Dziennik Ustaw - rok 2013 poz. 576

Na podstawie art. 123 ust. 1f ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r. poz. 933, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) wyjątki od zakazów wykonywania przez statki powietrzne lotów próbnych, akrobacyjnych oraz organizowania pokazów lotniczych nad osiedlami i innymi skupiskami ludności;

2) szczegółowe wymogi bezpieczeństwa podczas organizacji i prowadzenia pokazów lotniczych;

3) szczegółowe warunki organizacji i prowadzenia pokazów lotniczych oraz lotów próbnych i akrobacyjnych.

1) dowódca zespołu – osobę wyznaczoną spośród pilotów zespołu statków powietrznych odpowiedzialną za przygotowanie zespołu do przeprowadzenia pokazu lotniczego;

2) dyrektor pokazu lotniczego – osobę odpowiedzialną za zapewnienie, aby operacje lotnicze i działania obsługi technicznej, wykonywane w ramach pokazu lotniczego, były zgodne z przepisami;

3) impreza masowa – imprezę masową w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504, z późn. zm.³⁾);

4) kategoria I statków powietrznych – statki powietrzne o napędzie tłokowym, turbinowym albo turbośmigłowym, osiągające podczas pokazów lotniczych maksymalną prędkość lotu poziomego większą niż 450 km/h (240 kt);

5) kategoria II statków powietrznych – statki powietrzne o napędzie tłokowym, turbinowym, turbośmigłowym albo elektrycznym, osiągające podczas pokazów lotniczych maksymalną prędkość lotu poziomego od 280 km/h (150 kt) do 450 km/h (240 kt);

6) kategoria III statków powietrznych – statki powietrzne o napędzie tłokowym, turbinowym, turbośmigłowym albo elektrycznym, osiągające podczas pokazów lotniczych maksymalną prędkość lotu poziomego mniejszą niż 280 km/h (150 kt);

7) kierownik do spraw bezpieczeństwa – kierownika do spraw bezpieczeństwa w rozumieniu art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych;

8) kierownik programu pokazu lotniczego – osobę wyznaczoną przez dyrektora pokazu lotniczego, odpowiedzialną za sprawowanie nadzoru nad operacjami lotniczymi wykonywanymi w ramach pokazu lotniczego;

9) kierownik lotów – osobę wyznaczoną przez dyrektora pokazu lotniczego do kierowania operacjami lotniczymi wykonywanymi w ramach pokazu lotniczego;

10) kierownik skoków – osobę wyznaczoną przez dyrektora pokazu lotniczego, odpowiedzialną za zgodny z przepisami przebieg skoków spadochronowych wykonywanych w ramach pokazu lotniczego;

11) linia pokazu lotniczego – oznaczoną w sposób widoczny dla załogi statku powietrznego linię w przestrzeni, na ziemi lub na wodzie, której statek powietrzny biorący udział w pokazie lotniczym nie może przekroczyć podczas zbliżania się do strefy dla publiczności;

12) lot akrobacyjny – zamierzone wykonywanie manewrów lub figur przez pilotującego statek powietrzny powodujące zmianę położenia statku powietrznego na położenie niestandardowe lub powodujące niestandardową zmianę prędkości;

13) lot próbny – całokształt działań na ziemi i w powietrzu zmierzających do uzyskania informacji o jakościowych i ilościowych charakterystykach statków powietrznych, ich części lub akcesoriów, w rzeczywistych warunkach lotu;

14) Prezes Urzędu – Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego;

15) program pokazu lotniczego – program, o którym mowa odpowiednio w art. 123 ust. 1b lub 1d ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze;

16) przelot – lot w strefie pokazu lotniczego wykonywany ze stałym kątem drogi i na stałej wysokości;

17) strefa czasowo rezerwowana – strefę TRA, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 121 ust. 5 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze;

18) strefa czasowo wydzielona – strefę TSA, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 121 ust. 5 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze;

19) strefa dla publiczności – miejsce wyznaczone w terenie, oznakowane i udostępnione przez organizatora pokazu lotniczego dla widzów, spełniające warunki sanitarnohigieniczne przewidziane przepisami oraz posiadające infrastrukturę zapewniającą bezpieczeństwo przebywających w nim osób;

20) strefa lotów akrobacyjnych – wyznaczoną przestrzeń powietrzną o określonych granicach poziomych i pionowych, wydzieloną na potrzeby wykonania lotów akrobacyjnych;

21) strefa pokazu lotniczego – wyznaczoną okresowo przestrzeń powietrzną o określonych granicach poziomych i pionowych, wydzieloną na potrzeby wykonania pokazu lotniczego;

22) ustawa – ustawę z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze;

23) wystawa statyczna sprzętu lotniczego – ekspozycję statków powietrznych, w tym biorących udział w pokazie lotniczym, w miejscu wyznaczonym przez organizatora pokazów lotniczych z dostępem dla publiczności.

1) zostaną zachowane środki bezpieczeństwa zawarte w programie prób w locie albo w instrukcji operacyjnej prób w locie, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 53c ust. 1 i 2 ustawy;

2) po starcie lub przy podejściu do lądowania lub w locie nad lotniskiem nie można uniknąć lotu nad osiedlem lub innym skupiskiem ludności;

3) wysokość lotu poza lotniskiem gwarantuje bezpieczne wykonanie przymusowego lądowania poza osiedlem lub innym skupiskiem ludności.

