Urlop na żądanie, Prawa pracownika

Co trzeba wiedzieć o urlopie na żądanie? Kiedy przysługuje? Jak skutecznie zgłosić taki urlop? Czy pracodawca może odmówić takiego urlopu? Jakie są wytyczne Państwowej Inspekcji Pracy? A co wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego?

Łączenie życia zawodowego z rodzicielstwem nie należy do najłatwiejszych. Znacznie trudniejsze zadanie do wykonania mają pracujący rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami. Wychowywanie dziecka z niepełnosprawnością to nie tylko codzienność pełna wyzwań, ale także konieczność balansowania między życiem zawodowym a obowiązkami rodzicielskimi. Rodzice takich dzieci często stają przed trudnymi wyborami i potrzebują wsparcia, aby skutecznie pogodzić pracę z troską o dobrostan swoich pociech. Z tego powodu polskie prawo przewiduje szereg przywilejów, które mają na celu ułatwienie im codziennego funkcjonowania. W artykule przyjrzymy się jednemu z aspektów, a mianowicie organizacji czasu pracy. 

Kodeks pracy wyraźnie stanowi, iż na molestowanie seksualne w miejscu pracy składać mogą się zarówno zachowania czysto fizyczne jak i te werbalne lub pozawerbalne. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego płynie wniosek, że również pozornie neutralny kontakt fizyczny może stanowić zachowanie niestosowne. Również nieodpowiednie elementy werbalne lub pozawerbalne nie powinny być bagatelizowane. Sam sprawca ponosić może za nie odpowiedzialność karną i cywilną, a pracodawca również odpowiedzialność odszkodowawczą przewidzianą w Kodeksie pracy.

Urlop na żądanie przysługuje w wymiarze 4 dni na rok kalendarzowy. Nie każdy pracownik wie, czym właściwie jest ten urlop. Czy urlop na żądanie jest urlopem wypoczynkowym, a może to dodatkowy urlop? Czy niewykorzystany przepadnie wraz z końcem 2025 roku?

Wniosek o urlop na żądanie można wysłać na różne sposoby, np. SMSem. Co należy wpisać w takiej wiadomości, aby prawidłowo poprosić o urlop w trybie nagłym? Wiadomość powinna zawierać trzy najważniejsze elementy. Bardzo ważne jest również zachowanie terminu wysłania wniosku o urlop.

Warunki atmosferyczne nie tylko utrudniają pracownikom punktualne rozpoczęcie pracy, ale w niektórych przypadkach mogą w ogóle uniemożliwić im dotarcie do firmy. Czy w takiej sytuacji lepiej skorzystać z urlopu na żądanie, czy można wykorzystać zwolnienie z powodu siły wyższej? Wszystko zależy od tego, jakie są stosunki między pracownikiem a pracodawcą.

Wolna od pracy wigilia, zwłaszcza jeśli wypada w środku tygodnia, pozwala wydłużać Boże Narodzenie z dwóch dni do często nawet tygodnia. W końcu będzie dniem ustawowo wolnym od pracy, o ile prezydent podpisze ustawę, ale dopiero od 2025 r. A co z wolnym w wigilię w 2024 roku?

31 grudnia 2024 r. ostateczny termin dla pracowników. Przepadają ważne przywileje. Zostało coraz mniej czasu na wykorzystanie dni wolnych na opiekę nad dzieckiem, urlopu na żądanie, urlopu opiekuńczego oraz dni okazjonalnej pracy zdalnej.

Jaki jest wymiar urlopu wypoczynkowego i od czego zależy? Jak powinien być udzielany urlop wypoczynkowy? Co to jest urlop proporcjonalny? Jakie są prawa i obowiązki pracodawcy a jakie pracownika? Wyjaśnia specjalistka ds. kadr i płac. 

8 dni urlopu na żądanie i 20 dni dodatkowego zwolnienia od pracy. Te przepisy zostały uchwalone błyskawicznie i już obowiązują. Jak z nich skorzystać? Pracownik musi złożyć wniosek, a pracodawca musi się zgodzić, ale nie zawsze.

Ile dni urlopu na żądanie w roku 2025? W ciągu roku zdarzają się takie sytuacje, że nie jesteśmy w stanie przewidzieć, że nie możemy pojawić się w pracy. Jak wystąpić o urlop na żądanie? Kiedy należy powiadomić pracodawcę? Ile dni urlopu na żądanie przysługuje w 2025 r.?

W czwartek, 26 września w Sejmie odbędzie się pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy wprowadzającego dodatkowe formy pomocy dla osób poszkodowanych przez żywioł. Projekt zakłada m.in. 8 dni urlopu na żądanie, do 5 dni urlopu wypoczynkowego w wymiarze godzinowym, zmiany dotyczące delegowania pracowników i pracy w godzinach nadliczbowych.

Okazuje się, że istnieje wiele wątpliwości związanych z urlopem na żądanie, np: z jakiego powodu można wziąć urlop na żądanie? Co grozi za urlop na żądanie? Czy szef może odmówić urlopu na żądanie? Czy urlop na żądanie jest płatny 100%? Przyglądamy się regulacjom prawa pracy na 2025 r. w zakresie urlopu na żądanie.

