Jak długo trwa postępowanie przygotowawcze?

Przepisy kodeksu postępowania karnego zawierają wyraźne i precyzyjne określenie czasu trwania postępowania przygotowawczego - dochodzenie powinno być ukończone w ciągu 2 miesięcy (art. 325i § 1 Kodeksu postępowania karnego) zaś śledztwo w ciągu 3 miesięcy (art. 310 § 1 KPK). Należy jednak wskazać, iż wskazane terminy mogą być przedłużane. Należy wskazać, iż w odniesieniu do dochodzenia Prokurator ma uprawnienie do przedłużenia czasu jego trwania na okres do 3 miesięcy, a w wypadkach szczególnie uzasadnionych - na dalszy czas oznaczony.

W odniesieniu do czasu trwania śledztwa należy wskazać, iż przepisy Kodeksu postępowania karnego stanowią, iż w uzasadnionych wypadkach okres śledztwa może być przedłużony na dalszy czas oznaczony przez prokuratora nadzorującego śledztwo lub prokuratora bezpośrednio przełożonego wobec prokuratora, który prowadzi śledztwo. Czas takiego przedłużenia okresu trwania śledztwa powinien być jednak nie dłuższy niż rok. Ustawa stanowi jednak, że w szczególnie uzasadniony wypadkach właściwy prokurator bezpośrednio przełożony wobec prokuratora nadzorującego lub prowadzącego śledztwo może przedłużyć jego okres na dalszy czas oznaczony.

Należy wskazać, iż przytoczone terminy są jedynie terminami instrukcyjnymi. Oznacza to, iż ich przekroczenie nie powoduje żadnych negatywnych procesowo konsekwencji. Wywołuje to niekiedy negatywne emocje u stron postępowania. Warto w tym miejscu podkreślić, iż strona posiada 2 środki mogące służyć przyśpieszenia prowadzonego postępowania. Pierwszym z nich jest skierowane pisma do organu nadzorującego postępowanie (przeważnie prokuratora przełożonego na prokuratorem prowadzącym postępowanie) z wnioskiem o nadzór nad sprawą i zalecenie przyśpieszenia działań organu prokuratury.

Drugą z wskazanych możliwości jest złożenie skargi na przewlekłość postępowania przygotowawczego, którą kieruje się do prokuratora prowadzącego lub nadzorującego dane postępowanie i która do rozpoznania przekazywana jest do sądu rejonowego (który byłby właściwy do prowadzenia danej sprawy). Efektem uwzględnienia takiej skargi może być nie tylko wydanie przez sąd wskazań i zaleceń prokuraturze co do jej działań, ale również zasądzenie sumy pieniężne (takiej swoistej rekompensaty) w wysokości od 2 do 20 tysięcy złotych dla strony skarżącej. Proces złożenia wskazanej skargi wymaga odrębnego omówienia, warto jednak wskazać, iż procedura rozpoznawania takiej skargi również może potrwać, co oznacza że strona ją składająca musi liczyć się z tym, iż trwające postępowanie może się jeszcze znacznie wydłużyć. 

Zobacz również serwis: Kodeks karny

Podstawą prawną opisanej powyżej skargi na przewlekłość postępowania jest ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Wskazać należy również, iż możliwość złożenia skargi na przewlekłość postępowania przygotowawczego występuje dopiero od dnia 1 maja 2009 r. (wcześniej było to możliwe tylko w stosunku do postępowania sądowego) albowiem we wskazanej dacie weszła w życie nowelizacja omawianej ustawy - ustawa z dnia 20 lutego 2009 r. o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

Zobacz również serwis: Sprawy karne