REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praca nakładcza - jakie zasady?

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W przypadku prac polegających na wykonywaniu wielu jednakowych i niewymagających stałego nadzoru czynności dobrym rozwiązaniem dla przedsiębiorców są umowy o pracę nakładczą. Umowy tego rodzaju będą właściwe przy pracach związanych z wyrobem lub składaniem różnego rodzaju artykułów, gdy nie jest konieczne wykonywanie takich czynności w siedzibie podmiotu zatrudniającego.
Stosunek prawny, jaki powstaje na skutek zawarcia umowy o pracę nakładczą, pod wieloma względami jest podobny do stosunku powstającego w wyniku zawierania umów o pracę. Umowy o pracę nakładczą nie powodują jednak utworzenia stosunku pracy, a jedynie w niektórych przypadkach osobom zatrudnionym na ich podstawie przysługują uprawnienia podobne do znanych z prawa pracy.
Prowadzę firmę produkującą różne artykuły do użytku domowego. Do tej pory część pracowników spółki zajmowała się wytwarzaniem pojedynczych elementów potrzebnych do produkcji, a pozostali składaniem gotowych produktów. Obecnie chcemy zwiększyć produkcję, ale jej końcowy etap powierzyć osobom z zewnątrz. Czy możemy w tym celu stosować umowy o pracę nakładczą?

W przedstawionej sytuacji będzie to możliwe. Umowy o pracę nakładczą mogą być bowiem zawierane, jeśli określonemu podmiotowi zależy na uzyskaniu konkretnego efektu w postaci np. wykonania umówionej ilości produktów. Jednocześnie prace tego rodzaju nie wymagają stałego nadzoru ani bieżących poleceń służbowych. Nakładca oczekuje konkretnego efektu pracy, natomiast ustalenie czasu pracy wykonawcy oraz miejsca jej wykonania pozostają poza zakresem jego uprawnień.

Przykład
Producent materiałów biurowych wytwarza w swoich zakładach produkcyjnych pojedyncze elementy długopisów. Na potrzeby produkcji zatrudnia około 20 osób. Samo składanie długopisów nie wymaga już istnienia konkretnego stanowiska pracy w siedzibie przedsiębiorstwa, a więc wykonanie tej pracy zostało powierzone 5 osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę nakładczą. Osoby te raz w tygodniu otrzymują materiały potrzebne do pracy, natomiast długopisy składają w domu.
Umowy tego rodzaju są podobne do umów o dzieło, jednak zapewniają wykonawcy określoną ochronę, podobną do gwarantowanej przez przepisy prawa pracy.
Specyfika pracy nakładczej wyklucza zawarcie tego rodzaju umów z osobami, których praca będzie wymagać dyspozycyjności w stałych godzinach, wykonywania bieżących poleceń przełożonych, natomiast nie będzie wymagać określonych ilościowo efektów.

Przykład
W dużej firmie część osób pracujących na stanowisku tłumacza wykonuje prace jednego rodzaju polegające na tłumaczeniu tekstów na określony język obcy. Mimo że jest to praca jednorodna, nie będzie pracą nakładczą. Nie da się bowiem ustalić z góry np. minimalnej liczby pracy miesięcznej, jaką powinien wykonać wykonawca.

Umowy o pracę nakładczą będą więc miały zastosowanie głównie do prac dających konkretny, pozwalający się zmierzyć efekt. W praktyce są to głównie prace polegające na składaniu określonych produktów, wykonywaniu ozdób, drobnych przedmiotów czy urządzeń, które mogą być robione w domu wykonawcy.
Wykonywanie tego rodzaju prac możliwe jest również w siedzibie nakładcy, jednak okoliczność ta w żaden sposób nie oznacza, iż wykonawca nabywa uprawnienia przysługujące pozostałym pracownikom.
Chcemy zatrudnić w naszej firmie kilka osób na podstawie umowy o pracę nakładczą. Firma zajmuje się produkcją ozdób świątecznych. Co w związku z tym powinno znaleźć się w takich umowach, aby były zgodne z prawem?

