Wiek emerytalny, Nadgodziny

Renta wdowia wejdzie w życie już od stycznia 2025 roku. Wdowy i wdowcy będą nabywać prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, nie wcześniej jednak niż przed ukończeniem 55 lat (jeśli jesteś kobietą) i 60 lat (jeśli jesteś mężczyzną). Dlaczego taki warunek został wprowadzony? Sprawę wyjaśnia Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Emeryci chcą mieć trzy momenty (do wyboru) przeliczenia kapitału emerytalnego na emeryturę na podstawie tablic emerytalnych GUS. Zły wybór tego momentu powoduje spadek emerytury. Posłanka mówi o obniżce emerytur przez tablice trwania życia GUS aż o 7,2%. To jej zdaniem "kara" za to, że emeryci uwierzyli w to, że opóźnienie o rok przejścia na emeryturę spowoduje jej zwiększenie. Na końcu artykułu negatywna odpowiedź rządu w pliku PDF (do ściągnięcia).

Wprowadzenie w 1999 roku systemu zdefiniowanej składki w ubezpieczeniach emerytalnych spowodowało obniżenie tzw. przeciętnej stopy zastąpienia. Instytut Emerytalny podaje, że w latach 2014–2020 ta stopa spadła z 52,5 do 42,4 proc. Oznacza to, że po przejściu na emeryturę dana osoba otrzymuje świadczenie w wysokości mniejszej niż połowa ostatniej pensji. Jeszcze przed 2060 rokiem ta stopa spadnie poniżej 20%, jeżeli nie zostanie podwyższony wiek emerytalny.

Jedno jest pewne. Zmiany w emeryturach z ZUS o charakterze rewolucyjny nie nastąpią w 2025 roku. Przyszło rok jednak może być kluczowy dla przygotowania takich zmian. Temat podwyższenia wieku emerytalnego już wrócił. Od dawna rząd zastanawia się nad zmianami dotyczącymi emerytur groszowych i ewentualnym przywróceniu stażu emerytalnego.

Osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego i udowodnienie okresu ubezpieczenia to podstawowe warunki przejścia na emeryturę. Jednak wybór momentu, w którym złożysz wniosek o emeryturę, jest także ważny. Wysokość emerytury z ZUS zależy bowiem także od miesiąca, w którym zdecydujesz się przejść na emeryturę. Kiedy najbardziej opłaca się przejść na emeryturę?

Zdaniem ekspertów, obecni 30-latkowie dostaną emeryturę w wysokości jednej czwartej ostatniej pensji. Bez wydłużenia aktywności zawodowej Polakom trudno będzie liczyć na wyższe świadczenia. Należy zachęcać kobiety po 60. i mężczyzn po 65. roku życia do pozostawania na rynku pracy.

W dniu 9 sierpnia 2024 r. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz potwierdziła, że rząd nie ma planów podwyższenia wieku emerytalnego. Natomiast jedną z zachęt do kontynuowania pracy zawodowej po osiągnięciu wieku emerytalnego może wypłata (zwrot) 13-tych emerytur dla tych osób.

Dodatek za godziny nadliczbowe z 2023 roku wypłacany w 2024 roku. Jakie minimalne wynagrodzenie przyjąć? Kiedy przysługuje dodatek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia za prace w godzinach nadliczbowych, a kiedy przysługuje dodatek w wysokości 50 proc. wynagrodzenia?

Niezwykle kontrowersyjny temat nie cichnie. Czy będzie w Polsce nowy wiek emerytalny i czy dojdzie do zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do 65 lat? Jest odpowiedź premiera i resortu pracy.

Wiek emerytalny kobiet jest do zmiany - to prawie przesądzone. Argumenty są dużej wagi: dyskryminacja - bo mężczyzn dotyczy wiek emerytalny pięć lat wyższy i ekonomiczne - kobiety z tego powodu dostają dużo niższe emerytury. Bardziej dyskusyjna jest kwestia czy ogólnie wiek emerytalny powinien być podwyższony.

Wszelkie argumenty przemawiające za tym, by nie koncentrować się na osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego w celu szybkiego przechodzenia na emeryturę zderzają się z brutalną rzeczywistością rynku pracy. Żyć z czegoś trzeba, a na rynku który rzekomo cierpi na brak rąk do pracy znalezienie zatrudnienia przez osobę w wieku 55 graniczy z cudem.

Niektórzy seniorzy będą musieli zwrócić 13. emeryturę. Pożegnanie z "trzynastką" dotyczy emerytów, którzy przekroczyli kwotowy limit dorabiania do emerytury. Dowiedz się, ile wynosi taki limit w 2024 roku, czy ta sytuacja dotyczy Ciebie?

