REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Brak pisemnego uzasadnienia wyroku. Co z apelacją w II instancji? Wyjaśnił Sąd Najwyższy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Brak pisemnego uzasadnienia wyroku. Co z apelacją w II instancji? Wyjaśnił Sąd Najwyższy
Brak pisemnego uzasadnienia wyroku. Co z apelacją w II instancji? Wyjaśnił Sąd Najwyższy
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

W opinii Sądu Najwyższego brak pisemnego uzasadnienia, choć utrudnia, to jednak nie uniemożliwia kontroli wyroku przez II instancję. A sędzia w stanie spoczynku nie ma obowiązku sporządzenia uzasadnienia do wyroku, który wydał przed przejściem w stan spoczynku.

Sędzia przeszedł w stan spoczynku i nie napisał uzasadnienia wyroku

Sąd Najwyższy w Izbie Karnej zajął się 12 lipca 2023 r. (sygn. I KZP 2/23) pytaniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach o to, co począć, gdy sędzia z I instancji dzień po wydaniu wyroku w skomplikowanej sprawie przeszedł w stan spoczynku i nie napisał uzasadnienia. 

Zdaniem katowickiego sądu, "uchylanie orzeczenia i przekazywanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji w przypadku braku uzasadnienia w sprawie zawiłej nie wydaje się posunięciem akceptowalnym z perspektywy zarówno pragmatyki, jak i ekonomiki procesowej oraz funkcji procesu karnego".

REKLAMA

REKLAMA

Sąd Najwyższy: Sądzia w stanie spoczynku nie musi pisać uzasadnienia wyroku

Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały w tej sprawie, odniósł się jednak do problemu. "Można wywnioskować, jakie jest stanowisko pytającego, który chciał uzyskać akceptację dla swojego stanowiska" - uzasadnił sędzia SN Ryszard Witkowski odmowę podjęcia uchwały.

Wskazał jednocześnie, że nie ma regulacji pozwalających na to, aby na sędziego, który przeszedł w stan spoczynku, nałożyć obowiązek napisania uzasadnienia i go jednocześnie później wyegzekwować. "Oczywiście sędzia w stanie spoczynku nie ma obowiązku sporządzenia uzasadnienia, to musi być oparte na dobrowolności" - uzasadniał sędzia Witkowski. 

Brak pisemnego wyroku utrudnia ale nie uniemożliwia kontroli wyroku przez II instancję

Jak jednak dodał, w sprawie "było uzasadnienie ustne, w związku z tym minimalny standard był spełniony". "Faktycznie brak pisemnego uzasadnienia, choć utrudnia, to nie uniemożliwia, ani obrony, ani kontroli orzeczenia" - mówił sędzia SN. Wskazał, że "sam brak uzasadnienia też nie jest traktowany jako podstawa kasatoryjna".

W ocenie SN, "brak uzasadnienia nakłada na sąd odwoławczy zwiększone wymagania", bo musi on opierać się na całości zgromadzonych akt i materiału dowodowego. "Dodatkowo uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego musi odpowiadać warunkom przewidzianym dla sądu I instancji" - dodał sędzia Witkowski. 

Sprawa dotyczy procesu, w którym na ławie oskarżonych zasiadało 40 osób, z których część skazano, a część uniewinniono. Akt oskarżenia trafił do sądu latem 2015 r., a proces w I instancji zakończył się siedem lat później. Sprawa dotyczyła zorganizowanej grupy przestępczej i m.in. prania brudnych pieniędzy. Odbyło się ponad 120 rozpraw, zgromadzono ponad 200 tomów akt. 

W tym procesie przed sądem okręgowym 15 lipca 2022 r. zapadł wyrok wydany w składzie jednoosobowym. Sędzia, która go wydała dzień później 16 lipca 2022 r. ukończyła 70 lat i przeszła w stan spoczynku. Strony zaś otrzymały zawiadomienia, że w związku z tym uzasadnienie wyroku nie zostanie sporządzone.

To nie pierwszy taki przypadek, z jakim muszą mierzyć się sądy. Tym razem jednak sprawa jest szczególnie problematyczna. "Mieliśmy do czynienia z sytuacją inną niż wcześniej, gdyż w innych sprawach sędziowie przed przejściem w stan spoczynku zdążyli jeszcze otrzymać akta wraz z wnioskami o sporządzenie uzasadnienia. W tej sytuacji wnioski wraz z aktami w ogóle nie zostały sędziemu przedłożone przed jego przejściem w stan spoczynku" - wskazywał sędzia Witkowski.

Apelacje wniosła prokuratura oraz 16 adwokatów oskarżonych. We wszystkich wskazywano na brak uzasadnienia oraz - w przypadku adwokatów - na naruszenie w związku z tym prawa do obrony. W sprawie zwrócono się nawet do sędzi wydającej wyrok w I instancji z prośbą o pisemne wyjaśnienia.

Sędzia w odpowiedzi oświadczyła, że uzasadnienia sporządzić nie może, gdyż nie przekazano jej akt. "Przywołała ponadto fakt, że nie posiada już ważnych badań okresowych oraz psychologicznych potwierdzających zdolność do wykonywania pracy sędziego, a takową niewątpliwie byłoby sporządzenie uzasadnienia" - zrelacjonowano w pytaniu.

W związku z tym Sąd Apelacyjny w Katowicach, do którego trafiły te apelacje, zadecydował o skierowaniu pytań do SN, tym bardziej, że wcześniejsze podejście sądów w takich sytuacjach było rozbieżne.

Z jednej strony sądy uznawały, że "bezspornym jest, iż po przejściu w stan spoczynku sędzia nie może wykonywać jakichkolwiek czynności związanych z orzekaniem, albowiem nie może sprawować wymiaru sprawiedliwości, bo ten sprawować może jedynie osoba pełniąca urząd sędziego w stanie czynnym". Z drugiej strony jednak w innych orzeczeniach stwierdzano, że przejście w stan spoczynku nie zwalnia sędziego od obowiązku sporządzenia pisemnego uzasadnienia - "gdyż dalej jest sędzią, tyle tylko, że w stanie spoczynku". 

Jak przekazać akta sprawy sędziemu w stanie spoczynku?

Na tym tle katowicki sąd zadał pytanie dodatkowe, sprowadzające się do określenia trybu, w jakim można przekazać sędziemu w stanie spoczynku akta sprawy. Obecne przepisy proceduralne przewidują bowiem taki zwrot akt w szczególnie określonych przypadkach "w celu uzupełnienia uzasadnienia", czyli "innymi słowy, gdy uzasadnienie jako takie, już istniało". Odnosząc się do tej kwestii SN wskazał, że "przepis jest jasny i niedopuszczalna jest wykładnia prawotwórcza, aby nadać przepisowi nową treść". (PAP)

autor: Marcin Jabłoński
mja/ mrr/

REKLAMA

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Wytyczne w MOPS, żeby dawać jak najmniej zasiłków. Fałsz czy prawda? Na przykładzie zasiłku celowego 200 zł i zasiłku stałego dla stopnia umiarkowanego [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

REKLAMA

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

REKLAMA

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA