Jak złożyć wniosek o babciowe? ZUS wyjaśnia, że jest tylko jedna droga

• Wnioski o przyznanie babciowego od 1 października 2024 roku można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną
• Babciowe, czyli świadczenie "aktywni rodzice w pracy", wyniesie 1500 zł miesięcznie przez dwa lata
• Świadczenie „aktywnie w żłobku” o wartości 1500 zł lub 1900 zł miesięcznie
• Świadczenia „aktywnie w domu” przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie

Babciowe ma ruszyć zgodnie z planem. A zatem od 1 października 2024 roku będzie można składać wnioski do programu Aktywny Rodzic, który zakłada trzy świadczenia dla rodziców dzieci od 12. do 35. miesiąca życia. Na to samo dziecko co miesiąc będzie przysługiwało tylko jedno ze świadczeń. Za obsługę tego zadania odpowiedzialny jest ZUS.

Wnioski o przyznanie babciowego od 1 października 2024 roku można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną

Wnioski o przyznanie pieniędzy z babciowego będzie można składać tylko elektronicznie, począwszy od 1 października 2024 r. Pierwsze wypłaty środków planowane są na przełomie listopada i grudnia. ZUS podkreślił, że jest gotowy do realizacji programu.

"Od 1 października ZUS będzie przyjmował wnioski dotyczące wszystkich trzech świadczeń, weryfikował warunki ustawowe i wypłacał pieniądze. Podobnie jak w przypadku innych programów ograniczamy formalności do minimum. Rodzic będzie mógł złożyć wniosek o przyznanie świadczenia wyłącznie przez internet" - podkreślił ZUS. Do dyspozycji rodziców będą funkcjonujące już w innych programach dla rodzin cztery kanały wnioskowania przez internet: platforma PUE ZUS (eZUS), aplikacja mobilna mZUS, bankowość elektroniczna, portal Emp@tia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Na program Aktywnego Rodzic składają się trzy świadczenia: "aktywni rodzice w pracy", "aktywnie w żłobku" i "aktywnie w domu". Jedno z nich będzie zależało od aktywności zawodowej rodziców. Rodzice będą mogli zdecydować, na co przeznaczą otrzymane pieniądze:

• pierwsze świadczenie (tzw. babciowe), czyli świadczenie "aktywni rodzice w pracy", wyniesie 1500 zł miesięcznie przez dwa lata – od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia dziecka. Większe wsparcie otrzymają rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami – 1900 zł miesięcznie. Rodzice będą mogli zdecydować, na co przeznaczą otrzymane pieniądze;
• drugie świadczenie – "aktywnie w żłobku" – ma zastąpić obecne dofinansowanie w wysokości do 400 zł do opłaty za pobyt w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech. Świadczenie będzie kierowane do rodziców dzieci, które korzystają ze żłobka, klubu dziecięcego albo dziennego opiekuna. Wsparcie wyniesie do 1500 zł miesięcznie na dziecko lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko z niepełnosprawnością;
• trzecie świadczenie – "aktywnie w domu" – będzie przysługiwało na takich samych zasadach, jak obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy. Nowością będzie możliwość uzyskania pieniędzy na każde – w tym na pierwsze i jedyne dziecko – w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia. Świadczenie wyniesie 500 zł miesięcznie przez dwa lata. W tym przypadku rodzice muszą dokonać wyboru, czy zachowują tzw. prawa nabyte do rodzinnego kapitału opiekuńczego, który jest wypłacany od drugiego dziecka, czy chcą skorzystać ze świadczenia "aktywnie w domu".

Babciowe, czyli świadczenie "aktywni rodzice w pracy", wyniesie 1500 zł miesięcznie przez dwa lata

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje obywatelom polskim, a także cudzoziemcom, zgodnie z określonymi przez ustawodawcę przepisami, zawartymi w art. 7 ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”. Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje na nieobjęte opieką w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu albo sprawowaną przez dziennego opiekuna dziecko aktywnym zawodowo:

1. matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, z uwzględnieniem art. 10 ust. 3 [tj. W przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia „aktywni rodzice w pracy” ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego świadczenia.], albo
2. opiekunowi faktycznemu dziecka, albo
3. osobie pełniącej funkcję rodziny zastępczej albo osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 177).

