Tematy - Samorząd terytorialny

Administracja samorządowa to termin odnoszący się do systemu organizacji i zarządzania na poziomie lokalnym, w ramach którego samorządy terytorialne realizują swoje funkcje publiczne. Jest to gałąź administracji publicznej odpowiedzialna za zarządzanie i świadczenie usług publicznych na szczeblu lokalnym, takim jak gminy, powiaty, miasta czy województwa.

Prezydent Warszawy Rafał Kazimierz Trzaskowski zarobił w 2022 r. 342 tys. zł, to 114 tys. więcej niż w 2021 roku - tak wynika z opublikowanego 8 maja 2023 r. oświadczenia majątkowego.

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz w 2022 roku zarobiła ponad 336 tys. zł; o ponad 88 tys. zł więcej niż w roku 2021. Tak wynika z opublikowanego 10 maja 2023 r. oświadczenia majątkowego.

Głównym przedmiotem rozmów były najważniejsze wyzwania z zakresu finansów jednostek samorządu terytorialnego.

W moim przekonaniu będą znoszone limity zakupu węgla - powiedział w poniedziałek pełnomocnik rządu do spraw transformacji spółek energetycznych i górnictwa węglowego, wiceminister aktywów państwowych Marek Wesoły.

W styczniu dochody budżetu wyniosły 54,5 mld zł, wydatki 43,3 mld zł, a nadwyżka wyniosła 11,2 mld zł – podało Ministerstwo Finansów w komunikacie.

Zielone dachy, ogrody wertykalne czy zielone fasady już od dłuższego czasu mają o wiele ważniejszą funkcję niż jedynie estetyczna. Zwiększają efektywność energetyczną budynków, tworząc dodatkową izolację przed zimnem, co skutkuje obniżeniem opłat za ogrzewanie w zimie, przy jednoczesnej izolacji przed upałem w okresie letnim.

Miejscowość pozbawiona sieci wodociągowej, woda w studniach niezdatna do spożycia. Zakład Gospodarki Komunalnej kilka razy przywiózł wodę ale później zrezygnował. Interweniować musiał Rzecznik Praw Obywatelskich.

System dopłat bogatszych samorządów na biedniejsze (Janosikowe) jest wadliwy do tego stopnia, że niekiedy wychodzi na odwrót. Warszawa wpłaciła 200 mln za dużo, gdyż schemat kompensacji nie uwzględnia narodowości ukraińskiej.

Samorządy nie doznają szczególnych uciążliwości przy okazji stosowania przepisów ustawy o VAT, ani w procesie ubiegania się o interpretację obowiązujących przepisów prawa podatkowego – poinformowała 25 listopada 2022 r. wiceminister finansów i zastępca szefa KAS Anna Chałupa.

Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (zob. interpretacja indywidualna z 22 maja 2022 r.), w przypadku poniesienia przez gminę wydatków na realizację zadania w ramach Programu Inwestycji Strategicznych „Polski Ład” nie zaistnieją negatywne przesłanki, wskazujące na brak prawa do odliczenia podatku VAT z faktur zakupu. Taką przesłanką nie jest płatność dokonana ze środków pochodzących z dofinansowania przyznanego w kwocie brutto.

Centralny rejestr umów w zakresie obowiązującym jednostki samorządu terytorialnego ostatecznie zacznie funkcjonować od 1 stycznia 2024 r. A to dlatego, że nowelą z 9 czerwca 2022 r. znacznie wydłużono termin na uruchomienie rejestru. Regulacje dotyczące tej ewidencji zostały zawarte w art. 34a i art. 34b ustawy o finansach publicznych. Wprowadziły je przepisy ustawy z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja).

Jakie dokumenty od strony księgowej należy przygotować, sprzedając złom w szkole? Złom pochodzi z likwidacji składnika majątku. Czy powinno się wystawić tylko fakturę sprzedaży i następnie prawidłowo ją zaksięgować? Jak wystawić fakturę za sprzedaż złomu (15 000 zł)? Jaką stawkę VAT zastosować, jaki paragraf klasyfikacji budżetowej i konto przychodów, czy musimy zastosować mechanizm podzielonej płatności?

