecznego porozumienia ministra edukacji z Kościołem katolickim, Kościołem prawosławnym oraz innymi oficjalnie działającymi Kościołami i związkami wyznaniowymi. W dniu 16 sierpnia 2024 r. Stowarzyszenie Katechetów Świeckich zwróciło się do prezydenta Andrzeja Dudy z prośbą o pilne zaskarżenie do Trybunału Konstytucyjnego tego rozporządzenia. Prezydium Episkopatu i Polska Rada Ekumeniczna chcą, żeby I prezes Sądu Najwyższego zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego rozporządzenie MEN ws. lekcji religii - poinformował rzecznik Episkopatu ks. Leszek Gęsiak. Dwie petycje w tej sprawie zostały złożone w SN 22 sierpnia 2024 r.

Sąd Najwyższy rozstrzygnął kwestię dopuszczalności zgody blankietowej, tj. zgody wierzyciela na przejęcie długu przez nieskonkretyzowaną osobę. Problem dotyczył swobody dłużnika w wyborze podmiotu przejmującego jego dług. Orzeczenie SN ma znaczenie dla branży nieruchomości, gdzie często stosuje się takie klauzule przejęcia zobowiązań.

Sąd rozpoznał sprawę w zakresie żądania głównego, a nie rozpoznał żądania ewentualnego. W jednej ze spraw dotyczących bankowych umów kredytowych Sąd Apelacyjny we Wrocławiu uchylił korzystny dla kredytobiorców wyrok sądu I instancji, bo ten rozpoznając żądanie główne nie rozpoznał ewentualnego. W lutym 2024 r. w sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy.

W świetle z art. 139 Konstytucji Prezydent RP ma możliwość zastosowania prawa łaski. Prawa łaski nie stosuje się jedynie w przypadku osób skazanych przez Trybunał Stanu. Jak wygląda procedura ułaskawienia?

Z punktu widzenia celowości ustanowienia mechanizmu odpowiedzialności konstytucyjnej, można sądzić, że regulacja art. 227 ust. 4 Konstytucji jest bezużyteczna a przy okazji również i groźna - napisał w opinii prawnej konstytucjonalista dr hab. Grzegorz Pastuszko.

Trybunał Stanu to organ, przed którym odpowiedzialność za naruszenie Konstytucji lub ustaw ponoszą osoby piastujące najwyższe stanowiska państwowe. Wśród nich znajduje się prezes Narodowego Banku Polskiego. Większość w Sejmie X kadencji zapowiada postawienie przed Trybunałem sprawującego ten urząd Adama Glapińskiego. Czy wniosek o Trybunał dla prezesa NBP ma szanse na przyjęcie w Sejmie? Dlaczego nie należy się spodziewać, by przed Trybunałem stanęli dotychczasowi członkowie rządu? Wyjaśniamy. 

Wyrok Sądu Najwyższego. Nie jest wykluczone zatrudnienie u kilku pracodawców jednocześnie, ale musi się to odbywać na takich warunkach, żeby praca mogła być faktycznie świadczona. Inaczej umowy o pracę mogą zostać uznane za pozorne i niedające podstawy do objęcia ubezpieczeniami społecznymi.

W Sądzie Najwyższym zarejestrowano dotychczas 849 protestów wyborczych oraz 1664 protesty przeciwko ważności referendum. Termin składania protestów już minął, jednak wciąż wpływają protesty nadane pocztą.

Procedurę wybory premiera określają art. 154 i art. 155 Konstytucji 

Nad prawidłowością przebiegu głosowania czuwa PKW, kompetencje kontrolne Sądu Najwyższego aktualizują się z chwilą ogłoszenia wyniku wyborów – wskazuje prof. Aleksander Stępkowski, sędzia i rzecznik SN.

Wysłanie do KSeF faktur, które będą dostępne dla prawie wszystkich organów władzy, jest naruszeniem wszystkich podstawowych zasad konstytucyjnych chroniących naszą prywatność i tajemnice gospodarcze – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Brak przedawnienia zobowiązań zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym stanowiłby przejaw nierównego traktowania w porównaniu z podatnikami, którzy nie posiadają żadnego majątku – tak wynika z wyroku WSA w Kielcach, który orzekł, że pomimo brzmienia art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej i wbrew stanowisku organów skarbowych zabezpieczone w ww. sposób zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu na zasadach ogólnych (wyrok z 18 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Ke 130/23).

