Tematy, VAT

Darowizny towarów i usług przekazywane w ramach pomocy poszkodowanym w powodzi będą z 0 proc. VAT - tak zapowiedział minister finansów Andrzej Domański. Przekazał, że projekt w tej sprawie trafił już do uzgodnień międzyresortowych.

Minister Finansów przygotował projekt nowelizacji ustawy od VAT, która ma wejść w życie w 2025 roku. Zmiany dotyczą m.in. stawek obniżonych i mechanizmu odwrotnego obciążenia. Nastąpi też zniesienie obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi na rzecz zastępczego raportowania danych dotyczących transakcji płatniczych przez agentów rozliczeniowych.

Obecnie małe firmy o obrocie do 200 tys. zł mogą skorzystać z tak zwanego podmiotowego zwolnienia z podatku od towarów i usług tylko wtedy gdy mają siedzibę w Polsce i w zakresie obrotu krajowego. Takie administracyjne ograniczenie nie sprzyja rozwojowi firm i poprawie ich konkurencyjności. Zmieni się też od 1 stycznia 2025 r. na korzyść.

Z zaciekawieniem sięgnąłem do publikacji wydanej przez PIE (Polski Instytut Ekonomiczny) dotyczącej „krótkiej historii” VAT w Polsce. Wśród autorów pojawiły się również zacne nazwiska osób znanych z tego, że coś wiedzą o podatkach, co powinno dodatkowo skłaniać do lektury tego niezbyt obszernego opracowania. Czytelnik będzie jednak rozczarowany lekturą, a nawet zaszokowany bałamutną treścią tego „dzieła”, które powstało za państwowe pieniądze - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Podatnicy coraz bardziej zainteresowani split paymentem, czyli mechanizmem podzielonej płatności (MPP). W pół roku zrobili blisko 49 mln tego typu transakcji. Oznacza to wzrost rok do roku blisko 5-procentowy. Takie dane podaje Ministerstwo Finansów. Z czego to wynika?

Wiele osób wynajmuje swoje mieszkania, także spółdzielcze. Powstaje w tym przypadku pytanie, czy czynsze ze spółdzielni należy wliczać do podstawy opodatkowania VAT z tytułu najmu nieruchomości. 

W dniu 18 lipca 2024 r. w Ministerstwie Finansów przy ul. Świętokrzyskiej 12 odbyło się kolejne spotkanie konsultacyjne dotyczące Krajowego Systemu e-Faktur zorganizowane przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową. Przedstawiciele MF podsumowali dotychczasowe prekonsultacje zmian w zakresie obowiązkowego KSeF. Eksperci Ministerstwa Finansów zaprezentowali też propozycje rozwiązań biznesowych tj. wymianę środowiska KSeF na docelowe, wdrożenie załączników i aktualizację struktury e-faktury,  a także planowane rozwiązania i nowe funkcjonalności KSeF.

Przedsiębiorcy wynajmujący swoje nieruchomości z reguły przenoszą faktyczne koszty mediów związanych z użytkowanymi lokalami na najemców. Przyjęcie opłat zryczałtowanych, niezależnych od faktycznego zużycia poszczególnych rodzajów mediów, stosowane jest zdecydowanie rzadziej. Pojawiają się wówczas wątpliwości, jak rozliczyć tego typu czynność. Czy koszt zużytych mediów należy uznać za część usługi najmu i opodatkować według zasad dla niej właściwych, czy też rozliczać je odrębnie, przenosząc na najemcę w formie tzw. refakturowania. Zastosowanie właściwej metody rozliczania może mieć duże znaczenie dla prawidłowego opodatkowania VAT.

W dniu 25 czerwca 2024 r. skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Projekt ten przewiduje wprowadzenie przepisów pozwalających na stosowanie kasowej metody rozliczania VAT jako metody podstawowej rozliczania tego podatku. W myśl tego projektu - co do zasady - obowiązek podatkowy będzie powstawał z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, który jest przedsiębiorcą. A w przypadku wydania towaru lub wykonania usługi na rzecz podmiotu nie będącego przedsiębiorcą – obowiązek podatkowy ma powstawać z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Jeżeli samochód był wykupiony z leasingu na cele prywatne i nie był już wykorzystywany do celów firmowych, jego sprzedaż nie podlega opodatkowaniu. Podatnik nie działa w tym przypadku jako podatnik VAT. Najnowsza interpretacja Dyrektora KIS z maja 2024 r. może sugerować, że Ministerstwo Finansów zmieniło zdanie.

Małe firmy będą miały możliwość korzystania ze zwolnienia z VAT w państwach Unii Europejskiej, niezależnie od kraju, w którym mają swoją siedzibę. Projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, opracowany przez Ministerstwo Finansów, zakłada wprowadzenie szczególnej procedury zwolnień dla małych przedsiębiorstw.

