Umowa o pracę, Ubezpieczenia społeczne

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Nie będziemy masowo zmieniać umów cywilnoprawnych na etaty, a jedynie działać w przypadkach niebudzących wątpliwości – powiedział PAP szef Państwowej Inspekcji Pracy, główny inspektor pracy Marcin Stanecki. Zaznaczył, że w planowanych zmianach nie chodzi o „uszczęśliwianie etatami na siłę”, tylko o reagowanie na skargi.

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

Renta wdowia obowiązująca od 2025 roku wywołuje duże zainteresowanie tysięcy seniorów. Jednym z kilku koniecznych do spełnienia warunków uzyskania prawa do tego świadczenia, jest pozostawanie we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka. Czym jest ta wspólność małżeńska i jak ZUS będzie sprawdzał spełnienie tego warunku? Co wynika z orzeczeń Sądu Najwyższego?

Wdowy i wdowcy, którzy po śmierci małżonka mają prawo do własnego świadczenia, jak i do renty rodzinnej po tym małżonku, obecnie pobierają tylko jedno świadczenie wyższe lub wybrane. Od 2025 roku osoby w takiej sytuacji mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o zwiększenie pobieranego świadczenia. Zbieg prawa do świadczeń (tzw. renta wdowia) będzie przysługiwał po spełnieniu kilku, określonych w przepisach warunków. Na dzień 12 czerwca 2025 r. do ZUS-u złożono już ok. 910,5 tys. wniosków o tzw. rentę wdowią. To ok. 76 procent przewidywanych formularzy, które powinny zostać złożone. Wszyscy uprawnieni do renty wdowiej, którzy jeszcze nie złożyli wniosku ERWD, mają czas na przekazanie go do ZUS-u do 31 lipca 2025 r. W takim przypadku prawo do świadczenia będzie przysługiwało od lipca.

Powinieneś mieć pewność, czy pracodawca zgłosił cię do ubezpieczeń społecznych w ZUS. Możesz to sprawdzić sam i w prosty sposób. Jeśli podpisałeś umowę o pracę, a firma nie zgłosiła cię do ubezpieczeń społecznych, to w razie choroby, wypadku przy pracy lub urodzenia dziecka możesz nie mieć prawa do wielu świadczeń.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że po śmierci emeryta lub rencisty prawo do wypłaty świadczenia (emerytury lub renty) ustaje. Listonosz, który przynosi emeryturę (rentę) osoby zmarłej, nie powinien wypłacać tych pieniędzy domownikom. Taką emeryturę czy rentę należy zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ale uprawniony członek rodziny ma prawo złożyć wniosek o wypłatę tzw. niezrealizowanego świadczenia.

Harują ciężko całymi latami, ale to harowanie nie wlicza się do stażu pracy. O taką, obwarowaną przepisami ścianę, rozbijają się zatrudniani na umowach-zleceniach i ci , którzy prowadzą własną działalność gospodarczą. Czy teraz wreszcie się to zmieni? Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów pozytywnie zaopiniował projekt ustawy, który przyniesie rewolucję dotyczące zasad, na jakich staż pracy zostanie wyliczony. To z kolei pociągnie za sobą zmiany w prawach do urlopu.

Jakie koszty uzyskania przychodów (tzw. koszty podatkowe) mogą odliczać pracownicy od swojego przychodu w 2025 roku? Jakie są koszty zwykłe, a jakie podwyższone? Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) nie daje prawa (co do zasady) pracownikom odliczać uzyskanych z tytułu umowy o pracę faktycznie poniesionych kosztów. Pracownicy mają jedynie koszty zryczałtowane w zależności od liczby zawartych umów o pracę i tego, czy pracownik mieszka w miejscowości, której znajduje się zakład pracy, czy w innej miejscowości. Jednak w rozliczeniu rocznym pracownicy mogą uwzględnić faktyczne wydatki na dojazdy do pracy udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Konfederacja Lewiatan od lat przedstawia propozycje zmian, które mają zmniejszyć liczbę skomplikowanych regulacji. Odejście od obowiązku stosowania umowy pisemnej w przepisach prawa pracy czy też skrócenie czasu trwania procedur legalizujących pobyt i pracę cudzoziemców oraz uproszczenie wymogów przy zmianie warunków ich zatrudnienia – to tylko niektóre z postulatów deregulacyjnych.

4666 brutto - ile to netto przy umowie o pracę do 26 roku życia? Młody pracownik dzięki uldze podatkowej otrzymuje wyższą wypłatę niż pracownicy po 26 roku życia. Jakie składki odprowadza się z wynagrodzenia brutto? Kalkulator wynagrodzeń na 2025 r. wylicza wysokość poszczególnych obciążeń publicznoprawnych.

