REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zarzut przedawnienia trzeba zgłosić

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Upływ przedawnienia roszczenia powoduje, że po upływie określonego w ustawie czasu wierzyciel nie może skutecznie dochodzić wykonania zobowiązania od osoby zobowiązanej.
W skutek upływu przedawnienia pracownik nie może skutecznie domagać się spełnienia przez pracodawcę jego obowiązków, np. zapłaty wynagrodzenia. Warunkiem uwzględnienia upływu przedawnienia jest jednak podniesienie przez pracodawcę zarzutu przedawnienia przed sądem.

Termin przedawnienia

Kodeks pracy zawierający własną regulację przedawnienia roszczeń, wprowadził jako zasadniczy termin przedawnienia roszczeń pracowniczych okres 3 lat. Zgodnie z art. 291 par. 1 k.p. roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Termin ten wiąże zarówno pracowników, jak i uprawnionych członków rodziny zmarłego pracownika dochodzących roszczeń od pracodawcy, np. w zakresie roszczeń członków rodziny zmarłego pracownika o zapłatę odprawy pośmiertnej. Wyjątek od ogólnego, trzyletniego terminu zawiera par. 5 art. 291 k.p. W myśl tego przepisu roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem organu powołanego do rozstrzygania sporów, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą w trybie określonym w kodeksie przed takim organem, ulega przedawnieniu z upływem 10 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia lub zawarcia ugody. Oznacza to znaczne przedłużenie okresu przedawnienia roszczeń stwierdzonych orzeczeniem lub ugodą. Jednakże przepis ten dotyczy tylko ugód zawartych przez organem uprawnionym do rozstrzygania sporów, czyli sądem lub komisją pojednawczą. Natomiast nie ma o­n zastosowania do ugód pozasądowych.
Istotne jest, że termin przedawnienia roszczeń określony w art. 291 k.p. odnosi się do wszelkich roszczeń ze stosunku pracy nawiązanego na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę. Oznacza to, że terminy przedawnienia wskazane w art. 291 par. 1 k.p. odnoszą się zarówno do roszczeń o charakterze majątkowym, jak i do roszczeń niemajątkowych.

Tylko na zarzut

Upływ terminu przedawnienia nie jest już uwzględniany przez sąd pracy z urzędu, a jedynie na zarzut zgłoszony przez osobę wobec, której roszczenie przysługuje, czyli np. przez pracodawcę pozwanego pracownika. Kwestia ta wyraźnie została rozstrzygnięta przez SN w uchwale z 10 maja 2000 r. (III ZP 13/00 OSP2001/6/96), w której stwierdzono, że w sprawach o roszczenia ze stosunku pracy sąd nie uwzględnia z urzędu upływu terminu przedawnienia. Oznacza to, że jeśli pracodawca nieświadomy, że dochodzone roszczenie pracownika uległo już przedawnieniu, nie podniesie w toku procesu zarzutu przedawnienia, sąd samodzielnie nie uwzględni tego faktu.

Terminy zawite

Zauważyć należy, że poza instytucją przedawnienia roszczeń Kodeks pracy przewiduje także terminy zawite do dokonania pewnych czynności. Terminy te często są wadliwie utożsamiane z terminami przedawnienia, podczas gdy ich charakter jest zdecydowanie odmienny. Przede wszystkim bowiem upływ terminu zawitego, czyli inaczej prekluzyjnego, w przeciwieństwie do terminu przedawnienia roszczenia, powoduje definitywną utratę prawnej możliwości dokonania czynności niezbędnej do wywołania określonych skutków materialno-prawnych. Zatem upływ terminu zawitego powoduje wygaśnięcie uprawnienia do dokonania zastrzeżonej nim czynności. Istotne jest również, że upływ terminów zawitych sąd zobowiązany jest uwzględniać z urzędu, czyli nie czeka na zarzut pozwanego. Terminy te przewidują m.in. art. 231 par. 4, art. 38 par. 2, art. 48 par. 1, art. 52 par. 2 i 3, art. 53 par. 4, art. 74, art. 97 par. 21, art. 109 par. 1, art. 112 par. 2, art. 256 i art. 264 k.p.
Kodeks pracy przewiduje możliwość przywracania niektórych terminów zawitych. Tak jest w przypadku terminów określonych w art. 97 par. 21 k.p. (dotyczących sprostowania świadectwa pracy) i art. 264 k.p. (dotyczących wnoszenia odwołań do sądu pracy z związku z rozwiązaniem umowy o pracę oraz roszczenia o zawarcie umowy o pracę). Możliwość przywrócenia uchybionego terminu zawitego przez sąd pracy określa wyraźnie art. 265 k.p.

