REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie skutki finansowe wywołują zmiany zapotrzebowania na kapitał w obrocie

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy ulega istotnym zmianom w krótkim okresie pod wpływem zmiany należności, zapasów, zobowiązań krótkoterminowych i gotówki. Dokonując wyboru poziomu kapitału obrotowego trzeba wziąć pod uwagę skutki w zakresie płynności finansowej, jak również efektywności kapitałowej.

Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy pozostaje w ścisłej zależności od wielkości utrzymywanych składników majątku obrotowego oraz wielkości zobowiązań krótkoterminowych. Wysoki poziom zapasów, należności i gotówki powoduje wzrost zapotrzebowania na kapitał obrotowy i odwrotnie. Jednocześnie jednak przy tym samym poziomie majątku obrotowego może występować zróżnicowana wielkość zapotrzebowania na kapitał obrotowy w zależności od występującej struktury źródeł finansowania majątku obrotowego. Zwiększenie udziału krótkoterminowych zobowiązań w strukturze źródeł finansowania działalności przedsiębiorstwa zmniejsza rozmiar potrzebnego kapitału obrotowego, i na odwrót.

Wielkość i charakterystyka aktywów obrotowych przedsiębiorstwa jest kształtowana przez wiele różnorodnych czynników, takich jak:
rodzaj wytwarzanych wyrobów,
długość cyklu operacyjnego,
poziom sprzedaży,
polityka w zakresie kształtowania zapasów,
polityka kredytowa wobec odbiorców.


Elementy składowe aktywów obrotowych i zobowiązań krótkoterminowych zmieniają się w ciągu bieżącego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Wpływ niektórych decyzji na wielkość zapotrzebowania na kapitał obrotowy przedstawia tabela.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jak widać w tabeli, jedne decyzje powodują zwiększenie zapotrzebowania na kapitał obrotowy, inne odwrotnie – powodują jego zmniejszenie. Są i takie decyzje, które powodują, że zmiany są równoważne po stronie aktywów i pasywów, i zapotrzebowanie na kapitał obrotowy nie ulega zmianie.


Szczególny rodzaj zmienności zapotrzebowania na kapitał obrotowy występuje w przypadku sezonowości sprzedaży, zaopatrzenia czy produkcji. W takiej sytuacji następuje okresowy wzrost zapasów materiałów, produkcji niezakończonej lub wyrobów gotowych, co powoduje wzrost zapotrzebowania na kapitały w obrocie. W innych okresach wielkość zapasów spada „uwalniając” wcześniej zaangażowane kapitały. Jeśli skala zmian w zapotrzebowaniu na kapitały jest znacząca, powoduje to istotne problemy w gospodarowaniu finansami przedsiębiorstwa i utrzymaniu płynności finansowej. Czynnikiem wpływającym na wzrost zapotrzebowania na kapitał obrotowy jest także inflacja. Wzrost cen czynników wytwórczych, ale także cen wyrobów gotowych powoduje, że przy tej samej wielkości produkcji i sprzedaży, powstaje różnica w wielkości zapotrzebowania na kapitał obrotowy na początek i na koniec roku. Ta różnica jest tym większa, im wyższa jest skala inflacji.

Podobne zjawisko wzrostu zapotrzebowania na kapitał obrotowy ma miejsce w przypadku dynamicznego rozwoju produkcji i sprzedaży. Wzrost produkcji powoduje większe zaangażowanie zapasów materiałów, produkcji niezakończonej, zapasów wyrobów gotowych. Wzrost skali sprzedaży zwiększa także wielkość należności.
W obu przypadkach, tj. inflacji i wzrostu produkcji, minimalny poziom zapotrzebowania na kapitał obrotowy występuje na początku roku, a maksymalny poziom zapotrzebowania – na koniec roku.

Zmienność składników majątku obrotowego i zobowiązań krótkoterminowych na skutek podejmowania bieżących decyzji gospodarczych i finansowych powoduje, że w krótkim okresie (do 1 roku) występują stale wahania w wielkości potrzeb w zakresie kapitału obrotowego. Można wtedy mówić o zapotrzebowaniu na kapitał obrotowy (ZKO) na poziomie: minimalnym, maksymalnym, przeciętnym.


Jeśli kapitał obrotowy zostanie zaangażowany na poziomie wyznaczonym przez jego maksymalne zapotrzebowanie, to tylko w tych okresach będzie występowała zgodność wielkości kapitału obrotowego i zapotrzebowania na niego. W pozostałych okresach wystąpi nadmiar kapitału obrotowego. Będzie się to objawiało występowaniem nadwyżek najbardziej płynnych aktywów – środków pieniężnych.

Odmienna sytuacja wystąpi, gdy kapitał obrotowy zostanie zaangażowany na poziomie wyznaczonym przez jego minimalne zapotrzebowanie. W tym przypadku zgodność wielkości kapitału obrotowego z zapotrzebowaniem na niego wystąpi tylko w tych okresach, w których wielkość potrzeb w zakresie kapitału obrotowego osiąga minimalny poziom. W pozostałych okresach wystąpi niedobór kapitału obrotowego.