2. Loty akrobacyjne nad osiedlem lub innym skupiskiem ludności mogą być wykonywane w strefie lotów akrobacyjnych albo w strefie pokazu lotniczego.

3. Loty akrobacyjne w strefie lotów akrobacyjnych albo w strefie pokazu lotniczego wykonuje się na wysokości większej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem terenu.

4. Loty akrobacyjne w strefie lotów akrobacyjnych albo w strefie pokazu lotniczego mogą być wykonywane na wysokości mniejszej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem terenu po uzyskaniu zgody Prezesa Urzędu wydanej na wniosek odpowiednio:

1) organizatora lotów akrobacyjnych złożony nie później niż na 7 dni roboczych przed planowanym terminem lotu akrobacyjnego;

2) organizatora pokazu lotniczego, o którym mowa w art. 123 ust. 1b ustawy, złożony wraz z programem pokazu lotniczego;

3) organizatora pokazu lotniczego, o którym mowa w art. 123 ust. 1d ustawy, złożony nie później niż na 14 dni przed planowanym terminem pokazu lotniczego.

5. W przypadku pilotów państw obcych wniosek, o którym mowa w ust. 4, składa się nie później niż na 3 dni robocze przed planowanym terminem lotu akrobacyjnego lub pokazu lotniczego.

6. Wniosek, o którym mowa w ust. 4, zawiera:

1) określenie wnioskodawcy obejmujące jego imię i nazwisko albo nazwę oraz adres, numer telefonu i adres poczty elektronicznej;

2) nazwę użytkownika statku powietrznego;

3) proponowaną wysokość dolnej granicy lotu akrobacyjnego;

4) proponowany czas, w którym będą wykonywane loty akrobacyjne;

5) numer uprawnienia lotniczego pilota statku powietrznego, z tym że w przypadku członków załóg statków powietrznych lotnictwa państwowego do wniosku dołącza się kopię dokumentu potwierdzającego kwalifikacje lub uprawnienia w lotnictwie państwowym;

6) uzasadnienie.

7. Loty akrobacyjne w strefie lotów akrobacyjnych albo w strefie pokazu lotniczego na wysokości mniejszej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem terenu mogą być wykonywane przez pilotów państw obcych, jeżeli posiadają oni zgodę właściwego organu swojego państwa na wykonywanie lotów akrobacyjnych poniżej tej wysokości. Zgodę dołącza się do wniosku, o którym mowa w ust. 4.

8. Loty akrobacyjne wykonywane na wysokości nie mniejszej niż 500 m (1500 ft) nad poziomem terenu mogą być wykonywane poza strefą lotów akrobacyjnych albo strefą pokazu lotniczego:

1) w przestrzeni kontrolowanej – po uzyskaniu zgody służby kontroli ruchu lotniczego;

2) w przestrzeni niekontrolowanej:

a) w strefie czasowo wydzielonej albo w strefie czasowo rezerwowanej,

b) w strefie ruchu lotniskowego – po uzyskaniu zgody zarządzającego tą strefą,

c) w odległości do 15 km od granicy strefy ruchu lotniskowego – po powiadomieniu zarządzającego strefą ruchu lotniskowego oraz właściwej terytorialnie służby ruchu lotniczego.

9. Loty akrobacyjne wykonywane nad lotniskiem lub w odległości do 1 km od jego granicy mogą być wykonywane poza strefą lotów akrobacyjnych albo strefą pokazu lotniczego po spełnieniu łącznie następujących warunków:

1) uzyskaniu zgody zarządzającego lotniskiem na wykonanie lotu akrobacyjnego;

2) uzyskaniu zgody służby kontroli ruchu lotniczego w przypadku lotniska kontrolowanego;

3) wykonywaniu lotów na wysokości nie mniejszej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem lotniska albo uzyskaniu zgody Prezesa Urzędu na wykonywanie lotów na wysokości mniejszej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem terenu;

4) pozostawaniu statku powietrznego w zasięgu ciągłej obserwacji osoby wyznaczonej przez zarządzającego lotniskiem lub w zasięgu kontroli radarowej w przypadku lotniska kontrolowanego.

10. Do zgody Prezesa Urzędu, o której mowa w ust. 9 pkt 3, stosuje się odpowiednio przepisy ust. 4–7.

11. Przepisy ust. 9 i 10 stosuje się odpowiednio do lądowisk zgłoszonych do ewidencji lądowisk.

1) nad terenem o najmniejszej zwartości zabudowy;

2) w sposób umożliwiający wylądowanie statku powietrznego na lotnisku lub lądowisku w sytuacji awaryjnej, a w przypadku braku takiej możliwości – poza terenem zabudowanym, w miejscu określonym przez pilota przed lotem;

3) w sposób umożliwiający znalezienie się statku powietrznego po zakończeniu każdej figury akrobacyjnej w normalnym położeniu na wysokości nie mniejszej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem terenu.