PRZYKŁAD 1

Nasza czytelniczka w Przedsiębiorstwie C. nabyła prawo do trzynastki za rok 2001. Pracodawca odmówił jej wypłaty tego wynagrodzenia, twierdząc, że nie ma do niego prawa. Pracownica pogodziła się ze stanowiskiem pracodawcy. Później zasięgnęła porady i wniosła pozew do sądu. Złożyła go 4 stycznia 2006 roku. W toku procesu Przedsiębiorstwo C. nie zgłosiło zarzutu przedawnienia tego roszczenia. Sąd uwzględnił powództwo pracownicy mimo, że jej roszczenie było już przedawnione.

PRZYKŁAD 2

Czytelnik w związku z przejściem na emeryturę nabył prawo do odprawy emerytalnej, która stała się wymagalna 15 grudnia 2001 r. Pracodawca nie wypłacił mu odprawy z uwagi na złą sytuację ekonomiczną. Ponieważ czytelnik liczył, że pracodawca ponownie go zatrudni, nie występował z pozwem o zapłatę. Po uzyskaniu od pracodawcy informacji, że nie będzie zatrudniony, złożył pozew 2 maja 2004 r. W odpowiedzi na pozew, pracodawca podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Sąd uwzględnił zarzut i oddalił powództwo, gdyż pozew został złożony po upływie terminu przedawnienia, który wynosi 3 lata od daty wymagalności.

PRZYKŁAD 3

Pracownik był zatrudniony w spółce X na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Spółka rozwiązała z nim umowę o pracę i 1 września 2004 r. wręczyła mu wypowiedzenie umowy, podając jako przyczynę małe zaangażowanie w pracy. Pracownik, czekając na nową pracę, nie wniósł odwołania do sądu. Dopiero 22 grudnia 2004 r. gdy uznał, że nie ma szans na uzyskanie pracy, złożył pozew domagając się przywrócenia do pracy. Sąd oddalił powództwo podnosząc, że zostało złożone po terminie do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, który w myśl art. 264 par. 1 k.p. wynosi 7 dni od doręczenia.

Ryszard Sadlik
Autor jest sędzią Sądu Rejonowego w Kielcach

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Emeryt: Niech ZUS wybierze. I potrąca składki z emerytury albo z pracy, którą świadczę [dualizm emerytur mundurowych i cywilnych]

Infor.pl udostępnił miejsce dla publikacji listów od czytelników. Napisało do nas dużo emerytów mundurowych, którzy wciąż pracują jako pracownicy cywilni. ZUS obciąża ich cywilne dochody składkami emerytalnym i zdrowotnym (tak jak każdego innego pracownika). Składki te w praktyce przepadają dla mundurowych, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. Wynika to z zasady, że taki mundurowy może mieć emeryturę mundurową albo cywilną (ta druga z reguły jest niższa). Nie może mieć tych dwóch emerytur jednocześnie. Mundurowi mają własne pomysły jak rozwiązać ten problem. Przykładem jest poniższy list z tezą, żeby nie obciążać składkami cywilnymi wynagrodzeń mundurowych, Którym zus nie może wypłacić drugiej emerytury.

Co może Prezydent RP? Kompetencje głowy państwa

Wybory to dobry moment, by przyjrzeć się uprawnieniom Prezydenta Rzeczypospolite Polskiej. Jakie są najważniejsze zadania Prezydenta? Ile trwa kadencja głowy państwa?

