Nauczyciel, Karta nauczyciela

Zmiany najmocniej odczują nauczyciele przechodzący na emeryturę po 20 latach pracy. Jakie odprawy będą wypłacane w szkołach od 2026 roku? Czy pedagodzy będą mogli dostać podwójne świadczenia?

Redakcja Infor zgłosiła się do Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z prośbą o komentarz do najnowszych zmian wdrożonych w Karcie Nauczyciela. Zmiany wchodzą w życie 13 grudnia 2025 r. a same przepisy mają ogromny wpływ na sytuację prawną i zatrudnieniową nauczycieli. Poniżej prezentujemy odpowiedź, którą otrzymaliśmy bezpośrednio od NSZZ "Solidarność", z której wynika m.in., że wprowadzono nowy, znacznie silniejszy mechanizm kształtowania warunków pracy w oświacie, który w wielu miejscach może zastąpić lub ograniczyć znaczenie dotychczasowych regulaminów wynagradzania nauczycieli przyjętych przez JST lub ministerstwa. Czy w szkołach będzie więc rewolucja regulacji wewnętrznych (UZP) a nauczyciele będę mogli domagać się więcej?

Choć nowelizacja przepisów dotyczących wynagrodzeń za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe miała raz na zawsze zamknąć temat, w praktyce otworzyła kolejne pola do sporu. Eksperci podkreślają, że poprawka – choć potrzebna – nie rozwiązuje wszystkich problemów, a samorządy i dyrektorzy mogą interpretować ją różnie.

Nauczyciele: niezrealizowane nadgodziny od 1 września 2025 r. zostaną opłacone. Kolejne zmiany w Karcie Nauczyciela wejdą w życie od dnia 1 stycznia 2026 r. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w większej liczbie przypadków z wyrównaniem od dnia 1 września 2025 r. Wypłata ma wpłynąć na konta do dnia 6 czerwca 2026 r.

Dni wolne na dziecko dla nauczycieli. Jak prawidłowo z nich korzystać? Prawa nauczycieli uregulowano w Karcie Nauczyciela, ale czy to oznacza, że nie można stosować Kodeksu pracy, który przewiduje korzystniejsze rozwiązania?

Sejm jednogłośnie poparł nowelizację Karty nauczyciela, która przywraca nauczycielom prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, jeśli nie doszło do nich z przyczyn od nich niezależnych. To reakcja na falę krytyki po wrześniowej reformie i liczne sygnały o blokowaniu wycieczek szkolnych.

Sejmowa Komisja Edukacji i Nauki poparła projekt nowelizacji Karty Nauczyciela, który przywraca prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, jeśli nauczyciel był gotowy je przeprowadzić. Przyjęto również poprawkę nadającą przepisom moc wsteczną – od 1 września 2025 r. Nowe regulacje mają rozwiązać problemy, jakie pojawiły się po tzw. dużej nowelizacji Karty obowiązującej od roku szkolnego 2025/2026.

Urlop wychowawczy to uprawnienie pracownicze, które pozwala na czasową przerwę w pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Dla nauczycieli kwestie te reguluje Karta Nauczyciela, a w sprawach nieuregulowanych – Kodeks pracy. Jak długo może trwać urlop wychowawczy nauczyciela, jakie warunki należy spełnić, by go uzyskać i jak wyglądają obowiązujące terminy?

Nauczyciele zyskają prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Posłowie Koalicji Obywatelskiej złożyli projekt nowelizacji Karty nauczyciela, który ma wejść w życie z początkiem 2026 roku. Nowe przepisy mają uregulować problem, który od września 2025 r. budził kontrowersje w środowisku nauczycielskim.

Nowelizacja Karty Nauczyciela, wprowadzająca zmiany w naliczaniu godzin ponadwymiarowych, od dłuższego czasu jest przedmiotem intensywnych kontrowersji i dyskusji w środowisku szkolnym (zarówno wśród nauczycieli, jak i dyrektorów). W odpowiedzi na liczne apele i wątpliwości, MEN zdecydowało się w czwartek na wydanie oficjalnego komunikatu, mającego na celu wyjaśnienie i doprecyzowanie założeń.