2. Strefę lotów akrobacyjnych wyznacza:

1) zarządzający lotniskiem lub lądowiskiem – w strefie ruchu lotniskowego lub w strefie kontrolowanej lotniska lub lądowiska – po uzgodnieniu z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego;

2) organizator lotów akrobacyjnych – poza strefą ruchu lotniskowego lub strefą kontrolowaną lotniska lub lądowiska – po powiadomieniu wójta, burmistrza albo prezydenta miasta właściwych ze względu na miejsce usytuowania strefy lotów akrobacyjnych oraz po uzgodnieniu z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego.

2. Program pokazu lotniczego określa:

1) imię i nazwisko albo nazwę oraz adres organizatora pokazu lotniczego;

2) datę i godziny pokazu lotniczego;

3) wyznaczone miejsce startu i lądowania oraz szkic terenu, nad którym ma być wykonany pokaz lotniczy, zawierający:

a) wydzieloną przestrzeń powietrzną, w której znajduje się strefa pokazu lotniczego,

b) granice strefy pokazu lotniczego,

c) opis strefy dla publiczności wraz z określeniem bezpiecznej odległości od granicy strefy pokazu lotniczego,

d) miejsce ustawienia sprzętu lotniczego wyznaczonego do pokazu lotniczego,

e) miejsca wyznaczone do lądowań awaryjnych,

f) przeszkody lotnicze, o których mowa w art. 87 ust. 2 ustawy, zlokalizowane w strefie pokazu lotniczego, z określeniem ich rodzajów i wysokości;

4) warunki wykonywania lotów w czasie trwania pokazu lotniczego, w szczególności ograniczenia dotyczące wysokości i prędkości lotu, dozwolonych manewrów, eksploatacji statków oraz inne ograniczenia mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa wykonywania lotów podczas pokazu lotniczego, z uwzględnieniem uprawnień lotniczych członków załóg statków powietrznych uczestniczących w pokazie lotniczym;

5) imiona i nazwiska oraz uprawnienia lotnicze dyrektora pokazu lotniczego, kierownika programu pokazu lotniczego i kierownika lotów;

6) opis każdego punktu programu pokazu lotniczego, z określeniem:

a) imion i nazwisk pilotów lub skoczków spadochronowych biorących udział w pokazie lotniczym,

b) uprawnień lotniczych dowódcy załogi statku powietrznego lub skoczka spadochronowego,

c) rodzaju wykonywanego lotu lub skoku spadochronowego podczas pokazu lotniczego,

d) typu statku powietrznego używanego podczas pokazu lotniczego,

e) planowanych wysokości lotu podczas pokazu lotniczego oraz minimalnej bezpiecznej wysokości zakończenia ewolucji,

f) deklarowanej maksymalnej prędkości lotu wykonywanego podczas pokazu lotniczego;

7) minimalne warunki atmosferyczne dla strefy pokazu lotniczego wymagane do przeprowadzenia tego pokazu;

8) ustalone na czas trwania pokazu lotniczego sposoby łączności załóg statków powietrznych biorących udział w pokazie lotniczym z kierownikiem lotów oraz kierownikiem skoków, jeżeli został wyznaczony.

3. W przypadku pokazu lotniczego organizowanego w formie przelotu statków powietrznych program pokazu lotniczego nie zawiera danych, o których mowa w ust. 2 pkt 3 lit. c–e.

4. Program pokazu lotniczego sporządza organizator pokazu lotniczego, z tym że dane, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i 3, są ustalane w porozumieniu ze służbą ruchu lotniczego właściwą dla przestrzeni powietrznej, w której będzie przeprowadzany pokaz lotniczy, i przekazywane instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego.

5. Jeżeli pokaz lotniczy odbywa się w strefie kontrolowanej lotniska, dyrektor pokazu lotniczego nawiązuje współpracę z właściwą służbą kontroli ruchu lotniczego w celu uzgodnienia programu pokazu lotniczego w zakresie określonym w ust. 2 pkt 2 i 3.

1) kopię wniosku o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej;

2) oświadczenie dyrektora pokazu lotniczego, kierownika programu pokazu lotniczego i kierownika lotów, wyrażające zgodę na podjęcie przez nich obowiązków w zakresie organizacji i przebiegu pokazu lotniczego.

2. Do programu pokazu lotniczego, o którym mowa w art. 123 ust. 1d ustawy, organizator pokazu lotniczego dołącza:

1) oświadczenie o powiadomieniu o zamiarze przeprowadzenia pokazu lotniczego właściwych miejscowo ze względu na miejsce przeprowadzenia pokazu lotniczego:

a) komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) Policji,

b) komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej,

c) dysponenta zespołów ratownictwa medycznego (pogotowia ratunkowego),

d) państwowego inspektora sanitarnego;

2) oświadczenie o przeprowadzeniu oceny ryzyka operacji lotniczych objętych programem pokazu lotniczego;

3) oświadczenia osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2, wyrażające zgodę na podjęcie przez nich obowiązków w zakresie organizacji i przebiegu pokazu lotniczego;

4) kopię pisma powiadamiającego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta właściwego ze względu na strefę pokazu lotniczego o zamiarze przeprowadzenia pokazu lotniczego.

