Samorząd, Edukacja

„Szacuje się, że w portfelu przeciętnej polskiej rodziny może zostać średnio 1 000 zł miesięcznie” – poinformowała Kancelaria Prezydenta, po podpisaniu przez Karola Nawrockiego, w dniu 8 sierpnia br., projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który został następnie wniesiony przez Prezydenta do Sejmu. Świadczenie ma być skierowane do osób z co najmniej dwójką dzieci (również już dorosłych – jeżeli będą spełniać określone w ustawie warunki), które nie przekraczają poziomu dochodów 140 tys. zł rocznie na małżonka, czyli 280 tys. zł rocznie na rodzinę. Wprowadzenie nowego wsparcia budzi jednak powszechny sprzeciw samorządów, w opinii których – „nie przyniesie ono wzrostu dzietności, a uszczupli dochody publiczne”, doprowadzając do kryzysu finansowego w gminach.

Polityka Cyfrowej Transformacji Edukacji wyznacza działania fundamentalne dla dalszego rozwoju edukacji cyfrowej w Polsce. „Cyfrowy uczeń” to program wspierania organów prowadzących szkoły i placówki w rozwijaniu umiejętności cyfrowych dzieci i młodzieży.

ZbadAI to nowy projekt edukacyjny, który ma pomóc przygotować nauczycieli i uczniów do mądrego korzystania ze sztucznej inteligencji. Weźmie w nim udział 200 szkół, 930 nauczycieli i edukatorów oraz 13000 uczniów.

Zarówno widoczna, jak i niewidoczna niepełnosprawność, w tym neuroatypowość, jak ADHD czy ASD, niekoniecznie przeszkadza studentom w nauce. Przeszkody tworzy za to system uczelni wyższych - tak wynika z najnowszego raportu „Nauka dla wszystkich”, przygotowanego przez Uczelnię Łazarskiego, który powstał w ramach projektu realizowanego przy wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Raport stanowi istotny głos w debacie o dostępności studiów oraz zapobieganiu zjawisku drop-outu.

Trzeba obniżyć zużycie energii elektrycznej. W tym celu określone podmioty będą zobowiązane do jego raportowania. Kto i od kiedy? Zanosi się na to, że czajniki elektryczne znowu wylądują w zamkniętych szafkach. O co chodzi?

Środki z Funduszu Pomocy przeznaczone na wsparcie edukacji dzieci z Ukrainy w polskich szkołach będą dostępne jedynie do końca 2025 roku. Samorządy mają obowiązek je wykorzystać i prawidłowo rozliczyć, a niewykorzystane pieniądze, wraz z naliczonymi odsetkami, wrócą do budżetu państwa. Szkoły powinny już przygotowywać dokumenty i procedury rozliczeniowe.

Konferencja Episkopatu Polski przedstawiła nową podstawę programową nauczania religii. Dokument ma stać się wzorcowym narzędziem dla szkół i jednocześnie odpowiedzieć na potrzeby współczesnych uczniów. W centrum znalazł się uczeń oraz praktyczne zastosowanie wiedzy religijnej, a lekcje mają być otwarte także dla osób spoza Kościoła katolickiego.

Już w styczniu rozpoczną się ferie zimowe w roku szkolnym 2025/2026. Co z przedszkolakami? Czy w placówkach publicznych dzieci mają zapewnioną opiekę? Jak funkcjonują tzw. zerówki?

Społeczeństwo się starzeje, a polityka senioralna dopiero raczkuje. Kto powinien ponosić koszt pobytu mieszkańca w DPS? Przepisy jasno wskazują kolejność. Niestety regulacje te narażają samorządy na ogromne koszty, których nigdy nie mogą odzyskać, nawet jest pensjonariusz posiada duży majątek. Domagają się więc wprowadzenia zmian.

Czy rady kobiet będą w samorządach na wszystkich szczeblach: gminach, powiatach i województwach? Projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa powinien zostać zaopiniowany do końca grudnia 2025 r. Aktualnie rady funkcjonują w ponad 70 gminach.

Każdej jesieni polscy uczniowie i ich rodzice stają wobec zderzenia z systemem edukacji, który nie nadąża za współczesnością i potrzebami młodych ludzi. Po wakacyjnej przerwie, pełnej planów i nadziei, że „w tym roku będzie inaczej”, wielu z nich już w pierwszych tygodniach nauki doświadcza rozczarowania, frustracji i poczucia bezsilności. Za tymi emocjami nie kryje się lenistwo ani brak ambicji, lecz narastające od lat zjawisko przeciążenia psychicznego uczniów, które staje się jednym z najpoważniejszych wyzwań społecznych w Polsce. Dobrostan psychiczny dzieci i młodzieży to dziś nie tylko temat kampanii społecznych, lecz kluczowy wskaźnik jakości całego systemu edukacyjnego.