Jednostka samorządu terytorialnego jako zamawiający ma problem z wykonawcą, który uchylił się od zawarcia umowy. Powodem jest wzrost cen spowodowanych inflacją, co - zdaniem wykonawcy - uniemożliwia wykonanie remontu drogi gminnej (przy zamówieniu stosowany był podstawowy tryb udzielenia zamówienia). Jednocześnie wykonawca skierował prośbę do wójta gminy o zwrot wadium z powodu trudnej sytuacji firm i złej kalkulacji oferty. Czy w takiej sytuacji wójt może spełnić prośbę wykonawcy?

Minister Finansów przygotował projekt rozporządzenia nowelizującego rozporządzenie w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Zmiany przewidziane w tym projekcie mają na celu dostosowanie warunków korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) do specyfiki jednostek samorządu terytorialnego (JST), a także grup VAT. Projekt zakłada ograniczenie dostępu do systemu KSeF dla jednostek scentralizowanych w ramach JST – jednostek „wewnętrznych” i członków grupy VAT.

Dodatkowe dochody w wysokości blisko 13,7 mld zł zostaną przekazane samorządom do końca 2022 r., przy czym możliwe jest przekazanie ich w ratach – podano w uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej opublikowało „Zasady realizacji instrumentów terytorialnych w Polsce w perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027”. Mają one ułatwić realizację zadań w ramach wybranych instrumentów terytorialnych podmiotom, które są odpowiedzialne za ich wdrażanie – przede wszystkim partnerstwom jednostek samorządu terytorialnego oraz społecznościom lokalnym.

Sołtys jest jednym z organów w sołectwie. Kto wybiera sołtysa? Jakie przepisy regulują kwestie tworzenia sołectw?

Ministerstwo Finansów udzieliło 24 czerwca 2022 r. wyjaśnień odnośnie centralizacji rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego.

Przepisy unijne umożliwiają państwom członkowskim wprowadzenie pewnych fakultatywnych regulacji prawnych, odnoszących się do definiowania podatników. W Polsce do tej pory w zasadzie ustawodawca z tego nie korzystał. Dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej zezwala państwom członkowskim na wprowadzenie (pod warunkiem konsultacji z Komitetem ds. Podatku od Wartości Dodanej) w poszczególnych państwach członkowskich tzw. grup podatkowych.

Przepisy ustrojowe nakładają na gminę obowiązek wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców gminy - w tym wśród młodzieży. Jedną z form realizacji tego zadania jest utworzenie młodzieżowej rady gminy. W ten sposób przyznaje się młodzieży (w tym organizacjom młodzieżowym) możliwość bezpośredniego oddziaływania na życie publiczne lokalnej społeczności.

Ułatwień w procesie edukacji dzieci i młodzieży z Ukrainy dotyczy rozporządzenie resortu edukacji i nauki. Zakłada m.in. przedłużenie możliwości funkcjonowania oddziału klas I-III szkół podstawowych ze zwiększoną liczbą uczniów w ciągu całego etapu edukacyjnego

Gminy i powiaty, w celu przeciwdziałania skutkom społeczno-gospodarczym pandemii, mogły i dalej mogą ubiegać się o dofinansowanie projektów inwestycyjnych ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (dalej: RFIL). Ze środków RFIL mogą zostać dofinansowane w szczególności inwestycje dotyczące budowy lub przebudowy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, dróg, chodników, obiektów sportowych, świetlic, bibliotek itp.

Rada gminy w uchwale w sprawie powołania rady seniorów nie może dowolnie warunkować uczestnictwa w tej radzie. Niedopuszczalne jest definiowanie pojęcia seniora w taki sposób, który wykluczałby udział w radzie seniorów ze względu na wiek. W skład tego gremium mogą wchodzić przedstawiciele osób starszych oraz przedstawiciele podmiotów działających na ich rzecz. Tym samym członkostwo w tym gremium nie jest zależne od wieku - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Wójt gminy ma zamiar udzielić pożyczki samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej (spzoz). Z wnioskiem do wójta o pożyczkę na 300 000 zł wystąpił dyrektor spzoz, który motywuje to trudną sytuacją ekonomiczną placówki m.in. wskutek zwiększonych wydatków w okresie COVID-19. Wójt gminy upatruje swojej kompetencji do przekazania pożyczki m.in. w art. 30 ust. 2 pkt 3 i 4 oraz art. 60 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 262 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Problem jednak w tym, że radni gminy są przeciwni udzielaniu tak wysokiej pożyczki, a limit dla wójta w uchwale budżetowej wynosi 50 000 zł i już został wykorzystany na inną pożyczkę.