Zalanie. Czy można wykorzystać zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej? Czy urlop na żądanie jest jedyną opcją? Czy pracodawca może odmówić pracownikowi zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej? Kiedy należy powiadomić pracodawcę?

Urlop na żądanie zawsze sprawiał problemy z interpretacją przepisów. Mają z tym kłopot zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Zwykle problemy dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Także sposób udzielania tego urlopu powodował nieporozumienia.

Z pewnością jednym z najtrudniejszych wyzwań dla pracodawców jest pozyskanie wyspecjalizowanej kadry pracowniczej na obecnie występującym tzw. rynku pracownika. Firmy zastanawiają się jak zachęcić specjalistów do aplikowania, nie inwestując w to dużego nakładu finansowego. Jednym z atrakcyjnych benefitów pracowniczych może zatem okazać się dofinansowanie do posiłku.  Kiedy pracodawca jest obowiązany do zapewniania posiłków regeneracyjnych, a kiedy może dobrowolnie taki zaoferować? 

Wystarczy mieć wolne w poniedziałek i wtorek 29-30 kwietnia oraz w czwartek 2 maja, by pierwszy weekend majowy zamienić na dziewięciodniowy urlop. A nawet sam wolny czwartek daje też pole do popisu, by stwarza możliwość odpoczęcia od pracy przez pięć dni. Takie dni wolne można uzgodnić z pracodawcą, korzystając np. z przysługującego urlopu wypoczynkowego za 2024 rok, a przecież wiele osób ma też urlopy zaległe - okazja więc do wykorzystania. A co zrobić gdy szef niechętny do udzielenia wolnego? Możliwości jest wiele, od lewego zwolnienia po rozwiązania legalne, które podsuwa kodeks pracy. A jest ich wiele, tym bardziej że miniony 2023 rok dołożył do tego nowe możliwości, w tym tak wygodne przy takich okazjach dni wolne w związku z działaniem siły wyższej. 

Urlop ojcowski udzielany jest w celu opieki nad dzieckiem. Urlop ojcowski jest udzielany w wymiarze do 2 tygodni, na wniosek pracownika-ojca.

Do niedawna gdy pilnie potrzebne było zwolnienie z pracy na dzień lub kilka najczęściej pracownicy decydowali się na wizytę u lekarza i załatwiali sobie mniej lub bardziej legalne zwolnienie lekarskie albo brali urlop na żądanie. W 2023 roku doszła możliwość skorzystania z dwóch dni wolnych lub 16 godzin w ramach wolnego na działanie siły wyższej.

Pracownicy, który nie zadbali o to, by zapewnić sobie wolne na święta, mogą być zaskoczeni tym, że urlop na żądnie nie rozwiąże ich problemu. Wbrew jego nazwie, aby z niego skorzystać, trzeba uzyskać zgodę pracodawcy.

Każde z tych rozwiązań jest do dyspozycji pracownika gdy musi pilnie – lub w miarę pilnie, np. z wyprzedzeniem co najmniej jednodniowym – skorzystać z przerwy w świadczeniu pracy, by zająć się pilnymi sprawami rodzinnymi. Na początku roku arsenał służących do tego dostępnych narzędzi jest teraz dość szeroki, można więc wybierać. Oceniając najkorzystniejsze rozwiązanie warto jednak mieć na względzie choćby: czy i jak za takie wolne jest płacone i jak np. wpływa ono na staż pracy.

Odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS za swoich pracowników jest obowiązkiem pracodawcy, podobnie jak zgłoszenie zatrudnionych do tych ubezpieczeń. Jak sprawdzić, czy te obowiązki pracodawca wykonuje? Można to zrobić na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub po złożeniu wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W dzisiejszym szybko zmieniającym się świecie pracy, globalizacja stawia przed nami nowe wyzwania w zakresie ochrony praw pracowniczych. Wpływ międzynarodowych korporacji, rosnąca mobilność siły roboczej oraz postępująca cyfryzacja wymagają od prawodawców, organizacji pracodawców i związków zawodowych nowych strategii i rozwiązań.

W dniu 22 września 2023 r. weszły w życie przepisy wzmacniające pozycję zwolnionych pracowników, którzy wystąpią do sądu pracy z odwołaniem od wypowiedzenia umowy o pracę. Nowelizacja przepisów Kodeksu postępowania cywilnego gwarantuje szybszy powrót do pracy pracownikowi, którego Sąd I instancji przywrócił do pracy lub uznał wypowiedzenie mu umowy o pracę za bezskuteczne. W przypadku pracowników szczególnie chronionych powrót do pracy może nastąpić jeszcze nawet przed rozpoczęciem faktycznych czynności procesowych, jeśli pracownik wystąpi z wnioskiem o zabezpieczenie swojego roszczenia do sądu. Zmiana ta jest konsekwencją porozumienia zawartego pomiędzy rządem a NSZZ „Solidarność” w czerwcu tego roku.

Zaległy urlop wypoczynkowy za 2022 r. powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do 30 września 2023 r. Roszczenia dotyczące urlopu za ubiegły rok przedawnią się w 2026 r.