PIT - podatek dochodowy od osób fizycznych, Składka zdrowotna

To pytania zadają sobie wszyscy przedsiębiorcy tym bardziej, że partie polityczne w swoich programach zapowiadały korzystne dla nich zmiany w zasadach uiszczania składek wprowadzonych Polskim Ładem. Według doniesień medialnych wciąż porozumienia koalicjantów w tym zakresie brak, nadal trwają prace nad wypracowaniem jednego zgodnego projektu. W porządku obrad 18 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, które ma się odbyć w dniach 25, 26 i 27 września 2024 r. na ten moment jest 10 punktów, ale nie ma w nim uwzględnionego projektu ustawy poświęconemu temu zagadnieniu. Kolejne planowane Posiedzenie Sejmu RP ma się odbyć dopiero w dniach 9, 10 i 11 października 2024 r.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne przechodziła od lat 90-tych XX wieku do dziś wiele zmian. Stawka składki zdrowotnej z pierwotnej wysokości 7,5% przychodu wzrosła do 9%. Dzisiejszy system opieki zdrowotnej finansowany jest w większości ze składek na ubezpieczenie zdrowotne pobieranych przez ZUS i KRUS z przychodu osób osiągających dochody i tych, za których składkę opłaca państwo. Budżet państwa na zdrowie jest z jednej strony wydzielony i niezależny od decyzji politycznych w corocznej ustawie budżetowej, a z drugiej – zależny od stanu gospodarki (im więcej zatrudnionych, im większe wynagrodzenia osób fizycznych i firm, tym więcej pieniędzy na leczenie, a im mniej – tym mniejszy).

Od 25 czerwca 2024 r. w Sejmie RP jest procedowany poselski projekt mający na celu wprowadzenie od 2025 roku nowych zasad ustalania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. Projekt ten pierwotnie przewidywał wprowadzenie trzech ryczałtowych kwot w wysokości 300 zł, 525 zł i 700 zł miesięcznie, zależnie od przychodu, wynagrodzenia, uposażenia lub świadczeń w roku kalendarzowym. Natomiast we wniesionej 18 lipca 2024 r. autopoprawce do tego projektu zrezygnowano z kwotowych stawek. W zamian zaproponowano trzy stawki składki zdrowotnej: 4%, 7% i 9,4% w zależności od dochodów - obliczane od przeciętnego wynagrodzenia. Zmiany mają dotyczyć wszystkich osób płacących składkę zdrowotną także pracowników i przedsiębiorców. Projekt przygotowała grupa posłów Polska2050-Trzecia Droga.

Sejm uchwalił 27 września 2024 r., przygotowany przez Ministra Finansów projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Ta nowelizacja przewiduje wprowadzenie kasowej metody rozliczania podatku dochodowego. Z tej metody będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają działalność, a także ci przedsiębiorcy, których przychody w roku poprzednim nie przekraczały równowartości 1 mln euro (pierwotnie projekt przewidywał tu limit 250 tys. euro).

Konfederacja Lewiatan apeluje o zmiany w systemie składek zdrowotnych dla przedsiębiorców, proponując wprowadzenie zryczałtowanych stawek, uzależnionych od dochodów. Zdaniem organizacji, uproszczenie opłacania składki oraz jej obniżenie może przynieść korzyści zarówno małym, jak i większym firmom. Wprowadzenie zryczałtowanych stawek mogłoby przynieść rozwiązanie problemów.

Niższa składka zdrowotna dla przedsiębiorców i uproszczenie sposobu jej opłacania poprzez wprowadzenie zryczałtowanych stawek to postulat Konfederacji Lewiatan. Przedsiębiorcy przypominają, że wyższe oskładkowanie to mniej pieniędzy na inwestycje i rozwój.

W środę 11 września 2024 r. na posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, która to ustawa ma wprowadzić tzw. kasowy PIT. Jest to metoda rozliczenia podatku dochodowego, która jest obecnie znana w odniesieniu na przykład do odsetek. Co bardzo istotne, będzie ona całkowicie dobrowolna, a nie obligatoryjna. Wśród posłów rozgorzała dyskusja nad rozwiązaniami dotyczącymi tej metody rozliczenia podatku dochodowego. Ministerstwo Finansów wskazuje, że z kasowego PIT będzie mogło skorzystać ponad 2 miliony podatników. 

Składka zdrowotna pobierana jako danina publiczna jest dla zobowiązanego wydatkiem a nie jego „dochodem”, dlatego też nie powinna być podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym obciążającym te podmioty – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Wskazuje też kilka innych koniecznych zmian w tej składce.

W dniu 12 sierpnia 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowane zostały założenia projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. To szereg zmian w podatkach dochodowych (PIT i CIT), które - jak wskazuje resort finansów - mają na celu uporządkowanie przepisów podatkowych, wyeliminowanie wątpliwości i rozbieżności interpretacyjnych oraz uszczelnienie systemu podatkowego. 

