Wiek emerytalny

Wyrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn staje się nieuniknione, a w przyszłości może czekać nas jego dalsze podnoszenie. To efekt zmian demograficznych oraz wyzwań ekonomicznych, z którymi musi zmierzyć się system emerytalny. Co nas czeka?

Większość z nas może być zdezorientowana. Raz pisze i mówi się o podwyższeniu wieku emerytalnego, raz o zrównaniu, a tym razem o obniżeniu. Czy to możliwe, żeby w Polsce wiek emerytalny wynosił dla kobiet 40 lat a dla mężczyzn 45 lat. Tak, oczywiście, to możliwe. Senat proponuje wejście w życie przepisów już od 1 stycznia 2026 r.

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Jaki wpływ zmiany demograficzne wywrą na życie Polaków, wyjaśniała w rozmowie z Polską Agencją Prasową dyrektorka Instytutu Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak. Jej zdaniem zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn to absolutna konieczność. A rozwój sztucznej inteligencji i praca cudzoziemców mogą pomóc w utrzymaniu stabilnego rynku pracy.

Czy seniorzy mogą korzystać z ulgi podatkowej w PIT przed otrzymaniem emerytury, mimo osiągnięcia wieku emerytalnego? Chodzi o zwolnienie w podatku dochodowym nazywane „ulgą dla pracujących seniorów”.

W dniu 6 marca 2025 r. w czasie debaty w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, zastępca RPO dr hab. Adam Krzywoń zaprezentował tezę ekspertów, że utrzymanie zróżnicowanego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest dyskryminujące dla obu płci. Dla kobiet ze względu na niższe świadczenia emerytalne, a mężczyzn ze względu na późniejszy dostęp do emerytury.

Korzystając z przysługującej mu inicjatywy ustawodawczej – w dniu 13 marca 2025 r., Senat podjął uchwałę w sprawie złożenia do laski marszałkowskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych, której celem jest obniżenie wieku emerytalnego dla jednej grupy zawodowej – tancerzy zawodowych. Zgodnie z jego postanowieniami – wiek emerytalny tancerzy ma został ustalony na poziomie 40 lat w przypadku kobiet i odpowiednio – 45 lat w przypadku mężczyzn, czyli – ma zostać obniżony o 20 lat, w stosunku do obecnie obowiązującego powszechnego wieku emerytalnego.

Emeryci chcą mieć do wyboru aż trzy momenty przeliczenia kapitału emerytalnego na emeryturę na podstawie tablic emerytalnych GUS. Zły wybór tego momentu powoduje spadek emerytury. Posłanka mówi o obniżce emerytur przez tablice trwania życia GUS aż o 7,2%. To jej zdaniem "kara" za to, że emeryci uwierzyli w to, że opóźnienie o rok przejścia na emeryturę spowoduje jej zwiększenie. Na końcu artykułu negatywna odpowiedź rządu w pliku PDF (całość do ściągnięcia na komputer).

Również w 2025 r. pracownikom w wieku przedemerytalnym przysługuje ochrona przedemerytalna. Nie ma ona jednak charakteru bezwzględnego. W 2025 r. pracodawca wciąż może zwolnić pracownika, nawet gdy ten ma ochronę przedemerytalną. Kiedy?

Osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego i udowodnienie okresu ubezpieczenia to podstawowe warunki przejścia na emeryturę. Jednak wybór momentu, w którym złożysz wniosek o emeryturę, jest także ważny. Wysokość emerytury z ZUS zależy bowiem także od miesiąca, w którym zdecydujesz się przejść na emeryturę. Kiedy najbardziej opłaca się przejść na emeryturę?

Politycy i rząd nie mają wyboru – muszą podwyższyć wiek emerytalny. Politycznie może się to wydawać samobójstwem, ale realnie brak podwyższenia wieku emerytalnego to samobójstwo ekonomiczne. Dlatego cała sztuka polega na tym, by przekonać społeczeństwo, że podniesienie wieku emerytalnego jest w interesie wszystkich.

Tylko niektóre grupy zawodowe mogą korzystać z przywileju, jakim jest wcześniejsza emerytura. Wszystko wskazuje na to, że ich grono w najbliższy czasie się nie powiększy, a uprawnienia nie zostaną przyznane pracownikom, którzy starali się o nie już od jakiegoś czasu.

Upubliczniany niedawno projekt pod nazwą Emerytura Plus polegający na wypłacie trzynastych emerytur za wszystkie lata zwłoki z przejściem na emeryturę po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego – jako zachęty do podejmowania takich decyzji przez seniorów większość ekspertów uważa za niedostateczny.  A sami zainteresowani – nawet jako niepoważny.