TSUE w wyroku z 21 marca 2024 r. zapadłym w sprawie C‑606/22 orzekł, że wykazanie nadpłaty podatku VAT i dochodzenie jej zwrotu dopuszczalne jest również wtedy, gdy sprzedaż z zawyżoną stawką VATu odbywała się na rzecz konsumentów na podstawie paragonów z kas rejestrujących (fiskalnych), a więc nie wyłącznie wówczas, gdy wystawiano faktury. Naczelny Sąd Administracyjny - w oczekiwaniu na powyższe orzeczenie - zawiesił kilka prowadzonych postępowań. Po wyroku TSUE postępowania te zostały podjęte na nowo i oczekują na rozstrzygnięcia.

W praktyce zdarza się nie tak rzadko, że wystawiony paragon z NIP nabywcy zawiera błędną stawkę VAT. Czy i jak można skorygować taki paragon z błędną stawką VAT?

W oficjalnym raporcie Ministerstwo Finansów twierdzi, że „luka w VAT” wróciła do poziomu sprzed ośmiu lat, czyli ma znów dwucyfrową wysokość (ok. 16%). Oznacza to, że wszystkie działania uszczelniające podjęte w 2016 roku wywołały nietrwały skutek lub po prostu były tyle samo warte, co „uszczelnienia” lat 2011-2015; przypomnę, że wtedy robiono to przez likwidację opodatkowania w postaci tzw. odwrotnego obciążenia – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Zgodnie z obecną praktyką organów podatkowych 8-procentowy VAT może być stosowany wyłącznie przy wznoszeniu budynków mieszkalnych przeznaczonych do stałego zamieszkania, zatem przedsiębiorcy budujące domki letniskowe lub rekreacyjne muszą wystawiać faktury z 23-procentowym VAT. 

W Sejmie znajduje się projekt ustawy nowelizującej ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele i święta. Znacznie zwiększy się liczba niedziel, w które handel będzie dozwolony. Ustawa rozszerzy też wynagrodzenia i inne uprawnienia pracownicze z tytułu pracy w niedzielę. Jakie byłyby skutki zwiększenia liczby handlowych niedziel w zakresie podatku VAT?

Zgodnie z ustawą o VAT, jeżeli kwota podatku naliczonego, jest w danym okresie rozliczeniowym (miesiąc lub kwartał) wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik VAT ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Przepisy art. 87 oraz art. 146k ustawy o VAT precyzują zasady i terminy tego zwrotu VAT.

Wynajem na cele mieszkaniowe jest tańszy o VAT. Ale trzeba spełnić jeszcze inne warunki. A co z najmem dla firm? Czy on też może korzystać ze zwolnienia?

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Czy unijna wersja VAT jest aż tak patologiczna, że państwa członkowskie były skazane na masową grabież środków publicznych? Zdaniem prof. Modzelewskiego nie, bo część państw UE umiejętnie implementowała dyrektywę VAT. Ale – zdaniem Profesora – nam się to nie udało.

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą będzie wykorzystywał część domu, w którym mieszka, do prowadzenia biura. W całym domu o powierzchni 140 m2 jest wymieniana podłoga. Usługodawca chce wystawić fakturę z 8% VAT na osobę fizyczną. Natomiast podatnik, wykorzystujący część domu do prowadzenia działalności, chciałby rozliczyć koszty montażu oraz zakupu tej podłogi w kosztach firmy. Czy w związku z tym usługodawca może wystawić fakturę na podatnika VAT według stawki VAT 8%? Czy też ma obowiązek zastosować podstawową stawkę VAT 23%?

Nastąpił powrót luki VAT do poziomu dwucyfrowego. Minister finansów Andrzej Domański przekazał, że szacunki MF o luce VAT w 2023 r. mówią o 15,8 proc., wobec 7,3 proc. z roku 2022. "Potrzebujemy nowych narzędzi do tego, aby system uszczelniać" - powiedział minister.

Blokada firmowego rachunku i wykreślenie z rejestru VAT. Sąd administracyjny w Warszawie w dniu 6 lutego 2024 r. (sygn. akt III SA/Wa 1790/23) orzekł, że sam fakt wystąpienia przez organ skarbowy z żądaniem blokady rachunku nie upoważnia innego organu do automatycznego wykreślania przedsiębiorcy z rejestru VAT. Dlatego przed pozbawieniem go statusu czynnego podatnika VAT organ powinien z należytą starannością wykazać istnienie ku temu przesłanek.

Trzech na czterech Polaków zgodnych jest co do jednego: system podatkowy w Polsce jest niezrozumiały, skomplikowany i – być może właśnie dlatego – niesprawiedliwy. Z podatków VAT i PIT są identyfikowane choć w rzeczywistości mało kto wie na czym one polegają.