Kodeks pracy, Wynagrodzenie

Podczas posiedzenia Sejmu, które odbyło się w dniu 12 września 2024 r., posłowie obradowali na temat zmian kodeksu pracy nad którymi pracuje MRPiPS i które zakładają, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze blisko 5 mln Polaków.

Pod koniec sierpnia rząd przyjął projekt ustawy budżetowej na 2025 roku, z którego wynika, że przeciętne prognozowane wynagrodzenie wzrośnie blisko o 850 zł. Podwyższenie tej kwoty oznacza dla przewoźników, że muszą przygotować się do wzrostu składek do ZUS.

Płaca minimalna w 2025 roku wzrośnie do 4666 zł brutto, czyli 3510,92 netto, na rękę. Rząd zdecydował się podnieść nieco minimalne wynagrodzenie na przyszły rok, w stosunku do wcześniejszej zapowiedzi. Choć Rada Dialogu Społecznego nie doszła do porozumienia w tej sprawie, Rada Ministrów podjęła decyzję, która pozytywnie zaskoczyła wielu pracowników.

Gdy trwała zażarta dyskusja o skróconym czasie pracy: czy lepszy jest czterodniowy tydzień czy tydzień w dotychczasowym wymiarze, ale o krótszych dniówkach, by było 35 godzin, pojawił się projekt 35-dniowego urlopu wypoczynkowego. Czy w kodeksie pracy powinien pojawić się urlop wypoczynkowy w wymiarze 35 dni w roku. Jednakowy dla wszystkich, zamiast obecnych 20 lub 26 dni.

Kiedy i komu pracodawca ma obowiązek udzielić dodatkowych dni urlopu wypoczynkowego? W jakich sytuacjach i terminach pracownik nabywa prawo do zwiększonego wymiaru tego urlopu? Co wynika z przepisów?

W 2026 r., w związku z planowanym zrównaniem wynagrodzenia zasadniczego z minimalnym wynagrodzeniem za pracę – wiele pracowników czeka podwyżka wynagrodzenia. Dodatki do wynagrodzenia, mają stać się prawdziwymi dodatkami, a nie elementem pozwalającym pracodawcom na ustalanie wynagrodzenia zasadniczego poniżej najniższej krajowej. Ustalane rokrocznie minimalne wynagrodzenie za pracę, ma natomiast osiągać poziom 55% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. To tylko niektóre zmiany, wynikające z projektu zupełnie nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. 

Oprócz zwykłego wynagrodzenia pracownik wykonujący pracę w nocy ma prawo do specjalnego dodatku. Przysługuje on za każdą godzinę pracy w porze nocnej. Wysokość dodatku zmieni się 1 października br.

Od 1 września 2024 r. zmniejszyło się wynagrodzenie pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu. Mniejsze jest także wynagrodzenie młodocianych w trakcie przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

W dniu 11 lipca 2024 r. opublikowano zapowiadany wcześniej projekt nowelizacji kodeksu pracy dotyczący stażu pracy. Jeżeli te przepisy wejdą w życie, to okres wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia lub świadczenia usług zawartych z obecnym pracodawcą zostanie zaliczony zarówno do ogólnego, jak i do tzw. zakładowego stażu pracy. Ponadto do stażu pracy (okresu zatrudnienia) będzie wliczany okres prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, wykonywania wolnego zawodu, bycia wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej i inne przypadki. Zmiany te mają wejść w życie od 2026 roku.

Barbara Nowacka, minister edukacji, wnioskowała o wzrost wynagrodzeń nauczycieli o 10 proc. Jednak w 2025 r. wynagrodzenia nauczycieli wzrosną o 5 proc. W ocenie związkowców taki wzrost nie zrekompensuje wzrostu kosztów utrzymania oraz zmarnuje wysiłek finansowy państwa związany z tegoroczną podwyżką.

Trwają prace nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Ustawa wdroży do polskiego prawa dyrektywę w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Co zmieni nowa ustawa?

Trwają prace nad wprowadzeniem najkorzystniejszego rozwiązania w zakresie skrócenia tygodnia pracy. I choć niewiadomych jest wiele, to jednak jest już pewne, że zmiany nas nie ominą. Wielu z nas trudno to sobie wyobrazić, szczególnie gdy chodzi o takie sfery naszego życia, jak służba zdrowia.

