Nowe zasady rozliczania ryczałtu

Od nowego roku zmienią się zasady rozliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Główną zmianą, która to spowoduje, jest zmniejszenie o 100 tys. euro limitu obrotów przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, po przekroczeniu którego traci się prawo do rozliczeń w tej formie.

Od 1 stycznia 2008 r. nowy limit będzie wynosił 150 tys. euro zamiast 250 tys. euro. Mimo że zmiana wejdzie w życie za miesiąc, to nowy limit ma już zastosowanie do obrotów 2007 roku podatników opłacających ryczałt. Jeśli przekroczą one równowartość w złotych 150 tys. euro w 2007 roku, to w 2008 roku przedsiębiorca nie będzie miał prawa do korzystania z ryczałtu.

Zgodnie z przepisami ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli w roku poprzedzającym dany rok podatkowy uzyskali przychody z działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 150 tys. euro lub uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki nie przekroczyła 150 tys. euro.

PRZYKŁAD: KIEDY TRZEBA ZMIENIĆ FORMĘ OPODATKOWANIA

Czy do końca 2007 roku można być opodatkowanym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych po przekroczeniu w trakcie roku przychodów w wysokości 250 tys. euro, czy też z dniem przekroczenia tej wielkości trzeba wrócić do poprzedniego sposobu opodatkowania, np. liniowego podatku dochodowego od osób fizycznych?

W 2007 roku przekroczenie granicznej kwoty uprawniającej do ryczałtu skutkuje utratą prawa do rozliczenia w tej formie od następnego roku podatkowego. Od 2008 roku nastąpi w tym zakresie istotna zmiana. Jeśli przychody podatnika prowadzącego działalność gospodarczą samodzielnie albo w formie spółki przekroczą graniczną kwotę 150 tys. euro, konieczne będzie rozliczenie na zasadach ogólnych już od następnego miesiąca po przekroczeniu tej kwoty.

Zatem przekroczenie w ciągu roku 2007 kwoty przychodu w wysokości 250 tys. euro nie spowoduje utraty prawa do opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego i obowiązku przejścia na opodatkowanie w formie zasad ogólnych w trakcie roku 2007. Zasady ogólne będzie trzeba przyjąć od 2008 roku.

Limit do przeliczenia

Limit obrotów określony w euro należy przeliczyć na złote według kursu ogłaszanego przez NBP na 1 października 2007 r. Kurs euro NBP z 1 października 2007 r. wynosił 3,7680 zł. Zatem limit w złotych wynosi 565 200 zł. Podatnicy, którzy w 2007 roku przekroczą wyliczony limit, do końca 2007 roku rozliczają się ryczałtem. Jednak od 1 stycznia 2008 r. muszą zaprowadzić właściwe księgi (podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe) i opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Podstawą opodatkowania w takim przypadku będzie ich dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu. Jeśli przekroczenie limitu nastąpi w jednym z miesięcy 2008 roku, utrata uprawnienia do rozliczania się w formie ryczałtu nastąpi od następnego miesiąca.

Obroty ponad limit powinny skłonić przedsiębiorców do zastanowienia się nad wyborem formy opodatkowania. Jeśli podatnik zdecyduje się stosować liniową 19-proc. stawkę PIT, musi pamiętać, że należy zgłosić ten fakt na piśmie naczelnikowi urzędu skarbowego do 21 stycznia 2008 r. (termin ustawowy 20 stycznia wypada w niedzielę).

Zakres opodatkowania

Ryczałt mogą opłacać podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, osoby osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności. Z tej formy mogą korzystać także osoby duchowne.

Trzeba pamiętać, że przychodów (dochodów) opodatkowanych w formach zryczałtowanych nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł podlegającymi opodatkowaniu na podstawie ustawy o PIT.

Ryczałt jest korzystną formą rozliczeń dla podatników działających na niewielką skalę, nie trzeba np. prowadzić ksiąg. Jednak podatnicy oraz spółki, których wspólnicy są opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, są zobowiązani posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów, prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencję wyposażenia oraz, odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencję przychodów. Obowiązek prowadzenia ewidencji powstaje od dnia, od którego ma zastosowanie opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ważne!