Sąd Najwyższy uchylił 6 czerwca 2023 r. umorzenie sprawy Mariusza Kamińskiego i innych byłych szefów CBA, skazanych w pierwszej instancji i ułaskawionych przez prezydenta. Sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania do sądu okręgowego. To jawna dywersja Sądu Najwyższego i działanie antykonstytucyjne, które ma doprowadzić do całkowitego chaosu prawnego - skomentował wyrok rzecznik PiS Rafał Bochenek.

Stan wyjątkowy – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.

Wniesienie pisma procesowego do sądu mailem, czy za pośrednictwem platformy ePUAP, nie wywołuje skutków procesowych. Zasadniczą drogą złożenia pisma jest wniesienie go do sądu – orzekł Sąd Najwyższy. W uzasadnieniu zastrzeżono, że strona powinna zostać poinformowana o bezskuteczności tej czynności „w trybie pozaprocesowym”.

Sąd Najwyższy podjął 26 kwietnia uchwałę, skutkiem której wyrokom zapadłym w drugiej instancji, a także tym, które dopiero zostaną wydane, grozi nieważność. Uchwała może otworzyć drogę do wzruszenia spraw zapadłych przed sądem drugiej instancji w trakcie pandemii Covid-19. Z kolei w zakresie prowadzenia spraw, które nadal się toczą powstał chaos prawny i organizacyjny.

Małżeństwo w przypadku tzw. związku konkordatowego jest zawarte także w sytuacji, gdy ksiądz przekazał wymagane dokumenty do urzędu stanu cywilnego po upływie terminu, a urzędnik mimo to sporządził akt małżeństwa. Taki wynika z uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego.

Ogłaszanie Programu Szczepień Ochronnych w komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego jest niezgodne z konstytucją - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Według TK program ten powinien być publikowany w rozporządzeniu.

Kierowca prowadzący pojazd w stanie nietrzeźwości dożywotnio traci prawo jazdy, m.in. jeśli już był wcześniej skazany za tego typu przestępstwo. Obywatel złożył skargę konstytucyjną, wnosząc o uznanie tego przepisu za niekonstytucyjny. Obligatoryjność orzekania takiego zakazu nadmiernie ogranicza władzę sędziego. Dlaczego Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do postępowania Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie.

Czy firma może domagać się finansowego zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych od osoby prywatnej, która zamieściła opinię w Internecie – takie pytanie trafiło do Sądu Najwyższego. Zagadnienie przesłał sąd z Gdańska, który ocenił, że firma „nie odczuwa krzywdy, tak jak osoba fizyczna”.

Czy obciążenie obywateli obowiązkiem finansowana składki zdrowotnej w całości właściwie wpisuje się w ciążący na władzy publicznej konstytucyjny nakaz zapewnienia ochrony zdrowia? Takie pytanie zadał rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek ministrowi zdrowia Adamowi Niedzielskiemu. Nie można podzielić stanowiska, że zmiany legislacyjne wprowadzone ustawą Polski Ład doprowadziły do stanu niekonstytucyjności regulacji składki zdrowotnej lub prawnego systemu publicznej opieki zdrowotnej – odpowiedział 8 marca 2023 r. minister zdrowia.

Zasady wynagradzania sędziów w 2023 r. są niekonstytucyjne – z takim wnioskiem wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek. RPO przyłączył się do zainicjowanego przed TK wnioskami I prezes SN, prezesa NSA oraz Krajowej Rady Sądownictwa zaskarżenia ustawy okołobudżetowej na 2023 r. w sprawie zasad ustalania wynagrodzeń sędziów. 

Miesięcznica smoleńska a prawo do kontrmanifestacji. Konstytucyjna wolność zgromadzeń publicznych obejmuje prawo organizowania kontrmanifestacji i publicznego prezentowania poglądów przeciwnych innemu zgromadzeniu w tym samym miejscu i czasie, a pokojowe manifestowanie poglądów uczestników kontrmanifestacji nie powinno być podstawą interwencji Policji. Potwierdza to orzecznictwo sądów.

Sejm uchwalił w środę 8 lutego ustawę o Sądzie Najwyższym, która wróciła do niego z licznymi poprawkami z Senatu. Nie zostały one jednak przyjęte. Jaki jest dalszy etap legislacyjny nowelizacji od której zależy wypłata dla Polski pieniędzy z UE na KPO?