Źródłem nadgodzin nauczyciela jest odpowiadanie na emaile od rodziców, sprawdzanie kartkówek, przygotowywanie się do lekcji, rady pedagogiczne, zebrania, wycieczki. A nawet czas dyżurowania na korytarzu w czasie przerwy. Pod warunkiem przekroczenie 40 h pracy tygodniowo. Część nadgodzin może być realizowana w domu, gdyż nauczyciel nie ma normy dziennej pracy, a art. 43 Karty Nauczyciela stanowi, że do czasu pracy nauczyciela zalicza: zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Choć tematy związane z oświatą i zarobkami nauczycieli towarzyszą nam przez cały rok, to jednak są momenty, w których zyskują szczególny kontekst. Tak było w listopadzie i grudniu 2024 roku. Warto z tych doświadczeń wyciągnąć odpowiednie wnioski.

W dniu 21 sierpnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają w większości wejść w życie 1 września 2025 r. Nowelizacja ta zmienia także kilka innych ustaw - np. ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych i Prawo oświatowe.

W jakiej sytuacji nauczyciel może przejść w stan nieczynny? Czy dyrektor może samodzielnie podjąć taką decyzję wobec nauczyciela?

Psycholog, pedagog czy logopeda na umowie zlecenie w przedszkolu niepublicznym? Tak – zgodnie z przyjętym przez Radę Ministrów projektem ustawy deregulacyjnej. Nowe przepisy mają poprawić dostęp uczniów do wsparcia specjalistycznego i pomóc placówkom spełniać wymagane standardy.

Nadchodzi niż demograficzny, a wraz z nim problemy w systemie edukacji. Wiele placówek nie będzie mogło w przyszłym roku szkolnym kontynuować działalności, a inne będą musiały ograniczyć jej rozmiary. To oczywiście bezpośrednio wpłynie na sytuację nauczycieli.

Do opiniowania trafił projekt nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela. Celem zmian jest ułatwienie zatrudniania nauczycieli specjalistów w niepublicznych placówkach oświatowych, co ma pomóc w szybszym spełnianiu obowiązujących standardów kadrowych.

Ministerstwo Edukacji Narodowej poinformowało o starcie 23. edycji konkursu Nauczyciel Roku 2025. Kto może się zgłosić? Gdzie przesłać zgłoszenie? Czy można zgłosić swojego kandydata? Kiedy wyniki konkursu?

Nauczyciel dyplomowany z pensją 6211 zł brutto, to nie jest po szaleństwie inflacji za ostatnie lata, pensja marzeń. Ale są jeszcze dodatki do pensji. Najcenniejszy to 20% dodatek stażowy. Niestety przysługuje osobom z 20-letnim doświadczeniem zawodowym. Nie posiadają go nauczyciele początkujący więc odchodzą z zawodu nauczyciela.

Sąd Najwyższy w uchwale z 26 lutego 2025 r. (sygn. akt III PZP 3/24) wydał przełomowe orzeczenie, potwierdzając prawo nauczycieli do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Uchwała ta eliminuje wieloletnie wątpliwości prawne i ustanawia nowe standardy w zakresie wynagradzania nauczycieli za ich dodatkowy czas pracy.

Nauczyciel, wychowawca, pracownik pedagogiczny funkcjonariuszem publicznym. Kim jest funkcjonariusz publiczny? Resort edukacji pracuje nad zmianami dotyczącymi prawa oświatowego oraz niektórych innych ustaw.

W środę, 9 kwietnia do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Osobą odpowiedzialną za projekt jest wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer.

Pracownicy systemu oświaty mogą się zapisywać na szkolenia hybrydowe z wykorzystania zestawów edukacyjnych. Szkolenia będą prowadzone przez doświadczonych ekspertów a także trenerów-opiekunów.

Pewne jest, że na przygotowanie się do wdrożenia czterodniowego tygodnia pracy są przynajmniej dwa lata. Jednak to będzie z pewnością prawdziwa rewolucja nie tylko dla pracowników, ale i dla całych rodzin i społeczeństwa w ogóle. Cztery dni nauki w szkołach zamiast pięciu to wyzwanie większe niż w jakiejkolwiek branży gospodarczej.

W styczniu br. Ministerstwo Edukacji Narodowej wraz z Ministerstwem Cyfryzacji ogłosiło, że z bonów na zakup laptopów będą mogły skorzystać nowe grupy nauczycieli. Czy programem „Laptop dla nauczyciela” objęci zostali także nauczyciele wychowania przedszkolnego?