2. Dyrektor pokazu lotniczego może zmienić kolejność realizacji punktów programu pokazu lotniczego lub odstąpić od ich realizacji.

3. Dyrektor pokazu lotniczego odwołuje poszczególne punkty programu pokazu lotniczego lub cały pokaz lotniczy, jeżeli warunki atmosferyczne albo inne przyczyny mogą zagrozić bezpieczeństwu pokazu lotniczego.

1) 90 dni kalendarzowych przed rozpoczęciem pokazu lotniczego – w przypadku pokazu lotniczego, w którym przewiduje się udział więcej niż 50 samolotów lub śmigłowców;

2) 10 dni roboczych przed rozpoczęciem pokazu lotniczego – w przypadku pozostałych pokazów lotniczych.

2. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, organizator pokazu lotniczego określa:

1) współrzędne geograficzne według układu współrzędnych Światowego Systemu Geodezyjnego (WGS 84), z uwzględnieniem granic bocznych, daty, godziny i przedziału wysokości wydzielanej przestrzeni powietrznej;

2) trasę przelotu lub strefę pokazu lotniczego, w przypadku gdy pokaz lotniczy jest organizowany w formie przelotu statków powietrznych z uwzględnieniem wysokości, daty oraz godzin trwania przelotu;

3) informację o używaniu materiałów wybuchowych, materiałów lub wyrobów pirotechnicznych oraz o emisji światła laserowego.

1) kierownikiem programu pokazu lotniczego oraz kierownikiem lotów;

2) kierownikiem skoków, jeżeli został wyznaczony;

3) właściwą terytorialnie służbą ruchu lotniczego;

4) służbami porządkowymi i ratowniczymi zabezpieczającymi pokaz lotniczy.

2. Dyrektor pokazu lotniczego, wyznaczając osoby, o których mowa w ust. 1, bierze pod uwagę ich kwalifikacje i doświadczenie odpowiednie do rodzajów statków powietrznych biorących udział w pokazie lotniczym.

3. Dyrektor pokazu lotniczego wyznacza kierownika skoków, jeżeli w pokazie lotniczym będą wykonywane skoki spadochronowe.

4. W przypadku pokazu lotniczego, w którym uczestniczą nie więcej niż trzy statki powietrzne, obowiązki organizatora pokazu lotniczego, dyrektora pokazu lotniczego, kierownika lotów i kierownika programu pokazu lotniczego może wykonywać pilot uczestniczący w tym pokazie.

5. Podczas pokazu lotniczego, w którym bierze udział nie więcej niż dwadzieścia statków powietrznych, w tym nie więcej niż osiem samolotów lub śmigłowców, obowiązki kierownika programu pokazu lotniczego i kierownika lotów może wykonywać dyrektor pokazu lotniczego, pod warunkiem nieuczestniczenia w lotach lub skokach spadochronowych podczas tego pokazu.

6. Podczas pokazu lotniczego, w którym bierze udział więcej niż osiem statków powietrznych, dyrektor pokazu lotniczego nie wykonuje lotów w charakterze dowódcy załogi.

7. Kierownik programu pokazu lotniczego nie może czynnie uczestniczyć w pokazie lotniczym, w którym biorą udział więcej niż trzy statki powietrzne.

8. Dyrektorowi pokazu lotniczego podlegają osoby, o których mowa w ust. 1 i 3.

2. Strefa pokazu lotniczego jest wyznaczana z uwzględnieniem warunków bezpiecznego wykonywania lotów przez statki powietrzne biorące udział w pokazie lotniczym oraz zgodnie z następującymi warunkami:

1) minimalne wymiary strefy pokazu lotniczego w przypadku kategorii I statków powietrznych to 1000 m szerokości i 2500 m długości;

2) minimalne wymiary strefy pokazu lotniczego w przypadku kategorii II statków powietrznych to 400 m szerokości i 1000 m długości;

3) minimalne wymiary strefy pokazu lotniczego w przypadku kategorii III statków powietrznych to 300 m szerokości i 700 m długości.

3. Strefa pokazu lotniczego jest usytuowana:

1) nad terenem o najmniejszej zwartości zabudowy;

2) w zasięgu ciągłej obserwacji kierownika lotów;

3) w sposób umożliwiający wylądowanie statku powietrznego w sytuacji awaryjnej;

4) w sposób umożliwiający znalezienie się statku powietrznego po zakończeniu każdej figury akrobacyjnej w normalnym położeniu na wysokości nie mniejszej niż 150 m nad poziomem terenu.

4. Jeżeli strefa pokazu lotniczego jest wyznaczona nad lotniskiem lub lądowiskiem, dyrektor pokazu lotniczego przy wyznaczaniu strefy pokazu lotniczego uwzględnia warunki użytkowania odpowiednio lotniska lub lądowiska zawarte w instrukcji operacyjnej lotniska lub lądowiska.

2. W przypadku pokazu lotniczego, o którym mowa w ust. 1, dyrektor pokazu lotniczego wyznacza strefę pokazu lotniczego i trasę przelotu właściwą dla obszaru pokazu lotniczego oraz uzgadnia z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego warunki przelotu i rezerwację przestrzeni powietrznej o rozmiarach niezbędnych do przelotu. Przepisu § 13 ust. 3 nie stosuje się.

