REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są zasady ograniczające odpowiedzialność materialną pracownika za powierzone mu mienie

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Warunkiem odpowiedzialności materialnej pracownika jest prawidłowe powierzenie mu mienia przez pracodawcę. Dzieje się tak, gdy pracownik wyraził zgodę na powierzenie mu mienia, zostało wydane w sposób umożliwiający ustalenie jego stanu ilościowego i jakościowego, może objąć je w posiadanie oraz sprawować nad nim pieczę.


Jednym z rodzajów odpowiedzialności materialnej pracownika jest odpowiedzialność za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się. Zgodnie z kodeksem pracy przedmiotem powierzenia może być każde mienie, w tym, jak wskazuje art. 124 par. 1 k.p.: pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.

Pracownik, któremu powierzono mienie z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się, odpowiada w pełnej wysokości za szkodę w nim powstałą. Oznacza to, że pracownik odpowiada zarówno za rzeczywistą szkodę pracodawcy, jak i za utracone przez niego korzyści. Przypomnijmy, że w innych przypadkach wyrządzenia pracodawcy przez pracownika szkody z winy nieumyślnej, pracownik odpowiada do wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia i tylko w granicach szkody rzeczywistej. Dlatego zasady odpowiedzialności za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się są dla pracownika znacznie surowsze.

Do przypisania pracownikowi odpowiedzialności za mienie powierzone konieczne jest wystąpienie następujących przesłanek: szkody, bezprawności czynu, winy oraz adekwatnego związku przyczynowego. Istotny jest również fakt, że w przypadku stwierdzenia niedoborów w powierzonym mieniu domniemywa się winę pracownika (wyrok SN z 27 maja 1999 r., I PKN 73/99, OSNP 2000/18/680).

Odpowiedzialność majątkowa pracownika za powierzone mu mienie z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się może ulec ograniczeniu.

Przede wszystkim pracownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczynili się do jej powstania albo zwiększenia. W świetle wyroku SN z dnia 28 kwietnia 1997 r. (I PKN 114/97, OSNP 1998/1/11) odpowiedzialność za mienie powierzone wyłączona jest, gdy pracownik udowodni, że szkoda wywołana została głównie z przyczyn, za które odpowiedzialności nie ponosi (kradzież). Niemniej jednak kradzież mienia powierzonego pracownikowi nie może być uznana za niezależną od niego przyczynę niedoboru wówczas, gdy pracownik, zwłaszcza zatrudniony na kierowniczym stanowisku, przez swe nieroztropne zachowanie ułatwia jej dokonanie (wyrok SN z 9 lutego 1999, I PKN 566/98, OSNP 2000/6/226).
Pracownik może również całkowicie uwolnić się od odpowiedzialności materialnej, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.

Wysokość odszkodowania może zostać obniżona, jeżeli naprawienie szkody następuje na podstawie ugody pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. Należy przy tym zaznaczyć, że obniżenia takiego może dokonać zarówno pracodawca jak i sąd pracy.

Zasady łagodniejszej odpowiedzialności przewiduje również rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu. Stosuje się je do zatrudnionych w magazynach, w sklepach o obsadzie co najmniej 6 osób, stoiskach lub działach w domach towarowych oraz sklepach i stoiskach samoobsługowych. Wymienione osoby odpowiadają wyłącznie w granicach rzeczywistej straty pracodawcy, a jeżeli wyrządziły szkodę wspólnie z innymi pracownikami – stosownie do stopnia winy i przyczynienia się. Co więcej, to pracodawca zostaje obciążony obowiązkiem wykazania okoliczności uzasadniających odpowiedzialność pracownika. Należy jednak zaznaczyć, że również do tej kategorii pracowników nie ma zastosowania limitowana odpowiedzialność, ograniczona do trzymiesięcznego wynagrodzenia. Zgodnie z postanowieniami kodeksu pracy łagodniejsze zasady odpowiedzialności przewidziane w rozporządzeniu mogą być stosowane jedynie w przypadku powierzenia mienia innego niż pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.


Podstawa prawna
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (Dz.U. z 1996 r. nr 143, poz. 662).

Arkadiusz Sobczyk
radca prawny
Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Niekorzystna specustawa dla wcześniejszych emerytów - pozorne wykonanie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Zadowolone będą osoby nieobjęte tymi przepisami

Po opublikowaniu w dniu 3 marca 2025 r. założeń projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury wcześniejsze na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się długo oczekiwany projekt tej ustawy datowany na 4 czerwca 2025 r.

Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

Polacy zaciskają pasa. Najnowszy raport pokazuje, na czym oszczędzamy najczęściej

Aż 37,2% Polaków deklaruje ograniczenie wydatków na elektronikę – wynika z najnowszego raportu. W czołówce oszczędzanych kategorii znalazły się też meble, odzież i materiały budowlane. Eksperci wskazują na wysokie ceny, niską częstotliwość zakupów oraz zmieniające się priorytety konsumenckie.

REKLAMA

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Nawet 185 tys. zł na samochód dla osoby z niepełnosprawnością. Rusza druga tura naboru wniosków PFRON 2025

Druga i zarazem ostatnia w tym roku tura naboru wniosków w programie "Samodzielność – Aktywność – Mobilność!" rozpocznie się 1 sierpnia 2025 r. To szansa na uzyskanie nawet 85 proc. dopłaty do zakupu samochodu przystosowanego do potrzeb osoby z niepełnosprawnością ruchową. Sprawdź limity, warunki i checklistę, która ułatwi Ci wypełnienie elektronicznego wniosku w systemie SOW.

Pozew o zachowek. Co powinien zawierać i gdzie złożyć dokumenty?

Jak napisać pozew o zachowek, by uniknąć błędów, które mogą spowolnić lub utrudnić dochodzenie należności? To ważne informacje dla osób, które zostały pominięte w testamencie lub otrzymały mniej niż im się należało.

Podwyżki pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Rozporządzenie w Dzienniku Ustaw [STAWKI]

30 maja 2025 r. w Dzienniku Ustaw RP zostało opublikowane rozporządzenie podwyższające kwoty minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Rozporządzenie koryguje także katalog stanowisk.

REKLAMA

Bez księgowych ani rusz. Przedsiębiorcy doceniają ich nie tylko za rachunki, ale i za wsparcie strategiczne

Aż 75% przedsiębiorców w Polsce darzy swoje księgowe i księgowych dużym zaufaniem, a 71% uważa, że ich wiedza realnie wpływa na sukces firmy – wynika z najnowszego badania. Księgowi stają się dziś nie tylko strażnikami finansów, ale i partnerami w rozwoju biznesu.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ważną ustawę. Prosiła go o to ministra z rządu Tuska

Prezydent Andrej Duda podpisał ustawę o jawności cen mieszkań, po wcześniejszym spotkaniu z minister Katarzyną Pełczyńską–Nałęcz. Nowe regulacje nakładają na deweloperów obowiązek prowadzenia stron internetowych, na których podawane mają być ceny mieszkań od początku sprzedaży do jej zakończenia.

REKLAMA