Do emerytur wypłacanych przez ZUS trzeba z budżetu państwa dokładać rocznie 40 miliardów złotych. Nie licząc wydatków na dodatkowe świadczenia: trzynastą i czternastą emeryturę. Szukając oszczędności w ramach procedury nadmiernego deficytu z pewnością rząd będzie kalkulował ograniczenie tych wydatków. Podwyższenie wieku emerytalnego jest jednym ze sposobów.

W kodeksie pracy stworzono całą grupę przepisów dotyczących osób, którym do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego brakuje nie więcej ni cztery lata.  Na czym polega ta ochrona i czy dotyczy tylko zatrudnionych na etacie.

Renta wdowia wejdzie w życie już od stycznia 2025 roku. Wdowy i wdowcy będą nabywać prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, nie wcześniej jednak niż przed ukończeniem 55 lat (jeśli jesteś kobietą) i 60 lat (jeśli jesteś mężczyzną). Dlaczego taki warunek został wprowadzony? Sprawę wyjaśnia Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Jaki jest wiek emerytalny w Norwegii? Czy po 5 latach pracy w Norwegii należy się norweska emerytura (alderspensjon)? Ile wynosi minimalna emerytura w Norwegii w 2024 roku? To około 160 000 NOK rocznie.

Od września 2024 r. zmniejszyły się limity dorabiania dla emerytów, którzy nie ukończyli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Bezpieczny próg, który nie wpływa na zmniejszenie emerytury czy renty, został obniżony o 76,30 zł brutto, a wyższy, powodujący zawieszenie świadczenia, o 141,60 zł brutto. Wysokość zarobków do 5626,90 zł brutto nie wpłynie na zmniejszenie emerytury lub renty.

W rencie wdowiej nikt nie zastanowił się nad pokrzywdzeniem przez nowe przepisy wdowców. Mogą wnioskować o rentę wdowią, gdy stracili żonę w wieku 60 lat (i późniejszym). Jest to limit wyższy o 5 lat niż dla wdów (tu jest 55 lat). To rozwiązanie wywołało burzliwe dyskusje w Internecie osób zainteresowanych rentą. I pytanie o możliwość nowelizacji nowych przepisów (pod kątem limitu lat składkowych osoby zmarłej).

Czy da się ograniczyć deficyt budżetu państwa bez radykalnego zmniejszenia dopłat do emerytur? Na radykalne zwiększenie wpływów do budżetu nie ma co liczyć, łatwiej będzie ciąć wydatki. Tymczasem w ciągu ostatnich transfery na rzecz emerytów są rekordowe. Nie da się więc uniknąć tematu ich ograniczenia, a doprowadzenie do późniejszego przechodzenia Polaków na emeryturę to jeden ze sposobów.

Tablice trwania życia, trzynasta i czternasta emerytura oraz waloryzacja kapitału – to wszystko, obok stażu pracy i wysokości zarobków, które były uzyskiwane, ma wpływ na wysokość emerytury, jaka zostanie przyznana wnioskującemu. Jak zyskać jeszcze więcej? Można dostać dodatkowe świadczenie.

Demografia i ekonomia są nieubłagane: wiek emerytalny musi być podnoszony, bo żyjemy dłużej. Jeśli nie chcemy później przechodzić na emeryturę, musimy pogodzić się z tym, że wyliczane przez ZUS emerytury z tego samego zgromadzonego tam na kontach i subkontach emerytalnych kapitału z roku na rok będą coraz niższe.

Niektórzy seniorzy będą musieli zwrócić 13. emeryturę. Pożegnanie z "trzynastką" dotyczy emerytów, którzy przekroczyli kwotowy limit dorabiania do emerytury. Dowiedz się, ile wynosi taki limit w 2024 roku, czy ta sytuacja dotyczy Ciebie?

W Polsce zmniejsza się liczba ludności. Programy wspierające zwiększanie dzietności to za mało, by odwrócić niekorzystne trendy. Podwyższenie wieku emerytalnego będzie konieczne, żeby w dłuższej perspektywie utrzymać stabilny system ubezpieczeń – twierdzi prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak, dyrektor Instytutu Statystyki i Demografii SGH.

Kto straci, a kto zyska na przywróceniu handlu w niedziele? Jak dostęp do aborcji zmieni życie polskich kobiet? Kto będzie beneficjentem wyższej kwoty wolnej od podatku? Czy wiek emerytalny kobiet i mężczyzn powinien zostać zrównany? Jak dyrektywa budynkowa zmieni Polskę?