Jak wiadomo nie każdy senior przechodzi od razu na emeryturę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn). Wiele osób ma tego świadomość i - jeżeli tylko rodzaj pracy i zdrowie na to pozwalają - przechodzą na emeryturę później wiedząc, że dłuższa aktywność zawodowa i dłuższy okres płacenia składek przekładają się na wyższą emeryturę. ZUS wskazuje, że są też i dodatkowe korzyści z dłuższej pracy w postaci ulgi zwalniającej z podatku. 

Z prognoz GUS wynika, że w 2060 r. liczba ludności w Polsce wyniesie 30,9 mln. Populacja zmniejszy się w większości regionów, najbardziej w śląskim. Wyjątkiem będzie region warszawski stołeczny, gdzie zakłada się wzrost liczby ludności.

Pracy w nadgodzinach nie da się ocenić jednoznacznie – są pracownicy, których cieszy, bo mogą zarobić więcej, ale są i tacy, którzy nie chcą pracować więcej, niż przewiduje ich norma czasu pracy. Aby pogodzić w tym zakresie interesy pracodawcy i pracownika, ustawodawca ściśle uregulował limity i zasady pracy w godzinach nadliczbowych.

System nadgodzin w szkołach jest tak skonstruowany, że logiczne jest wypłacanie wynagrodzenia za nadgodziny, których nauczyciel nie wykonał (nie ze swojej winy). Tak się nie dzieje. Z punktu widzenia nauczyciela jest on poszkodowany, gdy nie mógł „przydzielonej” mu godziny ponadwymiarowej zrealizować np. z uwagi na święto. To nie jest jego wina, a przyznana godzina jest elementem jego pracy i wynagrodzenia.

Wiek emerytalny w Polsce w 2024 roku jest inny dla kobiet i mężczyzn. Ile wynosi? Dopiero osiągnięcie określonej liczby lat uprawnia do przejścia na emeryturę. Ważne są także lata pracy.

Pracę w godzinach nadliczbowych (tzw. “nadgodziny”) stanowi praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. 

Brak jest przyzwolenia społecznego w zakresie realizacji postulatu zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn w Polsce. Dlatego Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie prowadzi żadnych prac w tym zakresie. Obecnie rząd nie prowadzi prac dotyczących wyliczenia, jak zmieniłaby się średnia wysokość emerytur dla kobiet w przypadku zrównania wieku emerytalnego dla obu płci. Jednocześnie zróżnicowanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest zgodne z Konstytucją RP, regulacjami Międzynarodowej Organizacji Pracy i dyrektywami UE. Takie informacje zostały przekazane w odpowiedzi na interpelację poselską z 22 lutego 2024 r., której udzieliła Aleksandra Gajewska, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Propozycja rządu to wprowadzania zachęt do utrzymywania aktywności zawodowej przez dłuższy czas. Gospodarka oparta na pracy emerytów, to srebrna gospodarka.

W 2024 obowiązują nowe zasady rekompensowania pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej i w niedziele i święta - dla urzędników i pracowników administracji. Zmiany są duże i na korzyść pracowników.

Większość Polaków odlicza miesiące do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego, by natychmiast zaraz potem składać do ZUS wniosek o emeryturę. Tymczasem przepisy prawa są tak skonstruowane, że rzadko kiedy takie rozwiązanie jest najkorzystniejsze dla przyszłego emeryta. Dużą korzyść można mieć zarówno odkładając emeryturę o kilka miesięcy, jak i przesuwając ten moment o lata.

Można by sądzić, że czas pracy jest wyjątkowo precyzyjnie regulowany przez przepisy prawa w tym Kodeksu pracy w szczególności, co dotyczy także pracy w godzinach nadliczbowych czy w dni ustawowo wolne od pracy. Tymczasem nic z tych rzeczy – praktyka pokazuje, że podobnie jak telepraca była nieadekwatna do pracy zdalnej, tak obecne normy o pracy w godzinach nadliczbowych nijak się mają do problemu nadgodzin.

Przepis ustawy o Straży Granicznej mówiący, że za przepracowane nadgodziny przyznawany jest czas wolny od służby „w tym samym wymiarze” jest niezgodny z Europejską Kartą Społeczną – orzekł we wtorek 28 listopada 2023 r. Trybunał Konstytucyjny.

Zmiana w rozliczaniu nadgodzin wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 19 października 2023 r. (sygnatura C-660/20, sprawa Lufthansa CityLine). Dotyczy nadgodzin pracowników zatrudnionych ma część etatu (n. ½ etatu).