Na jak długo dostanę orzeczenie o niepełnosprawności? [ZMIANY 2025]

Od czego zależy okres ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności? Na jaki czas orzeka się o niepełnosprawności dziecka? Kogo dotyczą najnowsze zmiany? Odpowiadamy na kluczowe pytania.

Niepełnosprawna na I grupie. Dla ZUS widzi i czyta. Ozdrowiała i ma obecnie 2 grupę i może iść do pracy. Rodzina i MOPS wciąż pomagają

Infor.pl udostępnia miejsce na portalu czytelnikom. Dziś list o pokrzywdzeniu przez ZUS obniżeniem grupy inwalidzkiej. Nie znamy wersji ZUS-u ani dokumentów medycznych z akt tej sprawy. Pomimo to list publikujemy, aby pokazać, że chyba w historii opisanej przez Czytelniczkę nie zadziałał mechanizm wyjaśniania (przez ZUS albo działających w jego imieniu lekarzy) przyczyn obniżenia wysokości grupy inwalidzkiej. Gdyby lepiej wyjaśniono osobom niepełnosprawnym wychodzącym z komisji ZUS o przyczynach niekorzystnej dla nich decyzji, to być może w przestrzeni publicznej mniej byłoby sarkastycznych zwrotów typu "cudowne uzdrowienie przez ZUS".

REKLAMA

Oprocentowanie lokat i kont oszczędnościowych - koniec maja 2025 r. Banki tną procenty ale nadal można dostać nawet 7-8%

Pod koniec maja 2025 r. niełatwo jest znaleźć bank, który w ciągu ostatnich tygodni nie dokonałby cięcia oprocentowania depozytów. Jest już jasne, że drugi miesiąc z rzędu pogorszeniu ulegnie też oferta detalicznych obligacji skarbowych. Jest to efekt uboczny długo wyczekiwanych cięć stóp procentowych, które w maju uchwaliła Rada Polityki Pieniężnej.

Energia ze słońca w najkorzystniejszym wariancie. Oto jak falownik hybrydowy zmienia działanie instalacji fotowoltaicznej i pomaga oszczędzać pieniądze

Nowoczesne, hybrydowe falowniki mogą całkowicie zmienić sposób, w jaki korzystamy z energii. Zamiast oddawać nadwyżki do sieci, możemy je przeznaczyć na własne potrzeby – na przykład podgrzewanie wody czy zasilanie innych urządzeń w domu. A gdy sieć zawiedzie? Falownik zadba o to, by prąd płynął dalej, zasilając obwody gwarantowane – nawet gdy sąsiedzi siedzą po ciemku. Energia jest tuż obok, wystarczy tylko wiedzieć, jak ją właściwie wykorzystać. To elastyczność, która zmienia zasady zarządzania energią – teraz to my decydujemy, jak i kiedy jej używać.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

REKLAMA

Koszty sądowe: Uchwała NSA ważna dla adwokatów i radców prawnych

Wniosek o wznowienie postępowania ws. administracyjnej motywowany wyrokiem TK nie musi dotyczyć istoty takiej sprawy, ale może też odnosić się np. do ponownego określenia wysokości wynagrodzenia za pomoc prawną z urzędu - tak wynika z uchwały NSA.

Reforma odpadowa nabiera tempa: System kaucyjny i ROP mają zrewolucjonizować sposób gospodarowania odpadami w Polsce

Reforma odpadowa nabiera tempa. System kaucyjny i Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP) mają zrewolucjonizować sposób gospodarowania odpadami w Polsce. Choć przepisy zostały uchwalone, a termin wdrożenia systemu kaucyjnego wyznaczono na 1 października 2025 roku, uczestnicy debaty podczas gali Innowacyjny Samorząd 2025 nie mają złudzeń – przed samorządami i przedsiębiorcami stoi szereg wyzwań, a sukces reformy zależeć będzie od współpracy, edukacji i spójności legislacyjnej.

REKLAMA