3. Organizator pokazu lotniczego, o którym mowa w ust. 1, współpracuje z właściwą terytorialnie służbą ruchu lotniczego oraz uzgadnia warunki i zasady współpracy z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego w przyległych przestrzeniach powietrznych.

2. W przypadku pokazu lotniczego przebiegającego w rejonie działań prowadzonych przez Morską Służbę Poszukiwawczo-Ratowniczą służba ta może wystąpić do organizatora pokazu lotniczego z uzasadnionym wnioskiem o zawieszenie tego pokazu do czasu zakończenia działań ratowniczych.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, organizator pokazu lotniczego w zależności od okoliczności odpowiednio przerywa, zawiesza albo odwołuje pokaz lotniczy.

4. W przypadku pokazu lotniczego organizowanego na lotnisku lub lądowisku, podczas którego w ocenie zarządzającego lotniskiem lub lądowiskiem zachodzi możliwość zaistnienia zagrożenia bezpieczeństwa osób lub statków powietrznych znajdujących się na terenie lotniska lub lądowiska, zarządzający lotniskiem lub lądowiskiem może przerwać, zawiesić lub odwołać pokaz, informując o tym organizatora pokazu lotniczego.

5. Prezes Urzędu może przerwać lub zawiesić pokaz lotniczy w przypadku stwierdzenia zagrożenia bezpieczeństwa zgromadzonej publiczności ze strony statków powietrznych uczestniczących w pokazie lotniczym, informując o tym organizatora pokazu lotniczego.

2. Jeżeli nie ma możliwości pełnej i bezpośredniej obserwacji ruchu naziemnego w strefie pokazu lotniczego ze stanowiska kierowania pokazem, dyrektor pokazu lotniczego wyznacza pomocnika kierownika lotów.

2. Dyrektor pokazu lotniczego informuje personel lotniczy biorący udział w pokazie o miejscu, czasie i sposobie użycia podczas pokazu lotniczego materiałów wybuchowych, materiałów lub wyrobów pirotechnicznych lub światła laserowego.

2. Organizator pokazu lotniczego zwraca się do zarządzającego lotniskiem lub lądowiskiem z wnioskiem o wydanie zakazu sprzedaży przedmiotów wypełnionych gazami lżejszymi od powietrza oraz materiałów lub wyrobów pirotechnicznych na terenie lotniska lub lądowiska, na którym odbywa się pokaz lotniczy.

2. Organizator pokazu lotniczego, w którym uczestniczą więcej niż trzy statki powietrzne z napędem silnikowym, zapewnia rejestrację lotów w formie wideo oraz nagrywa korespondencję radiową prowadzoną podczas pokazu lotniczego.

3. Materiały zgromadzone podczas utrwalania przebiegu pokazu lotniczego organizator przechowuje i zabezpiecza przed ich uszkodzeniem przez okres 12 miesięcy od dnia zakończenia pokazu lotniczego.

2. Kierownik programu pokazu lotniczego, w przypadku stwierdzenia naruszenia przez załogę statku powietrznego wykonującą lot w trakcie pokazu lotniczego warunków, o których mowa w § 7 ust. 2 pkt 4, przerywa dalsze wykonywanie lotu przez tę załogę.

2. Dyrektor pokazu lotniczego lub osoby przez niego upoważnione mogą wydawać polecenia załogom statków powietrznych lub skoczkom spadochronowym uczestniczącym w pokazie lotniczym.

2. Karta uczestnika pokazu lotniczego, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1) imię i nazwisko pilota, członków załogi statku powietrznego, grupy lub formacji biorących udział w pokazie lotniczym;

2) numer uprawnienia lotniczego, o którym mowa w § 7 ust. 2 pkt 6 lit. b, wraz z datą jego ważności oraz orzeczenie lotniczo-lekarskie, jeżeli jest wymagane, albo dołączoną do niej kopię dokumentu potwierdzającego kwalifikacje lub uprawnienia w lotnictwie państwowym;

3) określenie typu statku powietrznego;

4) określenie czasu trwania pokazu lotniczego;

5) opis poszczególnych elementów pokazu lotniczego z określeniem prędkości i wysokości bezwzględnej w poszczególnych fazach lotu.

3. Dyrektor pokazu lotniczego akceptuje kartę uczestnika pokazu lotniczego.

4. Przed akceptacją karty uczestnika pokazu lotniczego dyrektor pokazu lotniczego, mając na uwadze bezpieczeństwo publiczności uczestniczącej w pokazie lotniczym, może wprowadzić w karcie uczestnika pokazu lotniczego, w porozumieniu z osobą przekazującą mu tę kartę, ograniczenia co do ilości i sposobu wykonywania poszczególnych elementów pokazu lotniczego, o których mowa w ust. 2 pkt 5.

1) informuje pilotów uczestniczących w pokazie lotniczym oraz personel biorący udział w zabezpieczeniu pokazu lotniczego o czasie, planowanym miejscu lądowania oraz o innych istotnych dla bezpieczeństwa elementach;

2) ustala miejsce przewidywanego lądowania znajdujące się w odległości nie mniejszej niż 50 m od granicy strefy dla publiczności na terenie pokazu lotniczego.

