REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można dochodzić odsetek od ZUS

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ryszard Sadlik
Ryszard Sadlik

REKLAMA

Ubezpieczeni mogą skutecznie dochodzić od ZUS zapłaty odsetek z tytułu opóźnienia w przyznaniu lub wypłacie świadczenia, chyba że powstałe opóźnienie zostało spowodowane okolicznościami, za które ZUS nie ponosi odpowiedzialności.
Zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.), jeżeli ZUS - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to jednak przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które ZUS nie ponosi odpowiedzialności (np. opóźnieniem wnioskodawcy w przedstawieniu niezbędnych dokumentów lub innych dowodów czy podaniem błędnego adresu).

Na jakich zasadach wypłaca się odsetki?

Na podstawie delegacji zawartej w art. 85 ust. 2 ww. ustawy wydane zostało rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (DzU z 1999 r. nr 12, poz. 104). Rozporządzenie to przewiduje m.in., że odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń. Przy czym jeżeli świadczenie jest wypłacane osobie uprawnionej za pośrednictwem poczty lub na rachunek bankowy, za dzień wypłaty świadczeń uważa się dzień przekazania należności na pocztę lub do banku.

W przypadku świadczeń wynikających z ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.) istotne znaczenie ma art. 118 ust. 1. Przepis ten stanowi, że organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 ww. artykułu oraz art. 120. Natomiast w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego (art. 118 ust. 1a ww. ustawy). Oznacza to, że ZUS spóźni się np. z wypłatą renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury dopiero wówczas, gdy nie wypłaci świadczenia w terminie 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, a w przypadku gdy sprawa toczyła się przed sądem, w terminie 30 dni od daty wpływu do ZUS prawomocnego orzeczenia sądu. Właśnie to ostatnie uregulowanie budziło w praktyce istotne wątpliwości, gdyż stanowi ono nieuzasadnione uprzywilejowanie ZUS. Jego treść powoduje, że może on bez żadnych konsekwencji powodować np. przedłużanie postępowania sądowego, nie obawiając się, że będzie musiał wówczas wypłacić wysokie odsetki za opóźnienie.

Orzeczenie Trybunału

Z uwagi na powyższe warto zwrócić uwagę na dotyczący tej kwestii wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 września 2007 r. (P 11/07), w którym orzeczono, że art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych rozumiany w ten sposób, że za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu prawomocnego orzeczenia tylko w sytuacji, gdy za nieustalenie tych okoliczności nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP oraz nie jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Oznacza to, że Trybunał Konstytucyjny uznał art. 118 ust. 1a ww. ustawy za zgodny z Konstytucją RP, ale tylko w takim zakresie, w jaki ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie okoliczności niezbędnych do wydania konkretnej decyzji. W takim przypadku ubezpieczony będzie miał prawo do odsetek za opóźnienie tylko wtedy, gdy wypłata nie nastąpi w ciągu 30 dni od wpływu prawomocnego orzeczenia sądu do ZUS. Natomiast, w przypadku gdy nieustalenie okoliczności niezbędnych do wydania konkretnej decyzji będzie wynikiem zaniedbania przez ZUS, wówczas należy uznać, że przepis art. 118 ust. 1a ww. ustawy nie powinien mieć zastosowania jako niezgodny z Konstytucją RP.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto zaznaczyć, że dotychczas Sąd Najwyższy wskazywał, że wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, w szczególności, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa (wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. I UK 159/04, OSNP 2005/19/308). Oznacza to, że jeżeli ZUS wydał bezprawną decyzję o odmowie wypłaty świadczenia, w sytuacji gdy możliwe było wydanie decyzji zgodnej z prawem przyznającej świadczenie, to powstałe opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które ZUS ponosi odpowiedzialność i jest zobowiązany do zapłaty odsetek.

Przykład

Adam Z. wystąpił z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy. ZUS pomimo złożenia przez ubezpieczonego wszystkich wymaganych dokumentów oraz stwierdzeniu, że jest on całkowicie niezdolny do pracy, odmówił mu przyznania renty, stwierdzając, że niezdolność do pracy powstała po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia. Adam Z. wystąpił do sądu z odwołaniem od tej decyzji. Sąd na podstawie istniejącego materiału dowodowego zmienił zaskarżoną decyzję ZUS, przyznając Adamowi Z. rentę z tytułu niezdolności do pracy. Sąd ustalił bowiem, że ubezpieczony ma 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych i jest całkowicie niezdolny do pracy, nie ma więc w myśl art. 57 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS znaczenia, kiedy powstała niezdolność do pracy. Po otrzymaniu renty Adam Z. wystąpił do ZUS z żądaniem zapłaty odsetek za opóźnienie. Gdy ZUS odmówił, złożył odwołanie do sądu, który uwzględnił jego żądanie dotyczące odsetek, uznając, że ZUS odpowiada za powstałe opóźnienie.