Ustawodawca nie upoważnił rady gminy do formułowania w treści regulaminu utrzymania czystości i porządku zakazu wprowadzania zwierząt (np. psów) na określone tereny. Lokalny prawodawca jest władny ustalić jedynie sposoby postępowania ze zwierzętami domowymi w taki sposób, by ich pobyt na placach zabaw dla dzieci czy kąpieliskach nie był uciążliwy i nie zagrażał przebywającym tam osobom.

Podstawą działania sołectwa jest statut. I chociaż ustawa o samorządzie gminnym wyraźnie wskazuje, co powinno się w nim znaleźć, często zdarzają się przypadki nieprawidłowych zapisów lub uchybień proceduralnych. Z reguły dotyczą one wkraczania w materię ustawową z próbą jej niedozwolonej modyfikacji.

Miasto (gmina miejska), pobierając opłaty za udostępnianie kanału technologicznego umiejscowionego w drodze publicznej, nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT. W związku z tym wnoszone przez przedsiębiorców opłaty za udostępnienie kanału technologicznego nie będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Tak orzekł Naczelny Sąd w wyroku z 21 października 2021 r. (sygn. I FSK 406/18).

Gmina otrzymała za usunięcie wyrobów zawierających azbest fakturę na kwotę 15 000 zł, z czego 10 000 zł jest pokrywane z dotacji, a pozostałe 5000 zł ze środków własnych. Czy w takiej sytuacji można odliczyć 100% VAT od faktury? Czy należy opodatkować dotację?

Po zapowiadanej reformie szpitali, dyrektorów, czyli praktyków i wysokiej klasy specjalistów w ochronie zdrowia, nadzorować będą ludzie o niższych formalnie kwalifikacjach - przewiduje prezes Polskiej Federacji Szpitali (PFSz), Jarosław J. Fedorowski.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przyznał MPK Poznań sp. z o.o. dofinansowanie na zakup 25 autobusów z napędem wodorowym. Umowa została już podpisana, a pierwsze autobusy wodorowe powinny dotrzeć do Poznania w II półroczu 2023 roku.

W 2022 r. zmieniono rozporządzenie w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych.

Do końca 2022 r. potrwają nabory, które Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił w ramach programu „Racjonalna gospodarka odpadami”. Samorządy, przedsiębiorstwa i inne podmioty mogą ubiegać się o dofinansowanie inwestycji związanych z selektywnym zbieraniem odpadów, budową instalacji do gospodarowania nimi oraz wykorzystaniem odpadowych paliw w energetyce. Pieniądze na wsparcie, w zależności od rodzaju projektów, będą pochodzić ze środków krajowych NFOŚiGW albo z unijnego Funduszu Modernizacyjnego.

Rusza kolejna edycja Programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej „Opieka 75+”. Do końca stycznia 2022 r. gminy mają czas na zgłaszanie zapotrzebowania na środki finansowe na rok 2022. Dotacja celowa z budżetu państwa w tej edycji wzrosła do 60 proc. kosztów realizacji zadania.

Budżet samorządów a Polski Ład. Żaden samorząd nie będzie miał dochodów mniejszych, niż sam prognozował - zapewnił wiceminister finansów Sebastian Skuza. Komentarz odnosi się do informacji agencji Fitch z 6 grudnia 2021 r., która umieściła 14 polskich miast na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym. Według MF samorządy wejdą w 2022 r. z nadwyżkami w kwocie co najmniej ok. 27 mld zł.

Jednostka otrzymała dokument zatytułowany "faktura pro forma". Mamy na jego podstawie uregulować zaliczkę. Dodatkowo dokumentuje ona transakcję, która spełnia warunki zobowiązujące do dokonania płatności w systemie podzielonej płatności. Czy na podstawie tego dokumentu należy dokonać płatności w ramach split payment? Czy kontrahent powinien wystawić dla nas fakturę zaliczkową?

Samorządy otrzymają środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na koszty uprzątnięcia porzuconych odpadów. Jest to propozycja w opracowanym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości projekcie nowelizacji ustawy dotyczącej przestępstw przeciwko środowisku.

Przepisy porządkowe stanowią szczególny rodzaj aktów prawa miejscowego w samorządzie gminnym. Mogą być one wydawane zarówno przez organy stanowiące, jak również wykonawcze, ale jedynie w ściśle określonych sytuacjach. Warto jednak mieć na uwadze procedurę wydawania takich aktów oraz zasady ich zatwierdzania czy też publikacji. Elementy te przesądzają o ich mocy obowiązywania.