Przy zawieraniu tego rodzaju umowy powinniście Państwo zwrócić uwagę, czy nie zawiera o­na postanowień właściwych dla umów o pracę. Nie może się w niej więc znaleźć specyficzne określenie czasu pracy czy obowiązek wykonywania poleceń pracodawcy. Natomiast konieczne jest określenie „technicznych” warunków wykonywania pracy. Umowa powinna zawierać terminy i zasady dostarczania materiałów potrzebnych do wykonywania pracy przez wykonawcę, w szczególności – jeżeli strony mają taką wolę – powinien znaleźć się zapis, iż to strona wykonująca pracę ma obowiązek zapewnić sobie materiały i urządzenia potrzebne przy pracy. W razie braku takiego zapisu obowiązek ten ciąży na nakładcy.
Ważnym postanowieniem umowy jest także ustalenie minimalnej miesięcznej ilości pracy. Powinna o­na być tak ustalona, aby po jej wykonaniu wykonawca otrzymał wynagrodzenie w wysokości równej co najmniej połowie minimalnego wynagrodzenia.
Ważne
Jeżeli praca jest jedynym bądź dominującym źródłem utrzymania, wynagrodzenie nie powinno być niższe od wynagrodzenia minimalnego.
Gdy wykonawca nie może z przyczyn leżących po stronie nakładcy wykonać umówionej minimalnej ilości pracy (np. nie zostały dostarczone materiały), przysługuje mu wynagrodzenie obliczone jak za urlop wypoczynkowy, jednak nie wyższe od najniższego wynagrodzenia.
Od 1 grudnia 2004 r. mamy zamiar zatrudnić osobę na podstawie umowy o pracę nakładczą. Umowa ta musi m.in. określać wynagrodzenie należne za wykonywaną pracę. Czy powinniśmy określić wynagrodzenie w stawce miesięcznej czy lepiej ustalić stawkę za określoną liczbę wykonanych czynności?

Wynagrodzenie za pracę nakładczą powinno być ustalone w sposób pozwalający na odzwierciedlenie wykonanej przez wykonawcę pracy. Podstawowym sposobem jest określenie tzw. jednostkowej stawki wynagrodzenia, czyli kwoty, jaka będzie przysługiwać np. za złożenie 1 przedmiotu.

Przykład
W umowie o pracę nakładczą określono, iż za złożenie 1 urządzenia będzie przysługiwać 10 zł. Jednocześnie nakładca zobowiązał się do dostarczenia miesięcznie materiałów potrzebnych do wyprodukowania 85 urządzeń.

Wynagrodzenie może być ustalone także w inny sposób. W szczególności umowa może odsyłać do innych przepisów obowiązujących u przedsiębiorcy, np. dotyczących zasad wynagradzania wykonawców. Także regulaminy obowiązujące u danego pracodawcy mogą postanawiać, iż uprawnienia pracowników będą miały zastosowanie także do osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą.
Wynagrodzenie powinno odpowiadać jakości pracy nakładcy i jego kwalifikacjom.
Korzyści
W razie pracy wykonanej wadliwie wynagrodzenie nie przysługuje lub ulega odpowiedniemu zmniejszeniu.
Czy osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę nakładczą przysługuje urlop wypoczynkowy? Jeżeli tak, to w jakim wymiarze?

Jednym z dodatkowych uprawnień wykonawców jest prawo do urlopu wypoczynkowego. Wymiar tego urlopu został określony przez odwołanie do obowiązujących przepisów Kodeksu pracy. Wynosi o­n odpowiednio 20 i 26 dni. Natomiast wykonawcy będącemu inwalidą przysługuje dodatkowy płatny urlop w wymiarze 10 dni roboczych w każdym roku kalendarzowym.
Urlopu udziela się w sposób specyficzny, ponieważ za przepracowany w całości lub w części rok kalendarzowy udziela się go w roku następnym w wymiarze 1/12 należnego urlopu za każdy przepracowany miesiąc.

