REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pracownik powinien być lojalny i nie konkurować z pracodawcą

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Często pracodawcy są niezadowoleni, jeśli ich pracownicy prowadzą swoją własną działalność gospodarczą albo podejmują dodatkową pracę w innych firmach. Powstaje pytanie, czy słusznie? Tak naprawdę nie ma bowiem przepisu, który zakazywałby pracownikom tego rodzaju działalności. Można ją jednak ograniczyć.

Kodeks pracy w art. 10 par. 1 wprowadza zasadę swobodnego wyboru pracy i wykonywania zawodu, co stanowi odzwierciedlenie zasad wyrażonych w konstytucji. Co więcej, już dawno skreślony został art. 101 k.p., który nakazywał pracownikowi uzyskanie zgody zakładu pracy na podjęcie dodatkowego zatrudnienia. Z zasady więc pracownik ma prawo do pracy w kilku różnych miejscach. Potwierdza to też Sąd Najwyższy, który orzekł, że po ujawnieniu dodatkowego zatrudnienia pracownika u innego pracodawcy, gdy nie zawarto umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy, nie ma z reguły podstaw do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (na podstawie art. 52 par. 1 k.p.), jeżeli nie zostało wykazane, iż pracownik nie wywiązywał się z tego powodu ze swoich obowiązków pracowniczych, a kwestia jego dodatkowego zatrudnienia nie miała niekorzystnego wpływu dla interesów pracodawcy.
Powstaje więc pytanie, czy strony stosunku pracy mogą umownie ograniczyć prawo pracownika do wolnego wyboru pracy i postanowić, że pracownik nie może podejmować w ogóle żadnej dodatkowej pracy czy działalności albo może ją podjąć tylko za zgodą pracodawcy.
Czy można wprowadzić zakaz
Moim zdaniem pracodawca i pracownik mogą w umowie o pracę przewidzieć, iż pracownik będzie zawsze informował pracodawcę o dodatkowej działalności lub zatrudnieniu albo nawet będzie miał obowiązek uzyskać na to zgodę pracodawcy. Więcej wątpliwości wzbudzałby zakaz podejmowania jakiejkolwiek innej działalności lub zatrudnienia podczas trwania stosunku pracy. Moim zdaniem, dla uniknięcia sporów, takiego typu postanowienia powinny być zawarte w umowie o pracę od samego początku zatrudnienia.
Obowiązek dbałości o dobro zakładu
Załóżmy, że pracownik i pracodawca nie przewidzieli w żadnej umowie szczegółowych zasad dotyczących dodatkowego zatrudnienia. Zgodnie jednak z art. 100 par. 2 pkt 4 k.p., pracownik ma obowiązek dbania o dobro zakładu pracy, chronienia jego mienia oraz zachowywania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Zakaz wynikający z tego przepisu jest szerszy od umownego zakazu konkurencji, który strony mogą wprowadzić na mocy art. 1011 k.p. Nawet więc bez zawarcia umowy o zakazie konkurencji podczas trwania stosunku pracy pracownik zobowiązany jest do powstrzymania się od działań, które narażą dobro zakładu pracy.
Czy wystarczy to jednak, aby pracodawca czuł się bezpieczny? Czy może o­n powołać się wprost na powyższy przepis, zarzucając pracownikowi brak dbałości o dobro zakładu pracy przez prowadzenie własnego biznesu albo pracę u innego pracodawcy. Wydaje się, że nie. Przede wszystkim należy przypomnieć opisaną wyżej zasadę swobody zatrudnienia. Pracodawca musiałby udowodnić odpowiednio, iż dodatkowa praca pracownika narażała dobro zakładu pracy. Trudne może być to w przypadku, jeżeli nie jest to działalność ewidentnie konkurencyjna, np. pracownik zatrudniony jest jako informatyk, a po pracy dorabia sobie, wykonując w domu tłumaczenia książek. Jeżeli godzi te dwie działalności i nie naraża dobra zakładu pracy, to trudno orzec, że postępuje nielojalnie i narusza swoje obowiązki pracownicze.
