REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

Sprawy publiczne, Encyklopedia prawa

Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail

Hipoteka

Hipoteka ma na celu zabezpieczenie określonej wierzytelności, na mocy której wierzyciel ma prawo dochodzić zaspokojenia z obciążonej nią nieruchomości. Hipoteka nie jest samoistna, zawsze jest połączona z wierzytelnością. Hipoteka jest wyrażana wyłącznie w pieniądzu, gdyż może zabezpieczać jedynie wierzytelności pieniężne.

Interwencja główna i poboczna

Istotą interwencji głównej i ubocznej w procesie jest możliwość przystąpienia do postępowania osób, które mają interes prawny w konkretnym dla nich rozstrzygnięciu sprawy.

Intercyza - co to jest i jakie kwestie może regulować?

Intercyza to umowa zawierana między małżonkami lub przyszłymi małżonkami, regulująca kwestie majątkowe i finansowe w przypadku rozpadu związku małżeńskiego. Intercyza może określać m.in. jakie mienie będzie osobistym własnością każdego z małżonków, jakie będą składki na utrzymanie wspólnego gospodarstwa domowego, jakie prawa będą przysługiwać małżonkom w przypadku rozwodu, separacji lub śmierci jednego z małżonków. W Polsce intercyza jest uregulowana przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Inicjatywa ustawodawcza

Inicjatywa ustawodawcza polega na uprawnieniu do przygotowania i przedłożenia projektu aktu normatywnego.

REKLAMA

Inflacja

Inflacja jest zjawiskiem w gospodarce, polegającym na utracie mocy nabywczej przez pieniądz, co powoduje wzrost ogólnego poziomu cen.

Immunitet

Immunitet jest instytucją prawną, polegającą na wyłączeniu określonej osoby od stosowania wobec niej wybranych przepisów prawnych. Osoba posiadająca immunitet nie musi przestrzegać przepisów, do przestrzegania których zobowiązane są pozostałe osoby.

Czynsz

Czynsz jest świadczeniem majątkowym, które powtarza się okresowo. Jest pobierany przez właściciela lub zarządzającego nieruchomością lub gruntem. Czynsz jest wynagrodzeniem za używanie rzeczy.

Czynny żal

Czynny żal pozwala na złagodzenie kary a często może doprowadzić do całkowitego uniknięcia przez przestępcę odpowiedzialności karnej. 

REKLAMA

Czyn zabroniony

Zgodnie z Kodeksem karnym odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Część składowa rzeczy

Definicja części składowej rzeczy zawarta jest w Kodeksie Cywilnym. Części składowe rzeczy stanowią jedną całość, oznacza to, że utraciły swój samodzielny byt.

Czek

Czek jest papierem wartościowym, wydanym przez wystawcę, który upoważnia bank do wypłaty określonej kwoty okazicielowi lub wskazanej osobie.

Czas pracy

Czas pracy jest uregulowany w Kodeksie pracy. Czasem pracy nazywamy czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.

Czas popełnienia przestępstwa

Według Kodeksu karnego czasem popełnienia przestępstwa jest czas, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był zobowiązany.

Cena

Cena wyrażana jest przede wszystkim w pieniądzu i jest to ilość pewnego dobra, za które sprzedający postanawia przenieść prawa własności jakiegoś przedmiotu na drugą osobę. Według teorii ekonomicznych cena musi równać się wartości wycenianego dobra.

Budżet państwa

Budżet państwa jest planem finansowym państwa obejmującym zestawienie wydatków i dochodów państwa. Jest on przyjmowany w postaci ustawy przez parlament.

Budowla

Definicja budowli zawarta jest w ustawie prawo budowlane. Na definicję obiektu budowlanego składa się kilka definicji bardziej szczegółowych.

Bigamia

Bigamia jest to pozostawanie w związku małżeńskim w więcej niż jedną osobą. W polskim prawie jest ona zabroniona na podstawie Kodeksu Karnego, jest typem czynu zabronionego.

Bezpodstawne wzbogacenie

Bezpodstawne wzbogacenie polega na uzyskaniu korzyści majątkowej, kosztem innej osoby bez podstawy prawnej i jest podstawą roszczenia majątkowego.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Każdy pracodawca musi zapewnić swoim pracownikom bezpieczne miejsce pracy, pozostające w higienicznych warunkach.

Błąd – wada oświadczenia woli

Błąd to jedna z wad oświadczenia woli. Jest to szczególny stan faktyczny, który uzasadnia pozbawienie oświadczenia woli skuteczności prawnej. Wszystkie szczególne stany faktyczne muszą być wskazane przez ustawodawcę.

Bankowy tytuł egzekucyjny

Bankowy tytuł egzekucyjny jest to oświadczenie banku o istnieniu wymagalnej wierzytelności wobec osoby, która dokonał na rzecz banku zabezpieczenia wierzytelności lub dokonała z bankiem czynności bankowej

Azyl

Azyl polega na opiece nad cudzoziemcem, którą udziela mu państwo, do którego należy terytorium, na którym znalazł się dany obcokrajowiec.

