Kiedy ZUS przyzna prawo do renty rodzinnej

Czy przysługuje renta po pobierającym zasiłek

Mam 52 lata. Mój mąż, który pobiera zasiłek przedemerytalny, cierpi na nieuleczalną chorobę. Jego stan jest krytyczny. Ja nigdy nie pracowałam - zajmowałam się wychowywaniem dzieci i prowadzeniem domu. Czy w razie śmierci męża będzie mi przysługiwało z ZUS jakieś świadczenie?

Tak

Będzie pani mogła wystąpić z wnioskiem o rentę rodzinną. Aby uzyskać prawo do tej renty, przepisy wymagają spełnienia określonych warunków zarówno przez osobę zmarłą, jak i członków jej rodziny (w analizowanej sytuacji przez wdowę).

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, w każdym przypadku, bez względu na to, czy osoba zmarła spełniałaby warunki do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy. Wdowa może nabyć prawo do renty rodzinnej gdy m.in. w chwili śmierci męża osiągnęła 50 lat.

Z uwagi, że pani mąż pobierał zasiłek przedemerytalny, a pani w chwili śmierci męża będzie miała ukończone 50 lat, ZUS po złożeniu wniosku przyzna pani rentę rodzinną.

Podstawa prawna

• Art. 66, 70 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy dziecko otrzyma rentę

Mam 20 lat, a mój tata miał 37 lat. Był zatrudniony na podstawie umowy o pracę od 15 lat w tym samym zakładzie pracy. Zmarł w wyniku wypadku drogowego. Moja mama pracuje, ale bardzo mało zarabia. Obawiamy się, że nie wystarczy nam środków do życia. Ja studiuję. Czy będzie mi przysługiwała renta?

Tak

Aby ustalić, czy nabędzie pani prawo do renty rodzinnej, trzeba ustalić, czy pani tata w chwili śmierci spełniał warunki do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy, a zatem przesłanka dotycząca niezdolności do pracy jest spełniona. Do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy konieczne jest też posiadanie w określonym wymiarze okresów składkowych i nieskładkowych (w przypadku pani ojca pięć lat w ciągu ostatniego dziesięciolecia) i stwierdzenie, że niezdolność do pracy powstała w określonym czasie (w analizowanej sytuacji pani ojciec był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, więc niezdolność do pracy powstała w okresie ubezpieczenia).

Z uwagi, iż pani ojciec w chwili śmierci spełniał warunki do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, nabędzie pani prawo do renty rodzinnej, pod warunkiem że będzie się pani uczyła. Warunkiem koniecznym do nabycia prawa do renty rodzinnej przez dziecko, które ukończyło 16 lat, jest nauka w szkole. Renta będzie pani przysługiwała nie dłużej niż do osiągnięcia 25 lat życia. Jeżeli wiek 25 lat osiągnie pani, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej zostanie przedłużone do zakończenia tego roku studiów.

Podstawa prawna

• Art. 65, 68 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy możliwa renta dla wolnego słuchacza

Niedawno zmarła moja mama. Była rencistką. Ja mam 19 lat i studiuję na uczelni wyższej na pierwszym roku jako wolny słuchacz. Czy mimo to ZUS może mi przyznać prawo do renty rodzinnej?

Tak

ZUS w wyjaśnieniach postanowił, że osoby studiujące w pierwszym roku nauki w charakterze wolnego słuchacza, występujące o rentę rodzinną, muszą przedstawić zaświadczenie uczelni stwierdzające, że są wolnymi słuchaczami, a po zaliczeniu pierwszego lub drugiego semestru mogą uzyskać wpis na listę studentów.

W analizowanej sytuacji rentę rodzinną należy przyznać na okres nie dłuższy niż jeden rok akademicki (w zależności od informacji zawartej w zaświadczeniu uczelni). Uprawniony do renty musi po wpisaniu go na listę studentów przedłożyć w ZUS zaświadczenie potwierdzające ten fakt.

Podstawa prawna

• Art. 65, 68 ust. 1 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy konieczna wspólność małżeńska

Niedawno zmarł mój mąż. Mimo że byliśmy małżeństwem, nie mieszkaliśmy razem i nie prowadziliśmy wspólnego gospodarstwa domowego. Nie pozostawaliśmy we wspólności majątkowej mimo braku rozdzielności. On w żaden sposób mi nie pomagał. Czy ZUS przyznałby mi prawo do renty rodzinnej po nim?

Nie

Warunki nabycia prawa do renty rodzinnej przez wdowę zależą od tego, czy małżonkowie pozostawali we wspólności małżeńskiej. Wdowa, która do chwili śmierci małżonka nie pozostawała z mężem w takiej wspólności, aby otrzymać rentę, oprócz spełnienia jednego z warunków (w analizowanej sytuacji dotyczącego wieku), musi spełnić jeszcze jeden. W dniu śmierci małżonka musi mieć ustalone wyrokiem albo ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.

