REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nie będzie można uznać cudzego dziecka

Subskrybuj nas na Youtube
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kobieta dająca materiał genetyczny innej kobiecie i zlecająca jej urodzenie dziecka nie jest jego matką. Rodzice będą mieli obowiązek podtrzymywania kontaktów z dzieckiem.

• W prasie pojawiają się ogłoszenia o tzw. wypożyczeniu brzucha do urodzenia dziecka. Niektóre kobiety decydują się na takie rozwiązanie. Czy kobieta dawczyni zapłodnionego jajeczka będzie uznawana za matkę dziecka?

– Nie. Nowelizacja kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która wejdzie w życie 13 czerwca jednoznacznie przesądza, że matką dziecka jest tylko ta, która je urodziła. Kobieta zlecająca urodzenie dziecka innej kobiecie, dająca jej swój materiał genetyczny, nie jest matką dziecka w świetle prawa polskiego. Nie może więc na tej podstawie uzyskać pieczy nad dzieckiem. Pozostaje jej tylko adopcja.

• W kodeksie rodzinnym i opiekuńczym pojawiły się szczegółowe regulacje dotyczące ustalenia i zaprzeczenia macierzyństwa. W jakich sytuacjach będą miały one zastosowanie?

– To sprawy rzadkie, ale o dużej doniosłości, jak choćby zamiana dzieci w szpitalu. Nowelizacja określa terminy dochodzenia ustalenia lub zaprzeczenia macierzyństwa. Kobieta wpisana w akcie urodzenia jako matka oraz kobieta, która uważa się za rzeczywistą matkę dziecka, będą mogły wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia sporządzenia tego aktu.

• Czy po 13 czerwca mężczyzna, który nie jest biologicznym ojcem dziecka, będzie mógł je uznać?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

– Jeżeli nie jest ojcem dziecka, to nie będzie mógł tego zrobić. Instytucja uznania dziecka zostaje zastąpiona nową instytucją – uznaniem ojcostwa. Jej podstawą jest rzeczywiste pochodzenie dziecka, co wyraźnie odróżnia ją od adopcji. Dotychczas uznanie dziecka było oświadczeniem woli. Świadomość społeczna była taka, że można uznać nie swoje dziecko. Zazwyczaj do takiego uznania dochodziło, gdy mężczyzna żył w nieformalnym związku z matką dziecka. Gdy ten związek się rozpadał, musiał on płacić alimenty i wówczas kwestionował ojcostwo. Element woli w oświadczeniu przesądzał jednak, że mężczyzna nie mógł żądać unieważnienia uznania, powołując się na fakt, że nie jest biologicznym ojcem dziecka. Teraz uznanie ojcostwa będzie oświadczeniem wiedzy, a skutek tego jest taki, że mężczyzna będzie mógł wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania. Będzie miał na to sześć miesięcy od chwili, gdy dowiedział się, że nie jest ojcem dziecka.

• Czy złożenia oświadczenia o uznaniu ojcostwa będą poprzedzały badania potwierdzające ojcostwo?

– Przyjmujący oświadczenia kierownik USC czy sąd opiekuńczy nie może tego wymagać. Oczywiście w razie wątpliwości u samych rodziców każde z nich może takie badanie przed złożeniem oświadczeń przeprowadzić. Natomiast jeśli urzędnikowi stanu cywilnego nasuną się wątpliwości co do rzeczywistego pochodzenia dziecka, będzie on mógł nie przyjąć oświadczenia rodzica. W praktyce będą to rzadkie przypadki, gdyż urzędnik będzie musiał uzasadnić odmowę. Wówczas można ponowić próbę uznania przed sądem opiekuńczym.

• Mężczyzna, który uznał dziecko, ma więcej czasu na kwestionowanie ojcostwa niż matka na zaprzeczenie macierzyństwa.

– Ustawodawca nie poszedł tak daleko, żeby w każdym z przypadków kwestionowania pochodzenia dziecka pozostawić tak długi okres. Jest to przede wszystkim ryzyko dla dziecka. Termin biegnący od dowiedzenia się o niezgodności może się rozpocząć przecież po wielu latach trwałych więzi rodzinnych. Natomiast w sytuacjach społecznie uzasadnionych, jeżeli wymaga tego dobro dziecka, pozostaje powództwo prokuratora.

• W jaki sposób będzie teraz sprawowana opieka nad dzieckiem przez rodziców żyjących w separacji?

– W dotychczasowym stanie prawnym w takich przypadkach ustawa pozwala na niczym nieograniczone przyznawanie wspólnej władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Praktyka ta nie odpowiada potrzebom faktycznym, gdyż w sytuacji rozłączenia oboje rodzice nie mogą mieć jednakowych kompetencji – tym bardziej jeśli nie potrafią zgodnie współdziałać. Dlatego od 13 czerwca wspólna władza rodzicielska może być przyznana obojgu rodzicom na wniosek wspólny, jeżeli przedstawią zgodne z dobrem dziecka porozumienie o sposobie wykonywania tej władzy. To znaczy, gdzie dziecko będzie przebywać, jakie będą kontakty z drugim rodzicem, kto będzie podejmował decyzje, w jakich sprawach. Tak, by było jasne, że chociaż wykonują oni władzę rodzicielską wspólnie – to jeden albo drugi ma prawo do podejmowania określonych decyzji. Takie porozumienie może być złożone na piśmie lub do protokołu. Może być ono wypracowane przez samych rodziców albo uzyskane dzięki pośrednictwu mediatora czy pomocy rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego.