Przykład
Wykonawca przepracuje w 2004 r. 6 miesięcy. Na tej podstawie nabędzie o­n w 2005 r. prawo do 6/12 wymiaru urlopu. Będzie to więc 10 lub 13 dni.
Ważne
Urlop wypoczynkowy ulega skróceniu o 1/12 części za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym wykonawca ze swej winy nie uzyskał wynagrodzenia.
Urlopów udziela się na zasadach obowiązujących przy urlopach pracowniczych.
Za czas urlopu wykonawcy przysługuje wynagrodzenie. Jego wysokość jest ustalana na podstawie przeciętnego wynagrodzenia za ostatnie 12 miesięcy, lub – gdy wykonawca pracował krócej – za pełne przepracowane miesiące.

W naszym zakładzie pracy pracę wykonują zarówno pracownicy, jak i zleceniobiorcy oraz osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą. Czy w stosunku do wykonawców spoczywają na nas jakieś szczególne obowiązki związane z bezpieczeństwem i higieną pracy?

Zapewnienie wykonawcom bezpieczeństwa i higieny pracy jest ważnym obowiązkiem nakładcy. W szczególności powinien o­n kontrolować, czy praca nie odbywa się z naruszeniem tych zasad.
Jeżeli więc np. praca nakładcza jest wykonywana w mieszkaniu wykonawcy, nakładca nie może powierzać prac, których wykonywanie jest szkodliwe dla zdrowia wykonawcy lub jego współmieszkańców. Także dostarczane przez nakładcę surowce, materiały, maszyny i inne urządzenia techniczne powinny odpowiadać wymaganiom bezpieczeństwa i higieny pracy.
Natomiast jeżeli praca wykonywana jest w siedzibie nakładcy, jest o­n obowiązany w stosunku do wykonawców stosować przepisy bhp zawarte w Kodeksie pracy.

Podstawa prawna:
•  art. 303 § 1 Kodeksu pracy,
•  § 1–3, § 11, § 12 ust. 1–2, § 14–15, § 17 ust. 1, § 21 rozporządzenia z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (DzU z 1976 r. nr 3, poz. 19 ze zm.).
Orzecznictwo uzupełniające:
• 1. Wykonawca pracy nakładczej, będący członkiem spółdzielni pracy nakładczej, przywrócony do pracy na poprzednich warunkach na podstawie § 9 rozporządzenia Rady Ministrów z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (DzU z 1976 r. nr 3, poz. 19), ma prawo do zatrudnienia przy pracy tego samego rodzaju, jaką wykonywał przed rozwiązaniem umowy.
2. W razie niedostarczenia przez zakład pracy środków niezbędnych do wykonywania pracy wskazanej w punkcie 1, wykonawcy przysługuje za czas niewykonywania pracy z tej przyczyny wynagrodzenie określone w § 11 powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów także w wypadku uzasadnionej odmowy wykonania zleconej mu pracy innego rodzaju. (Uchwała Sądu Najwyższego z 27 stycznia 1978 r., I PZP 54/77, OSNC 1978/8/135)
•  Umowa o pracę nakładczą staje się umową o pracę – w rozumieniu art. 22 § 1 k.p. – gdy spółdzielca zobowiąże się do codziennej osobistej pracy, pod nadzorem brygadzisty, w ściśle określonych godzinach, w lokalu spółdzielni lub w pomieszczeniu przez nią wynajętym – a pracownik na to się godzi. (Uchwała Sądu Najwyższego z 11 maja 1976 r., I PZP 18/76, OSNC 1976/11/241)
Przemysław Ciszek
Haarmann Haemmelrath


Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rusza prawdziwe trzęsienie ziemi na rynku pracy. Takich zmian jeszcze nie było. Wszystko zacznie się już w czerwcu

Prawdziwą rewolucję przyniesie z początkiem czerwca zmiana przepisów na rynku pracy. Nowe regulacje obejmą między innymi emerytów, bezrobotnych i cudzoziemców. Na jaki przewrót muszą się szykować?

Na kogo głosować 2025? Test na prezydenta [Druga tura]

Na kogo głosować w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 roku? Rafał Trzaskowski czy Karol Nawrocki? Oto porównanie kandydatów na prezydenta Polski. Zrób test i sprawdź, na którego kandydata głosować w niedzielę 1 czerwca 2025 r.