Aukcja

W drodze aukcji może zostać zawarta umowa sprzedaży. Aukcja jest formą przetargu.

Arbitraż

Arbitraż jest jedną z metod rozwiązywania sporów prawnych, występuje zarówno przy kwestiach krajowych, jak również przy rozwiązywaniu sporów o randze międzynarodowej.

Apelacja

Apelacja jest środkiem odwoławczym, jaki przysługuje stronom postępowania od wyroku sądu pierwszej instancji. Sądem drugiej instancji, który rozpoznaje apelację jest sąd okręgowy – od wyroku sądu rejonowego oraz sąd apelacyjny – od wyroku sądu okręgowego jako pierwszej instancji.

Anatocyzm – kapitalizacja odsetek

Anatocyzm inaczej procent składany, kapitalizacja odsetek, jest to naliczanie odsetek od zaległych odsetek.

Amortyzacja

Przez amortyzację należy rozumieć utratę wartości majątku trwałego, poprzez jego zużywanie oraz starzenie się, będącego wynikiem rozwoju technicznego. Jest to wartość zawierana w kosztach poszczególnych okresów obrachunkowych.

Amnestia

Amnestia charakteryzuje się całkowitym umorzeniem lub złagodzeniem już wymierzonej kary, która została orzeczona prawomocnym wyrokiem sądu.

Alimenty

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Aktywa

Aktywa to zasoby majątkowe, kontrolowane przez jednostkę. Aktywa dzielimy na aktywa trwałe oraz na aktywa obrotowe.

Akt zgonu

Jeden z aktów stanu cywilnego. Przepisy prawa określają kto i kiedy może zgłosić zgon. Akt zgonu sporządzany jest na podstawie karty zgonu.

Akt urodzenia

Akt urodzenia sporządza się na podstawie pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka wystawionego przez lekarza, położną lub zakład opieki zdrowotnej.

Akt oskarżenia

Akt oskarżenia wnosi do sądu prokurator po zamknięciu śledztwa lub dochodzenia. Dokładnie określa w nim rodzaj zarzucanego oskarżonemu czynu oraz przytacza fakty i dowody na jego uzasadnienie. Po spełnieniu odpowiednich warunków akt oskarżenia może wnieść do sądu również pokrzywdzony.

Akt małżeństwa

Akt małżeństwa jest jednym z aktów stanu cywilnego. Stanowi dowód zawarcia małżeństwa.

Akredytywa dokumentowa

Jest to forma płatności, używana w obrocie zagranicznym oraz stosunkowo rzadko w obrocie krajowym. Jest wystawiana przez bank na wniosek i pod instrukcjami zleceniodawcy.

Akordowe wynagrodzenie

Wynagrodzenie akordowej jest uzależnione od wydajności pracy pracownika, od uzyskanego przez niego wyniku pracy oraz ustalonej ceny akordowej.

Akcyza

Akcyza jest podatkiem stanowiącym, obok podatku dochodowego, główne źródło dochodu budżetu państwa. Jest ona nakładana na wybrane produkty konsumpcyjne.

Akcja

Akcja jest papierem wartościowym, a jej posiadaczowi przysługują zarówno prawa majątkowe i niemajątkowe z niej wynikające.

Agencyjna umowa

Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.

Agencje rządowe

Agencje są podmiotami realizującymi zadania administracyjnego prawa gospodarczego. Są formą pośredniej administracji gospodarczej.

Adwokat

Termin adwokat wywodzi się od łacińskiego słowa advocare, które oznacza „wzywać na pomoc”. Wykonywanie zawodu adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej.

Adopcja

Adopcja w terminologii prawniczej określana jest jako przysposobienie. W jej wyniku pomiędzy osobą dorosłą a małoletnim powstają więzy takie jak w rodzinie między rodzicem a dzieckiem.

Administracja zespolona

Administracja zespolona jest składnikiem rządowej administracji terenowej. W jej skład wchodzą wszystkie organy administracji państwowej, które w sposób bezpośredni podlegają wojewodzie.

Administracja niezespolona

Administracja niezespolona jest częścią terenowej administracji rządowej. Wcześniej często określana jako administracja specjalna.

Adhezyjne umowy

Umowy adhezyjne pojawiły się w związku z masową produkcją i wymianą towarów oraz usług, jest to przeciwieństwo umów indywidualnych.

Zbycie spadku

Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.

Zasiłek pogrzebowy

Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci ubezpieczonego, osoby pobierającej emeryturę lub rentę, osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania oraz za członka rodziny osoby wcześniej wymienionej.

Zasiłek opiekuńczy

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad swoim bliskim.

Zasiłek macierzyński

Zasiłek macierzyński przysługuje każdej ubezpieczonej o ile w okresie ubezpieczenia spełniła wymagane warunki.

Zasiłek chorobowy

Zasiłek chorobowy to świadczenie przysługujące ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

REKLAMA