Zwolnienie lekarskie, Urlop wypoczynkowy

Urlop wypoczynkowy to podstawowe prawo pracownika zatrudnionego na umowę o pracę, gwarantowane przez przepisy Kodeksu pracy. Pracownik ma prawo do urlopu, a pracodawca nie może go ograniczyć pod karą grzywny. W związku z rozpoczynającymi się wakacjami, ekspertka przypomina o podstawowych zasadach z nim związanych.

Przepisy o urlopach wypoczynkowych zawierają kilka uprawnień, o których najczęściej przypominamy sobie dopiero w okresie wakacyjnym. Pierwszym z nich jest prawo pracownika do co najmniej jednej części wypoczynku trwającej nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Urlop to nie tylko prawo pracownika, ale w dłuższej perspektywie również benefity dla pracodawcy.

Kontrole ZUS pracowników nadużywających zwolnień lekarskich (L4) zostały zintensyfikowane. W ubiegłym roku kontrolerzy zweryfikowali niemal 500 tys. z nich, co skutkowało wycofaniem świadczeń chorobowych i wygenerowało oszczędności rzędu 22 mln złotych. Czy taka kontrola jest jedynie problemem pracownika, czy może również pracodawcy?

Urlop na pół dnia – czy pracodawca może go udzielić? Jak wskazuje Kodeks pracy, jest dopuszczalne udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być urlop udzielony. Jak to wygląda w praktyce? 

Czas pracy i wakacje nauczycieli to kontrowersyjny temat. Wielu uważa, że w 2023 r. urlop nauczycieli rozpoczyna się 24 czerwca i trwa do 31 sierpnia 2023 r. - tak nie jest. Czy nauczyciel może pracować w wakacje? Ile dni urlopu ma nauczyciel w wakacje? Ile wynosi czas pracy nauczyciela? Co wchodzi w 40 godzinny czas pracy nauczyciela?

Jak uzyskać świadczenie rehabilitacyjne? Kiedy należy się świadczenie rehabilitacyjne? Ile wynosi świadczenie rehabilitacyjne? Jak długo może trwać świadczenie rehabilitacyjne? Jak ZUS płaci świadczenie rehabilitacyjne?

Długie zwolnienie lekarskie i przejście na świadczenie rehabilitacyjne – czy jest taka ewentualność? W przypadku, gdy pół roku zwolnienia lekarskiego jest niewystarczające na zakończenie leczenia i powrót do zdrowia – możliwa jest kontynuacja terapii w ramach świadczenia rehabilitacyjnego. Kiedy pracownik może starać się o świadczenie rehabilitacyjne? Ile trwa takie świadczenie? 

5,1 mln zwolnień lekarskich wpłynęło do ZUS tylko w pierwszych dwóch miesiącach 2023 r. Najczęstszą przyczyną absencji były choroby układu oddechowego. 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) poinformował w komunikacie z 21 marca 2023 r., że po 24 marca 2023 r. elektroniczne zaświadczenia lekarskie (e-ZLA) będą przekazywane na profile płatników składek automatycznie utworzone przez ZUS, nawet jeśli płatnik nie dokończył procesu rejestracji na PUE ZUS.

W ubiegłym roku wystawiono prawie 1,3 mln zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, co przełożyło się na 23,8 mln dni absencji chorobowej. To 10 proc. wszystkich nieobecności spowodowanych czasową niezdolnością do pracy.

Zwolnienie lekarskie wstecz. Na jakich zasadach wystawia się tego typu zwolnienia? Na jak długi okres można wystawić L4 wstecz? Każdy ubezpieczony pracownik powinien znać odpowiedzi na te pytania. Pozwoli to w pełni korzystać z przysługujących mu praw, jak i odpowiednio przestrzegać wymaganych zasad i obowiązków.

W 2022 r. zarejestrowano w kraju 27 mln zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy na łączną liczbę 288,8 mln dni absencji. Najczęstszą przyczyną absencji były choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej - wynika z najnowszych danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Wynagrodzenie urlopowe – wynagrodzenie, jakie przysługuje pracownikowi za czas wykorzystanego urlopu wypoczynkowego.

W 2023 roku nawet bez wykorzystywania urlopu wypoczynkowego mamy 115 dni wolnych od pracy. Tyle jest w ciągu roku sobót, niedziel i innych dni ustawowo wolnych od pracy. Dobre wykporzystanie urlopu daje nam ponadto szansę na 8 wydłużonych weekendów – zarówno świątecznych, jak i tych przeznaczonych na odpoczynek.

Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy – świadczenie pieniężne należne pracownikowi w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu wypoczynkowego w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.