2. W odprawie, o której mowa w ust. 1, uczestniczą:

1) kierownik programu pokazu lotniczego i kierownik lotów;

2) dowódcy załóg statków powietrznych lub dowódcy zespołów albo osoby przez nich wyznaczone, pod warunkiem że są członkami zespołu;

3) kierownik skoków oraz skoczek spadochronowy wyrzucający, jeżeli pokaz lotniczy obejmuje skoki spadochronowe;

4) osoby zabezpieczające pokaz lotniczy wyznaczone przez dyrektora pokazu lotniczego.

3. Podczas pokazu lotniczego połączonego ze startem oraz lądowaniem uczestników pokazu lotniczego na dwóch lub więcej lotniskach innych niż lotnisko pokazu lotniczego dyrektor pokazu lotniczego przeprowadza odprawę przed lotami:

1) osobiście albo

2) z wykorzystaniem dostępnych środków łączności, albo

3) za pośrednictwem osoby upoważnionej, na lotnisku startu statków powietrznych innym niż lotnisko, na którym odbywają się pokazy lotnicze.

4. Dyrektor pokazu lotniczego lub osoby przez niego upoważnione podczas odprawy, o której mowa w ust. 1, przekazują jej uczestnikom informacje dotyczące:

1) kierownika programu pokazu lotniczego oraz kierownika lotów;

2) kierownika skoków, jeżeli został wyznaczony;

3) miejsca i czasu trwania pokazu lotniczego;

4) planowanego programu pokazu lotniczego;

5) strefy dla publiczności;

6) miejsca postoju statków powietrznych biorących udział w pokazie lotniczym lub wystawie statycznej sprzętu lotniczego;

7) linii pokazu lotniczego;

8) strefy pokazu lotniczego;

9) przeszkód lotniczych, o których mowa w art. 87 ust. 2 ustawy, zlokalizowanych w strefie pokazu lotniczego;

10) stref wyczekiwania;

11) warunków, o których mowa w § 7 ust. 2 pkt 4;

12) częstotliwości radiowych, na których będzie prowadzona korespondencja radiowa, oraz kodów transpondera;

13) minimalnych warunków atmosferycznych;

14) procedur ruchu lotniczego i lokalnych ograniczeń w ruchu lotniczym;

15) ograniczeń w wykonywaniu lotów podczas pokazu lotniczego wynikających ze względów ochrony środowiska, w szczególności ochrony przed hałasem;

16) procedur udzielania pomocy w przypadku zaistnienia incydentu lub wypadku lotniczego;

17) procedur obsługi naziemnej, w tym parkowania i uzupełniania paliwa statków powietrznych;

18) organizatora pokazu lotniczego, obejmujące jego imię i nazwisko lub nazwę oraz numery telefonów kontaktowych i numery faksów;

19) postępowania w sytuacjach awaryjnych w locie;

20) aktualnych warunków atmosferycznych i prognozy pogody na czas trwania pokazu lotniczego.

5. Osoby, o których mowa w ust. 2 pkt 1–3, potwierdzają podpisem swoją obecność na odprawie oraz zobowiązanie do przestrzegania warunków wykonywania lotów podczas pokazu lotniczego.

6. Podpis w imieniu osoby nieuczestniczącej osobiście w odprawie w sytuacji, o której mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, składa dyrektor pokazu lotniczego lub osoba przez niego upoważniona.

2. W przypadku powzięcia informacji o możliwości zaistnienia zdarzenia lotniczego będącego skutkiem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, zagrażającego infrastrukturze krytycznej, życiu lub zdrowiu ludzi, mieniu w znacznych rozmiarach, dziedzictwu narodowemu lub środowisku, dyrektor pokazu lotniczego niezwłocznie powiadamia o tym Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

1) statków powietrznych przewożących skoczków spadochronowych, będących na kursie zrzutu na wysokości nad terenem nie mniejszej niż 500 m (1500 ft);

2) statków powietrznych wykonujących przelot;

3) balonów załogowych wykonujących loty na minimalnych wysokościach i zgodnie z warunkami lotu nad publicznością, określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

1) piloci cywilnych statków powietrznych, którzy:

a) posiadają:

– ważne uprawnienie do wykonywania lotów akrobacyjnych wpisane do licencji lub świadectwa kwalifikacji albo

– potwierdzenie ukończenia szkolenia lotniczego specjalistycznego w lotach akrobacyjnych, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy, albo

– inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje w zakresie lotów akrobacyjnych wydany przez właściwy organ państwa obcego,

b) w okresie ostatnich 90 dni:

– wykonali co najmniej cztery loty akrobacyjne oraz

– posiadają co najmniej 10 godzin nalotu dowódczego;

2) piloci państwowych statków powietrznych, którzy posiadają kopię dokumentu potwierdzającego kwalifikacje lub uprawnienia w lotnictwie państwowym;

3) piloci wojskowi państw obcych, którzy posiadają uprawnienie w zakresie wykonywania lotów akrobacyjnych wydane przez właściwy organ państwa obcego.

2. Minimalną odległość linii pokazu lotniczego od strefy dla publiczności określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

3. W przypadku pokazu lotniczego organizowanego w formie przelotu statków powietrznych linii pokazu lotniczego nie wyznacza się.

