REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są zasady ograniczające odpowiedzialność materialną pracownika za powierzone mu mienie

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Warunkiem odpowiedzialności materialnej pracownika jest prawidłowe powierzenie mu mienia przez pracodawcę. Dzieje się tak, gdy pracownik wyraził zgodę na powierzenie mu mienia, zostało wydane w sposób umożliwiający ustalenie jego stanu ilościowego i jakościowego, może objąć je w posiadanie oraz sprawować nad nim pieczę.


Jednym z rodzajów odpowiedzialności materialnej pracownika jest odpowiedzialność za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się. Zgodnie z kodeksem pracy przedmiotem powierzenia może być każde mienie, w tym, jak wskazuje art. 124 par. 1 k.p.: pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.

Pracownik, któremu powierzono mienie z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się, odpowiada w pełnej wysokości za szkodę w nim powstałą. Oznacza to, że pracownik odpowiada zarówno za rzeczywistą szkodę pracodawcy, jak i za utracone przez niego korzyści. Przypomnijmy, że w innych przypadkach wyrządzenia pracodawcy przez pracownika szkody z winy nieumyślnej, pracownik odpowiada do wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia i tylko w granicach szkody rzeczywistej. Dlatego zasady odpowiedzialności za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się są dla pracownika znacznie surowsze.

Do przypisania pracownikowi odpowiedzialności za mienie powierzone konieczne jest wystąpienie następujących przesłanek: szkody, bezprawności czynu, winy oraz adekwatnego związku przyczynowego. Istotny jest również fakt, że w przypadku stwierdzenia niedoborów w powierzonym mieniu domniemywa się winę pracownika (wyrok SN z 27 maja 1999 r., I PKN 73/99, OSNP 2000/18/680).

Odpowiedzialność majątkowa pracownika za powierzone mu mienie z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się może ulec ograniczeniu.

Przede wszystkim pracownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczynili się do jej powstania albo zwiększenia. W świetle wyroku SN z dnia 28 kwietnia 1997 r. (I PKN 114/97, OSNP 1998/1/11) odpowiedzialność za mienie powierzone wyłączona jest, gdy pracownik udowodni, że szkoda wywołana została głównie z przyczyn, za które odpowiedzialności nie ponosi (kradzież). Niemniej jednak kradzież mienia powierzonego pracownikowi nie może być uznana za niezależną od niego przyczynę niedoboru wówczas, gdy pracownik, zwłaszcza zatrudniony na kierowniczym stanowisku, przez swe nieroztropne zachowanie ułatwia jej dokonanie (wyrok SN z 9 lutego 1999, I PKN 566/98, OSNP 2000/6/226).
Pracownik może również całkowicie uwolnić się od odpowiedzialności materialnej, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.

Wysokość odszkodowania może zostać obniżona, jeżeli naprawienie szkody następuje na podstawie ugody pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. Należy przy tym zaznaczyć, że obniżenia takiego może dokonać zarówno pracodawca jak i sąd pracy.

Zasady łagodniejszej odpowiedzialności przewiduje również rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu. Stosuje się je do zatrudnionych w magazynach, w sklepach o obsadzie co najmniej 6 osób, stoiskach lub działach w domach towarowych oraz sklepach i stoiskach samoobsługowych. Wymienione osoby odpowiadają wyłącznie w granicach rzeczywistej straty pracodawcy, a jeżeli wyrządziły szkodę wspólnie z innymi pracownikami – stosownie do stopnia winy i przyczynienia się. Co więcej, to pracodawca zostaje obciążony obowiązkiem wykazania okoliczności uzasadniających odpowiedzialność pracownika. Należy jednak zaznaczyć, że również do tej kategorii pracowników nie ma zastosowania limitowana odpowiedzialność, ograniczona do trzymiesięcznego wynagrodzenia. Zgodnie z postanowieniami kodeksu pracy łagodniejsze zasady odpowiedzialności przewidziane w rozporządzeniu mogą być stosowane jedynie w przypadku powierzenia mienia innego niż pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.


Podstawa prawna
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (Dz.U. z 1996 r. nr 143, poz. 662).

Arkadiusz Sobczyk
radca prawny
Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ważny apel ZUS do Polaków. Nie róbcie tego w czerwcu, bo stracicie duże pieniądze

Nadal pracować czy już nie. Z tym dylematem mierzą się ci, którzy osiągnęli emerytalny wiek. Jeśli już ktoś zdecyduje się na pożegnanie z zawodowym życiem, nie bez znaczenia jest moment przejścia na zasłużony odpoczynek. Niektóre miesiące pod tym względem są po prostu fatalne. Do takich należy czerwiec. Decyzja o przejściu teraz na ZUS-owską pensję może oznaczać stratę nawet kilkuset złotych w skali miesiąca. W skali roku to naprawdę duże pieniądze.

WZON. Tata nie wstaje z łóżka i Komisja przyznała mu 78 punktów wsparcia. Poniżenie osób niepełnosprawnych

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

REKLAMA

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

REKLAMA

Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? Kiedy rozpoczęcie roku szkolnego 2025/2026? /Kalendarz roku szkolnego/

Choć jeszcze niedawno rozbrzmiewał pierwszy dzwonek, dziś uczniowie i nauczyciele odliczają już ostatnie dni do wakacji. Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? A co z rokiem szkolnym 2025/2026? Jak wygląda kalendarz roku szkolnego 2025/2026?

ZUS, urlop, PIT i ryzyko. Umowa o pracę czy B2B? Porównanie na przykładach z 2025 roku

Coraz więcej osób rozważa przejście z etatu na własną działalność. Równie często pracodawcy zamiast umowy o pracę proponują współpracę w modelu B2B. W 2025 roku po zmianach w składkach ZUS i podatkach ten wybór staje się jeszcze bardziej istotny. W artykule porównujemy te formy współpracy, pokazując różnice w wynagrodzeniu, zabezpieczeniach i ryzykach na konkretnych liczbach i przykładach.

REKLAMA