Na dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej albo w rodzinnym domu dziecka świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje wyłącznie odpowiednio aktywnej zawodowo osobie pełniącej funkcję rodziny zastępczej albo aktywnej zawodowo osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka.
W przypadku osoby ubiegającej się lub otrzymującej „aktywni rodzice w pracy”, która wspólnie z małżonkiem lub wspólnie z rodzicem dziecka wychowuje dziecko, albo zgodnie z oświadczeniem wspólnie z inną osobą zamieszkuje i wychowuje dziecko, świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje jeżeli zarówno osoba ubiegająca się lub otrzymująca świadczenie „aktywni rodzice w pracy” jak i osoba wspólnie z nią wychowująca dziecko, z tytułu aktywności zawodowej podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od podstawy, której łączna wysokość wynosi nie mniej niż 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę, przy czym podstawa, od której opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdego z nich nie może być niższa niż:

1. 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia „aktywni rodzice w pracy”;
2. 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” – w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, o których mowa w ust. 4 lub w art. 18a i 18c ustawy z dnia 13 października1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. 

W przypadku osoby ubiegającej się lub otrzymującej świadczenie „aktywni rodzice w pracy” będącej, zgodnie z oświadczeniem, osobą samodzielnie wychowującą dziecko, świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje jeżeli osoba ubiegająca się lub otrzymująca świadczenie „aktywni rodzice w pracy” z tytułu aktywności zawodowej podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu od podstawy, której wysokość wynosi nie mniej niż 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy 36. miesiąc życia - tak wynika z art. 10 ust. 1 ustawy.
Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w wysokości 1500 zł miesięcznie na dziecko, a w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – w wysokości 1900 zł miesięcznie. 

Świadczenie „aktywnie w żłobku” o wartości 1500 zł lub 1900 zł miesięcznie

Kolejne nowe świadczenie przewidziane w ramach programu to świadczenia „aktywnie w żłobku”. Przepisy dotyczące świadczenia „aktywnie w żłobku” zawiera rozdział trzeci ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”.
Zgodnie z zapisami ustawy, świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje rodzicom na dziecko, które uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego albo jest objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, nie dłużej jednak niż do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 rok życia lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – 4. rok życia.

Świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym albo sprawowaną przez dziennego opiekuna.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje w wysokości 1500 zł miesięcznie na dziecko w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, a w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – w wysokości 1900 zł miesięcznie. Wysokość świadczenia „aktywnie w żłobku” nie może być jednak wyższa niż wysokość opłaty ponoszonej przez rodziców za pobyt dzieci w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.

Świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje, jeżeli wysokość opłaty ponoszonej przez rodziców za pobyt dzieci w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna nie jest wyższa niż 120% uśrednionego kosztu pobytu dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna rozumianego jako uśrednione miesięczne wydatki ponoszone przez jednostki samorządu terytorialnego na zapewnienie jednemu dziecku opieki odpowiednio w żłobku lub klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.

Świadczenia „aktywnie w domu” przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie

Dla kogo świadczenie „aktywnie w domu”? W jakiej wysokości? Świadczenie „aktywnie w domu” przysługuje matce albo ojcu albo opiekunowi faktycznemu dziecka od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy 36. miesiąc życia.

Świadczenie „aktywnie w domu” przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. Przy czy, gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia „aktywnie w domu” ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego świadczenia.

Świadczenie „aktywnie w domu” nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej;
2) rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej;
3) na to samo dziecko, za dany miesiąc: 
a) zostało przyznane świadczenie „aktywni rodzice w pracy”, 
b) zostało przyznane świadczenie „aktywnie w żłobku”;
4) członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia „aktywnie w domu”,chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.