2. Dyrektor pokazu lotniczego wyznacza linie pokazu lotniczego na lotniskach, lądowiskach lub terenach, na których linia pokazu lotniczego nie jest wyznaczona przez jedną z krawędzi sztucznie utwardzonej drogi startowej, w sposób widoczny dla załóg statków powietrznych uczestniczących w pokazie lotniczym.

3. Jeżeli loty są wykonywane nad powierzchnią wody, linie pokazu lotniczego są wyznaczane za pomocą dobrze widocznych boi lub łodzi.

4. Dyrektor pokazu lotniczego wyznacza centralny punkt pokazu lotniczego w taki sposób, aby był on widoczny dla załóg statków powietrznych, jeżeli punkt ten nie jest wyznaczony przez charakterystyczny obiekt terenowy.

2. Statek powietrzny uczestniczący w wystawie statycznej sprzętu lotniczego dopuszcza się do udziału w pokazie lotniczym po przeholowaniu na płaszczyznę manewrową niedostępną dla publiczności przed uruchomieniem zespołu napędowego.

3. Podczas holowania statku powietrznego po ziemi organizator pokazu lotniczego zapewnia bezpieczeństwo publiczności z uwzględnieniem separacji, o której mowa w ust. 6.

4. Zabrania się manewrowania statkiem powietrznym z użyciem własnego zespołu napędowego, jeżeli statek powietrzny uczestniczy w wystawie statycznej sprzętu lotniczego.

5. Płaszczyznę przygotowania statku powietrznego chroni się w sposób uniemożliwiający wtargnięcie osób nieupoważnionych.

6. Strefę dla publiczności oraz parking samochodowy lokalizuje się w odległości od dróg kołowania zapewniającej separację nie mniejszą niż 10 m od najbliższej części kołującego statku powietrznego.

7. Odległość, o której mowa w ust. 6, zwiększa się co najmniej do 15 m w przypadku udziału w pokazie lotniczym samolotów odrzutowych lub ciężkich śmigłowców.

8. Organizator pokazu lotniczego zapewnia, aby osoby nieupoważnione nie zbliżały się do wyznaczonego miejsca tankowania paliwa lub uzupełniania gazów i płynów technicznych statków powietrznych na odległość mniejszą niż 25 m.

1) 50 m (150 ft) – podczas lotów kategorii III statków powietrznych i śmigłowców ze stałą prędkością, przechyleniem do 30° i kątem wznoszenia do 45°;

2) 100 m (300 ft) – podczas lotów kategorii I statków powietrznych i kategorii II statków powietrznych ze stałą prędkością, przechyleniem do 30° i kątem wznoszenia do 45°;

3) 30 m (100 ft) – podczas lotów motolotni lub paraplanu.

2. Wysokość wyprowadzenia z figur akrobacji do lotu poziomego nad terenem w strefie pokazu lotniczego oraz dla lotu odwróconego nie może być mniejsza niż 150 m (500 ft).

3. W przypadku statków powietrznych o masie własnej łącznie z paliwem nieprzekraczającej 70 kg nie ustala się minimalnej wysokości wykonywania lotów.

4. W przypadku śmigłowców wykonujących podczas pokazu lotniczego lot w zawisie lub lot w zawisie wraz z manewrowaniem, z prędkością nieprzekraczającą 20 km/h (10 kt), nie ustala się minimalnej wysokości lotu.

5. Lot statku powietrznego podczas pokazu lotniczego polegający na imitacji:

1) działań ratowniczych,

2) zadań agrolotniczych,

3) desantowania,

4) gaszenia pożaru

– wykonuje się tylko w ramach pokazu lotniczego, o którym mowa w art. 123 ust. 1b ustawy.

6. Kierownik lotów informuje personel lotniczy uczestniczący w pokazie lotniczym o ustalonych minimalnych wysokościach lotów.

7. Podczas pokazu lotniczego skoków spadochronowych kontrolę prawidłowości otwarcia spadochronu przeprowadza się na wysokości 700 m (2000 ft).

8. W przypadku pokazu lotniczego organizowanego w formie przelotu statków powietrznych wysokość względna lotu nie może być mniejsza niż 150 m (500 ft) nad najwyższą przeszkodą znajdującą się w promieniu 200 m od statku powietrznego.

1) nie wykonuje figur akrobacyjnych;

2) minimalna wysokość nad terenem jest nie mniejsza niż 300 m (1000 ft) nad najwyższą przeszkodą znajdującą się w promieniu 600 m od statku powietrznego.

2. W przypadku wlotu do strefy pokazu lotniczego z obszaru, w którym znajdują się osiedla lub inne skupiska ludności, statek powietrzny może wykonać zniżanie w celu wykonania lotu na stałej wysokości w strefie pokazu lotniczego do wysokości bezwzględnej nie mniejszej niż 150 m (500 ft), jednak kąt zniżania nie może być większy niż przewidziany w normalnym podejściu do lądowania dla danego typu statku powietrznego.