W dniu 13 sierpnia 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o PIT oraz ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. Celem tej zmiany jest wprowadzenie od 1 stycznia 2025 roku kasowej metody rozliczania podatku dochodowego, polegającej na tym, że przychód podatkowy będzie powstawał w dacie zapłaty za fakturę. Z metody kasowej będą mogli korzystać przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają działalność oraz ci, których przychody z działalności gospodarczej w roku poprzednim nie przekraczały 250 tys. euro. A więc będzie to opcja nie dla wszystkich przedsiębiorców, a tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w raczej niewielkich rozmiarach.

W Sejmie od kilku miesięcy trwają prace legislacyjne nad projektem nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), który ma na celu podwyższenie (od 2025 roku) kwoty wolnej od podatku dla wszystkich podatników do wysokości równej dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ale nie mniejszej niż 60 000 zł. Projekt ten przeszedł już I czytanie na posiedzeniu Sejmu, a obecnie (od maja br.) trwają prace w Komisji Finansów Publicznych.

Przedsiębiorcy nie mają złudzeń. Trzech na czterech jest przekonanych, że w 2025 roku nie tylko nie dojdzie do obniżenia podatków, ale wręcz zostaną one podniesione. To samo dotyczy oczekiwanej obniżki składki zdrowotnej. Skończy się na planach, a w praktyce pozostaną dotychczasowe rozwiązania.

Koalicja rządowa powinna przedstawić wspólne propozycje dotyczące preferencyjnego kredytu mieszkaniowego oraz składki zdrowotnej - wyraził nadzieję premier Donald Tusk na konferencji prasowej 23 lipca 2024 r. Zdaniem premiera uda się opracować dobre projekty, które zostaną przyjęte przez Sejm.

Zasady rozliczania pracowniczych kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczą wszystkich pracowników bez względu na ich wiek. Dlatego również pracujący seniorzy, którzy już osiągnęli wiek emerytalny – mimo zwolnienia podatkowego – mają takie same koszty jak inni pracownicy.

Negatywne skutki „Polskiego Ładu” odczuwa wielu przedsiębiorców zwłaszcza z sektora MŚP. Tzw. „Polski Ład” przedsiębiorcom kojarzy się głównie z tego, że składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna, i wynosi 9% podstawy wymiaru składki – uważa dr n. pr. Marek Woch – b. Zastępca Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. 

ZUS zwrócił przedsiębiorcom nadpłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne za ubiegły rok na łączną kwotę niemal 1,36 mld zł. Płatnicy, którzy wysłali wniosek o zwrot nadpłaty, powinni go otrzymać na rachunek bankowy najpóźniej 1 sierpnia 2024 roku.

Do 1 sierpnia 2024 r. ZUS zakończy wypłatę zwrotów nadpłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Do 4 lipca 2024 r. ZUS obsłużył już 99 proc. wniosków.

Projekt zmian składki zdrowotnej i uproszczenia sposobu jej wyliczania powinien trafić do Sejmu po wakacjach. Natomiast jeszcze przed wakacjami sejmowymi minister finansów Andrzej Domański ma spotkać się z Lewicą w celu ostatecznego uzgodnienia propozycji zawartych w projekcie.

ZUS informuje, że za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2023 r. płatnicy składek mieli obowiązek złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Korektę dokumentów, w których wskazali podstawy wymiaru i należne składki mogli przekazać do ZUS do dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaty. Jeśli nie złożyli takiego wniosku, to korekty mogą dostarczyć najpóźniej do 1 lipca.

Ministerstwo Zdrowia udzieliło odpowiedzi na interpelację poselską w sprawie podwójnej składki zdrowotnej pracujących emerytów. Co z niej wynika? Jakie są aktualne przepisy?

Zasady obliczania składki zdrowotnej przedsiębiorcy mają się zmienić od 1 stycznia 2025 roku. Przedsiębiorca na skali podatkowej powróci do stałej składki zdrowotnej wynoszącej 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Będzie to minimum 310 zł. Przedsiębiorca na ryczałcie również zapłaci 310 zł, gdy jego przychody nie przekroczą 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia.

Do 3 czerwca 2024 r. przedsiębiorcy mają czas na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej za ubiegły rok. Jakie są skutki nie zrobienia tego w terminie, co się stanie z nadpłatą?

ZUS informuje, że 3 czerwca 2024 r. upływa termin, w którym można złożyć wniosek o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej za 2023 r. Jeśli przedsiębiorca nie złoży wniosku w określonym  czasie, ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika do końca tego roku.

20 maja jest ostatnim dniem, kiedy przedsiębiorca musi złożyć dokumenty rozliczeniowe za kwiecień 2024 r. wraz z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2023 rok. Jest to również termin na opłacenie należnych składek za kwiecień 2024 r. wraz z ewentualną dopłatą składki rocznej.

Przedsiębiorcy czekają na zmiany ułatwiające prowadzenie biznesu. Liczą przede wszystkim na szybkie zmiany w naliczaniu składki zdrowotnej, która obecnie jest uzależniona od wysokości przychodów. Duża część z nich oczekuje powrotu składki zdrowotnej do stanu sprzed Polskiego Ładu.