Tematy - Postępowanie karne, Postępowanie przygotowawcze - INFOR.PL

Protokół to pisemne sprawozdanie, wymagające sporządzenia w odniesieniu do niektórych czynności podejmowanych w toku postępowania karnego.

Mianem zakazów dowodowych określa się normy prawne zabraniające przeprowadzenia dowodu w określonych warunkach lub ograniczające możliwość uzyskania dowodów.

Pokrzywdzony może jako oskarżyciel prywatny wnosić i popierać oskarżenie o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Inny pokrzywdzony tym samym czynem może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej przyłączyć się do toczącego się postępowania.

W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.

Za oskarżonego uważa się osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

Obrona obligatoryjna to sytuacje przewidziane przez Kodeks postępowania karnego, w których oskarżony musi mieć obrońcę.

Zażalenie to środek odwoławczy przysługujący na określone kategorie postanowień w postępowaniu karnym.

Jeżeli oskarżony, w stosunku do którego wydano postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, ukrywa się, sąd lub prokurator może wydać postanowienie o poszukiwaniu go listem gończym. Jeżeli postanowienie o tymczasowym aresztowaniu nie było wydane, można postanowienie takie wydać bez względu na to, czy nastąpiło przesłuchanie podejrzanego.

Żandarmeria Wojskowa to wyodrębniona i wyspecjalizowana służba wchodząca w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Świadek odgrywa niebagatelną rolę w każdym postępowaniu. Tak istotne jest więc przyznanie mu odpowiednich uprawnień, chroniących jego i osoby mu najbliższe.

Rada Ministrów zaakceptowała projekt nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego i kilku innych ustaw. Poprzez m.in. zmniejszenie liczby zaskarżalnych postanowień, zmiany mają usprawnić procedury.

Stosowanie wariografu, czyli wykrywacza kłamstw, w postępowaniu karnym jest ograniczone tylko do szczególnych przypadków. Jest to bowiem kontrolowanie nieświadomych reakcji organizmu i wyłącznie na ich podstawie nie można uznać osoby za oskarżoną. Jak polskie przepisy regulują używanie tego urządzenia?

Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało projekt zmian w kodeksie postępowania karnego dotyczący wprowadzenia do polskiego porządku prawnego nowej instytucji "sądu odmiejscowionego".

Z przewlekłością mamy do czynienia wówczas, gdy postępowanie trwa dłużej, niż wymaga tego wyjaśnienie istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych i prawnych.

Postępowanie przygotowawcze może być prowadzone w formie śledztwa lub dochodzenia. Stroną tego postępowania jest pokrzywdzony i w związku z tym przysługują mu określone prawa. Może on żądać dopuszczenia do każdej czynności dowodowej, składać wnioski o dokonanie czynności śledztwa, a także przeglądać akta dotyczące sprawy.

Każdy aresztowany będzie musiał otrzymać pisemne pouczenie w zrozumiałym dla niego języku o podstawowych prawach, jakie mu przysługują w postępowaniu karnym.

Sporządzenie aktu oskarżenia przez prokuratora (lub inny uprawniony organ) jest jednym ze sposobów zakończeniem prowadzonego postępowania przygotowawczego. Kierunek tej decyzji procesowej jest jednoznaczny – oznacza skierowanie danej sprawy do sądu z żądaniem ukarania sprawcy za wskazany w akcie oskarżenia czyn. Tym samym skierowanie aktu oskarżenia do sądu oznacza przeniesienie prowadzonego postępowania na etap sądowy i powoduje zmianę pozycji procesowej podejrzanego, który staje się oskarżonym.

Wniesienie aktu oskarżenia to czynność procesowa kończąca postępowanie przygotowawcze i uruchamiające kolejny etap postępowania karnego – postępowanie sądowe. Jest to wyraz procesowego żądania oskarżyciela aby skazać osobę oskarżoną za przypisane jej w akcie oskarżenia czyny. Każdy akt oskarżenia musi spełniać kilka podstawowych warunków formalnych.

Polska ma bardzo rozbudowany aparat organów ścigania. Wynika to z faktu, iż postępowanie przygotowawcze może być prowadzone przez dużą grupę organów ścigania. W zależności od formy postępowania przygotowawczego mogą je prowadzić różne organy - od wyspecjalizowanych w tych czynnościach prokuratury, czy ABW (w przypadku śledztwa) poprzez organy instytucji, których głównym celem nie jest prowadzenie tych postępowań takich jak organy Inspekcji Handlowej, czy Straży Leśnej Lasów Państwowych (w przypadku dochodzenia).

Czynność końcowego zaznajomienia podejrzanego oraz jego obrońcy z materiałami postępowania przygotowawczego jest czynnością zamykającą to postępowanie, której przeprowadzenie oznacza, iż organ ścigania podjął już decyzję o wniesieniu aktu oskarżenia w sprawie. Przeprowadzenie tej czynności jest fakultatywne i zależy od tego, czy podejrzany (lub jego obrońca) złożyli wniosek o jej przeprowadzenie. Po dokonaniu tej czynność podejrzany wraz z obrońcą mogą składać wnioski dowodowe o uzupełnienie śledztwa (lub dochodzenia).

W toku postępowania przygotowawczego stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta (oraz umożliwia sporządzanie odpisów i kserokopii, w tym uwierzytelnionych) jedynie za zgodą prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Za zgodą prokuratora akta mogą być udostępniane w wyjątkowych przypadkach osobom trzecim. Jest to realizacja tzw. zasady tajności akt postępowania przygotowawczego.

Polska procedura karna zawiera określenie czasu trwania postępowania przygotowawczego. Jest to odpowiednio 2 miesiące dla dochodzenia oraz 3 miesiące dla śledztwa. Wskazać jednak należy, iż są to jednak terminy jedynie instrukcyjne i mogą być one w określony ustawowo sposób wydłużane aż do czasu zgromadzenia materiału dowodowego pozwalającego na podjęcie decyzji, co do sposobu zakończenia postępowania przygotowawczego. Na bezczynność (przewlekłość) postępowania przygotowawczego przysługuje stronie skarga.

Duża nowelizacja kodeksów karnych weszła w życie 8 czerwca 2010 r. Poniżej prezentujemy wszystkie zmiany przepisów kodeksu postępowania karnego.

Oskarżony w toku postępowania przed sądem ma w zasadzie takie same prawa i obowiązki jak podejrzany w postępowaniu przygotowawczym.

Postępowanie karne, Postępowanie przygotowawcze

Protokół [w postępowaniu karnym]

Zakazy dowodowe [w postępowaniu karnym]

Oskarżyciel prywatny

Oskarżyciel posiłkowy

Oskarżony

Obrona obligatoryjna

Zażalenie na postanowienie sądu [w postępowaniu karnym]

List gończy

Żandarmeria wojskowa

Jakie prawa przysługują świadkowi?

Sprawniejsze procedury w prawie karnym wykonawczym?

Kiedy można zastosować wariograf?

Ministerstwo Sprawiedliwości chce zmian w kodeksie postępowania karnego

Przewlekłośc postępowania

Czy można uczestniczyć w czynnościach śledztwa?

Aresztowany ma prawo do informacji

Znaczenie aktu oskarżenia

Formalne wymogi aktu oskarżenia

Organy prowadzące postępowanie przygotowawcze

Zaznajomienie z materiałami postępowania przygotowawczego

Kto ma dostęp do akt w postępowaniu przygotowawczym?

Jak długo trwa postępowanie przygotowawcze?

Zmiany w kodeksie postępowania karnego

Prawa i obowiązki oskarżonego