Ponad 22 tys. przeszkolonych nauczycieli, ponad 102 tys. dzieci objętych pomocą i nowy model pracy szkół – to główne rezultaty programu „Szkoła dostępna dla wszystkich”, który Ministerstwo Edukacji Narodowej, IBE-PIB i UNICEF podsumowały w Warszawie. Organizatorzy zapowiadają trwałe zmiany w przygotowaniu nauczycieli i funkcjonowaniu szkolnego wsparcia psychologiczno-pedagogicznego.

Ponad 1,35 mln zł kosztował najnowszy symulator, który trafił do Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie. Uczniowie będą na nim trenować gaszenie pożarów, reagowanie na awarie i obsługę siłowni okrętowej w warunkach zbliżonych do realnych. To już trzecie tak zaawansowane urządzenie w placówce.

Ministerstwo Edukacji Narodowej skierowało do konsultacji publicznych projekty nowych podstaw programowych przygotowanych w ramach „Reformy26. Kompas Jutra”. Proponowane zmiany obejmują m.in. powrót przedmiotu przyroda w klasach IV–VI, rezygnację z nauczania łaciny w miejsce drugiego języka obcego oraz większą elastyczność i spójność programów. Konsultacje potrwają do 18 grudnia 2025 r.

W odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer jednoznacznie potwierdziła, że kuratoria oświaty nie mają prawa kontrolować sposobu wydatkowania dotacji oświatowych. Kompetencje w tym zakresie należą wyłącznie do organów dotujących – gmin i powiatów. Wyjaśniła też zasady organizowania lekcji religii w małych szkołach.

28 listopada 2025 r. wchodzą w życie nowe zasady oceny pracy nauczycieli. Zmiany obejmują uproszczenie kryteriów, wprowadzenie jednolitej skali punktowej i zwiększenie udziału nauczyciela w całym procesie oceniania. Co się zmieni i jakie konsekwencje mają nowe regulacje dla kadry pedagogicznej?

Resort klimatu i środowiska zapowiada zmiany, które mają umożliwić gminom różnicowanie wysokości opłat za odpady w zależności od ich masy oraz jakości segregacji. Pomysł, choć zgodny z europejskim trendem "płać za to, co wyrzucasz", budzi jednak wątpliwości – zwłaszcza wśród samorządów, które obawiają się skutków ubocznych w postaci wzrostu kosztów i nielegalnego pozbywania się odpadów.

Sejm przyjął nowelizację ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, przygotowaną przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) w ramach pakietu deregulacyjnego. Nowe przepisy mają umożliwić uczelniom bardziej elastyczne gospodarowanie środkami przeznaczonymi na świadczenia dla studentów. Teraz ustawą zajmie się teraz Senat.

Pierwszy Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej jest wdrażany już w latach 2025–2026. Następne będą miały charakter planów czteroletnich. Co jest podstawą finansowania tych zadań?

Jak Warszawa łączy biznes, NGO-sy i samorząd w imię dobra społecznego? W świecie, w którym biznes liczy zyski, organizacje społeczne liczą każdą złotówkę, a samorządy mierzą się z ograniczonymi budżetami, pojawia się pomysł, który może realnie zmienić zasady gry. To Synergia RIKX – projekt Warszawskiego Laboratorium Innowacji Społecznych Synergia To MY, który pokazuje, że wspólne działanie trzech sektorów: biznesu, organizacji pozarządowych i samorządu, może przynieść nie tylko społeczne, ale też wymierne ekonomicznie korzyści.

W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, stanowiącego fundament Reformy26 „Kompas Jutra”. To największa od lat zmiana w systemie edukacji, której celem jest dostosowanie nauczania do wyzwań XXI wieku. Reforma, opracowana przez zespół ekspertów i nauczycieli praktyków pod kierunkiem Instytutu Badań Edukacyjnych, ma wprowadzić nowoczesną podstawę programową, nauczanie modułowe oraz aktywne metody uczenia się oparte na doświadczeniu.

Fundacja ORLEN ogłosiła nabór wniosków do nowego programu „Moc odpowiedzialności”, w ramach którego jednostki samorządu prowadzące szkoły mogą uzyskać dofinansowanie od 5 do 30 tys. zł na działania edukacyjne rozwijające postawy obywatelskie młodzieży. Łączna pula środków wynosi 800 tys. zł, a zgłoszenia można przesyłać do 5 grudnia 2025 r.

Szkoła prywatna czy państwowa - co jest lepsze dla dziecka? Obecnie aż 11,6 proc. szkół to szkoły prywatne, a jeszcze niedawno szkoła niepubliczna była luksusem. Obecnie co szóste dziecko uczęszcza do niepublicznej placówki.

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłasza nowy program, który ma odmienić sposób, w jaki uczniowie poznają kulturę i naukę. Na realizację projektu „Wyjście z klasą” resort przeznacza ponad 110 milionów złotych. Dzięki temu szkoły z całej Polski będą mogły organizować wyjścia do teatrów, muzeów i instytucji naukowych, a uczniowie zyskają szansę na naukę poprzez doświadczenie. Nabór wniosków rozpocznie się już 27 października.