ZUS mógłby uwolnić się od obowiązku wypłaty odsetek, gdyby wykazał, że opóźnienie w wypłacie świadczenia było następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Innymi słowy, nie ma obowiązku zapłaty odsetek, gdy opóźnienie to jest wynikiem okolicznościach od niego niezależnych.

Ryszard Sadlik

sędzia Sądu Rejonowego w Kielcach

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kredytowy boom trwa! Polacy szturmują banki po pieniądze na mieszkanie – padł rekord wniosków

W maju 2025 roku aż 38 tys. osób zawnioskowało o kredyt hipoteczny – to aż 43% więcej niż rok wcześniej. Średnia kwota finansowania przekroczyła 467 tys. zł, a rynek mieszkaniowy znów się rozpędza. Niższe stopy procentowe, stabilizacja cen i nowa fala optymizmu sprawiają, że Polacy coraz śmielej sięgają po własne „M”, napędzając popyt i potencjalny wzrost cen nieruchomości.

Gorący sprzeciw wobec podwyżki płacy minimalnej: To cios w małe firmy!

Planowane na 2026 rok podniesienie płacy minimalnej budzi poważne obawy wśród przedsiębiorców. Eksperci ostrzegają: lawinowy wzrost kosztów pracy uderza w sektor MŚP, grozi zwolnieniami, odpływem kadr i spadkiem konkurencyjności. Czy rząd weźmie pod uwagę realne możliwości firm?

Upadłość konsumencka- poznaj jej zasady

Do niedawna, gdy mówiliśmy o upadłości, zwykle mieliśmy na myśli przede wszystkim upadających przedsiębiorców, spółki, itp. Dziś, coraz częściej mówimy także o tzw. upadłości konsumenckiej, czyli o takiej sytuacji, gdy upadłość ogłasza osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej.

Wotum zaufania dla rządu Tuska: Expose i głosowanie po zwycięstwie Nawrockiego

Dzisiaj premier Donald Tusk przedstawi w Sejmie expose i złoży formalny wniosek o wotum zaufania dla swojego rządu. Zapowiedział to dzień po II turze wyborów prezydenckich, wygranych przez kandydata PiS Karola Nawrockiego. Choć rządząca koalicja dysponuje większością, głosowanie stało się testem jedności i pretekstem do podkreślenia koalicyjnych napięć oraz ambicji liderów ugrupowań współtworzących rząd.

REKLAMA

[Sejm na żywo] Posiedzenie Sejmu 11 czerwca 2025 r.: wotum zaufania

11 czerwca o godz. 9:00 zostaną wznowione obrady Sejmu. Pierwszym punktem obrad będzie Rozpatrzenie wniosku Prezesa Rady Ministrów o wyrażenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wotum zaufania Radzie Ministrów.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii od 1 czerwca 2025 r., co miesiąc

W dniu 1 czerwca 2025 r. weszła w życia ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa reguluje szereg uprawnień dla osób bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy, osób z niepełnosprawnościami. W związku z wejściem przepisów w życie pojawiła się możliwość uzyskania aż 518 zł premii, od 1 czerwca 2025 r. co miesiąc za staż.

Nawet 1200 złotych dopłaty do prądu. Będzie bon energetyczny po nowemu. Kto dostanie pieniądze

Bon energetyczny po nowemu i to nawet 1200 złotych? Taki roczny zastrzyk gotówki mogą wkrótce otrzymać emeryci z najniższymi dochodami. Skąd te zmiany? Bo rząd pracuje nad rozwiązaniami, mającymi zrekompensować wzrost kosztów energii, po wejściu nowej opłaty od emisji dwutlenku węgla, którymi mają być obciążone także gospodarstwa domowe.

Świadczenie wspierające od 60 pkt w decyzji WZON? OzN mają sporo propozycji zmian

Osoby z niepełnosprawnościami proponują kilka ważnych nowości w zasadach przyznawania świadczenia wspierającego. Wśród postulatów znalazła się m.in. obniżka liczby punktów uprawniających do uzyskania pomocy.

REKLAMA

Więcej inwestycji bez pozwolenia na budowę i inne zmiany w prawie budowlanym w 2025 r. [projekt deregulacyjny]

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (tzw. projekt deregulacyjny). Nowelizacja ma na celu dalsze uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Wydłuży się m.in. lista inwestycji budowlanych, na które nie trzeba będzie uzyskiwać pozwolenia na budowę.

Likwidacja godzin dostępności nauczyciela w szkole. Nowelizacja Karty Nauczyciela

W dniu 10 czerwca 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (UDER54). Celem tej nowelizacji jest uchylenie przepisów dotyczących tzw. godzin dostępności nauczyciela w szkole. Rada Ministrów ma przyjąć ten projekt w lipcu 2025 r. Zmiany wejdą w życie najprawdopodobniej od nowego roku szkolnego 2025/2026.

REKLAMA