Podatnicy, którzy przekroczą w 2007 roku limit obrotów wynoszący równowartość 150 tys. euro, stracą prawo do opłacania ryczałtu. Będą musieli rozliczać się albo według skali podatkowej ze stawkami 19, 30 i 40 proc., albo według liniowej 19-proc. stawki PIT

JAKIE SĄ STAWKI RYCZAŁTU

• 20 proc. - dla przychodów osiąganych m.in. w zakresie wolnych zawodów, najmu,

• 17 proc. - dla przychodów ze świadczenia niektórych usług niematerialnych,

• 10 proc. - dla przychodów m.in. z odpłatnego zbycia praw majątkowych,

• 8,5 proc. - dla przychodów osiąganych m.in. z działalności usługowej, w tym z działalności gastronomicznej; z najmu,

• 5,5 proc. - dla przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych,

• 3,0 proc. - dla przychodów osiąganych m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu.

Ewidencji nie muszą prowadzić podatnicy osiągający przychody z najmu i innych umów o podobnym charakterze, jeśli ich wysokość wynika z umowy zawartej w formie pisemnej.

PRZYKŁAD: CZY PRZY RYCZAŁCIE UWZGLĘDNIAMY KOSZTY

Podatniczka jest właścicielem mieszkania, które wynajmuje na podstawie dwóch umów najmu. Przychody z tytułu wynajmu opodatkowane są zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Najemcy płacą czynsz w wysokości 600 zł miesięcznie. Czy przychód z najmu można pomniejszyć o czynsz zapłacony przez wynajmującego?

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. Podatek zryczałtowany pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

Podstawą generowania przychodów z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy, w której strony określają wysokość czynszu. Czynsz ten stanowi przysporzenie majątkowe, a tym samym przychód w rozumieniu podatkowym. Stąd przychodem jest określony w umowach najmu czynsz w wysokości 600 zł. Wyliczenie należnego miesięcznie ryczałtu powinno być dokonywane w sposób następujący: czynsz x stawka ryczałtu.

Jeśli przedsiębiorca chciałby rozliczać się w formie ryczałtu, musi o tym fakcie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego.

Pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego. Natomiast podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego - do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Jeżeli do 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Wpłaty podatku

Podatnicy są zobowiązani za każdy miesiąc obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20 następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień - w terminie złożenia zeznania.

PRZYKŁAD: JAK ROZLICZYĆ SIĘ ZE WSPÓŁWŁAŚCICIELEM

Ojciec i syn nabyli mieszkanie na zasadach współwłasności. Wynajmują ten lokal, rozliczając otrzymane w ten sposób przychody według zasad dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Czy prawo do opłacania ryczałtu w wysokości 8,5 proc. do kwoty stanowiącej równowartość 4 tys. euro dotyczy odrębnie każdego ze współwłaścicieli, czy też obojga?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z tytułu najmu wynosi 8,5 proc. przychodów do kwoty stanowiącej równowartość 4 tys. euro. Od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt wynosi 20 proc. przychodów.

W przypadku osiągania przez małżonków przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, kwota przychodów dotyczy łącznie obojga małżonków.

W sytuacji osiągania przez ojca i syna przychodów z tytułu najmu lokalu nabytego na zasadach współwłasności, prawo do opłacania zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 8,5 proc. do kwoty stanowiącej równowartość 4 tys. euro dotyczy odrębnie każdego ze współwłaścicieli.

Podatnicy mogą też obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania.

Roczne zeznanie podatkowe PIT-28 ryczałtowcy składają do końca stycznia roku następnego. Oznacza to, że PIT-28 za 2007 rok należy złożyć najpóźniej w czwartek 31 stycznia 2008 r.

Odliczenia przy ryczałcie

Podatnik uzyskujący przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej i z najmu, opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, może odliczyć od przychodów stratę oraz ulgi podatkowe przewidziane w ustawie o PIT, jeżeli nie zostały one odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o PIT.

Jeżeli podatnik uzyskuje przychody opodatkowane różnymi stawkami i dokonuje odliczeń od przychodów, odliczeń tych dokonuje od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.

Ryczałt w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej przez podatnika w roku podatkowym zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o ile nie została odliczona od podatku dochodowego.

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

Podstawa prawna

• Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).