5000 zł brutto ile to netto? Ile "na rękę" dostanie osoba poniżej 26 roku życia? Jak bardzo zmieni się tak kwota dla osób powyżej 26 roku życia? Ile wynoszą składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i zdrowotne od tej kwoty? 

Będą nowe przepisy, które zmienią sposób ustalania płacy minimalnej, począwszy od tej na 2026 r. Propozycje zmian zostały już opublikowano w wykazie prac rządu. Projekt ustawy ma wdrożyć unijną dyrektywę, którą powinniśmy implementować do 15 listopada.

W 2024 roku mamy dwukrotną podwyżkę minimalnego wynagrodzenia za pracę (zwanego też najniższą krajową lub płacą minimalną) - od 1 stycznia do kwoty 4242 zł i od 1 lipca do kwoty 4300 zł. Także dwukrotnie rośnie minimalna stawka godzinowa. Ile wynosi płaca minimalna netto i brutto? Ile można potrącić z wynagrodzenia?

Warto wiedzieć, ze zapewnianie zdrowych i bezpiecznych warunków pracy pracowników w miejscu pracy jest jednym z głównych  obowiązków pracodawców, zgodnie z art. 207 § 2 Kodeksu Pracy. Odrębne rozporządzenie reguluje obowiązki firm wobec pracowników w momencie występowania wysokich temperatur. Ale w czasach zmieniających się warunków klimatycznych oraz rosnących temperatur letnich, istnieje paląca potrzeba dostosowania tych regulacji do aktualnych realiów. Dostrzega to też Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Wysokość odprawy po podwyżce wynagrodzenia minimalnego od 1 lipca 2024 roku wynosi teraz maksymalnie 64 500 zł brutto. Zasadą jest bowiem, że kwota odprawy nie może przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, które obowiązuje na dzień rozwiązania stosunku pracy.

Pieniądze to jednak wszystko. Jeśli płaca jest niska, pracowników zmotywować do pracy jest niezwykle trudno. Są jednak wyjątki, ale jak to wyjątki – nieliczne. Kogo więc do pracy najlepiej motywuje możliwość wykonywania tego co lubią, a kogo przed szukaniem innego pracodawcy powstrzymuje kompetentny i sprawiedliwy szef?

Teraz, gdy rząd potwierdził, że pracuje nad zmianami w kodeksie pracy, które skrócą czas pracy, związki zawodowe wnioskują o urlop 35-dniowy. Czy takie dwie rewolucje naraz są możliwe. Czterodniowy tydzień pracy i 35 dni urlopu, to, poza krótszym czasem pracy na bieżąco, w sumie wyjęte z rocznego wymiaru czasu pracy dwa miesiące. Czy to realne?

Pracodawca zapłaci pracownikowi za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia. Czy pracownicy dostaną odsetki już w 2025 r.? Trwają prace nad projektem. Będą nowe wykroczenia, przestępstwa, a co najważniejsze dla pracowników, odsetki.

Trwają prace nad projektem nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Nowa ustawa wdraża dyrektywę dotyczącą minimalnych wynagrodzeń w Unii Europejskiej. Kiedy minimalne wynagrodzenie zostanie ustalone według nowych przepisów? Czy będzie to już w 2025 r.?

Znamy przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw. Rynkowi pracy nie grozi nic złego. Zatrudnienie co prawda spadło, ale za nami kolejny miesiąc wzrostu wynagrodzenia w tempie dwucyfrowym.

Kto poza programistami podbija stawki za zlecenia i umowy o dzieło, przebijając w tym względzie wynagrodzenia najlepiej zarabiających specjalistów na etacie? Choć zarobki freelancerów rosną szybko, to jednak nie we wszystkich kategoriach. Na dodatek pojawiło się zagrożenie oskładowania ZUS wszystkich umów, co znacznie je ograniczy.

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowywana jest kolejna nowelizacja kodeksu pracy. Tym razem zmiany mają dotyczyć stażu pracy. Poinformowano o tym w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, gdzie opublikowano założenia tego projektu. W III kwartale 2024 r. ta nowelizacja ma trafić do Sejmu.

Wiele uprawnień pracowniczych uzależnionych jest od stażu pracy. Od stażu pracy zależy np. wymiar urlopu wypoczynkowego czy okres wypowiedzenia umowy o pracę. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy zakłada zmianę sposobu obliczania stażu pracy. Zmiana ma polegać na wliczaniu do stażu pracy także innych okresów, np. zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub okresu prowadzenia działalności gospodarczej, znacząco wpłynie na uprawnienia pracownicze pracowników.