Emeryt: Niech ZUS wybierze. I potrąca składki z emerytury albo z pracy, którą świadczę [dualizm emerytur mundurowych i cywilnych]

Infor.pl udostępnił miejsce dla publikacji listów od czytelników. Napisało do nas dużo emerytów mundurowych, którzy wciąż pracują jako pracownicy cywilni. ZUS obciąża ich cywilne dochody składkami emerytalnym i zdrowotnym (tak jak każdego innego pracownika). Składki te w praktyce przepadają dla mundurowych, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. Wynika to z zasady, że taki mundurowy może mieć emeryturę mundurową albo cywilną (ta druga z reguły jest niższa). Nie może mieć tych dwóch emerytur jednocześnie. Mundurowi mają własne pomysły jak rozwiązać ten problem. Przykładem jest poniższy list z tezą, żeby nie obciążać składkami cywilnymi wynagrodzeń mundurowych, Którym zus nie może wypłacić drugiej emerytury.

Co może Prezydent RP? Kompetencje głowy państwa

Wybory to dobry moment, by przyjrzeć się uprawnieniom Prezydenta Rzeczypospolite Polskiej. Jakie są najważniejsze zadania Prezydenta? Ile trwa kadencja głowy państwa?

REKLAMA

Na jaki okres dostanę orzeczenie o niepełnosprawności? [ZMIANY 2025]

Od czego zależy okres ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności? Na jaki czas orzeka się o niepełnosprawności dziecka? Kogo dotyczą najnowsze zmiany? Odpowiadamy na kluczowe pytania.

Niepełnosprawna na I grupie. Dla ZUS widzi i czyta. Ozdrowiała i ma obecnie 2 grupę i może iść do pracy. Rodzina i MOPS wciąż pomagają

Infor.pl udostępnia miejsce na portalu czytelnikom. Dziś list o pokrzywdzeniu przez ZUS obniżeniem grupy inwalidzkiej. Nie znamy wersji ZUS-u ani dokumentów medycznych z akt tej sprawy. Pomimo to list publikujemy, aby pokazać, że chyba w historii opisanej przez Czytelniczkę nie zadziałał mechanizm wyjaśniania (przez ZUS albo działających w jego imieniu lekarzy) przyczyn obniżenia wysokości grupy inwalidzkiej. Gdyby lepiej wyjaśniono osobom niepełnosprawnym wychodzącym z komisji ZUS o przyczynach niekorzystnej dla nich decyzji, to być może w przestrzeni publicznej mniej byłoby sarkastycznych zwrotów typu "cudowne uzdrowienie przez ZUS".

Oprocentowanie lokat i kont oszczędnościowych - koniec maja 2025 r. Banki tną procenty ale nadal można dostać nawet 7-8%

Pod koniec maja 2025 r. niełatwo jest znaleźć bank, który w ciągu ostatnich tygodni nie dokonałby cięcia oprocentowania depozytów. Jest już jasne, że drugi miesiąc z rzędu pogorszeniu ulegnie też oferta detalicznych obligacji skarbowych. Jest to efekt uboczny długo wyczekiwanych cięć stóp procentowych, które w maju uchwaliła Rada Polityki Pieniężnej.

Energia ze słońca w najkorzystniejszym wariancie. Oto jak falownik hybrydowy zmienia działanie instalacji fotowoltaicznej i pomaga oszczędzać pieniądze

Nowoczesne, hybrydowe falowniki mogą całkowicie zmienić sposób, w jaki korzystamy z energii. Zamiast oddawać nadwyżki do sieci, możemy je przeznaczyć na własne potrzeby – na przykład podgrzewanie wody czy zasilanie innych urządzeń w domu. A gdy sieć zawiedzie? Falownik zadba o to, by prąd płynął dalej, zasilając obwody gwarantowane – nawet gdy sąsiedzi siedzą po ciemku. Energia jest tuż obok, wystarczy tylko wiedzieć, jak ją właściwie wykorzystać. To elastyczność, która zmienia zasady zarządzania energią – teraz to my decydujemy, jak i kiedy jej używać.

REKLAMA

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

REKLAMA