4 mld zł dla JST na inwestycje wodno-kanalizacyjne. Pieniądze trafią do gmin jeszcze w tym roku.

Czy mieszkaniec nieruchomości gminnej może skarżyć uchwałę o opłatach za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie art. 101 ustawy o samorządzie terytorialnym?

Polski Ład a finanse gmin. 8 września Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wsparciu jednostek samorządu terytorialnego (JST) w związku z Programem Polski Ład, przedłożony przez ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej. Ministerstwo Finansów uważa, że zmiany, które wprowadzi Polski Ład przełożą się na sytuację finansową samorządów. Dlatego zostaną wprowadzone rozwiązania stabilizujące i wzmacniające finanse JST.

Dochody jednostek samorządu terytorialnego. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają w szczególności umożliwić zrekompensowanie gminom ubytku dochodów spowodowanego wdrożeniem zmian podatkowych (głównie w PIT) w ramach tzw. Polskiego Ładu. Co się zmieni w dochodach samorządowych?

Partnerska Inicjatywa Miast 2021-2023. Wzmacnianie i promocja współpracy oraz wymiana doświadczeń i wiedzy między miastami to cel kolejnej edycji Partnerskiej Inicjatywy Miast na lata 2021-2023. To projekt Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, który ma na celu aktywizację miast do podejmowania działań rozwojowych. Termin nadsyłania wniosków upływa w dniu 20 września 2021 r.

"Laboratoria przyszłości" w szkołach. Wsparcie finansowe dla samorządów na tworzenie w szkołach podstawowych zaplecza umożliwiającego realizację zajęć technicznych - zakłada projekt uchwały dotyczący tworzenia "Laboratoriów Przyszłości" opisany w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Polski Ład - rekompensaty dla samorządów. Z wyliczeń Ministerstwa Finansów wynika, że zmiany podatkowe wprowadzane Polskim Ładem będą kosztować samorządy ok. 150 mld zł w ciągu 10 lat. Trwają prace nad rozwiązaniami legislacyjnymi, które mają te straty zrekompensować. Proponowane zmiany to gwarancja dochodów i subwencja rozwojowa dla aktywnych inwestycyjnie gmin. W efekcie dochody jednostek samorządu terytorialnego (JST) mają być o ok. 10 proc. wyższe niż prognozowane. – Zarówno w trakcie pandemii, jak i obecnie samorządy bardzo dobrze poradziły sobie, jeżeli chodzi o stronę budżetową – mówi Sebastian Skuza, wiceminister finansów.

Sztuczna inteligencja w miastach. Inteligentne miasta (smart cities) wykorzystują duże zbiory danych do podejmowania decyzji, a gigantyczny rozwój internetu rzeczy w motoryzacji umożliwia zbieranie i przekazywanie takich danych. To właśnie transport jest głównym czynnikiem wpływającym na obszary miejskie – inteligentne systemy transportowe, często wykorzystujące centrum zarządzania ruchem do monitorowania i koordynowania dużej sieci czujników, wspomagają algorytmami pracę urzędników, także w Polsce. W Warszawie e-kontrola monitoruje strefy płatnego parkowania, w Gdyni sztuczna inteligencja ewidencjonuje infrastrukturę drogową.

Polski Ład. Ministerstwo Finansów promuje ryczałt ewidencjonowany jako najbardziej korzystną formę opodatkowania w Polskim Ładzie. Jednak jeśli przedsiębiorcy zaczną masowo przechodzić na ryczałt, będzie to duży problem dla samorządów. Podatek ten trafia bowiem wyłącznie do budżetu państwa i jest rozliczany centralnie. Samorządy nie dostają z niego żadnych środków. Dla wielu z nich może to oznaczać problemy finansowe.

Wpływy z PIT i CIT dla samorządów. Zmiany projektowane w ramach Polskiego Ładu (w tym zwłaszcza podwyższenie kwoty wolnej od podatku PIT) wpłyną raczej niekorzystnie na sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego (JST), tj. gmin, powiatów i województw. Ministerstwo Finansów zapowiada, że z tego względu zostaną wprowadzone rozwiązania stabilizujące i wzmacniające finanse JST. Resort finansów informuje jednocześnie, że sytuacja finansowa samorządów w latach 2016-2020 poprawiła się w stosunku do lat 2011-2015. Wzrosły dochody ogółem oraz kwoty we wszystkich kategoriach dochodów JST. Znacznie zwiększyło się też wsparcie inwestycyjne z budżetu państwa dla JST.