Podkreślić trzeba, że pojęcie wspólności małżeńskiej obejmuje nie tylko wspólność majątkową małżeńską, lecz także więź duchową, osobistą, emocjonalną i uczuciową (wyrok Sądu Apelacyjnego z 25 października 2000 r., sygn. akt III AUa 410/00, OSA 2001/6/25). Ciężar dowodu niepozostawania we wspólności małżeńskiej spoczywa na organie rentowym (uchwała SN z 26 października 2006 r., sygn. akt III UZP 3/06, OSNP 2007/9-10/138).

Z uwagi, że nie łączyła pani z mężem wspólność małżeńska oraz że nie ma pani prawa do alimentów z jego strony na mocy wyroku albo ugody sądowej, ZUS nie przyzna pani prawa do renty rodzinnej.

Podstawa prawna

• Art. 70 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy ZUS przyzna okresową rentę

Mam 49 lat, a mój mąż, który zmarł przed tygodniem, korzystał z wcześniejszej emerytury. Od 20 lat nigdzie nie pracuję. Występowałam o rentę z tytułu niezdolności do pracy, ale ZUS mi odmówił prawa do niej. Dowiedziałam się, że nie spełniam warunków do uzyskania renty rodzinnej. Oprócz małych oszczędności nie mam środków do życia. Czy ZUS przyzna mi jakieś świadczenia?

Tak

Przepisy przewidują sytuację, gdy wdowa albo wdowiec nie spełnią warunków do przyznania renty rodzinnej dotyczących wieku, niezdolności do pracy albo sprawowania funkcji opiekuńczo-wychowawczych i nie mają niezbędnych źródeł utrzymania. W takim przypadku, aby zapewnić im przez określony czas środki do życia, ZUS przyznaje im okresową rentę rodzinną. Przysługuje ona:

• przez okres jednego roku od dnia śmierci męża lub żony albo

• przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez dwa lata od śmierci małżonka.

Powinna pani wiedzieć, że wdowa może nabyć prawo do renty rodzinnej, jeśli osiągnie wiek 50 lat lub stanie się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu pięciu lat od jego śmierci.

Podstawa prawna

• Art. 70 ust. 2 i 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy wystarczy umowa między małżonkami

Na moim byłym mężu na mocy ugody sądowej ciążył wobec mnie obowiązek alimentacyjny. Po jego wygaśnięciu zawarliśmy umowę, na podstawie której były mąż wciąż płacił alimenty w takiej samej wysokości. Niedawno mój były mąż zmarł. Mam 56 lat. Czy powinnam wystąpić o rentę rodzinną po nim?

Nie

ZUS odmówiłby przyznania pani renty rodzinnej, gdyż rozwiedziona małżonka oprócz warunku dotyczącego osiągnięcia określonego wieku musi udowodnić, że w dniu śmierci byłego męża istniał obowiązek alimentacyjny na jej rzecz, ustalony wyrokiem lub ugodą sądową. Zobowiązanie się do płacenia alimentów na podstawie umowy nie jest wystarczające do nabycia prawa do renty rodzinnej.

Podstawa prawna

• Art. 70 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy ZUS może przyznać tylko dodatek

Mam 24 lata i wkrótce będę bronił pracy magisterskiej. Jestem uprawniony do renty rodzinnej i dodatku dla sieroty zupełnej. Czy gdy stracę prawo do renty, ZUS może mi wypłacać sam dodatek?

Nie

Renta rodzinna przysługuje dziecku, które przekroczyło 16 lat, do ukończenia nauki w szkole, nie dłużej niż do ukończenia 25 lat. Jeśli dziecko osiągnęło 25 lat będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Prawo do dodatku dla sieroty zupełnej jest związane z otrzymywaniem renty rodzinnej. Dodatek dla sieroty zupełnej, o jakim mowa w art. 76 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.), przysługuje wyłącznie osobie, która faktycznie pobiera rentę rodzinną (wyrok Sądu Apelacyjnego z 23 marca 2005 r., III AUa 1511/04, Apel. -W-wa 2005/3/14).

Podstawa prawna

• Art. 68 ust. 1 pkt 2, art. 76 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy doktorant dostanie rentę

Jestem studentem uprawnionym do renty rodzinnej po śmierci mojej mamy. Mam 23 lata. Po zakończeniu studiów wyższych w tym roku chcę rozpocząć studia doktoranckie. Czy ZUS w takiej sytuacji będzie mi wypłacał rentę rodzinną?

Tak

Prawo do renty rodzinnej przysługuje również słuchaczom studiów doktoranckich. Jednak ZUS może wypłacać to świadczenie nie dłużej niż do osiągnięcia 25 roku życia.

Podstawa prawna

• Art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

MONIKA BUGAJ-WOJCIECHOWSKA