Najlepiej zapisać w umowie
Bardziej oczywista jest sprawa, jeżeli dodatkowa działalność pracownika jest działalnością konkurencyjną w stosunku do pracodawcy, np. znany kazus otwarcia przez kierownika kantoru wymiany walut własnego kantoru w tej samej miejscowości. Sąd Najwyższy orzekł wyraźnie, iż podjęcie działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony zarówno wtedy, gdy pracownik prowadzi ją wbrew umowie o zakazie konkurencji, jak i wtedy, gdy takiej umowy strony nie zawarły (wyrok SN z 8 lipca 2001 r., I PKN 218/98; OSNP 1999/15/480). Zdaniem SN uzasadnione jest też wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony dokonane pracownikowi, który narusza dyscyplinę pracy i pomaga firmie konkurencyjnej. Należy też pamiętać, iż pracownik w konkretnych przypadkach zobowiązany będzie do przestrzegania przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Żeby uniknąć ewentualnych nieporozumień, najbardziej wskazane byłoby więc zawarcie umowy między pracownikiem a pracodawcą, w której przewidziany byłby dokładnie sprecyzowany zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej przez pracownika w trakcie trwania umowy o pracę. Najmniej kontrowersyjne będzie przedstawienie odpowiedniej umowy pracownikowi przed przyjęciem do pracy, tak by wiedział o­n o oczekiwaniach pracodawcy i mógł zdecydować, czy chce pracować na takich warunkach. Pracodawca proponujący podpisanie takiej umowy w trakcie stosunku pracy musi już liczyć się z tym, iż pracownik nie wyrazi na to zgody. Trzeba też pamiętać, iż zgodnie z art. 1013 k.p. umowa o zakazie konkurencji musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Mimo że kodeks pracy wspomina o odrębnej umowie o zakazie konkurencji, najczęściej przyjmuje się, że nie musi być to osobny dokument. Postanowienia dotyczące zakazu konkurencji mogą być po prostu odpowiednio wyodrębnione w umowie o pracę.
Co jest działalnością konkurencyjną
Sam kodeks pracy nie wprowadza definicji „działalności konkurencyjnej”, strony muszą więc określić zakres takiego zakazu. Po pierwsze, zakaz nie może obejmować działalności nieskonkretyzowanej (np. „działalność handlowa”). Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy musi być zawsze odniesiony do przedmiotu jego działalności, który określony jest w akcie założycielskim, umowie, statucie czy też np. w przepisach prawa. Jak podkreśla Sąd Najwyższy, nie są dopuszczalne takie postanowienia umowy o zakazie konkurencji, które obejmowałyby nim działalność pracownika niepokrywającą się z przedmiotem działalności pracodawcy (wyrok SN z 8 maja 2002 r., I PKN 221/01; OSNP 2004/6/98).
Pracodawca i pracownik powinni też ustalić katalog działań zakazanych dotyczący zakazu konkurencji, czyli np., czy będzie to tylko zatrudnienie lub świadczenie pracy (usług) na podstawie umów cywilnoprawnych, czy dodatkowo też np. posiadanie udziałów i akcji w konkurencyjnych podmiotach. Powinno się też przewidzieć czas trwania zakazu (maksymalnie na czas trwania stosunku pracy) oraz terytorium obowiązywania (np. terytorium województwa).
Dorota Bielecka
Autorka jest radcą prawnym


Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rząd potwierdza: Opiekun osoby niepełnosprawnej bez odsetek od świadczenia pielęgnacyjnego. Zwrot. Świadczenie wspierające [stopień znaczny]

Panie redaktorze dlaczego nikt nie pisze i o tym się nie mówi o odsetkach, które trzeba było zapłacić za te miesiące które pobierało się świadczenie pielęgnacyjne i które trzeba było zwrócić do MOPS.

Kapitał zakładowy spółki z o.o. w 2025 r. okiem adwokata - praktyka. Wymogi prawne, pułapki, podatki, księgowość, odpowiedzialność zarządu i wspólników

Wyobraź sobie, że chcesz wystartować z nową firmą albo przekształcić jednoosobową działalność w spółkę z o.o. Formalności nie brakuje, ale jedna kwestia wraca jak bumerang: kapitał zakładowy. To pierwszy, obowiązkowy „wkład własny”, bez którego sąd nie zarejestruje spółki. Jego ustawowe minimum – 5 000 zł – może wydawać się symboliczne, jednak od sposobu, w jaki je wnosisz i później „pilnujesz”, zależy wiarygodność Twojej firmy, a czasem nawet osobista odpowiedzialność zarządu. Poniżej znajdziesz najświeższe przepisy, praktyczne podpowiedzi i pułapki, na które trzeba uważać od pierwszego przelewu aż po ewentualne obniżenie kapitału lata później.

ZUS: Zbędne drugie przeliczenie emerytury. Dlatego tylko raz stosuje się tabele średniego średniego dalszego trwania życia
Zasiłek pielęgnacyjny z MOPS, dodatek z ZUS i termin na wniosek [Wyrok NSA]

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż 3-miesięczny termin na złożenie wniosku o zasiłek pielęgnacyjny nie ulega zawieszeniu na czas przysługiwania osobie niepełnosprawnej innego, konkurencyjnego świadczenia. W tym przypadku chodziło o dodatek pielęgnacyjny.

REKLAMA

Sztuczna inteligencja zabierze 14% miejsc pracy. Jak wdrożyć AI w firmie i dlaczego nie można z tym zwlekać?

Automatyzacja i sztuczna inteligencja nie są już przyszłością – stały się teraźniejszością. Firmy stoją przed trudnym wyborem: albo zaczną zmiany już teraz, albo zderzą się z brutalną rzeczywistością, a na adaptację do niej nie będzie czasu. Jak odpowiedzialnie i skutecznie przygotować organizację oraz ludzi do nieuniknionych przemian?

500 plus dla małżeństw z 50-letnim stażem? Nowe świadczenie jest już coraz bliżej

Czy pary z 50-letnim stażem małżeńskim otrzymają jednorazowe wsparcie finansowe od państwa? Trwają intensywne prace nad petycją dotyczącą tzw. „500 plus dla małżeństw” – nowego świadczenia, które miałoby docenić trwałość długoletnich związków. Sejmowa Komisja Petycji analizuje projekt ustawy przewidujący wypłaty od 5000 do nawet 8000 zł w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat.

Sąd nakazał przeliczenia emerytury. ZUS to zrobił, ale odliczył wcześniej pobrane emerytury

Infor.pl udostępnia czytelnikom miejsce na naszym portalu. Dziś list czytelnika, który od dekady toczy (z niezadawalającym efektem) boje o ponowne przeliczenie swojej emerytury. Ponowne przeliczanie emerytur stało się medialnym tematem po słynnych wyroku TK z 4 czerwca 20224 r. (słynnym bo daje podwyżki emerytury i wyrównania nawet do 64 000 zł dla około 200 000 osobom, ale nie można z tego skorzystać bez pojedynku z ZUS w sądzie bo wyrok nie jest opublikowany w Dzienniku Ustaw). Nasz czytelni walczy o przeliczenie emerytury dużo wcześniej niż pojawił się ten wyrok. Oto jego historia.

O ile wzrośnie świadczenie pielęgnacyjne w 2026 roku?

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami czekają na ostateczną decyzję rządu w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia. To właśnie od wzrostu minimalnej płacy zależy kwota świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 roku.

REKLAMA

375 zł miesięcznie dla wdów i wdowców? Senat rozpatruje petycję ws. nowelizacji ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej

W Senacie procedowana jest petycja, która zakłada przyznanie wdowom i wdowcom po działaczach opozycji antykomunistycznej świadczenia w wysokości 375 zł miesięcznie. To zmodyfikowany postulat, który zyskał poparcie Urzędu ds. Kombatantów. Trwają konsultacje z resortami finansów i rodziny.

Stypendium szkolne {socjalne} na rok szkolny 2025/2026

Stypendium socjalne, znane również jako stypendium szkolne, to forma pomocy materialnej kierowana do uczniów i słuchaczy, którzy znajdują się w trudnej sytuacji życiowej. Jego celem jest wyrównanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z rodzin dotkniętych ubóstwem, chorobą czy innymi trudnościami społecznymi.

REKLAMA