Umowa zlecenia czy o umowa pracę? Podpowiadamy 4 istotne tezy i wytyczne Sądu Najwyższego. Te wnioski SN są naprawdę dużą podpowiedzią dla pracodawców, zleceniobiorców, pracowników i zleceniodawców, co do tego jakimi kryteriami i cechami się kierować przy prawidłowym wyborze podstawy prawnej zatrudnienia.

Nie można zastępować umów o pracę umowami zlecenia. Mimo to zdarza się, że pracodawcy zastępują umowy o pracę umowami zlecenia lub traktują je jak uzupełnienie stosunku pracy, co może być potraktowane jako próba obejścia prawa. Za takie praktyki grozi kara grzywny do 30 tys. zł.

Prawidłowo sporządzona umowa o pracę powinna określać wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy, z podaniem składników wynagrodzenia. Wskazane przez strony wynagrodzenie jest jednym z obligatoryjnych elementów umowy o pracę.

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? W jakich przypadkach pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę o pracę z winy pracownika, a w jakich bez winy pracownika? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

W Polsce zmienia się struktura osób pracujących i tych, które zakończyły aktywność zawodową w związku z przejściem na emeryturę lub pobieraniem innych świadczeń. Powoduje to, że Fundusz Ubezpieczeń Społecznych wykazuje tendencje deficytowe, chociaż pozostaje stabilny – wynika z przedstawionej przez ZUS prognozy funduszu na lata 2025-2029.

Porzucenie pracy to sytuacja, w której pracownik bez uprzedzenia przestaje świadczyć pracę, nie informując o tym pracodawcy i nie podając przyczyny swojej nieobecności. Choć takie zachowanie może wydawać się impulsywną reakcją na trudności w miejscu pracy, konsekwencje prawne wynikające z przepisów Kodeksu pracy są poważne i mogą wpłynąć na przyszłą sytuację zawodową pracownika.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Polski. Rząd wycofał się z przepisu, który wprowadzał obowiązek zawierania przez przedsiębiorców umów o pracę z cudzoziemcami.

Resort pracy w ostatnich dniach oficjalnie już ogłosił, że trwają bardzo intensywne prace nad systemem elektronicznym, który w założeniu ma być ułatwieniem dla przedsiębiorców, pracowników, pracodawców. Na czym polegają te naprawdę rewolucyjne zmiany w prawie pracy i nie tylko? Warto wiedzieć, bo Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zogłasza oficjalnie, że już w 2025 r. zmiany zaczną obowiązywać!

Przejście na model współpracy B2B (tzw. samozatrudnienie) to decyzja, która daje większą niezależność i możliwość rozwoju, ale wiąże się również z pewnymi wyzwaniami. Popularność tego rozwiązania wciąż rośnie szczególnie w branżach takich jak IT, consulting czy marketing. Dodatkowo - nie wszystkie firmy oferują dziś zatrudnienie na umowę o pracę. Często to właśnie nowe możliwości zawodowe i wyższe wynagrodzenie na B2B skłaniają do założenia własnej działalności gospodarczej. Jeśli stoisz przed takim wyborem zapoznaj się z korzyściami, jakie daje Ci współpraca w formie B2B, ale także jakie obowiązki Cię czekają jako przedsiębiorcę.

Pracownicy, którym pozostały 4 lata do emerytury, podlegają ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Zatem umowy o pracę nie można wypowiedzieć pracownicy, która ukończyła 56 lat oraz pracownikowi, który skończył 61 lat. Ochrona kończy się, gdy zostanie osiągnięty wiek emerytalny.

W 2024 r. przedsiębiorcy mogą już skorzystać z tzw. wakacji składkowych. Uzyskanie zwolnienia z obowiązku opłacenia składek za grudzień wymaga złożenia wniosku do ZUS w listopadzie. Wniosek można złożyć wyłącznie z profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS.

Od listopada mikroprzedsiębiorcy oraz komornicy sądowi będą mogli składać wnioski o zwolnienie z opłacania składek na własne ubezpieczenia społeczne. Zwolnienie może dotyczyć jednego, wybranego przez wnioskodawcę miesiąca w każdym roku kalendarzowym. Zwolnienie nie dotyczy składki na ubezpieczenie zdrowotne ani składek, które przedsiębiorca ma obowiązek opłacać za inne osoby.

Na polskim rynku pracy istnieje duży problem zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi, szczególnie zleceniami. W praktyce jest jednak możliwość jednoczesnego posiada np. umowy o pracę i umowy zlecenia, także z tym samym podmiotem. Muszą być jednak spełnione kryteria. Jeżeli nie są to kara jaka grozi za wadliwe zakwalifikowanie umowy to nawet 30 000 zł.

Pracownik, któremu do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego pozostały cztery lata objęty jest szczególnymi przepisami Kodeksu pracy. Mają go one chronić przed zwolnieniem z pracy, by mógł bezpiecznie osiągnąć wiek emerytalny i przejść na emeryturę.