Zaangażowanie kapitału obrotowego na poziomie wyznaczonym przez przeciętne zapotrzebowanie oznacza występowanie okresowych nadwyżek i okresowych niedoborów kapitału obrotowego.

Najkorzystniejszą wielkość kapitału obrotowego można wyznaczyć przez osiągnięcie dwóch zasadniczych efektów:
zachowanie płynności finansowej,
uzyskanie maksymalnego zwrotu kapitału własnego ROE (zysk / kapitał własny).


W przypadku występowania kapitału obrotowego na poziomie maksymalnego zapotrzebowania efekt zachowania płynności finansowej jest osiągnięty w całym okresie. Często natomiast występuje zjawisko nadpłynności o zróżnicowanym nasileniu. Lokaty krótkoterminowe pozwalają osiągać dodatkowe dochody zwiększające zyski przedsiębiorstwa. Niekorzystnym z punktu widzenia zwrotu kapitału własnego jest jednak większe zaangażowanie kapitału stałego. Jeśli dodatkowym kapitałem stałym pokrywającym majątek obrotowy jest kapitał własny, następuje pogorszenie relacji zysku do kapitału własnego. Jeśli dodatkowym kapitałem stałym jest obcy kapitał długoterminowy, występują dodatkowe koszty finansowe zmniejszające zyski przedsiębiorstwa i w efekcie końcowym także pogarszające zwrot kapitału własnego.

W przypadku występowania kapitału obrotowego na poziomie minimalnego zapotrzebowania efekt płynności finansowej jest osiągnięty tylko w tych okresach, w których ma miejsce zrównanie się kapitału obrotowego z zapotrzebowaniem. Uzyskanie tego efektu w pozostałych okresach wymaga dodatkowego zadłużenia krótkoterminowego, od którego trzeba będzie ponieść koszty finansowe. Zwrot kapitału własnego jest niższy wskutek zmniejszenia zysków. W porównaniu z poprzednią sytuacją nie wystąpią dodatkowe dochody z lokat krótkoterminowych.

Przypadek występowania kapitału obrotowego na poziomie przeciętnego zapotrzebowania łączy cechy obu rozpatrywanych sytuacji. Występują przejściowo okresy lokowania nadwyżek gotówkowych i okresy zaciągania kredytów krótkoterminowych.

Skutki utrzymywania kapitału obrotowego na poziomie maksymalnego, minimalnego i przeciętnego zapotrzebowania przedstawia przykład.


Przykład
Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy w poszczególnych kwartałach roku przedstawia się następująco:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Dodatkowe informacje:
n przewidywany roczny zysk operacyjny 1000 zł,
n stawka podatku dochodowego 20% od zysku brutto,
n kapitał własny na początek roku 5500 zł,
n stopa oprocentowania kredytów: długoterminowych – 15%, krótkoterminowych – 10% w stosunku rocznym,
n stopa oprocentowania lokat krótkoterminowych – 5% w stosunku rocznym.
Wariant I KO = maksymalny poziom ZKO
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wskaźniki bieżącej płynności (WBP) w poszczególnych kwartałach roku:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wskaźniki zwrotu kapitału własnego (ROE) w przewidywanym roku:
– przy założeniu pokrycia dodatkowego kapitału stałego kapitałem własnym:
dochody z lokat krótkoterminowych = = 593 × 0,05 / 4 + 295 × 0,05 / 4 + 271 × 0,05 / 4 = 14,5
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W analizowanym wariancie uzyskano wysoką płynność finansową w każdym z badanych kwartałów, z tendencją do powolnego obniżania się w miarę upływu czasu.
Wariant II KO = minimalny poziom ZKO
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wskaźniki bieżącej płynności (WBP) w poszczególnych kwartałach roku:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wskaźnik zwrotu kapitału własnego (ROE):
odsetki od zadłużenia krótkoterminowego = = 298 × 0,1 / 4 + 322 × 0,1 / 4 + 593 × 0,1 / 4 = 30,3
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W porównaniu z wariantem I osiągnięto wyraźnie niższe wskaźniki bieżącej płynności, także z tendencją do spadku z upływem czasu. Korzystnym efektem jest wyższy zwrot kapitału własnego w porównaniu z wariantem I.


W analizowanym przykładzie korzystniejszym z punktu widzenia efektywności kapitałowej jest wariant II, w którym zaangażowano kapitał obrotowy na minimalnym poziomie. Występujący w ciągu roku niedobór źródeł finansowania został pokryty kredytem krótkoterminowym. Powiększone zobowiązania krótkoterminowe pogorszyły wskaźniki bieżącej płynności. Ich poziom jednak zawiera się w powszechnie przyjmowanych standardach (1,5–2,0). Oznacza to zachowanie płynności finansowej, jakkolwiek na nieco gorszym poziomie.