3. W przypadku opuszczania strefy pokazu lotniczego w kierunku obszaru, w którym znajdują się osiedla lub inne skupiska ludności, statek powietrzny rozpoczyna wznoszenie zgodnie z ograniczeniami eksploatacyjnymi, tak aby w momencie wlotu nad ten obszar uzyskał wysokość, o której mowa w ust. 1 pkt 2.

1) 450 m w przypadku:

a) kategorii I statków powietrznych,

b) kategorii II statków powietrznych,

c) kategorii III statków powietrznych;

2) 150 m w przypadku szybowców, motolotni i paraplanu;

3) 100 m w przypadku lotni i statków powietrznych o masie własnej łącznie z paliwem nieprzekraczającej 70 kg.

1) oś podłużna statku powietrznego podczas wykonywania manewrów lub figur w postaci ranwersu, korkociągu płaskiego, korkociągu płaskiego odwróconego, ślizgu na ogonie, beczki momentowej lub lomcovaka chwilowo jest skierowana w stronę strefy dla publiczności;

2) pojedynczy statek powietrzny wykonuje wiraże o 360° wzdłuż linii pokazu lotniczego na wysokości nie większej niż:

a) w przypadku kategorii III statków powietrznych – 75 m (250 ft) nad poziomem terenu,

b) w przypadku kategorii II statków powietrznych – 100 m (300 ft) nad poziomem terenu,

c) w przypadku kategorii I statków powietrznych – 130 m (400 ft) nad poziomem terenu;

3) zostały zaakceptowane przez kierownika programu pokazu lotniczego;

4) są wykonywane w formacji statków powietrznych, zawierają jedną lub więcej figur akrobacji lotniczych w postaci beczki i zostały zaakceptowane przez kierownika programu pokazu lotniczego.

2. Minimalne warunki atmosferyczne dla statków powietrznych biorących udział w pokazie lotniczym określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

3. W przypadku pokazu lotniczego organizowanego w formie przelotu statków powietrznych minimalne warunki atmosferyczne określone w programie pokazu lotniczego nie mogą być mniejsze niż:

1) pułap chmur – 450 m (1500 ft);

2) widzialność przy ziemi – 5 km.

2. Blokowy czas lotu pokazowego nie może być dłuższy niż jedna godzina.

3. Przerwa między poszczególnymi blokami czasu lotu pokazowego nie może być krótsza niż 30 minut.

4. Przerwa, o której mowa w ust. 3, może być skrócona do 15 minut w przypadku, gdy ostatni blok czasu lotu pokazowego wyniósł mniej niż 20 minut.

5. Okres pełnienia czynności lotniczych w czasie trwania pokazów lotniczych obejmuje czas, w którym załoga statku powietrznego przebywa na pokładzie statku powietrznego, rozpoczynający się w chwili, gdy załoga statku powietrznego zgłosi gotowość do wykonania lotu, a kończący się wraz z zakończeniem ostatniego lotu podczas pokazu lotniczego tej załogi.

6. Blokowy czas lotu pokazowego obejmuje czas między rozpoczęciem kołowania statku powietrznego z miejsca postoju w celu wykonania lotu do czasu zatrzymania na wyznaczonym miejscu postoju i zatrzymania wszystkich silników lub śmigieł.

7. Przepisów ust. 1–6 nie stosuje się do załóg statków powietrznych lotnictwa państwowego.

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej: S. Nowak

¹⁾ Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej kieruje działem administracji rządowej – transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (Dz. U. Nr 248, poz. 1494 oraz z 2012 r. poz. 1396).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 951 i 1544 oraz z 2013 r. poz. 134.

³⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 127, poz. 857 i Nr 152, poz. 1021, z 2011 r. Nr 217, poz. 1280 oraz z 2012 r. poz. 951.

⁴⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 22 grudnia 2003 r. w sprawie wyjątków od zakazu wykonywania lotów próbnych i akrobacyjnych nad osiedlami i innymi skupiskami ludności (Dz. U. Nr 230, poz. 2304), które zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 30 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 170, poz. 1015) utraciło moc z dniem 19 marca 2013 r.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
z dnia 16 maja 2013 r. (poz. 576)

Załącznik nr 1

MINIMALNE WYSOKOŚCI I WARUNKI LOTU NAD PUBLICZNOŚCIĄ BALONÓW ZAŁOGOWYCH

Załącznik nr 2

MINIMALNE ODLEGŁOŚCI LINII POKAZU LOTNICZEGO OD STREFY DLA PUBLICZNOŚCI

Załącznik nr 3

MINIMALNE ODLEGŁOŚCI MIĘDZY OSIĄ DROGI STARTOWEJ A GRANICĄ STREFY DLA PUBLICZNOŚCI PRZY STARCIE I LĄDOWANIU PODCZAS POKAZU LOTNICZEGO

Załącznik nr 4

MINIMALNE WARUNKI ATMOSFERYCZNE DLA STATKÓW POWIETRZNYCH BIORĄCYCH UDZIAŁ W POKAZIE LOTNICZYM

Uwaga:

Minimalne warunki atmosferyczne dla statków powietrznych biorących udział w pokazie lotniczym mogą być podwyższone dla poszczególnych statków powietrznych, w zależności od ich charakterystyk, w szczególności ich osiągów lotniczo-technicznych zawartych w instrukcjach eksploatacji tych statków powietrznych.