• Co się stanie, jeśli rodzice takiego porozumienia nie wypracują?

– Sąd pełną władzę rodzicielską powinien przyznać jednemu rodzicowi, a drugiemu ograniczyć. Sąd powinien jednak namawiać i motywować do zawarcia takiego porozumienia, tym bardziej że obie strony mają racjonalne powody, ażeby do takiego porozumienia dojść.

• Rodzice będą mieli obowiązek kontaktów z dzieckiem. Co to oznacza w praktyce?

– Zarówno sąd, jak i wszystkie organy powinny dokładać wszelkich starań, żeby do kontaktów dziecka z rodzicem dochodziło i żeby niechęć dziecka spowodowana złym nastawieniem do rodzica, nieuzasadniona obiektywnym zagrożeniem dla dziecka, była przełamywana. Może to się odbywać w drodze działań terapeutycznych w stosunku do dziecka i rodzica, z którym przebywa. Jeżeli natomiast są jakieś obiektywne obawy dotyczące zagrożenia dobra dziecka, to obowiązek kontaktów nie może być realizowany. Obowiązek po stronie rodzica oznacza, że jego niewykonywanie powinno mieć wpływ na zmianę w zakresie władzy rodzicielskiej: ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej. To może mieć znaczenie przede wszystkim dla dzieci przebywających w placówkach opiekuńczych.

• Zdarza się, że rodzic opiekujący się dzieckiem utrudnia spotkania z dzieckiem drugiemu rodzicowi. Czy nowe przepisy ułatwią dziecku kontakt z nim?

– Sąd w orzeczeniu o kontaktach może zobowiązać osobę uprawnioną do kontaktu lub osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, do pokrycia kosztów podróży, pobytu dziecka, lub nawet osoby towarzyszącej dziecku. Poza tym sąd może zobowiązać osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, do złożenia na rachunek depozytowy sądu odpowiedniej kwoty w celu pokrycia wydatków uprawnionego na wypadek, gdyby nie doszło do kontaktu.

• Czy nowe przepisy określają termin, do jakiego dorosłe dziecko może pobierać alimenty od rodzica?

– Nadal brak w przepisach granicy wiekowej. Obowiązek alimentacyjny trwa do momentu, kiedy dziecko uzyskuje samodzielność. Chociaż studia można już godzić z jakąś działalnością zarobkową, to trzeba dać szansę solidnym studentom kończącym jeden fakultet w normalnym czasie studiów. Ale sytuacje są różne i dlatego rodzice będą mogli uchylić się od obowiązku alimentacyjnego wobec pełnoletniego dziecka, jeżeli nie dokłada ono starań w celu uzyskania samodzielności lub gdy alimenty są połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców.

Kliknij aby zobaczyć zdjęcie.

Fot. Wojciech Górski

Robert Zegadło, sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie

Rozmawiała TERESA SIUDEM

• ROBERT ZEGADŁO

sekretarz Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nieoczekiwana sierpniowa waloryzacja emerytur - emeryci i renciści muszą tego dopilnować, żeby otrzymać wyższe świadczenia

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - waloryzacja emerytur i rent przeprowadzana jest raz w roku, od 1 marca. Na wskaźnik waloryzacji, który decyduje o kwocie podwyżki - ma wpływ kilka czynników (w tym zwłaszcza ubiegłoroczna inflacja). Dotychczas nie była jednak zagwarantowana minimalna kwota takiej corocznej waloryzacji. Stan ten - ma ulec zmianie już w sierpniu 2025 r.

Ważny apel ZUS do Polaków. Nie róbcie tego w czerwcu, bo stracicie duże pieniądze

Nadal pracować czy już nie. Z tym dylematem mierzą się ci, którzy osiągnęli emerytalny wiek. Jeśli już ktoś zdecyduje się na pożegnanie z zawodowym życiem, nie bez znaczenia jest moment przejścia na zasłużony odpoczynek. Niektóre miesiące pod tym względem są po prostu fatalne. Do takich należy czerwiec. Decyzja o przejściu teraz na ZUS-owską pensję może oznaczać stratę nawet kilkuset złotych w skali miesiąca. W skali roku to naprawdę duże pieniądze.

WZON. Tata nie wstaje z łóżka i Komisja przyznała mu 78 punktów wsparcia. Poniżenie osób niepełnosprawnych

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

REKLAMA

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

REKLAMA

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? Kiedy rozpoczęcie roku szkolnego 2025/2026? /Kalendarz roku szkolnego/

Choć jeszcze niedawno rozbrzmiewał pierwszy dzwonek, dziś uczniowie i nauczyciele odliczają już ostatnie dni do wakacji. Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? A co z rokiem szkolnym 2025/2026? Jak wygląda kalendarz roku szkolnego 2025/2026?

REKLAMA