Aleksander Kusak
konsultant w zakresie finansów, wykładowca na Wydziale Zarządzania UW
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rusza prawdziwe trzęsienie ziemi na rynku pracy. Takich zmian jeszcze nie było. Wszystko zacznie się już w czerwcu

Prawdziwą rewolucję przyniesie z początkiem czerwca zmiana przepisów na rynku pracy. Nowe regulacje obejmą między innymi emerytów, bezrobotnych i cudzoziemców. Na jaki przewrót muszą się szykować?

Na kogo głosować 2025? Test na prezydenta [Druga tura]

Na kogo głosować w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 roku? Rafał Trzaskowski czy Karol Nawrocki? Oto porównanie kandydatów na prezydenta Polski. Zrób test i sprawdź, na którego kandydata głosować w niedzielę 1 czerwca 2025 r.

Emeryt: Niech ZUS wybierze. I potrąca składki z emerytury albo z pracy, którą świadczę [dualizm emerytur mundurowych i cywilnych]

Infor.pl udostępnił miejsce dla publikacji listów od czytelników. Napisało do nas dużo emerytów mundurowych, którzy wciąż pracują jako pracownicy cywilni. ZUS obciąża ich cywilne dochody składkami emerytalnym i zdrowotnym (tak jak każdego innego pracownika). Składki te w praktyce przepadają dla mundurowych, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. Wynika to z zasady, że taki mundurowy może mieć emeryturę mundurową albo cywilną (ta druga z reguły jest niższa). Nie może mieć tych dwóch emerytur jednocześnie. Mundurowi mają własne pomysły jak rozwiązać ten problem. Przykładem jest poniższy list z tezą, żeby nie obciążać składkami cywilnymi wynagrodzeń mundurowych, Którym zus nie może wypłacić drugiej emerytury.

Co może Prezydent RP? Kompetencje głowy państwa

Wybory to dobry moment, by przyjrzeć się uprawnieniom Prezydenta Rzeczypospolite Polskiej. Jakie są najważniejsze zadania Prezydenta? Ile trwa kadencja głowy państwa?

REKLAMA

Na jaki okres dostanę orzeczenie o niepełnosprawności? [ZMIANY 2025]

Od czego zależy okres ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności? Na jaki czas orzeka się o niepełnosprawności dziecka? Kogo dotyczą najnowsze zmiany? Odpowiadamy na kluczowe pytania.

Niepełnosprawna na I grupie. Dla ZUS widzi i czyta. Ozdrowiała i ma obecnie 2 grupę i może iść do pracy. Rodzina i MOPS wciąż pomagają

Infor.pl udostępnia miejsce na portalu czytelnikom. Dziś list o pokrzywdzeniu przez ZUS obniżeniem grupy inwalidzkiej. Nie znamy wersji ZUS-u ani dokumentów medycznych z akt tej sprawy. Pomimo to list publikujemy, aby pokazać, że chyba w historii opisanej przez Czytelniczkę nie zadziałał mechanizm wyjaśniania (przez ZUS albo działających w jego imieniu lekarzy) przyczyn obniżenia wysokości grupy inwalidzkiej. Gdyby lepiej wyjaśniono osobom niepełnosprawnym wychodzącym z komisji ZUS o przyczynach niekorzystnej dla nich decyzji, to być może w przestrzeni publicznej mniej byłoby sarkastycznych zwrotów typu "cudowne uzdrowienie przez ZUS".

Oprocentowanie lokat i kont oszczędnościowych - koniec maja 2025 r. Banki tną procenty ale nadal można dostać nawet 7-8%

Pod koniec maja 2025 r. niełatwo jest znaleźć bank, który w ciągu ostatnich tygodni nie dokonałby cięcia oprocentowania depozytów. Jest już jasne, że drugi miesiąc z rzędu pogorszeniu ulegnie też oferta detalicznych obligacji skarbowych. Jest to efekt uboczny długo wyczekiwanych cięć stóp procentowych, które w maju uchwaliła Rada Polityki Pieniężnej.

Energia ze słońca w najkorzystniejszym wariancie. Oto jak falownik hybrydowy zmienia działanie instalacji fotowoltaicznej i pomaga oszczędzać pieniądze

Nowoczesne, hybrydowe falowniki mogą całkowicie zmienić sposób, w jaki korzystamy z energii. Zamiast oddawać nadwyżki do sieci, możemy je przeznaczyć na własne potrzeby – na przykład podgrzewanie wody czy zasilanie innych urządzeń w domu. A gdy sieć zawiedzie? Falownik zadba o to, by prąd płynął dalej, zasilając obwody gwarantowane – nawet gdy sąsiedzi siedzą po ciemku. Energia jest tuż obok, wystarczy tylko wiedzieć, jak ją właściwie wykorzystać. To elastyczność, która zmienia zasady zarządzania energią – teraz to my decydujemy, jak i kiedy jej używać.

REKLAMA

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

REKLAMA