Powiatowe Urzędy Pracy wciąż nie są dostosowane i przygotowane do wspierania osób z niepełnosprawnościami

• Wykluczenie zawodowe osób niepełnoprawnych przez nieprzystosowanie urzędów pracy
• Dlaczego Powiatowe Urzędy Pracy nie są w stanie pomóc osobom z niepełnosprawnościami
• Także personel PUP nie ma wsparcia w zdobywaniu kompetencji do pracy z osobami z niepełnosprawnościami
• Co trzeba zrobić, by urzędy pracy potrafiły wspierać osoby z niepełnosprawnościami

Nieliczne urzędy pracy są w stanie wspomóc osoby niepełnosprawne w poszukiwaniu pracy i aktywizacji zawodowej
Zaledwie 16% badanych urzędów zapewnia usługi w pełni dostosowane do potrzeb tej grupy społecznej.
Nowe badanie Fundacji Aktywizacja wskazuje na liczne bariery w dostępności usług publicznych służb zatrudnienia.

Przeprowadzone przez Fundację Aktywizacja badanie miało na celu ocenę dostępności usług Powiatowych Urzędów Pracy (PUP) dla osób z niepełnosprawnościami. Badanie pozwoliło na identyfikację kluczowych barier i wyzwań stojących przed publicznymi służbami zatrudnienia w kontekście wsparcia tej grupy osób.

Wykluczenie zawodowe osób niepełnoprawnych przez nieprzystosowanie urzędów pracy

Zgodnie z raportem, tylko niewielka część Powiatowych Urzędów Pracy wykazuje gotowość do zapewnienia kompleksowej obsługi osób z niepełnosprawnościami. Brak odpowiedniego wsparcia dla tak dużej grupy społecznej warunkuje konieczność głębszej refleksji nad obecnym systemem ich wsparcia.
W konsekwencji mamy do czynienia z niezwykle wysokim poziomem wykluczenia zawodowego w tej grupie.

Osoby z niepełnosprawnościami stanowią wciąż liczną grupę osób zarejestrowanych, jako bezrobotne, a duża ich część to osoby które pracy poszukują od wielu lat.
Zaledwie 4% uczestników programów aktywizacji zawodowej realizowanych przez PUP to osoby z niepełnosprawnościami.

Taki nierówny dostęp do pomocy jest szczególnie niepokojący, zwłaszcza, że sam raport ujawnia, że osoby z niepełnosprawnościami często mają trudności z dotarciem do odpowiednich informacji, wsparciem i doradztwem zawodowym, które powinny im umożliwić powrót do aktywności zawodowej.
Nieliczne urzędy podejmują też działania ukierunkowane na przygotowanie kierunkowych programów wsparcia dopasowanego do ich potrzeb.

Dlaczego Powiatowe Urzędy Pracy nie są w stanie pomóc osobom z niepełnosprawnościami

Bariery, z którymi spotykają się osoby z niepełnosprawnościami, obejmują także braki w infrastrukturze – np. brak podjazdów dla wózków, niedostateczne oznakowanie, czy niedostosowane miejsca parkingowe.
Wiele urzędów nie dysponuje również odpowiednimi urządzeniami wspierającymi, jak pętle indukcyjne czy systemy FM. Ponadto choć w niektórych urzędach dostępne są takie urządzenia, ich liczba jest niewystarczająca, by zapewnić równe warunki dla wszystkich osób potrzebujących tego typu pomocy.

Co więcej, tylko 3% urzędów posiada urządzenia wspierające osoby słabosłyszące, co pokazuje, jak niewiele zostało jeszcze zrobione w zakresie dostosowania usług do potrzeb osób z dysfunkcją słuchu.

Także personel PUP nie ma wsparcia w zdobywaniu kompetencji do pracy z osobami z niepełnosprawnościami

Raport wskazuje także na brak szczególnych działań mających na celu wspieranie pracowników i pracowniczek urzędów w ich codziennej pracy z osobami z niepełnosprawnościami.
Niezrozumienie specyficznych potrzeb tej grupy, a także brak odpowiednich szkoleń, może prowadzić do nieświadomego utrwalania stereotypów i skutkować niedostosowaną ofertą usług.
W konsekwencji, osoby z niepełnosprawnościami, które nie otrzymają odpowiedniego wsparcia, mogą zniechęcać się do ponownego kontaktu z urzędami i rezygnacji z procesu aktywizacji zawodowej.

Ekspertki prowadzące badanie zwracają również uwagę na fakt, że urzędnicy często nie dysponują wystarczającą wiedzą na temat specyficznych wymagań osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
Mimo rosnącej świadomości na temat różnorodnych potrzeb, wciąż brakuje odpowiednich programów szkoleniowych, które przygotowywałyby urzędników i urzędniczki do udzielania kompleksowego i adekwatnego do ich indywidualnych potrzeb wsparcia.
Wnioski płynące z raportu nie pozostawiają wątpliwości, że istnieje pilna potrzeba systemowych zmian w podejściu do obsługi osób z niepełnosprawnościami przez Powiatowe Urzędy Pracy.

Co trzeba zrobić, by urzędy pracy potrafiły wspierać osoby z niepełnosprawnościami

Aby zapewnić pełny dostęp do usług i wsparcia, konieczne jest zapewnienie systemowych szkoleń dla pracowników PUP, które pomogą im lepiej rozumieć potrzeby osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
Należy także podjąć działania w kierunku dostosowania infrastruktury urzędów, wdrożenia nowoczesnych narzędzi wspierających komunikację z osobami słabosłyszącymi, niesłyszącymi, niewidomymi, czy też osobami z innymi rodzajami niepełnosprawności.

Ponadto, niezbędne jest nawiązanie głębszej współpracy z organizacjami pozarządowymi, które specjalizują się w pracy z osobami z niepełnosprawnościami.
Takie organizacje mogą dostarczyć cenne wsparcie w zakresie doradztwa zawodowego, szkoleń oraz organizacji programów, które uwzględniają specyficzne potrzeby tej grupy.
Ostatecznie, celem jest poprawa sytuacji osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy, co może nastąpić jedynie poprzez dostosowanie systemu usług publicznych w taki sposób, by zapewniał im równe szanse dostępu do wsparcia, rozwoju zawodowego oraz aktywizacji zawodowej.