Inwestycje mieszkaniowe. Czy będą powstawać osiedla na gruntach gminnych w ramach współpracy opartej o nowe przepisy dotyczące rozliczania lokali lub budynków w cenie nieruchomości zbywanych z gminnego zasobu nieruchomości, tzw. ustawy lokal za grunt? Jak deweloperzy oceniają możliwość realizacji projektów w nowym programie? Czy gminne grunty są dla nich interesujące?

Opłata przekształceniowa a VAT – dotychczasowa praktyka i konieczne zmiany wynikające z orzeczenia TSUE w sprawie Wrocławia.

Samorząd terytorialny

Administracja samorządowa

Ile zarabia prezydent Warszawy? Jak duży ma majątek?

Ile zarabia prezydent Gdańska? Jak duży ma majątek?

Spotkanie Ministerstwa Finansów z samorządowcami w sprawie finansów jednostek samorządu terytorialnego

Limity zakupu węgla – czy zostaną zlikwidowane?

MF: budżet państwa po styczniu miał 11,2 mld zł nadwyżki

Zielone dachy i ogrody wertykalne poprawią efektywność energetyczną budynków. Samorządy zachęcą do ich stosowania

Polska w 2023 r. Miejscowość bez wody, gmina nie wykonuje obowiązków

RPO: Biedniejsze regiony płacą „Janosikowe” na bogatszych

Centralizacja VAT. KAS: przepisy nie są uciążliwe dla samorządów

Inwestycja finansowana z Programu Inwestycji Strategicznych „Polski Ład” a odliczenie VAT

Rejestr umów w samorządzie od 1 stycznia 2024 r.

Jak zaksięgować sprzedaż złomu w szkole?

Skutki odmowy podpisania umowy z powodu inflacji

Zmiany w KSeF 2022 - grupy VAT i jednostki samorządu terytorialnego

Dodatkowe 13,7 mld zł samorządy mogą dostać w ratach

Fundusze europejskie dla związków jednostek samorządu terytorialnego

Sołtys

Centralizacja rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego (JST) - wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Grupa VAT w samorządzie terytorialnym - korzyści i zagrożenia

Jak utworzyć młodzieżową radę gminy?

Ułatwienia w procesie edukacji dzieci i młodzieży z Ukrainy

Dofinansowanie z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych a VAT

Gminna rada seniorów nie tylko dla seniorów

Pożyczka dla spzoz a limity z uchwały budżetowej dla wójta

Rada gminy nie zabroni wprowadzania psów do parków

Statut sołectwa - wymagania względem zawartości i trybu uchwalenia

Opłaty za udostępnianie kanału technologicznego w drodze publicznej a VAT

Usuwanie azbestu przez gminę - skutki w VAT

W 2023 r. dyrektorów szpitali nadzorować będą osoby o niższych kwalifikacjach (wywiad)

MPK Poznań kupi 25 autobusów wodorowych

W 2022 r. samorządy składają elektroniczne sprawozdania

„Racjonalna gospodarka odpadami” - 2,5 mld dofinansowania na gospodarkę odpadami

Do końca stycznia 2022 r. gminy zgłaszają zapotrzebowanie w programie Opieka 75+

MF: samorządy wejdą w 2022 r. z nadwyżkami w kwocie co najmniej 27 mld zł

Faktura pro forma a faktura zaliczkowa

Samorządy otrzymają środki na usuwanie porzuconych odpadów

Przepisy porządkowe w gminie

4 mld zł dla JST na inwestycje wodno-kanalizacyjne

Prawo do zaskarżenia uchwały o opłatach za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Polski Ład a finanse gmin - co się zmieni?

Dochody jednostek samorządu terytorialnego - projekt zmian

Partnerska Inicjatywa Miast na lata 2021-2023 - nabór wniosków do 20 września

"Laboratoria przyszłości" w szkołach - prawie 1 mld zł dla samorządów

Polski Ład - rekompensaty dla samorządów

Sztuczna inteligencja w miastach - wsparcie dla urzędników i strażników miejskich

Podatkowy Polski Ład obniży dochody gmin

Wpływy z PIT i CIT dla samorządów - co się zmieni?

Czy deweloperzy będą budować na gruntach gminnych?

Opłata przekształceniowa - co z VAT?